Ευρωαφρικανική εταιρική σχέση σε θέματα υποδομών

Η Αφρική έχει ανάγκη ουσιαστικών υποδομών για την οικονομική της ανάπτυξη καθώς και για την ανθρώπινη και την κοινωνική της ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή ξεκινά μία εταιρική σχέση με την Αφρική για την ανάπτυξη μεγάλων δικτύων υποδομών. Η εταιρική αυτή σχέση αποτελεί κεντρικό στοιχείο της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Αφρική, η οποία εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο 2006.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της 13ης Ιουλίου 2007 - Η διασύνδεση της Αφρικής: η εταιρική σχέση ΕΕ-Αφρικής στον τομέα των υποδομών [COM(2006) 376 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Υποδομές στην Αφρική: περιγραφή της κατάστασης

Η περιορισμένη πρόσβαση στις μεταφορές, στις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες και στους ενεργειακούς πόρους και στο πόσιμο νερό αποτελούν σημαντική τροχοπέδη στη μείωση της φτώχειας και την υλοποίηση των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας (ΑΣΧ) στην Αφρική. Ουσιαστικά, η ανάπτυξη των κατάλληλων υποδομών και των σχετικών υπηρεσιών παρέχει δυνατότητα προώθησης της οικονομικής ανάπτυξης και αποτελεί κίνητρο για τις εμπορικές συναλλαγές και την περιφερειακή ολοκλήρωση.

Τα αφρικανικά συστήματα μεταφορών εξακολουθούν να είναι ελάχιστα ανεπτυγμένα, γιατί η κυκλοφορία των προσώπων και των εμπορευμάτων βασίζεται ουσιαστικά στις οδικές μεταφορές, οι διασυνδέσεις και οι υπηρεσίες των οποίων είναι ανεπαρκείς. Το ενεργειακό δυναμικό της ηπείρου είναι υψηλό αλλά χρησιμοποιείται αναποτελεσματικά. Οι υδάτινοι πόροι είναι άνισα κατανεμημένοι και υπόκεινται σε σημαντικές εποχιακές διακυμάνσεις. Εξάλλου, το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση στο πόσιμο νερό και στις βασικές υγειονομικές υπηρεσίες. Τέλος, η πρόσβαση στις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες είναι ακριβή και άνιση, το δε ψηφιακό χάσμα στην Αφρική είναι το πιο σημαντικό στον κόσμο.

Στη δεκαετία του 1990, οι αφρικανικές κυβερνήσεις και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) μείωσαν προοδευτικά τους πόρους που διέθεταν για την ανάπτυξη υποδομών στην Αφρικανική Ήπειρο. Χρειάζεται λοιπόν να επενδύσουν ακόμα περισσότερο. Η ΕΕ προτίθεται να συνεχίσει στην οδό της προόδου που έχει ήδη πραγματοποιήσει χάρη στη συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής, των αφρικανικών κυβερνήσεων και των άλλων χορηγών βοήθειας. Π.χ., η ανάπτυξη του εμπορίου και η περιφερειακή οικονομική ολοκλήρωση επωφελήθηκαν από την ενίσχυση του βασικού οδικού δικτύου και των θαλάσσιων λιμένων.

Εταιρική σχέση προς αντιμετώπιση των προκλήσεων

Η ΕΕ, έναντι των προκλήσεων αυτών, ξεκινά μία εταιρική σχέση με την Αφρική για την ανάπτυξη των μεγάλων δικτύων υποδομών στην ήπειρο αυτή. Η εταιρική αυτή σχέση στηρίζεται στη στρατηγική της ΕΕ για την Αφρική καθώς και στους στόχους που έχουν καθοριστεί στο σχέδιο βραχυπρόθεσμης δράσης στον τομέα των υποδομών (i-STAP) της Αφρικανικής Ένωσης (ΑΕ) και της NEPAD (νέας εταιρικής σχέσης για την ανάπτυξη της Αφρικής).

Η εταιρική σχέση εστιάζεται κυρίως στις υποδομές που παρέχουν τη δυνατότητα διασύνδεσης της Αφρικής σε ηπειρωτικό και περιφερειακό επίπεδο ήτοι:

• τις μεταφορές (οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου, λιμένων θαλάσσιων και ποτάμιων οδών, αεροπορικών μεταφορών), ώστε να μειωθεί το κόστος και να βελτιωθεί η ποιότητα των υπηρεσιών,
• τα ύδατα και το υγειονομικό δίκτυο, για να βελτιωθεί η διαχείριση των υδάτινων πόρων σε τοπικό και εθνικό επίπεδο καθώς και των διασυνοριακών λιμνών και της πρόσβασης στο πόσιμο νερό και σε κατάλληλες υγειονομικές συνθήκες,
• την ενέργεια, για να υπάρξει η δυνατότητα επέκτασης των δικτύων, της διανομής στις αγροτικές περιοχές και τη βελτίωση των διασυνοριακών συνδέσεων,
• τις τεχνολογίες της πληροφορίας και των επικοινωνιών (ΤΠΕ), ώστε να εξασφαλιστεί κατάλληλη πρόσβαση σε τεχνολογίες προσιτές χάρη στη στήριξη της κανονιστικής μεταρρύθμισης, στην ενίσχυση των ικανοτήτων και την ανάπτυξη των υποδομών ευρέος φάσματος.

Η εταιρική αυτή σχέση στηρίζει ταυτόχρονα τις επενδύσεις σε υλικές υποδομές, τα μέτρα θεσμικής ανάπτυξης και ενίσχυσης των ικανοτήτων, καθώς και τα μέτρα στήριξης του πολιτικού και ρυθμιστικού πλαισίου σε εθνικό επίπεδο.

Η Αφρική μπορεί εξάλλου να επωφεληθεί από την κτηθείσα από μέρους της ΕΕ πείρας κατά την ανάπτυξη των διευρωπαϊκών δικτύων (ΔΕΔ) περιφερειακών δομών, ιδίως της μεθόδου για τον προσδιορισμό των πρωταρχικών σχεδίων και των αρχών που καθορίζουν μια κοινή αντίληψη για την εναρμόνιση των ρυθμιστικών πλαισίων.

Οι παρεμβάσεις στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης καθοδηγούνται από τη μέριμνα συνοχής μεταξύ των επενδύσεων σε επίπεδο ηπείρου και περιφερειακό και των εθνικών στρατηγικών ανάπτυξης υποδομών και μείωσης της φτώχειας. Η εταιρική αυτή σχέση λειτουργεί ως εκ τούτου σε τρία επίπεδα:

• σε ηπειρωτικό επίπεδο, η ΕΑ-NEPAD συντονίζει το συντονισμό των ηπειρωτικών και περιφερειακών προτεραιοτήτων,
• σε περιφερειακό επίπεδο, τα ενδεικτικά περιφερειακά προγράμματα στηρίζουν τα πολιτικά και ρυθμιστικά πλαίσια που συνοδεύουν τις υλικές επενδύσεις,
• σε εθνικό επίπεδο η ΕΑ-NEPAD και οι αντιπροσωπείες της ΕΕ εποπτεύουν από κοινού τις εθνικές δράσεις που συμβάλλουν στην υλοποίηση των στόχων της εταιρικής σχέσης.

Η χρηματοδότηση των δράσεων στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης βασίζεται σε περισσότερα μέσα:

• τα περιφερειακά και εθνικά κονδύλια του 10ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ), ήτοι 5,6 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει σημαντική αύξηση των πόρων που έχουν χορηγηθεί μέχρι σήμερα από το ΕΤΑ σε έργα υποδομής στην Αφρική (3,75 δισ. ευρώ βάσει του 9ου ΕΤΑ),
• οι πόροι εντός ΑΚΕ, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που χορηγούνται για εγκαταστάσεις για την ενέργεια (es de en fr) και το νερό,
• το νέο καταπιστευματικό ταμείο που θεσπίστηκε από την ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), με στόχο κυρίως τις επενδύσεις σε διασυνοριακές υποδομές. Το Ταμείο αυτό συγχρηματοδοτείται από την Επιτροπή, τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη και τους ευρωπαϊκούς και αφρικανικούς χρηματοδοτικούς οργανισμούς αναπτυξιακής συνδρομής. Κατά το στάδιο εκκίνησης 2006-2007, έλαβε 87 εκατ. ευρώ, που θα διατεθούν υπό μορφή επιχορηγήσεων προερχόμενων από την Κοινότητα και τα κράτη μέλη καθώς και από 260 εκατ. ευρώ, που θα διανεμηθούν υπό μορφή δανειοδοτήσεων από μέρους της ΕΤΕ.

Για να εξασφαλιστεί η ευόδωση της εταιρικής σχέσης, απαιτείται αποτελεσματικός συντονισμός μεταξύ της Επιτροπής, των κρατών μελών και των άλλων πρωτοβουλιών και διεθνών οργανισμών όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και οι εταίροι. Ο συντονισμός αυτός πρέπει να συμπληρώσει την αρχή της ίδιας ευθύνης των δικαιούχων για τα σχέδια ιδίως μέσω της πολιτικής δέσμευσης των κυβερνήσεων να εφαρμόσουν ορθή διακυβέρνηση σε όλους τους τομείς των υποδομών. Επίσης ενθαρρύνεται η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην εταιρική σχέση.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 31.10.2007