Σύστημα προτιμήσεων από το 2006 έως το 2015 - Κατευθυντήριες γραμμές
Στόχος του συστήματος γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ) είναι η παροχή βοήθειας στις αναπτυσσόμενες χώρες για την καταπολέμηση της φτώχειας, χρησιμοποιώντας δασμολογικές προτιμήσεις ώστε να τις βοηθήσει να αποκτήσουν διεθνές εμπορικό εισόδημα. Στην ανακοίνωση, η Επιτροπή καθορίζει τις αρχές που θα πρέπει να διέπουν τους κανονισμούς από το 2006 έως το 2015 για την επίτευξη αυτού του στόχου.
ΠΡΆΞΗ
Ανακοίνωση της 7ης Ιουλίου 2004 της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή Αναπτυσσόμενες χώρες, διεθνές εμπόριο και βιώσιμη ανάπτυξη: Ο ρόλος του συστήματος γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ) της Κοινότητας για τη δεκαετία 2006/2015 [COM(2004) 461 τελικό- Επίσημη Εφημερίδα C 242 της 29.9.2004]
ΣΎΝΟΨΗ
Στην παρούσα ανακοίνωση η Επιτροπή προτείνει κατευθυντήριες γραμμές για το σύστημα γενικευμένων προτιμήσεων για την περίοδο 2006-2015 βάσει της εμπειρίας προγενέστερων συστημάτων. Προασπίζει τα ακόλουθα:
Διατήρηση γενναιόδωρων δασμολογικών προσφορών
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να διατηρηθούν, ακόμη και να βελτιωθούν, οι δασμολογικές προτιμήσεις. Μεταξύ άλλων, η Επιτροπή προτείνει την επέκταση του ΣΓΠ σε ορισμένα προϊόντα που δεν καλύπτονται από το παρόν σύστημα, δυνάμει του οποίου σχεδόν το ένα δέκατο των φορολογήσιμων προϊόντων του δασμολογίου δεν καλύπτονται.
Ορισμένα προϊόντα που περιλαμβάνονται στην κατηγορία των ευαίσθητων είναι δυνατόν να περιληφθούν επίσης στην κατηγορία των μη-ευαίσθητων προϊόντων.
Τα προτιμησιακά περιθώρια (που ανέρχονται σήμερα σε 3,5 % για τα ευαίσθητα προϊόντα και σε 100% για τα μη ευαίσθητα) θα διατηρηθούν και, ει δυνατόν, θα αυξηθούν.
Η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) με δέκα νέα κράτη μέλη το 2004 και οι επακόλουθες διευρύνσεις που συμπεριέλαβαν τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Κροατία βοήθησαν να βελτιωθούν οι δυνατότητες προσφοράς της Κοινότητας από τότε που επεκτάθηκε η αγορά της ΕΕ για να συμπεριλάβει 100 εκατομμύρια επίδοξους καταναλωτές επιπλέον.
Επικέντρωση του ΣΓΠ στις χώρες που το χρειάζονται περισσότερο
Η Επιτροπή προτείνει ότι το ΣΓΠ θα πρέπει να επικεντρωθεί στις χώρες που το χρειάζονται περισσότερο, όπως οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (ΛΑΧ) και οι πιο ευάλωτες από τις υπόλοιπες αναπτυσσόμενες χώρες (οι μικρές οικονομίες, οι χώρες-θύλακες, οι μικρές νήσοι-κράτη και οι χώρες με χαμηλά έσοδα) ώστε να τους επιτραπεί να διαδραματίσουν έναν πιο σημαντικό ρόλο στο διεθνές εμπόριο.
Το ΣΓΠ θα πρέπει να διαθέτει επίσης έναν σταδιακό μηχανισμό παύσης μιας χώρας από το ειδικό καθεστώς ΣΓΠ Όλα εκτός από όπλα που παρέχει πρόσβαση χωρίς δασμούς και ποσοστώσεις για όλα τα προϊόντα (εκτός των όπλων και πυρομαχικών) στις πενήντα φτωχότερες χώρες.
Ένα πιο απλό και πιο προσιτό ΣΓΠ
Η διαδικασία της απλούστευσης, που είχε ήδη ξεκινήσει βάσει του υφιστάμενου ΣΓΠ, πρέπει να τονιστεί περαιτέρω. Η Επιτροπή πρότεινε την αντικατάσταση των πέντε καθεστώτων ΣΓΠ με τρία: το γενικό, το ειδικό, υπέρ των λιγότερο αναπτυγμένων χωρών και ένα νέο ειδικό καθεστώς (ΣΓΠ+) που θα ενθαρρύνει τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη χρηστή διακυβέρνηση.
Να καταστεί η διαβάθμιση πιο διάφανη και επικεντρωμένη στους κύριους δικαιούχους
Η Επιτροπή προτείνει να καταστεί η διαβάθμιση (παύση του ΣΓΠ) πιο διάφανη με την παύση του ΣΓΠ για ανταγωνιστικότερες ομάδες προϊόντων ορισμένων δικαιούχων χωρών.
Αυτό σημαίνει ότι οι δικαιούχοι δεν χρειάζονται πια το ΣΓΠ για να αυξήσουν τις εξαγωγές των εν λόγω προϊόντων στην ΕΕ. Οι μικρότερες χώρες-δικαιούχοι δεν θα διαβαθμιστούν και, ως εκ τούτου, μπορεί να τους επιφυλάσσεται πιο μεγάλο μέρος των ευεργετημάτων του ΣΓΠ.
Τα σημερινά κριτήρια για τη διαβάθμιση (μερίδιο στις προτιμησιακές εισαγωγές, δείκτης ανάπτυξης, δείκτης ειδίκευσης στις εξαγωγές), θα αντικατασταθούν από ένα ενιαίο και απλό κριτήριο: το μερίδιο της κοινοτικής αγοράς, εκφρασμένο σε μερίδιο στις προτιμησιακές εισαγωγές.
Δημιουργία νέων κινήτρων για την ενθάρρυνση της βιώσιμης ανάπτυξης και της διακυβέρνησης
Όπως αναφέρθηκε ήδη, η Επιτροπή προτείνει να προβλεφθεί νέο κίνητρο για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ορθή διαχείριση των δημόσιων υποθέσεων, αντικαθιστώντας τα ξεχωριστά καθεστώτα ναρκωτικά, κοινωνικό και περιβαλλοντικό με μια ενιαία νέα κατηγορία: το ΣΓΠ+.
Το ΣΓΠ+ θα προβλέπει ειδικά κίνητρα για χώρες που έχουν προσυπογράψει τις σημαντικότερες διεθνείς συμφωνίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την προστασία του περιβάλλοντος, τη διακυβέρνηση και την καταπολέμηση της παράνομης παραγωγής και διακίνησης ναρκωτικών.
Η Επιτροπή θα λαμβάνει υπόψη τις αξιολογήσεις των διεθνών οργανισμών, αρμόδιων για την εκάστοτε διεθνή συμφωνία πριν αποφασίσει ποιες από τις υποψήφιες χώρες θα επιλέγει να επωφεληθούν από το ΣΓΠ+. Το εν λόγω καθεστώς περιλαμβάνει αξιόπιστη και ταχεία ρήτρα αναστολής, όταν μια χώρα δεν καταφέρνει να συμμορφωθεί με τις δεσμεύσεις της δυνάμει των συμφωνιών.
Βελτίωση των κανόνων καταγωγής
Η Επιτροπή προτείνει τη βελτίωση των κανόνων καταγωγής, με μια προσαρμογή τόσο επίσημη, (απλοποίηση) όσο και ουσιαστική (προσαρμογή των κριτηρίων καταγωγής και των κανόνων σώρευσης) καθώς και διαδικαστική (διατυπώσεις και έλεγχοι).
Οι νέοι κανόνες καταγωγής θα πρέπει επίσης να είναι ευέλικτοι με στόχο την ενθάρρυνση της ανάπτυξης. Ένας από τους στόχους θα είναι η διευκόλυνση της επίτευξης της καταγωγής με στόχο τη μεγιστοποίηση της χρησιμοποίησης των προτιμήσεων.
Το σύστημα θα μπορούσε, για παράδειγμα, να βελτιωθεί με την περιφερειακή σώρευση, προωθώντας έτσι την περιφερειακή συνεργασία μεταξύ των χωρών-δικαιούχων. Η Επιτροπή προσδίδει ιδιαίτερη σημασία στην περιφερειακή ενσωμάτωση των χωρών του νότου ως προϋπόθεση για την καλύτερη ένταξη στο διεθνές εμπόριο των χωρών του νότου.
Ανασύσταση των μέσων προσωρινής παύσης, των μέτρων διαφύλαξης και καταπολέμησης της απάτης
Η Επιτροπή προτείνει επαναπροσδιορισμό των καθεστώτων προσωρινής παύσης, ενώ η ρήτρα διαφύλαξης πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη νέα διαβάθμιση που επικεντρώνεται στις ανταγωνιστικότερες χώρες-δικαιούχους.
Τα εν λόγω καθεστώτα, μολονότι θα εξακολουθήσουν να χρησιμοποιούνται σε εξαιρετικές περιστάσεις μόνον, θα πρέπει να γίνουν πιο αξιόπιστα, πράγμα που συνεπάγεται απλούστευσή τους, ιδιαίτερα σε περίπτωση αθέμιτων εμπορικών πρακτικών. Επίσης, είναι σημαντικό η Επιτροπή και τα κράτη μέλη που είναι αρμόδια για την εφαρμογή του ΣΓΠ να εφαρμόζουν τους εν λόγω κανόνες απαρέγκλιτα όταν εντοπίζεται απάτη.
Καθώς και οι χώρες-δικαιούχοι φέρουν επίσης ευθύνη για τη διαχείριση του ΣΓΠ, η Επιτροπή τα καλεί να θεσπίσουν αποτελεσματικές και κατάλληλες δομές διαχείρισης ώστε να εγγυούνται την εγκυρότητα των πιστοποιητικών καταγωγής.
Πλαίσιο
Το γενικευμένο σύστημα προτιμήσεων επιτρέπει στα μεταποιημένα προϊόντα και σε ορισμένα γεωργικά προϊόντα που εξάγονται από τις αναπτυσσόμενες χώρες να έχουν πρόσβαση στην κοινοτική αγορά με πλήρη ή μερική απαλλαγή από τους τελωνειακούς δασμούς.
Επομένως, πρόκειται για μέσο που αφορά τόσο την εμπορική πολιτική τής Ευρωπαϊκής Κοινότητας όσο και την αναπτυξιακή πολιτική της. Καθώς είναι ένα μέσο για τη συνεργασία, είναι προσωρινός μηχανισμός, τα οφέλη του οποίου πρόκειται να παύσουν για χώρες οι οποίες δεν τα χρειάζονται πια.
Η ΕΕ απορροφά το ένα πέμπτο των εξαγωγών των αναπτυσσόμενων χωρών. Το 40% των εισαγωγών της ΕΕ προέρχονται από αναπτυσσόμενες χώρες. Η ΕΕ είναι επίσης ο μεγαλύτερος εισαγωγέας παγκοσμίως γεωργικών προϊόντων από τις αναπτυσσόμενες χώρες, εισάγοντας περισσότερο από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και την Ιαπωνία μαζί.
ΣΥΝΑΦΕΊΣ ΠΡΆΞΕΙΣ
Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή - Οι κανόνες καταγωγής στις προτιμησιακές εμπορικές ρυθμίσεις - Προσανατολισμοί για το μέλλον [ COM(2005) 100 τελικό- δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]
Η παρούσα ανακοίνωση ακολούθησε τη διαβούλευση που ξεκίνησε η Επιτροπή Πράσινο Βιβλίο για το μέλλον των κανόνων καταγωγής στις προτιμησιακές εμπορικές ρυθμίσεις . Καταδεικνύει ότι οι προτιμησιακοί κανόνες καταγωγής πρέπει να αναθεωρηθούν. Η αναθεώρηση είναι επίσης σημαντική λόγω του στόχου της ενσωμάτωσης αναπτυσσόμενων χωρών στην παγκόσμια οικονομία. Η αναθεώρηση θα πρέπει επίσης να συνοδεύεται από προσαρμογή των διαδικασιών διαχείρισης και ελέγχου των κανόνων.
Η Επιτροπή προτείνει δράσεις σε τρεις τομείς:
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 732/2008 του Συμβουλίου της 22ας Ιουλίου 2008 για την εφαρμογή συστήματος γενικευμένων δασμολογικών προτιμήσεων για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2009 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2011 και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 552/97, (ΕΚ) αριθ. 1933/2006 και των κανονισμών της Επιτροπής (ΕΚ) αριθ. 1100/2006 και (ΕΚ) αριθ. 964/2007 [Επίσημη Εφημερίδα L 211 της 06.08.2008]
Ο παρών κανονισμός καθορίζει το σύστημα γενικευμένων δασμολογικών προτιμήσεων που τίθεται σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2009 έως την 31η Δεκεμβρίου 2011.
Το ΣΓΠ για την περίοδο από 2009 έως 2011 επικεντρώνεται στην προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης και της χρηστής διακυβέρνησης στις χώρες που τις χρειάζονται περισσότερο. Η παρούσα επικαιροποίηση εντάσσεται στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραμμών που ενέκρινε η Επιτροπή το 2004, το οποίο θεσπίζει τις βασικές αρχές του ΣΓΠ για την περίοδο από το 2006 έως το 2015.
Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 512/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2011 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 732/2008 του Συμβουλίου σχετικά με την εφαρμογή συστήματος γενικευμένων δασμολογικών προτιμήσεων για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2009 έως την 31η Δεκεμβρίου 2011 [Επίσημη Εφημερίδα L 145 της 31.05.2011]
Ο παρών κανονισμός τροποποιεί τις πτυχές του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 732/2008 που ήταν αναγκαίες για την παράταση της περιόδου ισχύος του έως τις 31 Δεκεμβρίου 2013.
Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 978/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Οκτωβρίου 2012 για την εφαρμογή συστήματος γενικευμένων δασμολογικών προτιμήσεων και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 732/2008 [Επίσημη Εφημερίδα L 303 της 31.10.2012]
Το 2012, η ΕΕ συμφώνησε νέους κανόνες για τον επαναπροσδιορισμό του ΣΓΠ μετά από μια ενδιάμεση αξιολόγηση του μέσου. Αυτό έγινε με σκοπό να διασφαλιστεί ότι το σύστημα επικεντρώνεται σε χώρες που το έχουν περισσότερο ανάγκη, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη τις αλλαγές στις παγκόσμιες εμπορικές κινήσεις την τελευταία δεκαετία. Το αναθεωρημένο ΣΓΠ είναι επίσης πιο διαφανές κι προβλέψιμο για τις χώρες-δικαιούχους και τους οικονομικούς παράγοντες. Ο κανονισμός εφαρμόζεται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023.
Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 19.06.2014