Κατευθυντήριες γραμμές για τη χάραξη εθνικών θαλάσσιων πολιτικών

Οι θάλασσες και οι παράκτιες περιοχές έχουν μεγάλη σημασία για την ευμάρεια και την οικονομική ευημερία της Ευρώπης. Ωστόσο, η πίεση που ασκείται στο θαλάσσιο περιβάλλον αυξήθηκε σημαντικά λόγω της αυξανόμενης χρήσης των ωκεανών και των θαλασσών, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή. Σε απάντηση των πολυάριθμων προκλήσεων που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι θαλάσσιες εκτάσεις της Ευρώπης, μία νέα, διατομεακή και ενοποιημένη προσέγγιση της διαχείρισης είναι υψίστης σημασίας. Στόχος των κατευθυντήριων αυτών γραμμών που προτείνει η Επιτροπή είναι να καθοδηγήσουν τη δράση των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων για τη χάραξη των αντίστοιχων εθνικών θαλάσσιων πολιτικών τους.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών της 26ης Ιουνίου 2008, με τίτλο «Κατευθυντήριες γραμμές για μια ενοποιημένη προσέγγιση της θαλάσσιας πολιτικής: προς την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά την ενοποιημένη θαλάσσια διακυβέρνηση και τη διαβούλευση των ενδιαφερόμενων φορέων [COM(2008) 395 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) προτείνει κατευθυντήριες γραμμές για τη χάραξη μίας ενοποιημένης θαλάσσιας πολιτικής, που αποτελεί έναν από τους στρατηγικούς στόχους τής Επιτροπής για την περίοδο 2005-2009. Αυτή η καινούργια προσέγγιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο βρίσκεται στο επίκεντρο της ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής για την ΕΕ που προτάθηκε από την Επιτροπή τον Οκτώβριο του 2007. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές προβλέπουν το συνολικό όραμα πολιτικής και πλαισιώνουν τη δράση των κρατών μελών και των φορέων του τομέα της θάλασσας προς μια ενοποιημένη προσέγγιση στα θαλάσσια ζητήματα σε εθνικό επίπεδο.

Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να χαράξουν τις δικές τους ενοποιημένες θαλάσσιες πολιτικές, σε στενή συνεργασία με τους εθνικούς και περιφερειακούς τομείς του τομέα της θάλασσας. Λόγω των πολλαπλών αλληλεξαρτήσεων μεταξύ διαφορετικών πολιτικών σχετικών με θέματα που αφορούν τη θάλασσα, θα απαιτείται αποτελεσματικός συντονισμός για κάθε δράση που αναπτύσσουν οι κυβερνητικοί φορείς. Για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει τα κράτη μέλη να βελτιώσουν και να διευκολύνουν τη συνεργασία σε όλα τα επίπεδα της θαλάσσιας διακυβέρνησης, μεταξύ άλλων και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Τα κράτη μέλη πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο δημιουργίας εσωτερικών συντονιστικών δομών στο πλαίσιο των κυβερνήσεών τους (υπουργεία, εθνικά κοινοβούλια, κλπ.). Μία τέτοια δομή θα παρείχε ένα πλαίσιο διακυβέρνησης για την ευκολότερη λήψη αποφάσεων σε εθνικό επίπεδο. Θα μπορούσε να διοριστεί υπεύθυνος για το συντονισμό των θεμάτων που αφορούν τον τομέα της θάλασσας. Κύριος ρόλος του θα ήταν να διαρθρώσει τον διάλογο μεταξύ των τομεακών συμφερόντων.

Οι παράκτιες περιοχές και οι άλλοι τοπικοί φορείς λήψης αποφάσεων θα πρέπει να μπορούν να διαδραματίσουν ένα ρόλο στη χάραξη ενοποιημένων θαλάσσιων πολιτικών, δεδομένης της πείρας τους σε θέματα Ενοποιημένης Διαχείρισης των Παράκτιων Περιοχών, καθώς και στη ρύθμιση της ανάπτυξης δραστηριοτήτων στο χώρο.

Όλοι οι φορείς του τομέα της θάλασσας θα πρέπει να συμμετέχουν στη χάραξη της ενοποιημένης θαλάσσιας πολιτικής. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται οι οικονομικοί εταίροι (βιομηχανίες και υπηρεσίες), οι κοινωνικοί εταίροι, ΜΚΟ, ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα. H συμμετοχή τους συνιστάται σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιτρέπουν τη συμμετοχή αυτών των ενδιαφερόμενων φορέων στη διαχείριση των συναφών προς τη θάλασσα ζητημάτων, εξασφαλίζοντας παράλληλα τη διαφανή διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Είναι απαραίτητο να αναπτυχθεί ο διασυνοριακός συντονισμός σε επίπεδο περιφερειακής θαλάσσιας λεκάνης, για την εξασφάλιση της διάδοσης βέλτιστων πρακτικών και της στενής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών σε θέματα όπως εκείνα που συνδέονται με την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, με την ασφάλεια, την προστασία και την παρακολούθηση των θαλάσσιων εκτάσεων της Ευρώπης καθώς και την έρευνα στον τομέα της θάλασσας και της ναυτιλίας. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαράζει περιφερειακές στρατηγικές και προετοιμάζει σήμερα στρατηγικές για τη Βαλτική Θάλασσα και τη Μεσόγειο Θάλασσα.

Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο που σημειώνουν ως προς την θαλάσσια διακυβέρνηση. Η Επιτροπή θα δημοσιεύσει τις περισυλλεχθείσες πληροφορίες στο Διαδίκτυο με τη μορφή πίνακα. Θα μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.

H Επιτροπή θα υποβάλει, έως τα τέλη του 2009, έκθεση όσον αφορά την πρόοδο που σημειώνεται προς μια ενοποιημένη προσέγγιση στα θαλάσσια ζητήματα, όπως αναφέρεται και στη Γαλάζια Βίβλο για μια ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική για την ΕΕ.

Πλαίσιο

Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές αποτελούν κεντρικό στοιχείο της ανακοίνωσης για την ενοποιημένη θαλάσσια πολιτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση (Γαλάζια Βίβλος) που εγκρίθηκε από την Επιτροπή τον Οκτώβριο του 2007 και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το Δεκέμβριο του 2007.

Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές εντάσσονται επίσης στα πλαίσια της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της Θαλάσσης του 1982 και της Παγκόσμιας Διάσκεψης Κορυφής για την αειφόρο ανάπτυξη του Johannesburg του 2002.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 16.09.2008