Κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου, οργανισμοί κεφαλαίων ιδιωτικών συμμετοχών — κανόνες για διαχειριστές

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Οδηγία 2011/61/ΕΕ σχετικά με τους διαχειριστές οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

Η οδηγία καθορίζει κανόνες για τη χορήγηση αδειών, τον έλεγχο και την εποπτεία των διαχειριστών μιας σειράς οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων (ΟΕΕ), συμπεριλαμβανομένων των αμοιβαίων κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου και των κεφαλαίων ιδιωτικών συμμετοχών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
Η οδηγία έχει τροποποιηθεί αρκετές φορές και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε μια σειρά κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικών πράξεων οι οποίες συμπληρώνουν την οδηγία ή παρέχουν τεχνικές κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή της.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Εξαιρέσεις από το πεδίο εφαρμογής

Η οδηγία δεν εφαρμόζεται στα εξής:

στις εταιρείες χαρτοφυλακίου (όπως αυτές ορίζονται στην οδηγία),
στη διαχείριση συνταξιοδοτικών ταμείων,
στα καθεστώτα συμμετοχής ή αποταμίευσης των εργαζομένων,
στα υπερεθνικά ιδρύματα,
στις εθνικές κεντρικές τράπεζες, και
στις ασφαλιστικές συμβάσεις.

Διαβατήρια

Οι διαχειριστές οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων (ΔΟΕΕ) μπορούν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ βάσει ενιαίας άδειας. Αυτό σημαίνει ότι μόλις ένας ΔΟΕΕ λάβει άδεια σε ένα κράτος μέλος και συμμορφώνεται με τους κανόνες της οδηγίας, δικαιούται να διαχειρίζεται ή να διαθέτει στην αγορά κεφάλαια σε επαγγελματίες επενδυτές σε όλη την ΕΕ.

Άδειες

Για να δραστηριοποιούνται στην ΕΕ, οι διαχειριστές κεφαλαίων πρέπει να λαμβάνουν άδεια από την αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής. Οι ΔΟΕΕ, για να λάβουν άδεια, πρέπει να διατηρούν ένα ελάχιστο επίπεδο κεφαλαίου με τη μορφή ρευστών ή βραχυπρόθεσμων περιουσιακών στοιχείων.

Θεματοφύλακας

Οι ΔΟΕΕ οφείλουν να διασφαλίζουν ότι οι οργανισμοί που διαχειρίζονται διορίζουν ανεξάρτητο θεματοφύλακα. Ο εν λόγω θεματοφύλακας θα μπορούσε να είναι, για παράδειγμα, μια τράπεζα ή μια επιχείρηση επενδύσεων η οποία θα επιβλέπει τις δραστηριότητες του οργανισμού και θα διασφαλίζει ότι τα περιουσιακά του στοιχεία προστατεύονται επαρκώς.

Διαχείριση των κινδύνων και προληπτική επίβλεψη

Οι ΔΟΕΕ πρέπει να είναι σε θέση να ικανοποιούν την αρμόδια αρχή όσον αφορά την ανθεκτικότητα των εσωτερικών ρυθμίσεών τους σε σχέση με τη διαχείριση των κινδύνων.

Αυτό περιλαμβάνει μια απαίτηση κοινοποίησης σε τακτική βάση των κύριων αγορών και μέσων με τα οποία πραγματοποιούν εμπορικές συναλλαγές και των βασικών εκθέσεων σε κινδύνους και συγκεντρώσεων κινδύνων.

Μεταχείριση των επενδυτών

Οι ΔΟΕΕ, προκειμένου να ενθαρρύνουν την επιμέλεια στις τάξεις των επενδυτών τους, πρέπει να παρέχουν σαφή περιγραφή της επενδυτικής πολιτικής τους, περιλαμβανομένων των ειδών των περιουσιακών στοιχείων και της χρήσης μόχλευσης. Μια ετήσια έκθεση για κάθε οικονομικό έτος πρέπει να διατίθεται στους επενδυτές κατόπιν αιτήματός τους.

Κεφάλαια μόχλευσης

Η οδηγία καθορίζει ειδικές απαιτήσεις όσον αφορά τη μόχλευση, δηλ. τη χρήση χρέους για τη χρηματοδότηση επενδύσεων. Οι αρμόδιες αρχές μπορούν να ορίσουν όρια μόχλευσης προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Κεφαλαία ιδιωτικών συμμετοχών

Όταν ένας ΟΕΕ αποκτά τον έλεγχο μιας μη εισηγμένης εταιρείας ή εκδότη, οι ΔΟΕΕ διέπονται από κανόνες κατά της εκποίησης περιουσιακών στοιχείων. Για χρονική περίοδο 2 ετών, ο ΔΟΕΕ πρέπει να αναλαμβάνει δράση κατά οποιασδήποτε διανομής, μείωσης κεφαλαίου, εξαγοράς μετοχών ή απόκτησης ιδίων μετοχών από την εταιρεία.

Κεφάλαια και διαχειριστές που βρίσκονται σε τρίτες χώρες

Υπό τους όρους που αναφέρονται στην οδηγία, το «διαβατήριο» μπορεί να επεκταθεί σε ΔΟΕΕ εκτός ΕΕ και στην εμπορική προώθηση κεφαλαίων που δεν ανήκουν στην ΕΕ και τα διαχειρίζονται ΔΟΕΕ είτε της ΕΕ είτε τρίτων χωρών.

Ρόλος της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ) διαδραματίζει ενεργό ρόλο στη δημιουργία μιας κοινής εποπτικής νοοτροπίας, ειδικότερα με την έκδοση κατευθυντήριων γραμμών περί ορθών πολιτικών αποδοχών και με την ανάπτυξη τεχνικών προτύπων για τον προσδιορισμό των κατηγοριών ΔΟΕΕ.

Μικρότερα κεφάλαια

Τα κράτη μέλη μπορούν να επιλέξουν να μην εφαρμόσουν την οδηγία σε μικρότερους ΔΟΕΕ, δηλ. κεφάλαια με υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία κάτω των 100 εκατ. ευρώ, εάν χρησιμοποιούν μόχλευση, και με περιουσιακά στοιχεία κάτω των 500 εκατ. ευρώ, εάν δεν χρησιμοποιούν. Ωστόσο, τα μικρότερα κεφάλαια υπόκεινται στις ελάχιστες απαιτήσεις καταχώρισης και υποβολής εκθέσεων.

Τροποποιήσεις της οδηγίας (ΕΕ) 2011/61

Η οδηγία (EE) 2016/2341 σχετικά με τα ιδρύματα επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών (ΙΕΣΠ) (βλέπε σύνοψη), καθορίζει τους ακόλουθους δύο πρόσθετους κανόνες.

Τα κράτη μέλη δεν πρέπει:

να περιορίζουν το δικαίωμα των ΙΕΣΠ να ορίζουν για τη διαχείριση του επενδυτικού τους χαρτοφυλακίου, διαχειριστές επενδύσεων που είναι εγκατεστημένοι σε άλλο κράτος μέλος και οι οποίοι κατέχουν την απαιτούμενη άδεια·
να περιορίζουν τα ΙΕΣΠ που έχουν άδεια θεματοφύλακα κατά την έννοια της οδηγίας 2011/61/ΕΕ.

Ο κανονισμός (ΕE) 2017/2402, ο οποίος θεσπίζει ένα γενικό πλαίσιο για την τιτλοποίηση (βλέπε σύνοψη), εισάγει κανόνα που ορίζει ότι όταν οι ΔΟΕΕ εκτίθενται σε τιτλοποίηση η οποία δεν πληροί πλέον τις απαιτήσεις που προβλέπονται, πρέπει να ενεργούν και να λαμβάνουν διορθωτικά μέτρα προς το συμφέρον των επενδυτών του σχετικού ΟΕΕ, εάν χρειαστεί.

Η οδηγία (EE) 2019/1160 περιλαμβάνει πολλές αλλαγές.

Εισάγει την έννοια των ενεργειών πριν από την εμπορική προώθηση*, καθώς και τις προϋποθέσεις που τις διέπουν, από διαχειριστή ΟΕΕ που έχει συσταθεί στην ΕΕ· οποιοιδήποτε κανόνες θεσπιστούν από κράτη μέλη δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να τοποθετούν τους ΔΟΕΕ της ΕΕ σε μειονεκτική θέση έναντι των εκτός ΕΕ ΔΟΕΕ.
Παρουσιάζει τις προϋποθέσεις που εφαρμόζονται όταν ένας ΟΕΕ της ΕΕ διακόπτει τη διάθεση μεριδίων ή μετοχών σε κράτη μέλη άλλα από το κράτος μέλος καταγωγής του ΔΟΕΕ, καθώς και τις απαιτήσεις κοινοποίησης. ‘Όλες οι απαιτήσεις διαφάνειας που πρέπει να πληρούν οι επενδυτές σύμφωνα με την οδηγία 2011/61/ΕΕ θα εξακολουθήσουν να ισχύουν για τους επενδυτές που διατηρούν την επένδυσή τους μετά την ανάκληση γνωστοποίησης των δραστηριοτήτων εμπορικής προώθησης στο επιλεγμένο κράτος μέλος.

Οι τροποποιήσεις που προβλέπει η οδηγία (EE) 2019/2034 διασφαλίζουν ότι τα ίδια κεφάλαια του ΔΟΕΕ πρέπει να αντιστοιχούν τουλάχιστον στο ένα τέταρτο των παγίων εξόδων του κατά το προηγούμενο έτος. Οι επιχειρήσεις επενδύσεων πρέπει να χρησιμοποιούν στοιχεία που προκύπτουν από το εφαρμοστέο λογιστικό πλαίσιο.

Η τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2022/2556 ευθυγραμμίζει τις διατάξεις της οδηγίας και αρκετών άλλων σχετικών οδηγιών με τις απαιτήσεις αντιμετώπισης των κινδύνων ΤΠΕ στις χρηματοοικονομικές οντότητες, απαιτήσεις οι οποίες ορίζονται στον κανονισμό σχετικά με την ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα του χρηματοοικονομικού τομέα (DORA), δηλ. στον κανονισμό (ΕΕ) 2022/2254 (βλ. σύνοψη).

Κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικές πράξεις

Η Επιτροπή ενέκρινε αρκετές κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικές πράξεις.

Ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 231/2013 συμπληρώνει την οδηγία 2011/61/ΕΕ όσον αφορά τις εξαιρέσεις, τους γενικούς όρους λειτουργίας, τους θεματοφύλακες, τη μόχλευση, τη διαφάνεια και την εποπτεία. Ο εν λόγω κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός έχει, με τη σειρά του, τροποποιηθεί από τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2018/1618 όσον αφορά τα καθήκοντα φύλαξης των θεματοφυλάκων και από τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2021/1255 όσον αφορά τους κινδύνους βιωσιμότητας και τους παράγοντες βιωσιμότητας που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τους ΔΟΕΕ.
Ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 694/2014 συμπληρώνει την οδηγία 2011/61/ΕΕ όσον αφορά τον καθορισμό ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων σχετικά με τους τύπους ΔΟΕΕ.
Ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2015/514 καθορίζει τις πληροφορίες που πρέπει να παρέχονται από τις αρμόδιες αρχές στην EAKAA.
Ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 447/2013 ορίζει τη διαδικασία για τους ΔΟΕΕ που επιλέγουν την υπαγωγή στο καθεστώς και ζητούν άδεια στα πλαίσια της οδηγίας 2011/61/ΕΕ.
Ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 448/2013 ορίζει διαδικασία για τον προσδιορισμό του κράτους μέλος αναφοράς ενός ΔΟΕΕ εκτός ΕΕ.

Τροποποίηση άλλης νομοθεσίας

Η οδηγία 2011/61/ΕΕ τροποποίησε επίσης τις οδηγίες 2003/41/ΕΚ και 2009/65/ΕΚ και τους κανονισμούς (ΕΚ) αριθ. 1060/2009 και (ΕΕ) αριθ. 1095/2010.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ;

Η οδηγία 2011/61/ΕΕ έπρεπε να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο έως τις 22 Ιουλίου 2013. Αυτοί οι κανόνες άρχισαν να εφαρμόζονται από αυτήν την ημερομηνία.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:

Επενδυτικά ταμεία (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

Ενέργειες πριν από την εμπορική προώθηση. Η άμεση ή έμμεση παροχή πληροφοριών σχετικά με επενδυτικές στρατηγικές ή επενδυτικές ιδέες από τους ΔΟΕΕ, ή για λογαριασμό τους, προς επαγγελματίες επενδυτές εγκατεστημένους ή με καταχωρημένο γραφείο στην ΕΕ, προκειμένου να ελεγχθεί το ενδιαφέρον τους για έναν ΟΕΕ ο οποίος δεν έχει ακόμη συσταθεί.

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία 2011/61/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2011, σχετικά με τους διαχειριστές οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων και για την τροποποίηση των οδηγιών 2003/41/ΕΚ και 2009/65/ΕΚ και των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1060/2009 και (ΕΕ) αριθ. 1095/2010 (ΕΕ L 174 της 1.7.2011, σ. 1-73).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2011/61/ΕΕ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οδηγία (ΕΕ) 2022/2556 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2022 για την τροποποίηση των οδηγιών 2009/65/ΕΚ, 2009/138/ΕΚ, 2011/61/ΕΕ, 2013/36/ΕΕ, 2014/59/ΕΕ, 2014/65/ΕΕ, (ΕΕ) 2015/2366 και (ΕΕ) 2016/2341 όσον αφορά την ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα για τον χρηματοοικονομικό τομέα (ΕΕ L 333 της 27.12.2022, σ. 153-163).

Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2554 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2022, σχετικά με την ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα του χρηματοοικονομικού τομέα και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1060/2009, (ΕΕ) αριθ. 648/2012, (ΕΕ) αριθ. 600/2014, (ΕΕ) αριθ. 909/2014 και (ΕΕ) 2016/1011 (ΕΕ L 333 της 27.12.2022, σ. 1-79).

Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την αξιολόγηση της εφαρμογής και του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας 2011/61/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους διαχειριστές οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων [COM(2020) 232 final, 10.6.2020].

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2015/514 της Επιτροπής, της 18ης Δεκεμβρίου 2014, σχετικά με τις πληροφορίες που πρέπει να παρέχονται από τις αρμόδιες αρχές στην Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών, σύμφωνα με το άρθρο 67 παράγραφος 3 της οδηγίας 2011/61/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 82 της 27.3.2015, σ. 5-11).

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 694/2014 της Επιτροπής, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, που συμπληρώνει την οδηγία 2011/61/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τον καθορισμό ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων σχετικά με τους τύπους διαχειριστών οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων (ΕΕ L 183 της 24.6.2014, σ. 18-20).

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 447/2013 της Επιτροπής, της 15ης Μαΐου 2013, για τη θέσπιση διαδικασίας για τους ΔΟΕΕ που επιλέγουν την υπαγωγή στο καθεστώς της οδηγίας 2011/61/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 132 της 16.5.2013, σ. 1-2).

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 448/2013 της Επιτροπής, της 15ης Μαΐου 2013, για τη θέσπιση διαδικασίας για τον προσδιορισμό του κράτους μέλος αναφοράς ενός ΔΟΕΕ εκτός ΕΕ σύμφωνα με την οδηγία 2011/61/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 132 της 16.5.2013, σ. 3-5).

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 231/2013 της Επιτροπής, της 19ης Δεκεμβρίου 2012, προς συμπλήρωση της οδηγίας 2011/61/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τις εξαιρέσεις, τους γενικούς όρους λειτουργίας, τους θεματοφύλακες, τη μόχλευση, τη διαφάνεια και την εποπτεία (ΕΕ L 83 της 22.3.2013, σ. 1-95).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 20.06.2023