Διαχείριση κρίσεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα
ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:
Ανακοίνωση [COM(2010) 579 τελικό] — Πλαίσιο της ΕΕ για τη διαχείριση κρίσεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ;
Καθορίζει τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν προκειμένου να θεσπιστεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ένα σύνολο κανόνων για τη διαχείριση κρίσεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
Πεδίο εφαρμογής
Το σύνολο των κανόνων για τη διαχείριση κρίσεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα αφορά:
-
όλα τα πιστωτικά ιδρύματα·
-
ορισμένες επιχειρήσεις επενδύσεων, ειδικότερα εκείνες των οποίων η πτώχευση θα μπορούσε να θέσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα σε κίνδυνο.
Στόχοι
Στόχος των εν λόγω κανόνων είναι να διασφαλίζουν τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ακόμη και σε περίπτωση πτώχευσης των επιχειρήσεων, και:
-
να ενθαρρύνουν την πρόληψη και την προετοιμασία με σκοπό τη μείωση των κινδύνων για το χρηματοπιστωτικό σύστημα·
-
να παρέχουν αξιόπιστα εργαλεία εξυγίανσης·
-
να εφαρμόζουν ταχεία και αποφασιστικά μέσα δράσης·
-
να συμβάλλουν στη μείωση του ηθικού κινδύνου εξασφαλίζοντας ότι οι μέτοχοι συνεισφέρουν στο κόστος·
-
να συμβάλλουν στην ομαλή εξυγίανση διασυνοριακών ομίλων με στόχο τη διαφύλαξη της εσωτερικής αγοράς·
-
να κατοχυρώνουν την ασφάλεια δικαίου·
-
να περιορίζουν τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.
Τομείς δράσης
Στην ανακοίνωση καθορίζονται μέτρα που θα πρέπει να λαμβάνονται στους ακόλουθους τομείς:
-
αρμόδιες αρχές για τη διαχείριση κρίσεων — κάθε χώρα της ΕΕ θα πρέπει να ορίζει μια αρχή εξυγίανσης που είναι ανεξάρτητη από την εποπτική αρχή·
-
προπαρασκευαστικά και προληπτικά μέτρα — συμπεριλαμβανομένων της εφαρμογής ενός εποπτικού προγράμματος για κάθε εποπτευόμενο ίδρυμα και της άσκησης επιτόπιων εποπτικών ελέγχων·
-
μηχανισμοί ενεργοποίησης — θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή πρώιμη παρέμβαση σε περίπτωση που μια τράπεζα ή επιχείρηση επενδύσεων δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της οδηγίας για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις ·
-
πρώιμη παρέμβαση — προβλέπει τη διεύρυνση και την αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων των εποπτικών αρχών. Οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις θα είναι υποχρεωμένες να παρουσιάζουν ένα σχέδιο που θα επιτρέπει την ανάκαμψη του ιδρύματος σε περίπτωση οικονομικών δυσκολιών·
-
απομείωση του χρέους — επιτρέπει σε ένα ίδρυμα που αντιμετωπίζει δυσκολίες να συνεχίζει τις δραστηριότητές του ή να σταματά κάποια από αυτές, προκειμένου να περιοριστούν οι κίνδυνοι της «μετάδοσης» σε άλλα ιδρύματα·
-
εξυγίανση — μεταρρύθμιση της νομοθεσίας για την αφερεγγυότητα των τραπεζών, ώστε οι αφερέγγυες τράπεζες να μπορούν να επωφεληθούν από τη διαδικασία εκκαθάρισης.
Ληφθέντα μέτρα
Το 2011, ιδρύθηκαν 3 ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές:
Οι 28 εθνικές εποπτικές αρχές εκπροσωπούνται σε όλες τις 3 εποπτικές αρχές.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου ιδρύθηκε για να παρακολουθεί και να αξιολογεί πιθανές απειλές για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα που απορρέουν από μακροοικονομικές εξελίξεις και από εξελίξεις στο πλαίσιο του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο σύνολό του.
-
2.
Οδηγία για την ανάκαμψη και εξυγίανση των τραπεζών
Η εν λόγω οδηγία (οδηγία 2014/59/ΕΕ) τέθηκε σε ισχύ σε όλες τις χώρες της ΕΕ τον Ιούλιο του 2014. Καθορίζει μια σειρά κανόνων για την εναρμόνιση και βελτίωση των εργαλείων με στόχο την αντιμετώπιση τραπεζικών κρίσεων σε ολόκληρη την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των εξής:
-
οι τράπεζες υποχρεούνται να καταρτίζουν σχέδια ανάκαμψης για την αντιμετώπιση χρηματοπιστωτικών δυσχερειών·
-
χορηγήθηκε ένα σύνολο εξουσιών στις αρχές προκειμένου να παρεμβαίνουν στις δραστηριότητες των τραπεζών για να αποφευχθεί η πτώχευσή τους·
-
οι αρχές έχουν επίσης την εξουσία να εφαρμόζουν σχέδια για την εξυγίανση των προβληματικών τραπεζών με τρόπο που να διατηρούνται οι περισσότερες κρίσιμες λειτουργίες τους και να αποφεύγεται η αναγκαστική διάσωσή τους από τους φορολογούμενους·
-
το ενιαίο ταμείο εξυγίανσης για τις χώρες της ζώνης του ευρώ ιδρύθηκε το 2016 ενώ ξεχωριστά εθνικά ταμεία παραμένουν σε ισχύ για τις χώρες της ΕΕ εκτός της ζώνης του ευρώ·
-
πραγματοποιούνται διαδικασίες για τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρχών.
-
3.
Οδηγία για τα συστήματα εγγύησης καταθέσεων (ΣΕΚ)
Η εν λόγω οδηγία (οδηγία 2014/49/ΕΕ) τέθηκε σε ισχύ τον Ιούλιο του 2014. Ενισχύει το υπάρχον σύστημα των εθνικών ΣΕΚ προκειμένου να ανταποκριθούν στις αδυναμίες που αποκαλύφθηκαν στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης. Τα βασικά στοιχεία της περιλαμβάνουν τα εξής:
-
καθολική εγγύηση των καταθέσεων μέχρι 100 000 ευρώ·
-
ευκολότερη και ταχύτερη πρόσβαση σε αποζημιώσεις — σταδιακή μείωση στις προθεσμίες καταβολής αποζημιώσεων από τις 20 εργάσιμες ημέρες στις 7 εργάσιμες ημέρες·
-
πιο σταθερό καθεστώς χρηματοδότησης·
-
καλύτερη πληροφόρηση για τους καταθέτες.
ΠΛΑΙΣΙΟ
ΚΥΡΙΑ ΠΡΑΞΗ
Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα — Πλαίσιο της ΕΕ για τη διαχείριση κρίσεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα [COM(2010) 579 τελικό, 20.10.2010]
ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ
Οδηγία 2014/49/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014 περί των συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων (ΕΕ της L 173, 12.6.2014, σ. 149–178)
Διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2014/49/ΕΕ έχουν ενσωματωθεί στο πρωτότυπο κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.
Οδηγία 2014/59/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τη θέσπιση πλαισίου για την ανάκαμψη και την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων και για την τροποποίηση της οδηγίας 82/891/ΕΟΚ του Συμβουλίου, και των οδηγιών 2001/24/ΕΚ, 2002/47/ΕΚ, 2004/25/ΕΚ, 2005/56/ΕΚ, 2007/36/ΕΚ, 2011/35/ΕΕ, 2012/30/ΕΕ και 2013/36/ΕΕ, καθώς και των κανονισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 και (ΕΕ) αριθ. 648/2012 (ΕΕ L 173 της 12.6.2014, σ. 190–348)
τελευταία ενημέρωση 07.12.2016