Ασφάλιση και αντασφάλιση

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Οδηγία 2009/138/ΕΚ σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα II)

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

• Η οδηγία, γνωστή ως φερεγγυότητα II, απαιτεί από τις εταιρείες ασφάλισης και αντασφάλισης στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) να διαθέτουν επαρκείς οικονομικούς πόρους.
• Θεσπίζει επίσης κανόνες περί διακυβέρνησης, διαχείρισης κινδύνων, διαφάνειας και εποπτείας.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Πεδίο εφαρμογής

Η οδηγία καλύπτει ασφαλιστικές εταιρείες ζημιών, ζωής και αντασφάλισης.

Αδειοδότηση

Οι ασφαλιστικές εταιρείες μπορούν να ασκούν τις δραστηριότητές τους αφού λάβουν άδεια λειτουργίας από την εποπτική αρχή του κράτους μέλους της ΕΕ. Η εν λόγω άδεια λειτουργίας είναι έγκυρη σε όλη την ΕΕ.

Κεφαλαιακές απαιτήσεις

Οι ασφαλιστικές εταιρείες πρέπει να διαθέτουν κεφάλαιο σε συνάρτηση με τα προφίλ κινδύνου προκειμένου να διασφαλίζεται ότι έχουν επαρκείς χρηματοοικονομικούς πόρους για την αντιμετώπιση οικονομικών δυσκολιών. Πρέπει να συμμορφωθούν με τις ακόλουθες κεφαλαιακές απαιτήσεις.

• Οι ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις. Το ελάχιστο επίπεδο κεφαλαίου, κάτω από το οποίο οι ασφαλισμένοι θα εκτεθούν σε υψηλό επίπεδο κινδύνου.
• Η κεφαλαιακή απαίτηση φερεγγυότητας. Το κεφάλαιο που χρειάζεται μια ασφαλιστική εταιρεία σε περιπτώσεις που πρέπει να απορροφηθούν σημαντικές ζημίες. Το ποσό του κεφαλαίου υπολογίζεται εάν λάβουμε υπόψη διάφορους κινδύνους όπως:
  • τον κίνδυνο αγοράς: κίνδυνος ζημιάς ή μεταβολής στην χρηματοοικονομική κατάσταση η οποία απορρέει από διακυμάνσεις των αγορών·
  • ο ασφαλιστικός κίνδυνος: ο κίνδυνος έλλειψης επαρκών χρημάτων για την αποπληρωμή μελλοντικών ασφαλιστικών αξιώσεων ή παροχών·
  • τον λειτουργικό κίνδυνο: κίνδυνος εμφάνισης ζημιών λόγω ακατάλληλων ή προβληματικών εσωτερικών διαδικασιών, προσωπικού ή συστημάτων ή εξωτερικών παραγόντων.

Εάν μια ασφαλιστική εταιρεία δεν συμμορφώνεται με κανένα από τα δύο ποσά κεφαλαίων που απαιτούνται, η αρχή εποπτείας πρέπει να αναλάβει δράση.

Όροι που διέπουν τον ασφαλιστικό τομέα

• Κατάλληλο σύστημα διακυβέρνησης. Οι ασφαλιστικές εταιρείες οφείλουν να εφαρμόζουν κατάλληλο και διάφανο σύστημα διακυβέρνησης με σαφή επιμερισμό αρμοδιοτήτων. Πρέπει να διαθέτουν διοικητική ικανότητα αντιμετώπισης διάφορων ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης κινδύνων, της συμμόρφωσης με τη νομοθεσία και των εσωτερικών λογιστικών ελέγχων.
• Εκτίμηση ιδίου κινδύνου και φερεγγυότητας. Οι ασφαλιστικές εταιρείες πρέπει να διεξάγουν τη δική τους εσωτερική εκτίμηση κινδύνου και φερεγγυότητας σε τακτικά χρονικά διαστήματα. Αυτή περιλαμβάνει τις συνολικές ανάγκες τους από άποψη φερεγγυότητας σε σχέση με τα προφίλ κινδύνου τους, καθώς επίσης και τη συνεχή συμμόρφωσή τους με τα απαιτούμενα χρηματοπιστωτικά μέσα.

Εποπτεία

• Αξιολόγηση από επόπτες. Η νομοθεσία θεσπίζει μια διαδικασία εποπτικής αξιολόγησης που καθιστά δυνατό στους επόπτες να εξετάζουν και να αξιολογούν τη συμμόρφωση των ασφαλιστικών εταιρειών με τους κανόνες. Για αυτόν τον σκοπό, οι ασφαλιστικές εταιρείες πρέπει να αναφέρουν λεπτομερείς πληροφορίες για τις επιχειρηματικές δραστηριότητές τους και τους κινδύνους στους επόπτες. Στόχος είναι η συνδρομή των εποπτικών αρχών στην επισήμανση των εταιρειών που μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Επιπλέον, οι ασφαλιστικές εταιρείες οφείλουν να δημοσιοποιούν πληροφορίες.
• Επόπτης ομίλου. Κάθε όμιλος ασφαλιστικών εταιρειών πρέπει να έχει μια αρχή εποπτείας ομίλου με συγκεκριμένες ευθύνες η οποία συνεργάζεται στενά με τις οικείες εθνικές εποπτικές αρχές.

Τροποποιήσεις της οδηγίας 2009/138/EΚ

Η οδηγία 2009/138/EΚ έχει τροποποιηθεί αρκετές φορές.

• Για να εξασφαλιστεί ο θεμιτός ανταγωνισμός μεταξύ ιδρυμάτων, η τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2016/2341 για τις δραστηριότητες και την εποπτεία των ιδρυμάτων επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών (βλέπε σύνοψη) παρατείνει τη μεταβατική περίοδο που επιτρέπει στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις που υπάγονται στην οδηγία 2009/138/ΕΚ να ασκήσουν τη δραστηριότητα επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2022.
• Ο κανονισμός (ΕΕ) 2017/2402 σχετικά με την τιτλοποίηση (βλέπε σύνοψη) τροποποιεί την οδηγία 2009/138/ΕΚ προκειμένου να διασφαλίσει τη συνέπεια με τους κανόνες του κανονισμού σχετικά με την τιτλοποίηση, κύριος στόχος των οποίων είναι η ίδρυση και η λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, ιδίως διασφαλίζοντας ισότιμους όρους ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά για όλους τους θεσμικούς επενδυτές.
• Η τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2018/843 απαιτεί από τις ασφαλιστικές εταιρείες να αναφέρουν υπόνοιες για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για χρηματοδότηση της τρομοκρατίας στις δημόσιες αρχές με σκοπό την πρόληψη της χρήσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για αυτούς τους σκοπούς δυνάμει της οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 (βλέπε σύνοψη).
• Η τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2019/2177 δίνει στην Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (ΕΕΑΕΣ) μεγαλύτερο ρόλο ώστε να συνεισφέρει στη σύγκλιση των εποπτικών πρακτικών στον τομέα των εσωτερικών υποδειγμάτων. Θεσπίζει αυστηρότερες απαιτήσεις ειδοποίησης στην περίπτωση σημαντικής διασυνοριακής ασφαλιστικής δραστηριότητας ή κατάστασης κρίσης, καθώς και προϋποθέσεις για τη δημιουργία πλατφορμών συνεργασίας* όπου η προβλεπόμενη διασυνοριακή ασφαλιστική δραστηριότητα είναι σημαντική.
• Η τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2022/2556 ευθυγραμμίζει τις διατάξεις της οδηγίας και αρκετών άλλων σχετικών οδηγιών με τις απαιτήσεις αντιμετώπισης των κινδύνων ΤΠΕ στις χρηματοοικονομικές οντότητες, απαιτήσεις οι οποίες ορίζονται στον κανονισμό σχετικά με την ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα του χρηματοοικονομικού τομέα (DORA), δηλ. στον κανονισμό (ΕΕ) 2022/2254 (βλ. σύνοψη).

Κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικές πράξεις

• Η οδηγία Φερεγγυότητα II εκχωρεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το δικαίωμα έγκρισης κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικών πράξεων. Αυτές οι πράξεις αφορούν ζητήματα όπως τεχνικά πρότυπα και πληροφορίες για τον υπολογισμό των τεχνικών διατάξεων και των βασικών ιδίων πόρων.
• Ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2015/35 (που είναι γνωστός ως κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός Φερεγγυότητα II και έχει τροποποιηθεί πολλές φορές) καθορίζει λεπτομερείς απαιτήσεις για την εφαρμογή του πλαισίου Φερεγγυότητα II και αποτελεί το ενιαίο προληπτικό εγχειρίδιο κανόνων για εταιρείες ασφάλισης και αντασφάλισης. Ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός Φερεγγυότητα II καλύπτει:
  • αποτίμηση των στοιχείων ενεργητικού και των υποχρεώσεων, συμπεριλαμβανομένων των μακροπρόθεσμων μέτρων εγγύησης·
  • τον τρόπο καθορισμού του επιπέδου του απαιτούμενου κεφαλαίου για κατηγορίες στοιχείων του ενεργητικού που μπορεί να επενδύσει ένας ασφαλιστής·
  • την επιλεξιμότητα των στοιχείων ιδίων πόρων των ασφαλιστών για την κάλυψη κεφαλαιακών απαιτήσεων·
  • τον ενδεδειγμένο τρόπο διαχείρισης και διακυβέρνησης των ασφαλιστικών εταιρειών·
  • την αξιολόγηση της ισοδυναμίας των καθεστώτων φερεγγυότητας τρίτων χωρών με τους κανόνες της ΕΕ·
  • τους κανόνες για τη χρήση εσωτερικών υποδειγμάτων για τον υπολογισμό της απαίτησης κεφαλαίου αφερεγγυότητας·
  • ειδικούς κανόνες σχετικά με τους ασφαλιστικούς ομίλους· και
  • απλοποιημένες μέθοδοι και εξαιρέσεις για να γίνει ευκολότερη η εφαρμογή της Φερεγγυότητας II για μικρότερους και λιγότερο πολύπλοκους ασφαλιστές.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ;

Η οδηγία 2009/138/ΕΚ έπρεπε να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο έως τις 31 Μαρτίου 2015. Αυτές οι διατάξεις εφαρμόζονται από τις 1 Ιανουαρίου 2016.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Επιχειρήσεις ασφάλισης και αντασφάλισης —επανεξέταση των κανόνων προληπτικής εποπτείας (οδηγία «Φερεγγυότητα ΙΙ») (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Φερεγγυότητα II (ΕΑΑΕΣ).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία 2009/138/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα II) (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 335 της 17.12.2009, σ. 1-155).

Διαδοχικές τροποποιήσεις και διορθώσεις της οδηγίας 2009/138/ΕΚ έχουν ενσωματωθεί στο βασικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2554 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2022, σχετικά με την ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα του χρηματοοικονομικού τομέα και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1060/2009, (ΕΕ) αριθ. 648/2012, (ΕΕ) αριθ. 600/2014, (ΕΕ) αριθ. 909/2014 και (ΕΕ) 2016/1011 (ΕΕ L 333 της 27.12.2022, σ. 1-79).

Οδηγία (ΕΕ) 2022/2556 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2022 για την τροποποίηση των οδηγιών 2009/65/ΕΚ, 2009/138/ΕΚ, 2011/61/ΕΕ, 2013/36/ΕΕ, 2014/59/ΕΕ, 2014/65/ΕΕ, (ΕΕ) 2015/2366 και (ΕΕ) 2016/2341 όσον αφορά την ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα για τον χρηματοοικονομικό τομέα (ΕΕ L 333 της 27.12.2022, σ. 153-163).

Οδηγία (ΕΕ) 2015/849 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2015, σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, και την κατάργηση της οδηγίας 2005/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και της οδηγίας 2006/70/ΕΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 141 της 5.6.2015, σ. 73-117).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2015/35 της Επιτροπής, της 10ης Οκτωβρίου 2014, για τη συμπλήρωση της οδηγίας 2009/138/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα II) (ΕΕ L 12 της 17.1.2015, σ. 1-797).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 20.06.2023