Λεπτομέρειες και όροι των διαρθρωτικών δράσεων της Κοινότητας στον τομέα της αλιείας

O υπόψη κανονισμός καθορίζει, για την περίοδο 2000 έως 2006, λεπτομερείς κανόνες και ρυθμίσεις για τις κοινοτικές διαρθρωτικές παρεμβάσεις με σκοπό, αφενός, την επίτευξη των στόχων που αφορούν τον τομέα της αλιείας στο πλαίσιο του Χρηματοδοτικού Μέσου Προσανατολισμού της Αλιείας (ΧΜΠΑ) και, αφετέρου, τον προσανατολισμό και την προώθηση της αναδιάρθρωσης της διαρθρωτικής αλιευτικής πολιτικής.

ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2792/1999 του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 1999, για καθορισμό των λεπτομερών κανόνων και ρυθμίσεων σχετικά με την κοινοτική διαρθρωτική βοήθεια στον τομέα της αλιείας [Βλέπε πράξεις τροποποίησης].

ΣΥΝΟΨΗ

Γενικό πλαίσιο

Οι μηχανισμοί και οι κανόνες παρέμβασης, που έχουν τεθεί σε εφαρμογή από τον παρόντα κανονισμό, απορρέουν από διατάξεις που έχουν σχέση με τον βασικό κανονισμό των τεσσάρων κοινοτικών Διαρθρωτικών Ταμείων, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται το Χρηματοδοτικό Μέσο Προσανατολισμού της Αλιείας (ΧΜΠΑ) (κανονισμός (ΕΚ) αριθ.1260/1999).

Όσον αφορά την αλιεία, οι διαρθρωτικές δράσεις αποσκοπούν στον προσανατολισμό και στη συνέχιση της αναδιάρθρωσης του τομέα. Η διαδικασία αυτή είναι όντως αναγκαία και επείγουσα προκειμένου να διασφαλιστεί το μέλλον των αλιευτικών δραστηριοτήτων, δεδομένης της έλλειψης ισορροπίας που συνεχίζει να υπάρχει μεταξύ των διαθέσιμων πόρων και των αλιευτικών ικανοτήτων. Στο πλαίσιο αυτό, δεν μπορεί να χορηγηθεί καμία δημόσια ενίσχυση που καταλήγει σε αύξηση της αλιευτικής προσπάθειας.

Ανανέωση και εξοπλισμός του αλιευτικού στόλου

Για τις δημόσιες ενισχύσεις τις οποίες διαχειρίζονται τα κράτη μέλη πρέπει να τηρούνται οι κανόνες σχετικά με τη διατήρηση των αλιευτικών πόρων. Ενδεχομένως, οι εν λόγω ενισχύσεις μπορούν να διευκολύνουν τον περιορισμό και/ή την παύση της αλιείας.

Τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν δύο τύπους μέτρων που είναι επιλέξιμα για δημόσια ενίσχυση προκειμένου να σταματήσουν οριστικά αλιευτικές δραστηριότητες των σκαφών. Τα μέτρα αυτά, τα οποία συνοδεύονται από ορισμένους όρους σχετικά με την ηλικία και την χωρητικότητα των σκαφών, είναι:

• η διάλυση των σκαφών·
• η μόνιμη χρήση του σκάφους για σκοπούς μη κερδοσκοπικούς και εκτός της αλιείας.

Επιτρέπεται η χορήγηση δημόσιων ενισχύσεων για τον εκσυγχρονισμό του στόλου ή τη χρήση επιλεκτικότερων αλιευτικών τεχνικών. Οι δαπάνες εξοπλισμού και εκσυγχρονισμού δεν είναι επιλέξιμες για ενίσχυση στη διάρκεια των πέντε ετών που ακολουθούν τη χορήγηση δημόσιας ενίσχυσης για την ναυπήγηση του υπόψη σκάφους (με εξαίρεση τον εξοπλισμό επιτήρησης ή ακουστικής αποτροπής). Για τα σκάφη ηλικίας άνω των 5 ετών, εφόσον δεν αυξάνεται η αλιευτική τους ικανότητα, είναι δυνατόν να χορηγηθούν ενισχύσεις για τη βελτίωση της ασφάλειας, των συνθηκών υγιεινής και εργασίας, καθώς και της ποιότητας των προϊόντων. Δεν υπάρχει δυνατότητα συσσώρευσης των πριμοδοτήσεων. Επίσης, οι ενισχύσεις μειώνονται κατά το ποσό της ενίσχυσης για τον εκσυγχρονισμό ή της ενίσχυσης που χορηγήθηκε για προσωρινή παύση των δραστηριοτήτων. Οι ενισχύσεις για τα δορυφορικά συστήματα παρακολούθησης σκαφών δεν είναι σωρεύσιμες με τις ενισχύσεις που χορηγούνται στο πλαίσιο των μέτρων που αφορούν τον έλεγχο, την επιθεώρηση και την επιτήρηση των αλιευτικών σκαφών. Στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2371/2002 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2002, για τη διατήρηση και βιώσιμη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων στο πλαίσιο της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής καθορίζονται επιπρόσθετοι όροι.

Μικρή παράκτια αλιεία

Η μικρή παράκτια αλιεία είναι η αλιεία που πραγματοποιείται από σκάφη ολικού μήκους μικρότερου των 12 μέτρων και τα οποία δεν χρησιμοποιούν ορισμένα συρόμενα εργαλεία. Λόγω της σημασίας της μικρής παράκτιας αλιείας και της συμβολής της στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν, υπό ορισμένους όρους, μέτρα που συμπληρώνουν τις ενισχύσεις για εκσυγχρονισμό.

Έτσι, στην περίπτωση που ένας ορισμένος αριθμός ιδιοκτητών σκαφών ή μελών μιας οικογένειας αλιέων που ασχολείται με τη μικρή παράκτια αλιεία θέσει σε εφαρμογή, σε συνεταιριστικό πλαίσιο, ένα ολοκληρωμένο συλλογικό σχέδιο που έχει σχέση με τη διαρθρωτική βελτίωση της αλιευτικής δραστηριότητας, οι συμμετέχοντες στην ομάδα αυτή δικαιούνται μια κατ' αποκοπή πριμοδότηση (ανώτατο όριο 150.000 ευρώ).

Κοινωνικοοικονομικά μέτρα

Οι αλιείς μπορούν να απολαύουν διαφόρων κοινωνικοοικονομικών μέτρων που παραχωρούνται από τα κράτη μέλη προκειμένου να αμβλυνθούν οι αρνητικές συνέπειες της μείωσης της αλιευτικής προσπάθειας, δηλαδή:

• τη συγχρηματοδότηση εθνικών καθεστώτων ενίσχυσης για πρόωρη συνταξιοδότηση σύμφωνα με ορισμένα όρια ηλικίας (τουλάχιστον 55 έτη και 10 έτη κατ' ανώτατο όριο κάτω από τη νόμιμη ηλικία συνταξιοδότησης) και διάρκειας άσκησης του επαγγέλματος του αλιέα (τουλάχιστον 10 έτη)·
• τη χορήγηση ατομικών κατ' αποκοπή πριμοδοτήσεων (10.000 ευρώ κατ' ανώτατο όριο) στην περίπτωση ανεργίας που έχει σχέση με την οριστική διακοπή των αλιευτικών δραστηριοτήτων του σκάφους (η ενίσχυση αυτή θα πρέπει να επιστραφεί αναλογικώς με την πάροδο του χρόνου εάν ο δικαιούχος αρχίσει πάλι να ασκεί το αλιευτικό επάγγελμα ένα τουλάχιστον έτος αφού του καταβλήθηκε η πριμοδότηση)·
• τη χορήγηση ατομικών μη ανανεώσιμων κατ' αποκοπή πριμοδοτήσεων στους αλιείς, με στόχο τη μεταπήδησή τους σε άλλο επάγγελμα (μέχρι 50.000 ευρώ) ή τη διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων τους (μέχρι 200.000 ευρώ) εκτός της θαλάσσιας αλιείας, ενώ θα τους επιτρέπεται να συνεχίζουν τις αλιευτικές δραστηριότητες με μερική απασχόληση, υπό τον όρο ότι αυτό συμβάλλει σε μείωση της αλιευτικής προσπάθειας που αναπτύσσουν οι δικαιούχοι·
• τη χορήγηση ατομικών πριμοδοτήσεων στους αλιείς ηλικίας κάτω των 35 ετών, οι οποίοι έχουν ασκήσει αποδεδειγμένα το επάγγελμα επί 5 τουλάχιστον έτη ή έχουν παρακολουθήσει επαγγελματική κατάρτιση, οι οποίοι αποκτούν το πρώτο σκάφος τους είτε κατ' απόλυτη κυριότητα είτε συνεταιριστικά. Το σκάφος πρέπει να έχει ηλικία 10 έως 20 ετών και μήκος 7 έως 24 μέτρα. Η διαβίβαση της κυριότητας δεν μπορεί να πραγματοποιείται μεταξύ μελών της ίδιας οικογένειας μέχρι δεύτερου βαθμού συγγένειας. Το μέγιστο ποσό της πριμοδότησης ορίζεται στο 10% της τιμής αγοράς ή σε 50.000 ευρώ.

Εφόσον το Συμβούλιο υιοθετήσει πρόγραμμα αποκατάστασης ιχθυαποθέματος ή η Επιτροπή ή ένα ή περισσότερα κράτη μέλη θεσπίσουν ειδικά ή έκτακτα μέτρα ανάγκης, το ποσό των κατ' αποκοπή πριμοδοτήσεων μπορεί να προσαυξηθεί κατά 20%.

Ενίσχυση στις επενδύσεις

Τα κράτη μέλη δύνανται να ενθαρρύνουν επενδυτικά σχέδια σε διάφορους τομείς:

• τις εργασίες που αποσκοπούν στην προστασία και την ανάπτυξη υδρόβιων πόρων, εκτός της επανασύστασης του ιχθυοπληθυσμού·
• την υδατοκαλλιέργεια·
• τον εξοπλισμό αλιευτικών λιμένων·
• τη μεταποίηση και εμπορία αλιευτικών προϊόντων·
• την αλιεία σε εσωτερικά ύδατα.

Για να δικαιούνται ενίσχυσης, τα σχέδια πρέπει να πληρούν τους κάτωθι όρους:

• να παράγουν επωφελείς βιώσιμες επιπτώσεις στην οικονομία·
• να προσφέρουν εγγυήσεις εθνικής και οικονομικής βιωσιμότητας·
• να αποφεύγουν τους κινδύνους δυσμενών επιπτώσεων, όπως είναι η αύξηση των ικανοτήτων παραγωγής.

Διάφορα μέτρα

Τα κράτη μέλη μπορούν να θέτουν σε εφαρμογή διάφορα μέτρα υπέρ δράσεων συλλογικού χαρακτήρα αναφορικά με την προώθηση και έρευνα νέων αγορών για τα προϊόντα αλιείας και υδατοκαλλιέργειας (ιδίως την πιστοποίηση της ποιότητας, τη σήμανση, τις εκστρατείες προώθησης, τις μελέτες αγοράς, τις εκθέσεις, τις συμβουλές και τη στήριξη των πωλήσεων κ.λπ.).

Δίδεται προτεραιότητα στις δράσεις που αποσκοπούν στη διάθεση πλεονασματικών ή υποεκμεταλλευόμενων ειδών, τις δράσεις που αναπτύσσουν μια πολιτική ποιότητας των προϊόντων ή που προωθούν μεθόδους παραγωγής που σέβονται το περιβάλλον καθώς και εκείνες που πραγματοποιούνται από επίσημα αναγνωρισμένες οργανώσεις.

Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να ενθαρρύνουν δράσεις που τίθενται σε εφαρμογή από επαγγελματίες που είναι ενωμένοι σε οργανώσεις παραγωγών, ενώσεις ή ομάδες αλιέων. Οι ποικίλες αυτές δράσεις πρέπει να παρουσιάζουν συλλογικό ενδιαφέρον και να έχουν περιορισμένη χρονική διάρκεια. Αφορούν ιδίως τη διαχείριση της αλιευτικής προσπάθειας, τη χρήση τεχνικών προστασίας των πόρων, την προώθηση επιλεκτικών αλιευτικών εργαλείων και μεθόδων, τον εξοπλισμό υδατοκαλλιέργειας, την πρόσβαση στην επαγγελματική κατάρτιση, τη βελτίωση των υγειονομικών και κοινωνικών όρων, τη δημιουργία νέων εμπορικών επαφών κ.λπ.

Επιπλέον, οι οργανώσεις παραγωγών μπορούν να δικαιούνται ενίσχυση κατά τη διάρκεια τριών ετών μετά την ίδρυσή τους ή να λαμβάνουν ακόμη ειδική ενίσχυση προκειμένου να θέσουν σε εφαρμογή προγράμματα που αποσκοπούν στη βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων τους.

Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν τα αναγκαία μέτρα ανάπτυξης καινοτόμων δράσεων και δράσεων τεχνικής βοήθειας, όπως είναι πιλοτικά σχέδια (ιδίως στον τομέα της πειραματικής αλιείας, εφόσον αποσκοπούν στην προστασία των αλιευτικών πόρων), προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης, ανταλλαγής τεχνογνωσίας κ.λπ.

Τα κράτη μέλη μπορούν να χορηγούν χρηματικές αποζημιώσεις στους αλιείς και τους ιδιοκτήτες σκαφών για την προσωρινή διακοπή των δραστηριοτήτων τους, λόγω:

• απρόβλεπτων περιστάσεων (βάσει επιστημονικών δικαιολογητικών στοιχείων)·
• της μη ανανέωσης ή της αναστολής μιας αλιευτικής συμφωνίας·
• της θέσης σε εφαρμογή ενός σχεδίου ανασύστασης ενός είδους που απειλείται με εξάντληση ή σχεδίου διαχείρισης των πόρων (βάσει επιστημονικών και οικονομικών αποδεικτικών στοιχείων)·
• τεχνικών περιορισμών ορισμένων αλιευτικών εργαλείων ή μεθόδων.

Σε περίπτωση μόλυνσης οστρακοειδών από τοξινοπαραγωγό πλαγκτόν ή πλαγκτόν περιέχον θαλάσσιες βιοτοξίνες, τα κράτη μέλη δύνανται να χορηγήσουν χρηματοδοτικές αντισταθμίσεις στους οστρακοκαλλιεργητές εάν η κατάσταση επιβάλλει διακοπή της συγκομιδής επί τέσσερις συνεχόμενους μήνες και πλέον ή εφόσον οι απώλειες που προκύπτουν από την κατάσταση αυτή είναι ανώτερες από το 35% του ετήσιου κύκλου εργασιών της επιχείρησης.

Η χρηματοδοτική συνδρομή του ΧΜΠΑ δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 4% της κοινοτικής χρηματοδοτικής συνδρομής που παρέχεται στο οικείο κράτος μέλος, εκτός από την περίπτωση σχεδίου ανασύστασης ή διαχείρισης που περιλαμβάνει μέτρα απόσυρσης των σκαφών.

Επιτροπές

Για τη θέση σε εφαρμογή του κανονισμού, η Επιτροπή επικουρείται από την επιτροπή του τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας καθώς επίσης και από την επιτροπή διαχείρισης του τομέα αλιείας και υδατοκαλλιέργειας όσον αφορά τα μέτρα διαχείρισης του στόλου.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1263/1999 του Συμβουλίου, της 21ης Ιουνίου 1999, σχετικά με το Χρηματοδοτικό Μέσο Προσανατολισμού της Αλιείας

ΠΑΡΕΚΚΛΙΣΕΙΣ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 639/2004 του Συμβουλίου, της 30ής Μαρτίου 2004, για τη διαχείριση αλιευτικών στόλων που είναι νηολογημένοι σε εξόχως απόκεντρες περιοχές της Κοινότητας [Επίσημη Εφημερίδα L 102 της 7.4.2004].

Δεδομένης της σημασίας του αλιευτικού κλάδου για τις άκρως απόκεντρες περιφέρειες της Κοινότητας, ο συγκεκριμένος κανονισμός συνεκτιμά την ιδιαίτερη διαρθρωτική, κοινωνική και οικονομική κατάσταση των περιοχών αυτών σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των αλιευτικών στόλων.

ΜΕΤΡΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2561/2001 του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2001, για την προώθηση της μετατροπής των στόλων οι οποίοι εξαρτώντο μέχρι το 1999 από την αλιευτική συμφωνία με το Μαρόκο [Επίσημη Εφημερίδα L 344 της 28.12.2001].

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 366/2001 της Επιτροπής, της 22ας Φεβρουαρίου 2001, σχετικά με τις λεπτομέρειες εκτέλεσης των ενεργειών που καθορίζονται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2792/1999 του Συμβουλίου [Επίσημη Εφημερίδα L 055 της 24.2.2001].

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 908/2000 της Επιτροπής, της 2ας Μαΐου 2000, σχετικά με τις λεπτομέρειες υπολογισμού των ενισχύσεων που χορηγούνται από τα κράτη μέλη στις οργανώσεις παραγωγών στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας [Επίσημη Εφημερίδα L 105 της 3.5.2000].

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 657/2000 του Συμβουλίου, της 27ης Μαρτίου 2000, σχετικά με την ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ του τομέα της αλιείας και των κύκλων που αφορά η κοινή αλιευτική πολιτική [Επίσημη Εφημερίδα L 080 της 31.3.2000].

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2092/98 της Επιτροπής, της 30ής Σεπτεμβρίου 1998, για τη δήλωση της αλιευτικής προσπάθειας που καταβάλλεται σε ορισμένες αλιευτικές ζώνες και αλιευτικούς πόρους της Κοινότητας [Επίσημη Εφημερίδα L 266 της 1.10.1998].

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2091/98 της Επιτροπής, της 30ής Σεπτεμβρίου 1998, για τη διάκριση σε τμήματα του κοινοτικού αλιευτικού στόλου και της αλιευτικής προσπάθειας στο πλαίσιο των πολυετών προγραμμάτων προσανατολισμού [Επίσημη Εφημερίδα L 266 της 1.10.1998].

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 02.06.2005