Προς ένα νέο δημοσιονομικό πλαίσιο 2007-2013

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποβάλλει τις προτάσεις της για το επόμενο δημοσιονομικό πλαίσιο της ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες πρέπει να προσδιορίσουν τους στόχους και τα δημοσιονομικά μέσα που πρέπει να δοθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την περίοδο 2007-2013. Με βάση το πλαίσιο αυτό, η δραστηριότητα της ΕΕ πρέπει να επικεντρωθεί κυρίως στους στόχους του ανταγωνισμού και της συνοχής, της βιώσιμης ανάπτυξης, της ευρωπαϊκής ιθαγένειας και της εξωτερικής δράσης της Ένωσης. Η προσαρμογή των πόρων σύμφωνα με τους στόχους, τα μέσα, η διακυβέρνηση και το σύστημα χρηματοδότησης αποτελούν επίσης μέρος των δύο ανακοινώσεων της 10ης Φεβρουαρίου και της 14ης Ιουλίου 2004.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 10ης Φεβρουαρίου 2004, «Οικοδόμηση του κοινού μέλλοντός μας, πολιτικές προσκλήσεις και δημοσιονομικά μέσα της διευρυμένης Ένωσης - 2007-2013» [COM(2004) 101 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Ανακοίνωση της Επιτροπής «Δημοσιονομικές προοπτικές 2007-2013» [COM (2004) 487 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

ΣΥΝΟΨΗ

Η πρώτη ανακοίνωση της Επιτροπής ξεκινάει τη συζήτηση σχετικά με τους στόχους και τα δημοσιονομικά μέσα που πρέπει να χορηγηθούν στην Ένωση για την περίοδο 2007-2013. Πρόκειται για τις τέταρτες δημοσιονομικές προοπτικές, μετά το πακέτο Delors I (1988-1992), το πακέτο Delors II (1993-1999) και την Ατζέντα 2000 (esdeenfr) (2000-2006), στο πλαίσιο της οποίας εγκρίθηκε νέα διοργανική συμφωνία (esdeenfr), το 1999.

Η δεύτερη ανακοίνωση προτείνει δέσμη λεπτομερών προτάσεων και συνοδεύεται από σχετικές νομοθετικές προτάσεις που θα τύχουν διαπραγμάτευσης από το Συμβούλιο Υπουργών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η Επιτροπή χαιρετίζει την πολιτική συμφωνία στους τομείς δράσης που προτείνονται από την ανακοίνωση του Φεβρουάριου, όπως η απασχόληση, η οικονομική ανάπτυξη, η αειφόρος ανάπτυξη, η ασφάλεια και ένας αποτελεσματικός ρόλος της ΕΕ στον κόσμο, και κάνει έκκληση για την υλοποίηση αυτών των στόχων μέσω χρηματοδότησης των δράσεων.

Μετά από το αίτημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου 2004, η Επιτροπή αναλύει την προστιθέμενη αξία των προτάσεών της και θεωρεί ότι αποδεικνύεται βάσει τριών κριτηρίων:

• αποτελεσματικότητα: ορισμένα αποτελέσματα μπορούν να επιτευχθούν μόνο με δράση σε επίπεδο της ΕΕ,
• αποδοτικότητα: καλύτερη σχέση ποιότητας-τιμής για την ευρωπαϊκή δράση,
• συνέργια: η δράση της ΕΕ ολοκληρώνει, προωθηθεί και θέτει σε κίνηση τις δραστηριότητες.

Στη συνέχεια, το έγγραφο εξετάζει τις προτάσεις ανά θέμα.

Ο αριθμός των τομέων των δημοσιονομικών προοπτικών, που είναι οι μεγάλες κατηγορίες δαπανών, μειώνεται σε πέντε από οκτώ που ήταν μέχρι σήμερα. Αυτό πρέπει να κάνει το σύστημα λιγότερο αυστηρό και να καταστήσει δυνατή την αποτελεσματικότερη χρησιμοποίηση των πόρων. Οι τομείς αυτοί, των οποίων το σύνολο των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων ανέρχεται σε 1025 δισ. ευρώ από το 2007 έως το 2013, είναι οι εξής:

• η βιώσιμη ανάπτυξη η οποία διαιρείται σε δύο συνιστώσες:

- ανταγωνιστικότητα για την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση,

- συνοχή για τη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης και της απασχόλησης,

• η βιώσιμη ανάπτυξη και η διατήρηση των φυσικών πόρων,
• η ιθαγένεια, η ελευθερία, η ασφάλεια και η δικαιοσύνη,
• η Ευρωπαϊκή Ένωση ως παγκόσμιος εταίρος: αυτός ο τομέας συγκεντρώνει όλες τις εξωτερικές δράσεις, συμπεριλαμβανομένων των προενταξιακών μέσων, την ένταξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ) στον προϋπολογισμό της Ένωσης καθώς και τα τρέχοντα αποθεματικά που προορίζονται για τη χορήγηση έκτακτων ενισχύσεων και την εγγύηση δανείων,
• η διοίκηση: ο τομέας αυτός περιλαμβάνει τις δαπάνες των λοιπών κοινοτικών οργάνων εκτός από την Επιτροπή, τις συντάξεις και τα Ευρωπαϊκά Σχολεία. Το νέο στοιχείο είναι ότι οι διοικητικές δαπάνες της Επιτροπής λαμβάνονται υπόψη απευθείας στους αντίστοιχους επιχειρησιακούς τομείς και όχι στο πλαίσιο αυτού του τομέα.

Το σύνολο των πιστώσεων πληρωμών κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου ανέρχεται περίπου σε 929 δισ. ευρώ.

Η Επιτροπή προτείνει επίσης ότι από το 2013, οι δημοσιονομικές προοπτικές θα καταρτίζονται για περίοδο 5 ετών, πράγμα που είναι περισσότερο σύμφωνο με τον ρυθμό λειτουργίας των θεσμικών οργάνων (η θητεία της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι πενταετής).

Επίσης, προτείνεται η ένταξη του Ταμείου Αλληλεγγύης στο δημοσιονομικό πλαίσιο (στο πλαίσιο του τομέα 3 -ιθαγένεια, ελευθερία, ασφάλεια και δικαιοσύνη)

Η ευελιξία κατέχει σημαντική θέση και διαρθρώνεται γύρω από τρεις άξονες:

- τη διαδικασία αναθεώρησης των ανώτατων ορίων δαπανών, η οποία υπάρχει ήδη στο παρόν πλαίσιο,

- τη νέα «ευελιξία στον τομέα της ανακατανομής» που θα δώσει τη δυνατότητα στη αρμόδια για το προϋπολογισμό αρχή να ανακατανείμει τις πιστώσεις στις θέσεις δαπανών με βάση ορισμένους περιορισμούς,

- το «ταμείο προσαρμογής για την οικονομική ανάπτυξη» (που πρέπει να ενταχθεί στην πτυχή βιώσιμη ανάπτυξη) και το οποίο θα δώσει τη δυνατότητα ταχύτερης προσαρμογής των δαπανών σε σχέση με τις ενδεχόμενες αλλαγές κατά την εφαρμογή του χάρτη πορείας σχετικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη. Το κονδύλιο αυτό, στο οποίο έχουν διατεθεί 1 δισ. ευρώ, μπορεί να προσαυξηθεί ακόμη με τα ποσά των δύο μέσων συνοχής που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί επί δύο έτη, μέχρι το πολύ 1 επιπλέον δισ. ευρώ.

Προτεραιότητες του δημοσιονομικού πλαισίου 2007-2013

Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι πρόσφατες ευρωπαϊκές οικονομικές επιδόσεις ήταν μέτριες, προτείνει να επικεντρώσει η Ένωση τη δράση της σε τρεις μεγάλες προτεραιότητες:

• να ευνοήσει την βιώσιμη ανάπτυξη, πράγμα το οποίο απαιτεί την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς και την κινητοποίηση των διαφόρων τομέων πολιτικής (οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών) και συγκεντρώνει τους στόχους της ανταγωνιστικότητας, της συνοχής καθώς και της διατήρησης και διαχείρισης των φυσικών πόρων,
• να δώσει όλη της σημασία στην έννοια της ευρωπαϊκής ιθαγένειας, με την ολοκλήρωση του χώρου ελευθερίας, δικαιοσύνης και ασφάλειας καθώς και στην πρόσβαση στα στοιχειώδη δημόσια αγαθά,
• να προωθήσει τον συνεκτικό ρόλο της Ευρώπης ως ευρωπαίου εταίρου.

Όσον αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη, η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι η ανταγωνιστικότητα και η συνοχή ενισχύονται αμοιβαία. Για να επιτευχθεί η εξέλιξη αυτή, η Ένωση πρέπει να καταστεί μια δυναμική οικονομία βασισμένη στη γνώση και στραμμένη προς την οικονομική ανάπτυξη, να υπάρχει μεγαλύτερη συνοχή, η γεωργία να είναι πιο ανταγωνιστική, η αγροτική ανάπτυξη πιο σταθερή, η εκμετάλλευση των αποθεμάτων ιχθύων να γίνεται με βιώσιμο τρόπο και να προστατεύεται η ποιότητα του περιβάλλοντος.

Η συνιστώσα ανταγωνιστικότητα στην υπηρεσία της οικονομικής ανάπτυξης και της απασχόλησης, διαθέτει 133 δισ. ευρώ και περιέχει τους εξής στόχους:

• προώθηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων στο πλαίσιο της πλήρως ολοκληρωμένης ενιαίας αγοράς και κυρίως: της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας, του επιχειρηματικού πνεύματος, της ανάπτυξης των μικρών επιχειρήσεων, του καινοτόμου δυναμικού, της κοινωνίας της καινοτομίας, των επενδύσεων στις τεχνολογίες της πληροφορίας για τις δημόσιες υπηρεσίες και τις οικολογικά αποδοτικές τεχνολογίες,
• ενίσχυση και βελτίωση της ευρωπαϊκής έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης, με σκοπό τη διαμόρφωση ενός «ευρωπαϊκού χώρου έρευνας» και επίτευξη 1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕγχΠ) για τη δημόσια χρηματοδότηση, το 2010. Η χρηματοδοτική ενίσχυση για τους ανεξάρτητους ερευνητές, τις εταιρικές σχέσεις, την δικτύωση των εργαστηρίων, τον συντονισμό των προγραμμάτων και των τομέων πολιτικής αποτελούν τα ουσιώδη στοιχεία. Οι τομείς προτεραιότητας είναι οι τομείς που αφορούν τον χώρο και την ασφάλεια,
• διασύνδεση της Ευρώπης μέσω των κοινοτικών δικτύων. Το κόστος λόγω της υπερφόρτωσής τους εκτιμάται στο 1% του ΑΕγχΠ και η βελτίωση των διασυνδέσεων μπορεί να προσφέρει ένα επιπλέον ποσό ίσο με το 0,23% του ΑΕγχΠ. Το συνολικό κόστος εκτιμάται σε 600 δισ. ευρώ. Υπάρχει ένας κατάλογος 26 έργων προτεραιότητας από τώρα μέχρι το 2020, των οποίων το κόστος ανέρχεται σε 220 δισ. ευρώ. Οι πιο σημαντικές εκταμιεύσεις θα γίνουν κατά την περίοδο 2007-2013,
• βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης, κυρίως με έμφαση στην κινητικότητα: στόχος είναι να επωφεληθούν 3 εκατ. φοιτητών μέχρι το 2010, να συμμετέχουν κάθε χρόνο 150.000 επαγγελματίες μαθητευόμενοι σε ενέργειες κινητικότητας μέχρι το 2013, να συμμετέχει το 10% του σχολικού πληθυσμού σε ενέργειες κινητικότητας καθ΄ όλη τη διάρκεια του προγράμματος και 50.000 ενήλικοι σε ενέργειες διά βίου μάθησης,
• δημιουργία της ατζέντας κοινωνικής πολιτικής. Η ατζέντα αυτή, η οποία αποτελεί αναπόσπαστό μέρος της στρατηγικής της Λισσαβόνας, συνδυάζει νομοθεσία, ανοικτή μέθοδο συντονισμού και κοινωνικό διάλογο.

Για την επίτευξη των στόχων της, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ενός προγράμματος-πλαίσιο στον τομέα της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας στην ενιαία αγορά. Παράλληλα η έρευνα και της τεχνολογικής ανάπτυξης, από τη μία πλευρά, και η αειφόρος ανάπτυξη των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών και ενέργειας, από την άλλη πλευρά, καθένας από αυτούς τους τομείς αποτελούν το αντικείμενο ενός ειδικού οργάνου. Στο πλαίσιο της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, συστήνεται ενιαίο πρόγραμμα που θα διαδεχθεί τα υφιστάμενα προγράμματα, με έμφαση στην κινητικότητα. Τέλος, η Επιτροπή προτείνει και άλλες δράσεις όπως η διαχείριση των αλλαγών με κοινωνικές προεκτάσεις χάρη στο πρόγραμμα «Ρrogress».

Η βελτίωση της συνοχής στην υπηρεσία της οικονομικής ανάπτυξης και της απασχόλησης, η δεύτερη συνιστώσα του τομέα 1, και στην οποία έχουν χορηγηθεί περίπου 339 δισ. ευρώ από το 2007 έως το 2013, έχει τρεις προτεραιότητες:

• σύγκλιση: οι προσπάθειες πρέπει να συγκεντρωθούν στα κράτη μέλη και στις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες,
• ανταγωνιστικότητα των περιφερειών και απασχόληση: ο στόχος αυτός αφορά κυρίως τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες που δεν έχουν σχέση με τη σύγκλιση, δεδομένου ότι θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν οι ουσιαστικές ανάγκες,
• ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία μέσω διασυνοριακών και διακρατικών προγραμμάτων.

Η Επιτροπή προτείνει επίσης την ενίσχυση των στοιχείων που συμβάλλουν στην προστιθεμένη αξία της πολιτικής συνοχής, όπως είναι: η συγκέντρωση των πόρων προς τις επενδύσεις, η τήρηση των κανόνων σχετικά με την ενιαία αγορά, η επικέντρωση στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης σε νέες δραστηριότητες, η συνεισφορά στην εταιρική σχέση και στη καλή διακυβέρνηση και το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα (αυτό προκύπτει από τους κανόνες συγχρηματοδότησης που εξασφαλίζουν συμπληρωματικούς πόρους για τις νέες επενδύσεις που προέρχονται από δημόσιες και ιδιωτικές εθνικές πηγές).

Όσον αφορά τον τομέα βιώσιμη διαχείριση και προστασία των φυσικών πόρων, για την περίοδο 2007-2013 προβλέπεται το συνολικό ποσό των 405 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 72% για τη γεωργία (301 δισ. ευρώ). Το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών αυτού του τομέα οφείλεται στη μεταρρύθμιση της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ), τη μελλοντική πολιτική αγροτικής ανάπτυξης μετά το 2006 και τη νέα πολιτική αλιείας (Ιανουάριος 2003) για τις οποίες η Επιτροπή προτείνει μία απλούστευση των διατάξεων και των δομών χρηματοδότησης. Ο τομέας του περιβάλλοντος είναι επίσης πολύ σημαντικός και η Επιτροπή προτείνει την αύξηση της χρηματοδότησης σε αυτόν τον τομέα και την ίδρυση ενός οργάνου που θα μπορεί να λαμβάνει μέτρα αυστηρώς περιβαλλοντικά..

Όσον αφορά τον τομέα της ιθαγένειας, της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης, το μερίδιό του θα αυξηθεί σταδιακά στις δημοσιονομικές προοπτικές για να φθάσει το συνολικό ποσό των 25 δισ. ευρώ κατά την περίοδο αυτή.

Προτείνει, επίσης, την ενίσχυση της ΕΕ ως χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης μέσω μιας απλουστευμένης δομής που θα βασίζεται σε τρία προγράμματα-πλαίσιο («Ελεύθερη κυκλοφορία και αλληλεγγύη στους τομείς των εξωτερικών σχέσεων, του ασύλου και της μετανάστευσης», «Ασφάλεια» και «Δικαιοσύνη και θεμελιώδη δικαιώματα») που αναμένεται να αντικαταστήσουν την πληθώρα μέσων και γραμμών προϋπολογισμού στον τομέα αυτό. Η διαχείριση των κονδυλίων θα γίνεται κατά κύριο λόγο από κοινού με τα κράτη μέλη. Στο πλαίσιο του πρώτου προγράμματος, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία μιας Υπηρεσίας Εξωτερικών Συνόρων, και ελπίζει ότι η Europol, η Eurojust και η Ευρωπαϊκή Αστυνομική Ακαδημία θα καταστούν φορείς της ΕΕ.

Στον τομέα αυτό προτείνονται επίσης ενέργειες και προγράμματα για την πρόσβαση σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες καθώς και για τον πολιτισμό και την ευρωπαϊκή ποικιλομορφία, ενώ παράλληλα προτείνεται η σύσταση ενός μέσου αλληλεγγύης και άμεσης αντίδρασης.

Στο πλαίσιο του τομέα, η Ευρωπαϊκή Ένωση ως παγκόσμιος εταίρος, υπογραμμίζεται η ανάγκη να αποκτήσει η Ένωση πολιτική βαρύτητα ισότιμη με την οικονομική της βαρύτητα, έτσι ώστε να μπορεί, στις γειτονικές της περιοχές και πέρα από αυτές, να ενεργεί όχι μόνο στο πλαίσιο του οικονομικού και του πολιτικού τομέα αλλά και με στόχο τη σταθερότητα, την πρόληψη των συγκρούσεων και τον έλεγχο των κρίσεων. Ως εταίρος της βιώσιμης ανάπτυξης, η ΕΕ καλείται να ενεργήσει για την καταπολέμηση της φτώχειας, να συνεχίσει την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας που καθορίστηκαν από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) και να ευνοήσει τις κοινές θέσεις που θα παρέχουν συνοχή στις πολυμερείς διαπραγματεύσεις. Ως παγκόσμιος παράγοντας, η ΕΕ πρέπει να μεριμνήσει για την αποτελεσματική πολυμερή θέση της και να συμβάλει στην ασφάλεια της περιφέρειας. Επίσης, πρέπει να βελτιωθεί η συνοχή στις διμερείς σχέσεις ή στους διεθνείς οργανισμούς, κυρίως με την καθιέρωση ενιαίου πολιτικού πλαισίου και ενιαίου προγραμματισμού ανά χώρα εταίρο και ανά θεματική πολιτική καθώς και καθιέρωση κοινής αναπτυξιακής πολιτικής. Στο τομέα αυτό έχουν χορηγηθεί 95 δισ. ευρώ.

Η Επιτροπή προτείνει για αυτόν τον τομέα μία δραστική απλούστευση των μέσων με μία πολιτική που θα στηρίζεται στην συνοχή και την προτεραιότητα των αποτελεσμάτων για την επιδότηση των πηγών. Στη νέα προτεινόμενη δομή, τρία μέσα θα στηρίζουν άμεσα τις ειδικές εξωτερικές πολιτικές: το προενταξιακό μέσο (IPA), που θα αντικαταστήσει τα υπάρχοντα όργανα σε αυτόν τον τομέα· το Ευρωπαϊκό Μέσο Γειτνίασης & Εταιρικής Σχέσης (ENPI), που θα συμπληρώσει τα υπάρχοντα καθώς και το νέο όργανο «Αναπτυξιακή Συνεργασία και Οικονομική Συνεργασία».

Με σκοπό την αντιμετώπιση κρίσεων, η Επιτροπή προτείνει τρία άλλα μέσα: το μέσο ανθρωπιστικής βοήθειας, τη μακροοικονομική βοήθεια (MFA) και το μέσο σταθερότητας. Το τελευταίο αυτών θα συμβάλει, ώστε να αντιμετωπιστούν διασυνοριακές προκλήσεις όπως η πυρηνική ασφάλεια, η παροχή στήριξης σε εκλογές, η ανάπτυξη ειρηνευτικής ικανότητα.

Ο πίνακας πιο κάτω αντιστοιχεί στο χρηματοδοτικό πλαίσιο 2007-2013 όπως προτείνεται από την Επιτροπή στο έγγραφο COM (2004) 498 τελικό της 14ης Ιουλίου 2004.

Χρηματοδοτικό πλαίσιο 2007-2013

Σε εκατ. ευρώ και σε τιμές 2004

Σημείωση: Οι δαπάνες 2006 στο πλαίσιο των σημερινών δημοσιονομικών προοπτικών κατανεμήθηκαν σύμφωνα με τη νέα ονοματολογία που προτείνεται ως αναφορά και για να διευκολυνθεί η σύγκριση. Οι δαπάνες των κεφαλαίων 3 και 4 περιλαμβάνουν τα ποσά που αντιστοιχούν στο Ταμείο Αλληλεγγύης (961 εκατ. ευρώ σε τιμές 2004) και το ΕΤΑ (υπολογιζόμενες σε 3 δισ. ευρώ) αντιστοίχως.

(α) Συμπεριλαμβάνονται οι δαπάνες για το Ταμείο Αλληλεγγύης (961 εκατ. ευρώ σε τιμές 2004) από το 2006. Εντούτοις, τα αντίστοιχα ποσά υπολογίζονται μόνο από το 2007.

(β) Η ένταξη του ΕΤΑ στον προϋπολογισμό της ΕΕ πρέπει να αρχίσει το 2008. Οι αναλήψεις υποχρεώσεων για τα έτη 2006 και 2007 περιλαμβάνονται μόνο για λόγους σύγκρισης. Οι πληρωμές για τις αναλήψεις υποχρεώσεων πριν το 2008 δεν λαμβάνονται υπόψη στα ποσά των πληρωμών.

(γ) Συμπεριλαμβάνονται οι διοικητικές δαπάνες των λοιπών κοινοτικών οργάνων εκτός της Επιτροπής, οι συντάξεις και τα Ευρωπαϊκά Σχολεία. Οι διοικητικές δαπάνες της Επιτροπής εντάσσονται στα τέσσερα πρώτα κεφάλαια δαπανών.

(δ) Ποσά που προβλέπονται στην κοινή θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διάσκεψη προσχώρησης με τη Βουλγαρία (CONF-BG-27/04).

Προσαρμογή των πόρων με βάση τους στόχους

Η ανακοίνωση εξηγεί επίσης τις πιέσεις του προϋπολογισμού και ιδιαίτερα τις υποχρεώσεις που αναλήφθηκαν ήδη και που δεν μπορούν να αγνοηθούν, όπως είναι οι άμεσες ενισχύσεις για την γεωργία (που καθορίστηκαν μέχρι το 2013), η πολιτική συνοχής για τη διευρυμένη Ένωση, η μελλοντική διεύρυνση με την προσχώρηση της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας καθώς και οι στρατηγικές της Λισσαβόνας και του Γκέτεμποργκ. Όλες αυτές οι αναλήψεις υποχρεώσεων δεν θα μπορέσουν να τηρηθούν εάν ο προϋπολογισμός διαθέτει λιγότερους πόρους από αυτούς της τρέχουσας περιόδου. Πράγματι, το ανώτατο όριο των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων θα αντιπροσωπεύει 1,11% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος (ΑΕΕ) της ΕΕ, το 2006. Εάν προσθέσουμε τις αναλήψεις υποχρεώσεων βάσει του 9ου ΕΤΑ, που αντιπροσωπεύουν κατά μέσο όρο 0,03% του ΑΕΕ, και εάν το ανώτατο όριο παραμείνει μέχρι το 1% του ΑΕΕ, το ποσό δεν θα είναι αρκετό και θα πρέπει να λυθούν ορισμένες αποφάσεις.

Η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι η σημασία των θεμάτων που επισημάνθηκαν δικαιολογεί την αύξηση του προϋπολογισμού αλλά είναι δυνατό να καταρτιστεί ένα αξιόπιστο πρόγραμμα που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της Ένωσης με συνολικό ανώτατο όριο των ιδίων πόρων ίσων με το 1,24% του ΑΕΕ.

Διατηρείται το ανώτατο όριο των χρηματοδοτικών μεταφορών μέχρι το 4% του ΑΕΕ του ενδιαφερόμενου κράτους όσον αφορά την πολιτική συνοχής και εξακολουθούν να λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό αυτό τα ποσά που διαβιβάζονται στα νέα μέσα για την αγροτική ανάπτυξη και την ανάπτυξη της αλιείας.

Μέσα και διακυβέρνηση

Η επιτυχία των πολιτικών εξαρτάται από την αποτελεσματικότητα των μέσων που διαθέτουν. Για το λόγο αυτό, η Επιτροπή υπενθυμίζει τις αρχές που διέπουν τον καλό καταμερισμό των καθηκόντων: συγκέντρωση των πόρων, συνοχή μεταξύ των στόχων και εταιρική σχέση με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς.

Η απλούστευση των μέσων αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο της ανακοίνωσης, χάρη στην επεξεργασία χάρτη συνολικής πορείας που να περιέχει τους σκοπούς, τους στόχους, τα μέσα, τους δείκτες και ένα αυστηρό χρονοδιάγραμμα. Στην απλούστευση αυτή θα ληφθεί υπόψη η συνοχή, η πολιτική διάσταση του έργου και η αρχή της αναλογικότητας. Έτσι, η Επιτροπή προτείνει να εφαρμοστεί ένα ενιαίο μέσο ανά τομέα (μόνο ένα ταμείο ανά πρόγραμμα) και να εξεταστούν άλλοι εναλλακτικοί τρόποι διαχείρισης εκτός από την άμεση εσωτερική διαχείριση. Το παράρτημα 1 του εγγράφου περιέχει μια σφαιρική προσέγγιση όσον αφορά τη διοικητική διακυβέρνηση.

Σύστημα χρηματοδότησης

Η δομή των ιδίων πόρων και η διόρθωση των δημοσιονομικών ανισορροπιών αντιμετωπίζονται στο σημείο αυτό.

Όσον αφορά το σύστημα των ιδίων πόρων, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τις κριτικές που διατυπώθηκαν όπως είναι η αδιαφάνεια ή η πολυπλοκότητα, αλλά υπενθυμίζει την καλή λειτουργία του από δημοσιονομική άποψη, δεδομένου ότι το σύστημα έχει επιτύχει τον κύριο στόχο του ο οποίος συνίσταται στην εξασφάλιση της σταθερότητας των πόρων. Κατά τη γνώμη της, ένας ορατός φορολογικός πόρος, τον οποίον να πληρώνουν οι πολίτες της ΕΕ ή/και οι οικονομικοί φορείς, μπορεί να αντικαταστήσει εν μέρει τις συνεισφορές ΑΕΕ. Διατυπώθηκαν τρεις υποθέσεις για το μέλλον, έστω και αν η Επιτροπή δεν πρέπει να προτείνει άλλο νέο ίδιο πόρο στο πλαίσιο των δημοσιονομικών προοπτικών για την περίοδο 2007-2013:

• φόρος εισοδήματος των επιχειρήσεων,
• αυθεντικός πόρος ΦΠΑ,
• φορολόγηση των ενεργειακών προϊόντων.

Η Επιτροπή διευκρινίζει, επίσης, ότι δεν θα αυξηθεί η φορολογική πίεση που ασκείται στους πολίτες.

Τέλος, για τη διόρθωση των δημοσιονομικών ανισορροπιών, η Επιτροπή προτείνει έναν γενικευμένο διορθωτικό μηχανισμό σκοπός του οποίου είναι να διορθώνει τις καθαρές συνεισφορές που είναι υψηλότερες από το προκαθορισμένο όριο της κατάλληλης «χρηματοδοτικής αλληλεγγύης», το οποίο καθορίζεται σε ποσοστό του ΑΕΕ και σε συνάρτηση με τη σχετική ευημερία των κρατών μελών.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Έγγραφο εργασίας της Επιτροπής της 14ης Ιουλίου 2004 «Πρόταση ανανέωσης της διοργανικής συμφωνίας για τη δημοσιονομική πειθαρχία και τη βελτίωση της διαδικασίας του προϋπολογισμού» [COM(2004) 498 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Αυτό το έγγραφο εργασίας προορίζεται να χρησιμεύσει ως βάση για τις διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής προκειμένου να εκπονηθούν κοινοί κανόνες σχετικά με τη διαχείριση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και την ετήσια διαδικασία του προϋπολογισμού. Στο έγγραφο προτείνεται να διατηρηθούν αμετάβλητες οι υφιστάμενες θεμελιώδεις αρχές ως προς τη δημοσιονομική πειθαρχία, ειδικότερα η δομή του δημοσιονομικού πλαισίου σε μεγάλες κατηγορίες δαπανών (που ονομάζονται «τομείς»), ο καθορισμός των ανώτατων ποσών (καλούμενων «ανώτατα όρια») όσον αφορά τις πιστώσεις αναλήψεως υποχρεώσεων και για κάθε τομέα, καθώς και ο καθορισμός ετήσιου ανώτατου ορίου για τις πιστώσεις πληρωμών.

Λαμβανομένης υπόψη της αποκτηθείσας πείρας κατά τη διάρκεια προηγούμενων δημοσιονομικών πλαισίων, η Επιτροπή προτείνει επίσης ρυθμίσεις σχετικά με την ευελιξία, τη διαφάνεια και τη διοργανική συνεργασία , όπως την ενσωμάτωση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης και ενός νέου Ταμείου Αλληλεγγύης και Άμεσης Αντίδρασης στο δημοσιονομικό πλαίσιο, ενώ αυτά τα δύο μέσα, παρά το γεγονός ότι η διαχείρισή τους γίνεται στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ευρίσκονται σήμερα εκτός της «Ατζέντα 2000».

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 22ας Απριλίου 2004, σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής «Οικοδόμηση του κοινού μέλλοντός μας, πολιτικές προσκλήσεις και δημοσιονομικά μέσα της διευρυμένης Ένωσης - 2007-2013» [A5-0268/2004 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Το ψήφισμα αυτό εκθέτει τις πολιτικές προτεραιότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το δημοσιονομικό πλαίσιο 2007-2013.

Αναλυτικό έγγραφο της ιρλανδικής προεδρίας, της 7ης Ιουνίου 2004, για το δημοσιονομικό πλαίσιο 2007-2013, που υπεβλήθη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Βρυξελλών στις 17 και 18 Ιουνίου (10219/04).

Στο εν λόγω Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προτάθηκε στο Συμβούλιο να συνεχίσει τις εργασίες σχετικά με το δημοσιονομικό πλαίσιο 2007-2013 επί των θεμάτων που επισημάνθηκαν από την ιρλανδική προεδρία: σθεναρότερος καθορισμός των προτεραιοτήτων, το επίπεδο των απαιτούμενων δαπανών, και ανάλυση της προστιθέμενης αξίας των δαπανών της Ένωσης.

Εκθέσεις για την κατάσταση των εργασιών του Συμβουλίου Υπουργών: 13120/04 της 7ης Οκτωβρίου (ES ) (DE ) (EN ) (FR ) [PDF], 12087/04 της 3ης Σεπτεμβρίου(ES ) (DE ) (EN ) (FR ) [PDF] , 11607/04 της 19ης Ιουλίου (ES ) (DE ) (EN ) (FR ) [PDF].

Έκθεση από την Επιτροπή - Η χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τη λειτουργία του συστήματος ιδίων πόρων [COM (2004) 0505 τελικό - Τόμος Ι - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Η χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τη λειτουργία του συστήματος ιδίων πόρων - ΤΕΧΝΙΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ - [COM(2004) 505 τελικό - Τόμος ΙΙ - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Πρόταση απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων - Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τα μέτρα εφαρμογής της διόρθωσης των ανισορροπιών του προϋπολογισμού, σύμφωνα με τα άρθρα 4 και 5 της απόφασης του Συμβουλίου, της (...), για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων [COM(2004) 501 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Έκθεση προόδου της ολλανδικής προεδρίας, της 14ης Δεκεμβρίου 2004, για το χρηματοδοτικό πλαίσιο 2007-2013, που υποβλήθηκε στο ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Βρυξελλών στις 16 και 17 Δεκεμβρίου 2004 [PDF ]

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 19.09.2005