Βελτίωση της ασφάλειας των εκρηκτικών

Το να στερηθούν οι τρομοκρατικές οργανώσεις και ομάδες των μέσων για τη διάπραξη τρομοκρατικών επιθέσεων αποτελεί πρωταρχικής σημασίας αναγκαιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με την παρούσα ανακοίνωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταρτίζει ένα σχέδιο δράσης για τη βελτίωση της ασφάλειας των εκρηκτικών και, επομένως, για την αποφυγή της χρήσης των εκρηκτικών αυτών κατά των πολιτών. Το σχέδιο στηρίζεται στις αρχές της πρόληψης, του εντοπισμού και της αντίδρασης και αφορά τόσο τα κράτη μέλη, τα κοινοτικά όργανα όσο και τον ιδιωτικό τομέα.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 6ης Νοεμβρίου 2007 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με τη βελτίωση της ασφάλειας των εκρηκτικών [COM(2007) 651 τελικό – Δεν δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Με την παρούσα ανακοίνωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταρτίζει σχέδιο δράσης για τη βελτίωση της ασφάλειας των εκρηκτικών ώστε να δυσκολέψει το έργο των τρομοκρατών που επιδιώκουν να κατασκευάσουν εκρηκτικούς μηχανισμούς.

Πρόληψη, εντοπισμός και αντίδραση: ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων

Η ανακοίνωση, στηριζόμενη στην πρόληψη, στον εντοπισμό και στην αντίδραση, περιλαμβάνει στο παράρτημά της μια σειρά συγκεκριμένων μέτρων που πρέπει να ληφθούν και προσδιορίζει την προθεσμία και τον αρμόδιο φορέα Τα μέτρα αυτά αφορούν :

• τις πρόδρομες ουσίες των εκρηκτικών υλών: διασφάλιση της πρόληψης κατά την αλυσίδα εφοδιασμού (αποθήκευση, μεταφορά και ανιχνευσιμότητα) από ελέγχους σε ορισμένα χημικά προϊόντα, που μπορούν να μετατραπούν σε εκρηκτική ουσία. Επιπλέον, το προσωπικό που ασχολείται με την κατασκευή, την αποθήκευση και την πώληση θα πρέπει να ευαισθητοποιηθεί στην αναγνώριση ύποπτων συναλλαγών. Ένα άλλο προληπτικό μέτρο αφορά την εναρμόνιση των ποινικών κυρώσεων για τη μετάδοση πληροφοριών σχετικά με την κατασκευή βομβών στο Διαδίκτυο.
• την ανίχνευση: μια συνολική προσέγγιση ανίχνευσης επιβάλλεται για τις περιπτώσεις όπου τα μέτρα πρόληψης απέτυχαν, ιδίως όσον αφορά την επεξεργασία ελάχιστων προτύπων ανίχνευσης ή την κατάλληλη χρήση των τεχνολογιών ανίχνευσης σε συγκεκριμένους χώρους.
• την αντίδραση: σε περίπτωση αποτυχίας της πρόληψης και της ανίχνευσης σε εύθετο χρόνο, η προσπάθεια αντίδρασης εναπόκειται σαφώς στα κράτη μέλη. Η Ένωση παρέχει την απαιτούμενη υποστήριξη. Επιπλέον, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό δίκτυο εξάλειψης εκρηκτικών μηχανισμών για να βελτιωθεί η ανταλλαγή πληροφοριών και η αμοιβαία εμπιστοσύνη, που θα συμβάλει στη διάδοση των καλύτερων πρακτικών, στην οργάνωση σεμιναρίων κατάρτισης και στην ενημέρωση όλων των ενδιαφερόμενων μερών για τις πρόσφατες εξελίξεις.

Θεωρώντας ότι η ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των πολιτών της εξαρτάται από την αποτελεσματικότητα της συνεργασίας και του συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών, των ευρωπαϊκών οργάνων και του συνόλου των άλλων ενδιαφερόμενων φορέων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί απαραίτητο οι προαναφερόμενες ενέργειες να συνοδεύονται από οριζόντια μέτρα με ιδιαίτερη έμφαση στη:

• βελτίωση της ανταλλαγής των πληροφοριών εν ευθέτω χρόνω και στις καλύτερες πρακτικές από το σύστημα έγκαιρου συναγερμού καθώς και ένα ευρωπαϊκό σύστημα δεδομένων για τις βομβιστικές επιθέσεις, που θα λειτουργεί σε 24ωρη βάση όλες τις μέρες της εβδομάδας με πρόσβαση στην αστυνομία, στα τελωνεία, στη συνοριακή φρουρά, στις υπηρεσίες ασφάλειας και στο στρατό/δυνάμεις εθνικής άμυνας.
• προώθηση της έρευνας που συνδέεται με τις εκρηκτικές ύλες για να αντιδρά σε απειλές κατά της ασφάλειας: η Επιτροπή θεωρεί ότι οι επενδύσεις στην έρευνα αποτελούν προτεραιότητα και προσδιορίζει διάφορους τομείς της έρευνας όπως η ανίχνευση αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών σε αεροδρόμια ή οι ανασταλτικές ουσίες που μπορούν να προστεθούν σε πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών.

Εξασφάλιση της παρακολούθησης του σχεδίου δράσης και μέτρα χρηματοδότησης

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει τον απαραίτητο χαρακτήρα της διαδικασίας αξιολόγησης για την πρόοδο που συντελείται στην εφαρμογή του σχεδίου δράσης και ζητά από τα κράτη μέλη να παρέχουν τουλάχιστον μια φορά το χρόνο πληροφορίες σχετικά με τη συντελούμενη πρόοδο στο θέμα αυτό.

Δυνατότητες χρηματοδότησης προβλέπονται για τις δράσεις που συνδέονται με την ασφάλεια των εκρηκτικών υλών στο 7ο πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα, όπως για παράδειγμα το πρόγραμμα «Πρόληψη και καταπολέμηση της εγκληματικότητας» για την περίοδο 2007-2013, με προϋπολογισμό περίπου 745 εκατ. ευρώ.

Πλαίσιο και πρόσφατες εξελίξεις

Μετά τις βομβιστικές επιθέσεις της Μαδρίτης, στις 25 Μαρτίου 2004, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογράμμισε ότι οι τρομοκρατικές οργανώσεις και ομάδες πρέπει να στερηθούν παντελώς των «εργαλείων της δουλειάς» ιδίως όσον αφορά τα πυροβόλα όπλα, τα εκρηκτικά, τα υλικά που χρησιμεύουν για την κατασκευή βομβών και τις τεχνολογίες που συμβάλλουν στη διάπραξη εγκληματικών τρομοκρατικών ενεργειών. Μετά τη δήλωση αυτή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με μέτρα που εξασφαλίζουν μεγαλύτερη ασφάλεια όσον αφορά τα εκρηκτικά, τους πυροκροτητές, τον εξοπλισμό κατασκευής βομβών και τα πυροβόλα όπλα [COM(2005) 329]. Ένα από τα μέτρα που περιλαμβάνονται στην ανακοίνωση αυτή είναι η κατάρτιση σχεδίου δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη βελτίωση της ασφάλειας των εκρηκτικών Με την παρούσα ανακοίνωση δίδεται συνέχεια από την Επιτροπή.

Στη συνέχεια, τον Δεκέμβριο του 2007, το Συμβούλιο θέσπισε τις στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές και τις προτεραιότητες για τη βελτίωση της ασφάλειας των εκρηκτικών (EN)(pdf). Οι υπουργοί Δικαιοσύνης των κρατών μελών κατά τη συνεδρίαση του Απριλίου 2008, ενέκριναν σχέδιο δράσης (EN) (pdf) της Ευρωπαϊκής Ένωσης που βασίζεται σημαντικά στην παρούσα ανακοίνωση.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Απόφαση 2007/125/JAI του Συμβουλίου της 12ης Φεβρουαρίου 2007, για τη θέσπιση, κατά την περίοδο 2007-2013, του ειδικού προγράμματος «Πρόληψη και καταπολέμηση της εγκληματικότητας» ως μέρος του γενικού προγράμματος «Ασφάλεια και προστασία των ελευθεριών» [Επίσημη Εφημερίδα αριθ. L 58 της 24.2.2007].

Οδηγία 2007/23/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Μαΐου 2007 σχετικά με τη διάθεση στην αγορά ειδών πυροτεχνίας [Επίσημη Εφημερίδα αριθ. L 154 της 14.6.2007].

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 10.06.2008