Ένταξη στην εξωτερική πολιτική των θεμάτων που συνδέονται με τη μετανάστευση

1) ΣΤΟΧΟΣ

Στο έγγραφο καθορίζεται ένας τριπλός στόχος: ένταξη του μεταναστευτικού φαινομένου εντός ευρύτερου πλαισίου, λαμβάνοντας υπόψη τους παράγοντες που ευρίσκονται στη βάση των διεθνών μεταναστεύσεων, την ειδική κατάσταση των ατόμων που χρήζουν προστασίας και τις επιπτώσεις των διεθνών μεταναστεύσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες· ανασκόπηση της κοινοτικής πολιτικής για τη μετανάστευση και του τρόπου ένταξης των προβλημάτων της μετανάστευσης στα προγράμματα και τις εξωτερικές πολιτικές συνεργασίας της Κοινότητας· κατευθύνσεις για την ανάπτυξη της κοινοτικής πολιτικής προκειμένου να βελτιωθεί η διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και, μεταξύ άλλων, η καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης.

2) ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της 3ης Δεκεμβρίου 2002: Για την ενσωμάτωση των θεμάτων της μετανάστευσης στις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Κοινότητας με τις τρίτες χώρες [COM(2002) 703 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα.

3) ΣΥΝΟΨΗ

Το θέμα της μετανάστευσης αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Η μετανάστευση δεν πρέπει να θεωρείται μόνο ως πρόβλημα, αλλά και ως θετικό φαινόμενο για την ανάπτυξη και για την επιτυχία τόσο της Ένωσης όσο και της χώρας καταγωγής.

Με βάση τη συνθήκη του Άμστερνταμ και τις προτεραιότητες που χάραξε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Τάμπερε, τίθεται σταδιακά σε εφαρμογή μια κοινοτική πολιτική μετανάστευσης και χορήγησης ασύλου. Η ανακοίνωση αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα αυτής της σφαιρικής προσέγγισης και θα έχει ως συνέχεια (τον Μάρτιο του 2003) την έκδοση νέας ανακοίνωσης της Επιτροπής για τις διάφορες αλληλεπιδράσεις μεταξύ μετανάστευσης, απασχόλησης και κοινωνικών πολιτικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Λαμβάνοντας υπόψη το πρόβλημα της λαθρομετανάστευσης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Σεβίλλης υπογράμμισε ότι οι εξωτερικές πολιτικές και τα μέσα της Ένωσης, μεταξύ των οποίων και η αναπτυξιακή πολιτική, μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των παραγόντων που βρίσκονται στη βάση των μεταναστευτικών ροών. Έτσι, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε να ενταχθεί η μεταναστευτική πολιτική στις σχέσεις της Ένωσης με τις τρίτες χώρες. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε επίσης να υποβληθεί έκθεση για την αποτελεσματικότητα των δημοσιονομικών πόρων που διατίθενται σε κοινοτικό επίπεδο προκειμένου για τον επαναπατρισμό των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο των οποίων η αίτηση έχει απορριφθεί, για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων και για σχέδια ασύλου και μετανάστευσης σε τρίτες χώρες.

Η ανακοίνωση είναι χωρισμένη σε δύο μέρη και περιλαμβάνει τις εξής δύο πτυχές:

Η ενσωμάτωση των θεμάτων που συνδέονται με τη μετανάστευση στην εξωτερική πολιτική της Κοινότητας πρέπει να επικεντρωθεί σε 4 θεμελιώδεις αρχές:

Μετανάστευση και ανάπτυξη

Η μετανάστευση στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο

Οι αιτίες της μετανάστευσης

Οι χώρες υποδοχής και οι πρόσφυγες

Οι επιπτώσεις της μετανάστευσης στις αναπτυσσόμενες χώρες

Κοινοτική μεταναστευτική πολιτική. Με δύο γενικής φύσεως ανακοινώσεις και με ειδικότερες νομοθετικές προτάσεις, η Επιτροπή χάραξε τις μεγάλες κατευθύνσεις στην κοινή πολιτική μετανάστευσης και χορήγησης ασύλου, και συγκεκριμένα στους ακόλουθους τομείς:

Βοήθεια στις τρίτες χώρες άμεσα συνδεδεμένη με τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών

Η μετανάστευση αποτελεί νέο τομέα δράσης για τα κοινοτικά προγράμματα συνεργασίας και ανάπτυξης. Τα περισσότερα προγράμματα της Κοινότητας που έχουν σχέση με τη μετανάστευση θα τεθούν σε εφαρμογή κατά την περίοδο 2002-2004. Οι κυριότερες περιφερειακές κατευθύνσεις είναι οι εξής:

Έκτακτη βοήθεια και αποκατάσταση: Πρέπει να υπογραμμιστεί η σημαντική σχέση μεταξύ έκτακτης βοήθειας, αποκατάστασης και ανάπτυξης (esdeenfr). Πολλά προγράμματα παροχής βοήθειας σε εκριζωμένους πληθυσμούς έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή ή ευρίσκονται στο στάδιο της επεξεργασίας (π.χ. το CARDS).

Τα βαθύτερα αίτια της μετανάστευσης: Για να μπορέσει η κοινοτική αναπτυξιακή πολιτική να συμβάλλει στην αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων των μεταναστευτικών ροών, πρέπει να δοθεί έμφαση στον περιορισμό της φτώχειας στην η κοινοτική αναπτυξιακή πολιτική. Στο πλαίσιο αυτό, οι τομείς προτεραιότητας της αναπτυξιακής πολιτικής της· Κοινότητας είναι οι ακόλουθοι:

Προσανατολισμοί

Ο πολιτικός διάλογος και η ρήτρα για τις μεταναστευτικές ροές: Η σχέση μετανάστευσης και ανάπτυξης θα λαμβάνεται συστηματικά υπόψη στις συμφωνίες σύνδεσης ή συνεργασίας μεταξύ ΕΕ και τρίτων χωρών. Ο διάλογος αυτός θα πρέπει να εξετάσει επίσης και άλλα θέματα, όπως είναι οι πρώτες αιτίες της μετανάστευσης, η καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης, η διευκόλυνση του επαναπατρισμού, η καλύτερη ένταξη των νόμιμων μεταναστών, η διευκόλυνση της «κινητικότητας των εγκεφάλων», βοηθώντας παράλληλα τα άτομα που επιθυμούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της χώρας καταγωγής τους, κλπ.

Οι ειδικευμένοι εργαζόμενοι: επειδή η διαρροή εγκεφάλων μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στις αναπτυσσόμενες τρίτες χώρες, πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια να πολλαπλασιασθούν οι τοπικές προσφορές απασχόλησης που είναι οικονομικά θελκτικές (π.χ. η Κοινότητα θα μπορούσε να προσφέρει σε εντοπίους εργαζόμενους θέσεις απασχόλησης που σήμερα είναι κατειλημμένες από αλλοδαπούς).

Οι συμφωνίες επανεισδοχής (esdeenfr): Η Κοινότητα υπέγραψε, τον Νοέμβριο 2002, συμφωνία επανεισδοχής με το Χονγκ Κονγκ, και προβλέπεται η διαπραγμάτευση και άλλων συμφωνιών. Οι συμφωνίες αυτές πρέπει να ενταχθούν στο πλαίσιο ευρύτερου πολιτικού διαλόγου, συνεργασίας και προγραμματισμού με τις τρίτες χώρες. Ο διάλογος αυτός πρέπει να περιλαμβάνει «μέσα πειθούς», δηλαδή μέτρα παροχής κινήτρων (π.χ. κατά περίπτωση, καλύτερη πρόσβαση στην κοινοτική αγορά, δασμολογικές προτιμήσεις, συμπληρωματική αναπτυξιακή βοήθεια, πλέον γενναιόδωρη πολιτική θεωρήσεων και αύξηση των ποσοστώσεων για τους μετανάστες εργαζόμενους των εμπλεκόμενων χωρών) που θα εξασφαλίζουν τη συνεργασία των τρίτων χωρών στη διαπραγμάτευση και τη σύναψη συμφωνιών επανεισδοχής με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Μια ειδική κοινοτική ενίσχυση για την προετοιμασία και την εφαρμογή συμφωνιών επανεισδοχής από τις τρίτες χώρες θα απέβλεπε στην ενίσχυση των θεσμικών ικανοτήτων και την παροχή τεχνικής βοήθειας.

Ενδιάμεση αναθεώρηση: Η ενδιάμεση αναθεώρηση εγγράφων εθνικής και περιφερειακής αναθεώρησης (που θα έπρεπε να αρχίσει το 2003) καθιστά δυνατό να εξεταστεί, ανά χώρα, μέχρι ποίου βαθμού θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προτεραιότητα στα ειδικά προγράμματα για τη μετανάστευση. Έτσι, η Κοινότητα θα μπορούσε να επαναπροσαρμόσει τα εξωτερικά της προγράμματα για να δώσει μεγαλύτερο βάρος στα θέματα που συνδέονται με τη μετανάστευση. Το θέμα της μετανάστευσης όμως θίγει επίσης και άλλες εξελίξεις στις κοινοτικές πολιτικές, και ειδικότερα στον εμπορικό τομέα μετά τη Ντόχα, τον τομέα της βιώσιμης ανάπτυξης μετά το Γιοχάνεσμπουργκ, ή ακόμα και τον τομέα της εγκληματικότητας και της τρομοκρατίας.

Μέρος II: Έκθεση για την αποτελεσματικότητα των δημοσιονομικών πόρων που διατίθενται σε κοινοτικό επίπεδο: Στο δεύτερο μέρος της ανακοίνωσής της, η Επιτροπή αξιολογεί την αποτελεσματικότητα των δημοσιονομικών πόρων που διατίθενται σε κοινοτικό επίπεδο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της μετανάστευσης. Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι θα πρέπει να γίνει ευρύτερη ανάλυση που θα περιλαμβάνει όχι μόνο όλα τα χρηματοδοτικά μέσα που έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή, αλλά και εκείνα που προβλέπονται στο πλαίσιο των κοινών πολιτικών ασύλου και μετανάστευσης.

Αν και οι πιστώσεις στον οικείο τομέα αυξάνονται τακτικά και ουσιαστικά από την εποχή των πρώτων πιστώσεων για τη χορήγηση ασύλου και τη μετανάστευση, η επόμενη αναθεώρηση των δημοσιονομικών προοπτικών απαιτεί επαναπροσαρμογή που θα λάβει υπόψη τις ανάγκες που απορρέουν από ουσιαστικά κοινές πολιτικές ασύλου και μετανάστευσης.

4) μετρα εφαρμογης

5) μεταγενεστερες εργασιες

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 03.12.2007