Η παρούσα νομοθετική πράξη θεσπίζει κοινούς κανόνες για τις διασυνοριακές διαδικασίες αφερεγγυότητας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), εκτός της Δανίας. Επιδιώκει να αποτρέψει τους οφειλέτες από το να μεταφέρουν τα περιουσιακά τους στοιχεία ή τις νομικές διαφορές τους από μια χώρα σε άλλη για να βελτιώσουν τη νομική τους θέση.

Η νομοθετική πράξη θεσπίζει συνεκτικό σύστημα νομικών κανόνων που διέπει τις διακρατικές διαδικασίες αφερεγγυότητας για εταιρείες, εμπόρους ή ιδιώτες. Καθιστά δυνατή τη λήψη συντονισμένων μέτρων σχετικά με τα περιουσιακά στοιχεία ενός αφερέγγυου οφειλέτη τα οποία βρίσκονται σε διάφορες χώρες της ΕΕ. Οι κανόνες αυτοί αφορούν:

Η νομοθετική πράξη εφαρμόζεται στις συλλογικές διαδικασίες αφερεγγυότητας οι οποίες συνεπάγονται τη μερική ή ολική πτωχευτική απαλλοτρίωση του οφειλέτη και τον διορισμό συνδίκου. Οι εθνικές διαδικασίες που καλύπτει παρατίθενται σε παράρτημά της.

Δεν εφαρμόζεται σε διαδικασίες που αφορούν τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, τα πιστωτικά ιδρύματα, τις επιχειρήσεις επενδύσεων που παρέχουν υπηρεσίες που συνεπάγονται κατοχή κεφαλαίων ή κινητών αξιών τρίτων, καθώς και τους οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων.

Αρμόδια για την έναρξη κύριας διαδικασίας είναι τα δικαστήρια της χώρας της ΕΕ όπου βρίσκεται το κέντρο των κύριων συμφερόντων του οφειλέτη (δηλαδή, η χώρα όπου βρίσκεται η καταστατική έδρα μιας εταιρείας, μέχρις αποδείξεως του εναντίου). Η εν λόγω διαδικασία έχει παγκόσμια εμβέλεια και έχει σχεδιαστεί για να καλύπτει τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη σε όλον τον κόσμο και να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των πιστωτών, όπου κι αν βρίσκονται.

Παράλληλα με την κύρια διαδικασία, δικαστήρια μιας άλλης χώρας της ΕΕ δύνανται να κινήσουν δευτερεύουσα διαδικασία, εάν ο οφειλέτης έχει οικονομικές δραστηριότητες στην επικράτειά της, αλλά η διαδικασία αυτή περιορίζεται στα περιουσιακά στοιχεία τού οφειλέτη που βρίσκονται στη συγκεκριμένη επικράτεια.

Για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, η νομοθετική πράξη απαιτεί να συντονίζονται η κύρια και οι δευτερεύουσες διαδικασίες. Οι σύνδικοι που ορίζονται σε κάθε διαδικασία υποχρεούνται να συνεργάζονται στενά, ιδίως μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών. Ο σύνδικος της κύριας διαδικασίας μπορεί επίσης να παρέμβει στις δευτερεύουσες διαδικασίες, για παράδειγμα, για να προτείνει ένα πρόγραμμα εξυγίανσης ή να ζητήσει την αναστολή της πώλησης περιουσιακών στοιχείων.

Κατά γενικό κανόνα, εφαρμόζεται το δίκαιο της χώρας της ΕΕ όπου έχει κινηθεί η διαδικασία αφερεγγυότητας. Ο κανόνας αυτός ισχύει τόσο για την κύρια όσο και για τις δευτερεύουσες διαδικασίες.

Το δίκαιο της χώρας της ΕΕ όπου έχει κινηθεί η διαδικασία καθορίζει ειδικότερα:

Υπάρχουν διατάξεις που κατοχυρώνουν τα εμπράγματα δικαιώματα τρίτων επί πραγμάτων ή ασωμάτων αντικειμένων τού οφειλέτη καθώς και το δικαίωμα πωλητή το οποίο απορρέει από επιφύλαξη κυριότητας, ούτως ώστε τα δικαιώματα αυτά να μην επηρεάζονται από την έναρξη της διαδικασίας, εάν τα περιουσιακά στοιχεία βρίσκονται εκτός της χώρας έναρξης.

Τα δικαιώματα επί ακίνητης περιουσίας διέπονται αποκλειστικά από τη νομοθεσία της χώρας της ΕΕ όπου βρίσκεται αυτή η περιουσία. Το δικαίωμα του συνδίκου να διακόψει συμβάσεις εργασίας, το δικαίωμα του πιστωτή να ζητήσει συμψηφισμό, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των συμμετεχόντων στο πλαίσιο συστημάτων πληρωμής ή χρηματαγορών διέπονται επίσης αποκλειστικά από το δίκαιο της χώρας της ΕΕ που εφαρμόζεται εν προκειμένω.

Εάν δικαστήριο μιας χώρας της ΕΕ αποφασίσει την έναρξη διαδικασίας αφερεγγυότητας, η νομοθετική πράξη προβλέπει την αναγνώριση αυτής της απόφασης σε όλες τις άλλες χώρες της ΕΕ.

Επιπλέον, η νομοθετική πράξη διασφαλίζει ότι οι αποφάσεις που εντάσσονται απευθείας στη διαδικασία αφερεγγυότητας - όπως ενέργειες για την ακύρωση επιβλαβών πράξεων (δηλαδή, πράξεων που είναι επιζήμιες για τους πιστωτές) - αναγνωρίζονται στην άλλη χώρα.

Τα αποτελέσματα της απόφασης είναι εκείνα που προβλέπει η νομοθεσία της χώρας έναρξης της διαδικασίας. Μια χώρα δύναται να αρνηθεί την αναγνώριση της διαδικασίας μόνο στην περίπτωση που πρόκειται να παράγει αποτελέσματα αντίθετα προς την δημόσια τάξη της.

Η νομοθετική πράξη δίνει σε κάθε πιστωτή που διαμένει σε χώρα της ΕΕ το δικαίωμα να αναγγείλει τις απαιτήσεις του σε διαδικασία αφερεγγυότητας που έχει κινηθεί σε άλλη χώρα της ΕΕ.

Το δικαίωμα αυτό ισχύει και για τις φορολογικές αρχές και τους οργανισμούς κοινωνικών ασφαλίσεων. Στην περίπτωση που έχουν κινηθεί περισσότερες από μια διαδικασίες που αφορούν τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη, η νομοθετική πράξη προβλέπει ότι πρέπει να γίνεται συντονισμός της κατανομής του προϊόντος της εκκαθάρισης μεταξύ των διαφόρων διαδικασιών για να διασφαλιστεί η ισότητα μεταχείρισης των πιστωτών.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΈΣ

Πράξη	Έναρξη ισχύος	Προθεσμία για μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών	Επίσημη Εφημερίδα
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1346/2000	31.5.2002	-	ΕΕ L 160 της 30.6.2000, σ. 1-18

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις και διορθώσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1346/2000 έχουν ενσωματωθεί στο βασικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση προορίζεται μόνο για σκοπούς αναφοράς.

Η σύσταση αυτή περιλαμβάνει ορισμένες αρχές σχετικά με τις εθνικές διαδικασίες αφερεγγυότητας για τις επιχειρήσειςf με οικονομικές δυσχέρειες. Δίδεται έμφαση στην ενθάρρυνση των βιώσιμων επιχειρήσεων να προβαίνουν σε αναδιάρθρωση σε πρώιμο στάδιο, προκειμένου να αποτραπεί η αφερεγγυότητά τους. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η μεταρρύθμιση των εθνικών κανόνων περί αφερεγγυότητας θα συμβάλει στο να διατηρήσουν οι βιώσιμες επιχειρήσεις τη δραστηριότητά τους και να διαφυλαχτούν θέσεις εργασίας, ενώ ταυτόχρονα θα βελτιωθεί το περιβάλλον για τους πιστωτές, οι οποίοι θα καταφέρουν να ανακτήσουν μεγαλύτερο μέρος της επένδυσής τους σε σχέση με το αν ο οφειλέτης είχε βάλει λουκέτο.

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή: Μια νέα ευρωπαϊκή προσέγγιση για την επιχειρηματική αποτυχία και την αφερεγγυότητα [COM(2012) 742 final της 12.12.2012].