Καταπολέμηση της απάτης: έλεγχοι στις χώρες της ΕΕ
Οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) πρέπει να έχουν εμπιστοσύνη ότι γίνεται ορθή χρήση του προϋπολογισμού της ΕΕ. Το 1995 η ΕΕ θέσπισε κανόνες [κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 1995] που καλύπτουν τους ελέγχους στις χώρες της ΕΕ και την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση παρατυπιών*.
ΠΡΆΞΗ
Κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 1995, σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
ΣΎΝΟΨΗ
Οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) πρέπει να έχουν εμπιστοσύνη ότι γίνεται ορθή χρήση του προϋπολογισμού της ΕΕ. Το 1995 η ΕΕ θέσπισε κανόνες [κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 1995] που καλύπτουν τους ελέγχους στις χώρες της ΕΕ και την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση παρατυπιών*.
ΤΙ ΠΡΟΒΛΈΠΕΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΌΣ;
|
— |
Ο κανονισμός αποσκοπεί στην καταπολέμηση της απάτης σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ (του προϋπολογισμού της ΕΕ, των εισφορών των φορολογουμένων).
|
|
— |
Θεσπίζει ένα κοινό νομικό πλαίσιο σε όλους τους τομείς που καλύπτονται από τις πολιτικές της ΕΕ.
|
|
— |
Ειδικότερα, προβλέπει ελέγχους και διοικητικά μέτρα, καθώς και κυρώσεις όταν δεν τηρούνται οι κανόνες χρηματοδότησης της ΕΕ.
|
ΒΑΣΙΚΆ ΣΗΜΕΊΑ
Περισσότερες από τις μισές δαπάνες της ΕΕ διατίθενται σε δικαιούχους μέσω των κυβερνήσεων των χωρών της ΕΕ και των οργανισμών τους. Τόσο το εν λόγω σύστημα αποκεντρωμένης διοίκησης όσο και η παρακολούθηση των πραγματοποιούμενων δαπανών διέπονται από λεπτομερείς κανόνες. Οι εν λόγω κανόνες διαφέρουν ανάλογα με τον τομέα πολιτικής που αφορούν.
Οι χώρες της ΕΕ είναι υπεύθυνες για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων που θα διασφαλίζουν την ορθή και δέουσα εκτέλεση των πράξεων που αφορούν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ. Τα μέτρα που αφορούν τους ελέγχους πρέπει να είναι ανάλογα με τους επιδιωκόμενους στόχους έτσι ώστε να μην προκαλούν οικονομική επιβάρυνση ή διοικητικό κόστος. Επίσης, τα μέτρα πρέπει να λαμβάνονται με βάση τις διοικητικές πρακτικές και δομές των χωρών της ΕΕ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι επιφορτισμένη με τη διενέργεια ελέγχων για:
|
— |
τη συμμόρφωση των διοικητικών πρακτικών με τους κανόνες της ΕΕ·
|
|
— |
την ύπαρξη των απαραίτητων δικαιολογητικών και τη συμφωνία τους με τα έσοδα και τις δαπάνες της ΕΕ·
|
|
— |
το κατάλληλο των συνθηκών υπό τις οποίες διενεργούνται και ελέγχονται οι οικονομικές πράξεις.
|
Επιπλέον, σύμφωνα με τον κανονισμό (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δύναται να διενεργεί ελέγχους και εξακριβώσεις επιτοπίως.
Αφαίρεση αδικαιολόγητα αποκτηθέντος οφέλους
Κατά γενικό κανόνα, σε περίπτωση που διαπιστώνεται παρατυπία, πρέπει να επιστρέφεται το αδικαιολόγητα αποκτηθέν όφελος, το οποίο μπορεί να συνοδεύεται από τόκο που θα υπολογίζεται κατ' αποκοπήν. Το μέτρο αφαίρεσης του οφέλους μπορεί να συνίσταται σε:
|
— |
υποχρέωση καταβολής των οφειλομένων ή επιστροφής των αδικαιολογήτως εισπραχθέντων ποσών·
|
|
— |
ολική ή μερική κατάπτωση τυχόν χρηματικών εγγυήσεων ή προκαταβολών που έχει λάβει το σχετικό μέρος.
|
Οι εκ προθέσεως ή εξ αμελείας παρατυπίες μπορούν να επισύρουν διοικητικές κυρώσεις όπως:
|
— |
πληρωμή διοικητικού προστίμου·
|
|
— |
πληρωμή επιπλέον ποσού· το ποσό αυτό, ωστόσο, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ύψος που είναι απολύτως αναγκαίο για να του προσδώσει αποτρεπτικό χαρακτήρα·
|
|
— |
ολική ή μερική αφαίρεση του παρασχεθέντος οφέλους, ακόμη και αν το μέρος δεν επωφελήθηκε θετικά από αυτό, ή απαγόρευση παροχής ή αφαίρεση του οφέλους για περιορισμένη περίοδο μεταγενέστερη της παρατυπίας·
|
|
— |
άλλες κυρώσεις αποκλειστικά οικονομικού χαρακτήρα που προβλέπονται από τη νομοθεσία της ΕΕ.
|
Γενικές αρχές
Οι έλεγχοι, τα διοικητικά μέτρα και οι κυρώσεις πρέπει να είναι
|
— |
αποτελεσματικά,
|
|
— |
αναλογικά και
|
|
— |
αποτρεπτικά.
|
Πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τη φύση και τη σοβαρότητα της παρατυπίας, του παρασχεθέντος πλεονεκτήματος ή του αποκτηθέντος οφέλους και του βαθμού ευθύνης.
Διοικητική κύρωση μπορεί να απαγγελθεί μόνο εάν επιτρέπεται ειδικά από πράξη ή νομοθεσία της ΕΕ προγενέστερη της παρατυπίας.
Η προθεσμία παραγραφής της δίωξης είναι τετραετής από τη διάπραξη της παρατυπίας. Για τις διαρκείς ή επαναλαμβανόμενες παρατυπίες, η παραγραφή τρέχει από την ημέρα που έπαυσε η παρατυπία. Για προγράμματα που εκτελούνται σε διάστημα πολλών ετών (δηλ. πολυετή), η προθεσμία παραγραφής συνεχίζεται ως την ολοκλήρωση του προγράμματος.
ΒΑΣΙΚΟΊ ΌΡΟΙ
* Παρατυπία: οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη ενός αποδέκτη χρηματοδότησης της ΕΕ, η οποία έχει ως αποτέλεσμα να ζημιωθεί ο γενικός προϋπολογισμός της ΕΕ, είτε με τη μείωση ή ματαίωση εσόδων που προέρχονται από ίδιους πόρους που εισπράττονται απευθείας για λογαριασμό της ΕΕ, είτε με αδικαιολόγητη δαπάνη.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΈΣ
|
Πράξη |
Έναρξη ισχύος |
Προθεσμία για μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
|
Κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 |
26.12.1995 |
- |
ΣΥΝΑΦΕΊΣ ΠΡΆΞΕΙΣ
Κανονισμός (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 1996, σχετικά με τους ελέγχους και εξακριβώσεις που διεξάγει επιτοπίως η Επιτροπή με σκοπό την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων από απάτες και λοιπές παρατυπίες (ΕΕ L 292 της 15.11.1996, σ. 2-5)
τελευταία ενημέρωση 08.09.2015