Επίδειξη της δέσμευσης και αποθήκευσης του διοξειδίου του άνθρακα

Η Επιτροπή παρουσιάζει τα οικονομικά διακυβεύματα της δέσμευσης και αποθήκευσης του διοξειδίου του άνθρακα καθώς και σχετική ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για έγκαιρη επίδειξη.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και των Επιτροπή των Περιφερειών, της 23ης Ιανουαρίου 2008, με τίτλο: «Υποστήριξη της έγκαιρης επίδειξης της αειφόρου ηλεκτροπαραγωγής από ορυκτά καύσιμα» [COM(2008) 13 τελικό – Επίσημη Εφημερίδα C 118 της 15.05.2008].

ΣΥΝΟΨΗ

Η προσφυγή στις τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης του CO2 (ΔΑCO2) αποτελεί ουσιώδους σημασίας μέσο για να επιτευχθεί σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, και ιδιαίτερα των προερχόμενων από εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής τα οποία χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα, όπως ο άνθρακας ή το φυσικό αέριο.

Όμως η ανάπτυξη και η εμπορική χρήση αυτών των τεχνολογιών συνεπάγεται πολύ υψηλή δαπάνη, της τάξεως πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ συνολικά και πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ ανά εγκατάσταση. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του «Τεχνολογικού πλατυβάθρου (πλατφόρμας) για την ηλεκτροπαραγωγή από ορυκτά καύσιμα με μηδενικές εκπομπές» (ΤΠ ΠΜΕ – ZEP TP) [EN], είναι δυνατή η μείωση του κόστους των τεχνολογιών ΔΑCO2 κατά 50% μέχρι το έτος 2020, εάν οι προσπάθειες εστιάσουν σε δραστηριότητες έρευνας, ανάπτυξης και επίδειξης. Εξάλλου, η προβλεπόμενη αύξηση του κόστους απόκτησης δικαιωμάτων εκπομπής CO2 από τους κλασικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής σχετικοποιεί την επιπλέον δαπάνη που συνεπάγονται οι επενδύσεις στη ΔΑCO2 και η λειτουργία αυτών των σταθμών.

Η Επιτροπή πρότεινε κανονιστικό πλαίσιο για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων αποθήκευσης CO2 με πρόταση ειδικής οδηγίας σχετικά με τη γεωλογική αποθήκευση του CO2 καθώς και το συνυπολογισμό δραστηριοτήτων ΔΑCO2 στο σύστημα εμπορίας ποσοστώσεων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση ωθεί προς την ενσωμάτωση δραστηριοτήτων ΔΑCO2 στις ενδεδειγμένες διεθνείς συμφωνίες. Για λόγους ασφαλείας δικαίου και εμπιστοσύνης, έχει ουσιώδη σημασία οι προτάσεις της Επιτροπής να υιοθετηθούν ταχέως και να μεταφερθούν στο εθνικό δίκαιο, καθώς επίσης να κυρωθούν από τα οικεία κράτη οι μεταβολές των διεθνών καθεστώτων.

Στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδίου για τις ενεργειακές τεχνολογίες (σχέδιο SET), η Επιτροπή προτείνει τη δρομολόγηση πρωτοβουλίας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας με σκοπό τη δέσμευση, τη μεταφορά και την αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα, της οποίας η έναρξη τοποθετείται το έτος 2008. Η πρωτοβουλία θα μπορούσε να έχει ως στόχο να χρησιμεύσει ως βάση για το συντονισμό των έργων επίδειξης και να διασφαλίσει τη διαφάνειά τους και την προβολή τους.

Η πρωτοβουλία αυτή αρχικά θα μπορούσε να περιλαμβάνει δίκτυο έργων, όπου θα ήταν δυνατές η ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών μεταξύ των πρωτοπόρων στον τομέα της ΔΑCO2, η μεγιστοποίηση της επιρροής στις δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης και στις μελλοντικές διαδικασίες λήψης απόφασης, η βελτιστοποίηση του κόστους με κοινές συλλογικές ενέργειες (π.χ. με συμμετοχή του κοινού ή τρίτων χωρών) και η αναγνώριση των έργων ως μερών μιας κοινοτικής πρωτοβουλίας με βασική σημασία (μέσω ευρωπαϊκού λογοτύπου). Στη συνέχεια, αυτή η ευρωπαϊκή βιομηχανική πρωτοβουλία θα μπορούσε να διευρυνθεί πέραν του αρχικού δικτύου έργων.

Προκειμένου να καλυφθούν οι σημαντικές οικονομικές ανάγκες που συνδέονται με την επίδειξη τεχνολογιών ΔΑCO2 σε σύντομο χρονικό διάστημα, είναι αναγκαία η καταβολή σημαντικών προσπαθειών εκ μέρους της βιομηχανίας, των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Επίσης, οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα, όχι μόνο στον ενεργειακό τομέα αλλά και οι βιομηχανίες υψηλής ενεργειακής έντασης, θα πρέπει να αναλάβουν σαφείς και οριστικές δεσμεύσεις για έργα επίδειξης. Με έγκαιρες αποφάσεις σχετικά με επενδύσεις, θα ήταν δυνατόν να προκύψει πραγματικό εμπορικό πλεονέκτημα για τις οικείες επιχειρήσεις. Σε αυτή τη βάση θα καθορισθεί και το αναμενόμενο επίπεδο δημόσιας χρηματοδότησης.

Όντως, λόγω της σημασίας που έχουν τα ορυκτά καύσιμα στο ενεργειακό πλέγμα πολλών κρατών μελών, θα πρέπει να προβλέπονται εθνικά μέτρα χρηματοδότησης, τουλάχιστον προσωρινά, μέχρις ότου η σχετική τεχνολογία καταστεί ανταγωνιστική. Τα εν λόγω μέτρα χρηματοδότησης θα ήταν δυνατό να λάβουν τη μορφή κρατικών ενισχύσεων που, στην περίπτωση αυτή, θα μπορούσε να θεωρηθούν συμβατές με τους κοινοτικούς κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις. Η Επιτροπή θα εξετάζει κατά περίπτωση μέτρα του είδους αυτού.

Εξάλλου, η Επιτροπή θα εξετάσει τους κοινοτικούς πόρους που θα ήταν δυνατόν να διατεθούν για την ανάπτυξη τεχνολογιών ΔΑCO2, π.χ. στο πλαίσιο του 7ου προγράμματος πλαισίου έρευνας. Τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά όργανα, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, καθώς και άλλοι ειδικοί μηχανισμοί, όπως π.χ. τα διαρθρωτικά ταμεία, θα μπορούσε επίσης να παράσχουν οικονομική στήριξη στα έργα αυτά.

Πλαίσιο

Η ανακοίνωση αποτελεί μέρος της δέσμης «Ενέργεια και κλιματική αλλαγή» την οποία δρομολόγησε η Επιτροπή στις αρχές του 2008.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής - Έγγραφο συνοδευτικό της Ανακοίνωσης της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, της 23ης Ιανουαρίου 2008, με τίτλο: «Υποστήριξη της έγκαιρης επίδειξης της αειφόρου ηλεκτροπαραγωγής από ορυκτά καύσιμα» [SEC(2008) 47 – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Ιανουαρίου 2008, με τίτλο «Δύο φορές το 20 έως το 2020 – Η κλιματική αλλαγή και η ευκαιρία της Ευρώπης» [COM(2008) 30 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Τον Ιανουάριο του 2008, η Επιτροπή θέσπισε σειρά συνεκτικών και συνολικών μέτρων για την πραγματοποίηση των στόχων που ορίστηκαν την άνοιξη του 2007 από την ΕΕ για το 2020 στον τομέα της κλιματικής αλλαγής και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 10ης Ιανουαρίου 2007, με τίτλο: «Αειφόρος παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα: Προς σχεδόν μηδενικές εκπομπές άνθρακα μετά το 2020 (es de en fr)» [COM(2006) 843 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]. Στην ανακοίνωση αυτή η Επιτροπή αξιολογεί τους τρόπους με τους οποίους η ηλεκτροπαραγωγή από ορυκτά καύσιμα θα είναι δυνατόν να πραγματοποιείται μελλοντικά έτσι ώστε να μειωθούν οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου που συνεπάγεται, και εκτιμά τις σχετικές δαπάνες.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 26.05.2008