Σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Οδηγία 2003/87/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η τρέχουσα (τέταρτη) φάση του ΣΕΔΕ καλύπτει την περίοδο από το 2021 έως το 2030. Για αυτήν την περίοδο, η ΕΕ έχει θέσει έναν νέο, αυξημένο στόχο μείωσης των εκπομπών ΑΘ κατά 62% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2005.

Το σύστημα εφαρμόζεται στα εξής:

Δημιουργήθηκε ένα νέο χωριστό, αυτόνομο ΣΕΔΕ για να καλύπτει κτίρια, οδικές μεταφορές και καύσιμα για πρόσθετους τομείς που αντιστοιχούν σε βιομηχανικές δραστηριότητες που δεν καλύπτονται από το «αποχωρών» ΣΕΔΕ

Δικαιώματα

Τομέας πολιτικής αεροπορίας

Χωριστό σύστημα εμπορίας εκπομπών για κτίρια, οδικές μεταφορές και άλλους τομείς

Για να δώσουν κίνητρα όσον αφορά τις μειώσεις εκπομπών στους τομείς των οδικών μεταφορών και των κτιρίων —που δεν καλύπτονταν από το υφιστάμενο ΣΕΔΕ— οι συννομοθέτες συμφώνησαν να θεσπίσουν, από το 2027, ένα χωριστό αλλά παράλληλο ΣΕΔΕ για τις εκπομπές από την καύση καυσίμων στους σχετικούς τομείς. Σε αντίθεση με το υφιστάμενο ΣΕΔΕ, το λεγόμενο ΣΕΔΕ2 θέτει το ζήτημα της ρύθμισης σε ανώτατο επίπεδο, δηλαδή σε πρόσωπα που οφείλουν να καταβάλουν ειδικούς φόρους κατανάλωσης για την ενέργεια (όπως φορολογικές αποθήκες και προμηθευτές καυσίμων) και όχι στους τελικούς καταναλωτές καυσίμων. Οι ρυθμιζόμενες οντότητες που καλύπτονται από το ΣΕΔΕ2 θα πρέπει να παραχωρήσουν δικαιώματα για τις εξακριβωμένες εκπομπές τους που αντιστοιχούν στις ποσότητες καυσίμων που έχουν διατεθεί προς κατανάλωση. Αν και η παραχώρηση δικαιωμάτων στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ2 θα ξεκινήσει μόλις το 2028 για τις εκπομπές του 2027, η παρακολούθηση και η υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις εκπομπές θα ξεκινήσει από την 1η Ιανουαρίου 2025. Τα δικαιώματα στο ΣΕΔΕ2 δεν θα είναι ανταλλάξιμα με δικαιώματα που διαπραγματεύονται στο υφιστάμενο ΣΕΔΕ και θα διατίθενται στην αγορά μόνο μέσω δημοπράτησης (χωρίς δωρεάν κατανομή). Ο συνολικός αριθμός των δικαιωμάτων που εκχωρούνται στο ΣΕΔΕ θα μειωθούν ετησίως κατά 5,10% με την έναρξη του συστήματος και κατά 5,38% από το 2028.

Μηχανισμοί χρηματοδότησης χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα

Ρόλος των κρατών μελών

Τα κράτη μέλη είναι αρμόδια για τα ακόλουθα καθήκοντα.

Η Επιτροπή:

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών παρουσιάζει ετησίως μια αξιολόγηση της λειτουργίας των αγορών άνθρακα της ΕΕ.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ;

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

Αρχή επιβολής ανώτατων ορίων και εμπορίας. Το ΣΕΔΕ της ΕΕ λειτουργεί βάσει της αρχής αυτής. Τίθεται ανώτατο όριο ή περιορισμός επί της συνολικής ποσότητας ορισμένων αερίων του θερμοκηπίου (GHG) που μπορούν να εκπέμπονται εντός του συστήματος από εργοστάσια, μονάδες παραγωγής ενέργειας και άλλες εγκαταστάσεις. Το ανώτατο όριο μειώνεται με την πάροδο του χρόνου ούτως ώστε να μειωθούν οι συνολικές εκπομπές. Το σύστημα επιτρέπει την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών προκειμένου οι συνολικές εκπομπές των εγκαταστάσεων και των φορέων εκμετάλλευσης αεροσκαφών να παραμένουν εντός του ανώτατου ορίου και να μπορούν να λαμβάνονται μέτρα του ελάχιστου δυνατού κόστους για τη μείωση των εκπομπών.
Διαρροή άνθρακα. Η διαρροή άνθρακα αφορά την κατάσταση που μπορεί να προκύψει εάν, για λόγους κόστους που σχετίζονται με τις πολιτικές για το κλίμα, οι επιχειρήσεις μεταφέρουν την παραγωγή τους σε άλλες χώρες με πιο χαλαρούς περιορισμούς εκπομπών. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των συνολικών εκπομπών τους. Ο κίνδυνος διαρροής άνθρακα μπορεί να είναι υψηλότερος σε ορισμένους ενεργοβόρους βιομηχανικούς κλάδους.
Αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Αυτή η αρχή απαιτεί από τους ρυπαίνοντες να επωμίζονται το κόστος της ρύπανσης που προκαλούν.

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32-46).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2003/87/ΕΚ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΕ) 2023/955 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Μαΐου 2023 για τη σύσταση Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 (ΕΕ L 130 της 16.5.2023, σ. 1-51).

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 401/2009 και (ΕΕ) 2018/1999 («ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα») (ΕΕ L 243 της 9.7.2021, σ. 1-17).

Απόφαση (ΕΕ) 2020/954 του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2020 για τη θέση που πρέπει να ληφθεί εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας όσον αφορά την κοινοποίηση της εθελοντικής συμμετοχής στο σύστημα αντιστάθμισης και μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για τις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές (σύστημα CORSIA) από την 1η Ιανουαρίου 2021 και της επιλογής που προκρίθηκε για τον υπολογισμό των απαιτήσεων αντιστάθμισης των φορέων εκμετάλλευσης αεροπλάνων κατά την περίοδο 2021-2023 (ΕΕ L 212 της 3.7.2020, σ. 14-17).

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2019/1842 της Επιτροπής, της 31ης Οκτωβρίου 2019, σχετικά με τη θέσπιση κανόνων για την εφαρμογή της οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά περαιτέρω ρυθμίσεις για τις προσαρμογές της δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων εκπομπής λόγω μεταβολών του επιπέδου δραστηριότητας (ΕΕ L 282 της 4.11.2019, σ. 20-24).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 01.09.2023