Ενεργειακή αποδοτικότητα: προς μια στρατηγική ορθολογικής χρήσης της ενέργειας

1) ΣΤΟΧΟΣ

Προώθηση της εξοικονόμησης ενέργειας.

2) ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 29ης Απριλίου 1998 για την ενεργειακή αποδοτικότητα στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα - Προς μια στρατηγική ορθολογικής χρήσης της ενέργειας [COM (1998) 246 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

3) ΣΥΝΟΨΗ

Η εν λόγω ανακοίνωση αποτελεί πολιτική δέσμευση υπέρ της ενεργειακής αποδοτικότητας. Επικεντρώνεται σε στόχους των οποίων η πραγματοποίηση λογικά και από οικονομική άποψη δρομολογείται βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα.

Οι στόχοι τους οποίους επιδιώκει η Επιτροπή είναι οι ακόλουθοι:

• έμφαση στο υφιστάμενο οικονομικό δυναμικό όσον αφορά την ενεργειακή αποδοτικότητα και στα εμπόδια που υπάρχουν για επενδύσεις στον εν λόγω τομέα
• ανάλυση των πολιτικών που έχουν ακολουθηθεί μέχρι σήμερα
• προώθηση των παρεμβάσεων σε κοινοτικό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο
• εκ των προτέρων εκπόνηση λεπτομερούς σχεδίου δράσης
• προετοιμασία της θέσπισης κοινών πολιτικών και δράσεων που να συμμορφούνται με τις δεσμεύσεις που ανελήφθησαν στο Κυότο.

Σύμφωνα με υπολογισμούς, το οικονομικό δυναμικό βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας μεταξύ 1998 και 2010 τοποθετείται, λαμβανομένων υπόψη όλων των τομέων, γύρω στο 18% της συνολικής ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας το 1995.

Εντούτοις, η εκμετάλλευση του εν λόγω δυναμικού κόστους-αποδοτικότητας είναι ανεπαρκής. Πράγματι, υφίστανται εμπόδια στις επενδύσεις στον τομέα της ενεργειακής αποδοτικότητας.

Ο παράγοντας τιμή αποτελεί σημαντικό στοιχείο, εάν ληφθεί υπόψη ότι η ενεργειακή αποδοτικότητα δεν είναι δυνατόν να διεισδύσει πλήρως στην αγορά παρά μόνον εάν η τιμή της ενέργειας αντιστοιχεί στο κόστος αυτής. Τούτο θα καταστεί δυνατόν μέσω:

• της εσωτερίκευσης των εξωτερικών στοιχείων κόστους υπό μορφή φόρων και τελών
• της πραγματικής απελευθέρωσης των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου που θα έχει ως αποτέλεσμα βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης καθώς επίσης και μείωση των τιμών.

Τα θεσμικά και νομικά εμπόδια που παρεμβάλλονται στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης είναι επίσης πολυάριθμα, όπως επί παραδείγματι:

• η εμμονή στην πώληση ενέργειας υπό μορφή kWh και όχι υπό μορφή υπηρεσιών ενέργειας, όπως θέρμανση, φωτισμός, ισχύς κινητήρα
• η πρακτική ορισμένων κατασκευαστών ή ιδιοκτητών κτιρίων να εγκαθιστούν φθηνές συσκευές, των οποίων το υψηλό ενεργειακό κόστος λειτουργίας επιβαρύνει τον αγοραστή ή τον ενοικιαστή.

Η έλλειψη πληροφόρησης των καταναλωτών και των βιομηχάνων, οι τεχνικοί φραγμοί και τα οικονομικά εμπόδια συνιστούν επίσης κωλύματα στις επενδύσεις για ενεργειακή αποδοτικότητα.

Η ανακοίνωση προβαίνει σε απολογισμό των υφιστάμενων μέτρων όσον αφορά την ενεργειακή αποδοτικότητα. Η φύση των εν λόγω μέτρων ποικίλλει:

• τεχνολογικά προγράμματα, όπως το JOULE-THERMIE
• το πρόγραμμα SAVE ()με επεξεργασία και έγκριση νομοθετικών πράξεων, όπως η επισήμανση της ενέργειας που καταναλώνουν τα ψυκτικά μηχανήματα
• υποστήριξη των επενδύσεων μέσω του ΕΤΠΑ (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης) και του Ταμείου Συνοχής
• διεθνής συνεργασία, ειδικότερα μέσω των προγραμμάτων PHARE, TACIS και SYNERGIE ().

Πέραν των διαφόρων προγραμμάτων, η ανακοίνωση προτείνει στρατηγική για μια ορθολογική χρήση της ενέργειας.

Γενικά, οι προσπάθειες πρέπει να επικεντρωθούν στην προώθηση της ενεργειακής αποδοτικότητας στους κόλπους άλλων πολιτικών, ιδίως στο πλαίσιο της περιφερειακής πολιτικής, της πολιτικής μεταφορών, της φορολογικής πολιτικής, της πολιτικής για την έρευνα και ανάπτυξη και της πολιτικής για την διεθνή συνεργασία.

Ειδικότερα, προτείνονται τα κάτωθι σημεία ως τομείς δράσης προτεραιότητας, βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα:

• κτίρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης
• αξιολόγηση της οδηγίας 93/76/ΕΟΚ του Συμβουλίου (καταργήθηκε από την οδηγία2006/32/ΕΚ) που στοχεύει στον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα
• οικιακές συσκευές και λοιπός εξοπλισμός με κατανάλωση υψηλής ενεργειακής απόδοσης
• μεγαλύτερη προσφυγή στις συμφωνίες που αποτέλεσαν αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τους βιομηχάνους και στις μακροπρόθεσμες συμφωνίες σχετικά με τα πρότυπα ελάχιστης κατανάλωσης
• μεγαλύτερη διάδοση της πληροφόρησης
• χρηματοδότηση από τρίτους, εγγύηση των αποτελεσμάτων και άλλα δημιουργικά σχέδια χρηματοδότησης
• ενεργειακή αποδοτικότητα στους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου και στην συνδυασμένη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας (ΣΠΗΘ)
• διαχείριση της ενέργειας και δημόσιες και συνεταιριστικές τεχνολογικές συμβάσεις.

Τέλος, η ανακοίνωση επισημαίνει την ανάγκη μεγάλης αποφασιστικότητας του συνόλου των αρμοδίων και των ενδιαφερόμενων μερών, προκειμένου να πραγματοποιηθεί σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας. Επιπλέον, τα κράτη μέλη οφείλουν να επεξεργασθούν, παράλληλα με την κοινοτική στρατηγική, δικές τους εθνικές στρατηγικές.

Με βάση τις αντιδράσεις που η εν λόγω ανακοίνωση θα προκαλέσει στα κοινοτικά όργανα, στα κράτη μέλη και τα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, η Επιτροπή θα εκπονήσει σχέδιο δράσης για την ενεργειακή αποδοτικότητα (es de en fr).

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 26.03.2007