Kρατικές ενισχύσεις που χορηγούνται για την προώθηση των επενδύσεων επιχειρηματικών κεφαλαίων σε MME

Με τις παρούσες κατευθυντήριες γραμμές καθορίζονται οι προϋποθέσεις οι οποίες πρέπει να πληρούνται προκειμένου οι κρατικές ενισχύσεις που χορηγούνται για την προώθηση των επενδύσεων επιχειρηματικών κεφαλαίων να είναι συμβατές με την κοινή αγορά.

ΠΡΑΞΗ

Κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές της 18ης Αυγούστου 2006 για τις κρατικές ενισχύσεις που χορηγούνται για την προώθηση των επενδύσεων επιχειρηματικών κεφαλαίων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις [Επίσημη Εφημερίδα C 194 της 18.8.2006].

ΣΥΝΟΨΗ

Η αγορά επιχειρηματικών κεφαλαίων αντιμετωπίζει έλλειμμα ιδίων κεφαλαίων, γεγονός που πλήττει τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), ιδίως εκείνες που διαθέτουν σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης και τις επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας. Η χρηματοδότηση μέσω ιδίων κεφαλαίων είναι, ωστόσο, ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων, κυρίως κατά τα στάδια που ακολουθούν τη σύστασή τους. Αυτό το έλλειμμα ιδίων κεφαλαίων μπορεί, επομένως, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, να δικαιολογήσει τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων με σκοπό τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε επιχειρηματικά κεφάλαια. Οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές αφορούν τις ενισχύσεις για επιχειρηματικά κεφάλαια που χορηγούνται στις ΜΜΕ. Δεν καλύπτουν τις ενισχύσεις που χορηγούνται στις επιχειρήσεις της ναυπηγικής βιομηχανίας, της βιομηχανίας άνθρακα και χάλυβα ούτε στις προβληματικές επιχειρήσεις.

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΞΙΣΟΡΡΟΠΗΣΗΣ

Η ενίσχυση της οικονομικής προσέγγισης αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο για την ανάλυση των κρατικών ενισχύσεων. Για το λόγο αυτό θα χρησιμοποιηθεί μια δοκιμή στάθμισης των δυνητικών θετικών και αρνητικών συνεπειών, σε τρεις φάσεις, κατά τις οποίες θα εξετάζεται εάν η ενίσχυση:

• αποσκοπεί στην επίτευξη στόχου κοινού συμφέροντος, όπως προστασία του περιβάλλοντος, ανάπτυξη, απασχόληση και συνοχή·
• έχει σχεδιασθεί για την επίτευξη στόχου κοινού συμφέροντος ·
• προκαλεί στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και των συναλλαγών.

Ανεπάρκεια της αγοράς

Στην Ευρώπη δεν παρατηρείται γενική ανεπάρκεια της αγοράς επιχειρηματικών κεφαλαίων. Παρατηρούνται, εντούτοις, ανεπάρκειες σε ορισμένα στάδια της ανάπτυξης των επιχειρήσεων, οι οποίες εκλαμβάνονται ως έλλειμμα ιδίων κεφαλαίων και δημιουργούν προκλήσεις τόσο για τους επενδυτές όσο και για τους δικαιούχους. Για την αντιμετώπισή τους, οι επενδυτές οφείλουν να αναλύουν τις προσφερόμενες εγγυήσεις και τη στρατηγική της επιχείρησης, να ελέγχουν τον τρόπο εφαρμογής αυτής της στρατηγικής και να διαθέτουν μια στρατηγική εξόδου που θα τους εξασφαλίσει κέρδη επί των επενδύσεών τους. Όσον αφορά την επιχείρηση, οφείλει να επιτρέπει στον εξωτερικό επενδυτή να συμμετέχει στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων και να κατανοεί τα πλεονεκτήματα και τους κινδύνους που συνδέονται με αυτό το είδος ενίσχυσης.

Δημιουργία κινήτρων και αναλογικότητα της ενίσχυσης

Οι κρατικές ενισχύσεις υπέρ επιχειρηματικών κεφαλαίων αποσκοπούν στην αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων. Δημιουργούν κίνητρα εάν πληρούν τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στο παρόν έγγραφο. Η ανάγκη δημιουργίας κινήτρων αποτελεί συνάρτηση της ανεπάρκειας της αγοράς. Ως κριτήρια καθορίζονται: το ύψος των τμημάτων της επένδυσης ανά επιχείρηση-στόχο, ο βαθμός συμμετοχής των ιδιωτών επενδυτών, το μέγεθος της επιχείρησης και η χρηματοδοτούμενη επιχειρηματική φάση.

Μια κρατική ενίσχυση είναι αναγκαία εάν αποσκοπεί στη δημιουργία κινήτρων χορήγησης ιδίων κεφαλαίων σε ΜΜΕ που βρίσκονται σε προλειτουργική φάση, σε φάση εκκίνησης ή σε αρχικό στάδιο ανάπτυξης. Η ενίσχυση αυτή είναι άχρηστη εάν υπερβαίνει το επίπεδο που είναι αναγκαίο για την ενθάρρυνση της χορήγησης επιχειρηματικού κεφαλαίου.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 107 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1 ΣΛΕΕ

Η Επιτροπή αποφαίνεται σχετικά με την ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης λαμβάνοντας υπόψη τις ενισχύσεις που χορηγήθηκαν σε επενδυτές, σε εταιρεία επενδύσεων, σε επενδυτικό μέσον ή στον διαχειριστή του, καθώς και στις επιχειρήσεις στις οποίες πραγματοποιείται η επένδυση.

Οι χρηματοδοτήσεις οι οποίες χορηγούνται με τη μορφή επιχειρηματικών κεφαλαίων που αποτελούν ενισχύσεις ήσσονος σημασίας δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) (πρώην άρθρο 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (ΣΕΚ)).

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ

Κάθε ενίσχυση που αποσκοπεί στη διευκόλυνση της ανάπτυξης οικονομικής δραστηριότητας ή περιοχής, η οποία δεν αλλοιώνει τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον, είναι συμβατή με την κοινή αγορά. Στο παρόν τμήμα προσδιορίζονται τα κριτήρια αξιολόγησης της συμβατότητας αυτής.

Μορφή της ενίσχυσης

Κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) επιλέγει τη μορφή κρατικής ενίσχυσης που χορηγεί. Η Επιτροπή αξιολογεί αυτή την επιλογή λαμβάνοντας υπόψη εάν ενθαρρύνει τους επενδυτές και εάν αποσκοπεί στην επίτευξη κέρδους. Η αξιολόγηση αυτή γίνεται βάσει των ακόλουθων τεσσάρων κριτηρίων:

• σύσταση επενδυτικών ταμείων («ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων») στα οποία το κράτος μέλος είναι εταίρος, επενδυτής ή συμμετέχον μέρος·
• εγγυήσεις προς τους επενδυτές επιχειρηματικών κεφαλαίων ή προς τα ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων, οι οποίες καλύπτουν μέρος των ζημιών τους και εξασφαλίζουν τα δάνειά τους·
• χρηματοδοτικά μέσα υπέρ των επενδυτών με σκοπό να τους ενθαρρύνουν να χορηγήσουν πρόσθετα κεφάλαια·
• φορολογικά κίνητρα σε επενδυτές προκειμένου να πραγματοποιήσουν επενδύσεις.

Προϋποθέσεις συμβατότητας

Για να είναι συμβατό, ένα μέτρο παροχής επιχειρηματικού κεφαλαίου πρέπει να πληροί τα ακόλουθα κριτήρια:

• τμήματα επένδυσης που δεν υπερβαίνουν τα 2,5 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση και ανά έτος·
• χορήγηση της κρατικής ενίσχυσης έως τη φάση της επέκτασης ή της εκκίνησης της ΜΜΕ·
• τουλάχιστον το 70 % του συνολικού προϋπολογισμού του μέτρου πρέπει να χρησιμοποιείται για την παροχή επενδυτικών μέσων ιδίων κεφαλαίων και οιονεί ιδίων κεφαλαίων στην ΜΜΕ·
• το 50 % τουλάχιστον της χρηματοδότησης θα πρέπει να προέρχεται από ιδιώτες επενδυτές (το 30 % για τις ΜΜΕ στις ενισχυόμενες περιοχές)·
• οι επενδυτικές αποφάσεις πρέπει να αποσκοπούν στην επίτευξη κέρδους·
• η διαχείριση του μέτρου πρέπει να πραγματοποιείται με εμπορικά κίνητρα.

ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ

Μέτρα ενίσχυσης που αποτελούν αντικείμενο λεπτομερούς αξιολόγησης

Αντικείμενο λεπτομερούς αξιολόγησης αποτελούν οι ενισχύσεις οι οποίες προβλέπουν:

• επενδύσεις που υπερβαίνουν τα 2,5 εκατ. ευρώ ανά ΜΜΕ και ανά έτος·
• υποστήριξη κατά τη φάση επέκτασης των μεσαίων επιχειρήσεων στις μη ενισχυόμενες περιοχές·
• επενδύσεις συνέχειας στις επιχειρήσεις που έχουν ήδη λάβει ίδια κεφάλαια·
• υποστήριξη από ιδιώτες επενδυτές κάτω του 50 % στις μη ενισχυόμενες περιοχές και του 30 % στις ενισχυόμενες περιοχές·
• παροχή προλειτουργικού κεφαλαίου στις ΜΜΕ, προβλέποντας μικρότερη συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών ή δίνοντας το προβάδισμα σε δανειακά επενδυτικά μέσα έναντι των ιδίων κεφαλαίων·
• παρέμβαση επενδυτικού μέσου·
• δαπάνες αναζήτησης συνδεόμενες με την πρώτη διαλογή επιχειρήσεων για την υλοποίηση των επενδύσεων έως την φάση της δέουσας επιμέλειας.

Θετικές και αρνητικές συνέπειες της ενίσχυσης

Στην περίπτωση των επενδύσεων που υπερβαίνουν τα 1,5 εκατ. ευρώ ανά ΜΜΕ και ανά έτος, για να αποδειχτούν οι θετικές συνέπειες μιας ενίσχυσης απαιτείται, μεταξύ άλλων, να αποδειχθεί η ύπαρξη ανεπάρκειας της αγοράς. Η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει την υποβολή συμπληρωματικών αποδείξεων, όπως π.χ. η ύπαρξη επιτροπής επενδύσεων, το μέγεθος του μέτρου ή του χρηματοδοτικού ταμείου, η παρουσία επιχειρηματικών αγγέλων ή η δημιουργία κινήτρων.

Στάθμιση και έκδοση απόφασης

Η ανάλυση κάθε υπόθεσης βασίζεται σε μια συνολική αξιολόγηση των θετικών και αρνητικών συνεπειών που αναμένεται να έχει η κρατική ενίσχυση. Επί τη βάσει αυτή, η Επιτροπή αποφασίζει εάν οι ενδεχόμενες στρεβλώσεις είναι σε θέση να αλλοιώσουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον.

Οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές εφαρμόζονται έως την 31η Δεκεμβρίου 2013. Η Επιτροπή δημοσίευσε το 2010 ανακοίνωση επικαιροποίησης των εν λόγω κατευθυντηρίων γραμμών.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 25.10.2011