Πολιτική ανταγωνισμού της ΕΕ: συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των εθνικών δικαστηρίων

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και των εθνικών δικαστηρίων των χωρών της ΕΕ κατά την εφαρμογή των άρθρων 81 και 82 ΕΚ

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ;

• Καθορίζει τον τρόπο συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των εθνικών δικαστηρίων όταν τα τελευταία εφαρμόζουν τα άρθρα 101 και 102 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) (πρώην άρθρα 81 και 82 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας):
  • το άρθρο 101 απαγορεύει τις συμπράξεις και τις συμπεριφορές που συνιστούν στρέβλωση του ανταγωνισμού·
  • το άρθρο 102 απαγορεύει κάθε κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης.
• Η ανακοίνωση επιδιώκει να βοηθήσει τα εθνικά δικαστήρια κατά την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Δεν είναι δεσμευτική για τα δικαστήρια και δεν θίγει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των κυβερνήσεων των χωρών της ΕΕ ή των φυσικών και νομικών προσώπων.
• Μια χωριστή ανακοίνωση της Επιτροπής ρυθμίζει τη συνεργασία εντός του δικτύου των αρμόδιων αρχών.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Τα εθνικά δικαστήρια των χωρών της ΕΕ:

• μπορούν να εφαρμόζουν τα άρθρα 101 και 102 σε διοικητικές, αστικές ή ποινικές διαδικασίες·
• δεν είναι απαραίτητο να εφαρμόζουν παράλληλα την εθνική νομοθεσία ανταγωνισμού·
• πρέπει να εφαρμόζουν τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ για τις εναρμονισμένες πρακτικές που υπόκεινται στο εθνικό δίκαιο εάν αυτές είναι πιθανό να επηρεάζουν το διασυνοριακό εμπόριο·
• πρέπει να τηρούν την αρχή της υπεροχής του δικαίου της ΕΕ, και δεν πρέπει να εκδίδουν αποφάσεις που αντιβαίνουν στους κανόνες της ΕΕ·
• εφαρμόζουν τις αποφάσεις ή τους κανονισμούς της Επιτροπής σε ορισμένες κατηγορίες συμφωνιών, αποφάσεων ή εναρμονισμένων πρακτικών·
• δεσμεύονται από τη νομολογία της πολιτικής ανταγωνισμού της ΕΕ και από τους κανονισμούς της Επιτροπής·
• εάν δεν υπάρχουν ειδικές νομικές διατάξεις της ΕΕ, εφαρμόζουν το εθνικό δικονομικό δίκαιο και επιβάλλουν τις αντίστοιχες κυρώσεις, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι τα παραπάνω συμφωνούν με τις γενικές αρχές της ΕΕ.

Σε περίπτωση που ασχολούνται με την ίδια υπόθεση που αφορά την πολιτική ανταγωνισμού της ΕΕ ένα εθνικό δικαστήριο και η Επιτροπή, εφαρμόζονται ειδικοί κανόνες. Το εθνικό δικαστήριο δεν μπορεί να εκδώσει απόφαση που:

• ενδεχομένως να έρθει σε αντίθεση με μεταγενέστερη απόφαση που δεν έχει εκδοθεί ακόμη από την Επιτροπή. Το εθνικό δικαστήριο μπορεί να ζητήσει από την Επιτροπή να το ενημερώσει για την πρόοδο της διαδικασίας και για την πιθανότητα έκδοσης απόφασης επί της συγκεκριμένης υπόθεσης. Το εθνικό δικαστήριο μπορεί να αναμένει την έκδοση απόφασης από την Επιτροπή.
• θα ερχόταν σε αντίφαση με απόφαση που έχει ήδη λάβει η Επιτροπή. Ωστόσο, αν σκοπεύει να το πράξει και διατηρεί αμφιβολίες για τη νομιμότητα της απόφασης της Επιτροπής, το εθνικό δικαστήριο μπορεί να υποβάλει ερώτημα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο προκειμένου να αποφανθεί σχετικά με αυτή.

Η Επιτροπή και τα εθνικά δικαστήρια έχουν καθήκον να συνεργάζονται στενά σε αμοιβαία βάση, έτσι ώστε η Επιτροπή να υποστηρίζει τα δικαστήρια στην εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ και τα δικαστήρια να βοηθούν την Επιτροπή στην εκπλήρωση των καθηκόντων της.

Η Επιτροπή οφείλει:

• να σέβεται την ανεξαρτησία των εθνικών δικαστηρίων·
• να είναι ουδέτερη και αντικειμενική κατά την παροχή της συνδρομής της·
• να μην εξυπηρετεί τα ιδιωτικά συμφέροντα διαδίκου της υπόθεσης.

Το άρθρο 15 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 (βλέπε σύνοψη) αναφέρει τα συνηθέστερα μέσα συνεργασίας. Η Επιτροπή μπορεί:

• να διαβιβάζει έγγραφα που κατέχει ή να παρέχει πληροφορίες διαδικαστικού χαρακτήρα, τηρώντας παράλληλα το επαγγελματικό απόρρητο·
• να γνωμοδοτεί μετά από αίτηση του εθνικού δικαστηρίου σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού της ΕΕ και για οικονομικά και νομικά ζητήματα ή για ζητήματα που αφορούν πραγματικά περιστατικά·
• να στέλνουν στην Επιτροπή αντίγραφο κάθε γραπτής εθνικής απόφασης που σχετίζεται με την εφαρμογή των άρθρων 101 και 102. Η Επιτροπή και οι εθνικές αρχές ανταγωνισμού μπορούν να υποβάλλουν γραπτές παρατηρήσεις με δική τους πρωτοβουλία ή προφορικές παρατηρήσεις με την έγκριση του εθνικού δικαστηρίου.

Τα εθνικά δικαστήρια οφείλουν:

• να παρέχουν στην Επιτροπή αντίγραφο κάθε εγγράφου που θεωρεί απαραίτητο για την αξιολόγηση μιας υπόθεσης προτού υποβάλει τις παρατηρήσεις της·
• να αποστέλλουν στην Επιτροπή αντίγραφο κάθε γραπτής εθνικής απόφασης που άπτεται της εφαρμογής των άρθρων 101 και 102·
• να χορηγούν στην Επιτροπή, εφόσον τους ζητηθεί, την απαραίτητη άδεια για τη διεξαγωγή ελέγχων επιχειρηματικής συμπεριφοράς.

Η Επιτροπή δημοσιεύει στοιχεία που αφορούν τη συνεργασία με τα εθνικά δικαστήρια στην ετήσια έκθεσή της για την πολιτική ανταγωνισμού.

Η ανακοίνωση αντικατέστησε την ανακοίνωση του 1993 σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και των εθνικών δικαστηρίων στην εφαρμογή των άρθρων 85 και 86 της Συνθήκης ΕΟΚ.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ;

Η ανακοίνωση εκδόθηκε προκειμένου να συνδράμει τα εθνικά δικαστήρια κατά την εφαρμογή των άρθρων της Συνθήκης που αφορούν την παρεμπόδιση των μονοπωλίων. Δεν είναι δεσμευτική για τα εθνικά δικαστήρια και δεν θίγει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των χωρών της ΕΕ και των φυσικών ή νομικών προσώπων βάσει του δικαίου της ΕΕ.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Συνεργασία με τα εθνικά δικαστήρια (Αντιμονοπωλιακή νομοθεσία) (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και των δικαστηρίων των κρατών μελών της ΕΕ κατά την εφαρμογή των άρθρων 81 και 82 ΕΚ (EE C 101 της 27.4.2004, σ. 54-64)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της ανακοίνωσης έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

Διορθωτικό στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και των δικαστηρίων των κρατών μελών της ΕΕ κατά την εφαρμογή των άρθρων 81 και 82 ΕΚ (EE C 230 της 15.7.2017, σ. 56)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος τρίτο — Οι εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της Ένωσης — Τίτλος VII — Κοινοί κανόνες για τον ανταγωνισμό, τη φορολογία και την προσέγγιση των νομοθεσιών — Κεφάλαιο 1 — Κανόνες ανταγωνισμού — Τμήμα 1 — Κανόνες εφαρμοστέοι επί των επιχειρήσεων — Άρθρο 101 (πρώην άρθρο 81 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 88-89)

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος τρίτο — Οι εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της Ένωσης — Τίτλος VII — Κοινοί κανόνες για τον ανταγωνισμό, τη φορολογία και την προσέγγιση των νομοθεσιών — Κεφάλαιο 1 — Κανόνες ανταγωνισμού — Τμήμα 1 — Κανόνες εφαρμοστέοι επί των επιχειρήσεων — Άρθρο 102 (πρώην άρθρο 82 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 89)

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος έκτο — Θεσμικές και δημοσιονομικές διατάξεις — Τίτλος I — Θεσμικές διατάξεις — Κεφάλαιο 1 — Τα θεσμικά όργανα — Τμήμα 5 — Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Άρθρο 267 (πρώην άρθρο 234 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 164)

Ανακοίνωση της Επιτροπής — Τροποποιήσεις της ανακοίνωσης της Επιτροπής σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και των δικαστηρίων των κρατών μελών της ΕΕ κατά την εφαρμογή των άρθρων 81 και 82 της Συνθήκης EK (EE C 256 της 5.8.2015, σ. 5)

Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη συνεργασία στο πλαίσιο του δικτύου των αρχών ανταγωνισμού (EE C 101 της 27.4.2004, σ. 43-53)

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 773/2004 της Επιτροπής, της 7ης Απριλίου 2004, σχετικά με τη διεξαγωγή από την Επιτροπή των διαδικασιών δυνάμει των άρθρων 81 και 82 της Συνθήκης ΕΚ (ΕΕ L 123 της 27.4.2004, σ. 18-24)

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (EΚ) αριθ. 1/2003 του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2002, για την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού που προβλέπονται στα άρθρα 81 και 82 της Συνθήκης (ΕΕ L 1 της 4.1.2003, σ. 1-25)

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 15.05.2020