Εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 ΣΛΕΕ σε ορισμένες κατηγορίες οριζόντιων κρατικών ενισχύσεων

Η Επιτροπή είναι αρμόδια για την έκδοση κανονισμών που καθιερώνουν το συμβιβάσιμο ορισμένων ενισχύσεων με την κοινή αγορά. Οι ενισχύσεις αυτές εξαιρούνται από την υποχρέωση κοινοποίησης που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).

ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 994/98 του Συμβουλίου, της 7ης Μαΐου 1998, για την εφαρμογή των άρθρων 87 (πρώην 92) και 88 (πρώην 93) της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας σε ορισμένες κατηγορίες οριζόντιων κρατικών ενισχύσεων.

ΣΥΝΟΨΗ

Η Επιτροπή μπορεί, μέσω κανονισμών, να δηλώνει ότι ορισμένες κατηγορίες ενισχύσεων συμβιβάζονται με την κοινή αγορά και δεν υπόκεινται στην υποχρέωση κοινοποίησης που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) (πρώην άρθρο 88 παράγραφος 3) της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (ΣΕΚ). Οι κατηγορίες αυτές περιλαμβάνουν:

• τις ενισχύσεις για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, για την έρευνα και την ανάπτυξη, για την προστασία του περιβάλλοντος, την απασχόληση και την κατάρτιση·
• τις ενισχύσεις που είναι σύμφωνες με το χάρτη που έχει εγκρίνει η Επιτροπή για κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) σχετικά με τη χορήγηση περιφερειακών ενισχύσεων.

Οι κανονισμοί αυτοί πρέπει να καθορίζουν για κάθε κατηγορία ενισχύσεων:

• το σκοπό των ενισχύσεων·
• τις κατηγορίες δικαιούχων·
• τα ανώτατα όρια που εκφράζονται είτε ως εντάσεις ενίσχυσης σε σχέση με το σύνολο του αποδεκτού κόστους είτε ως ανώτατα ποσά·
• τους όρους σχετικά με τη σώρευση των ενισχύσεων·
• τις προϋποθέσεις ελέγχου.

Οι κανονισμοί μπορούν ακόμη:

• να καθορίζουν τα όρια ή άλλους όρους για την κοινοποίηση των περιπτώσεων χορήγησης μεμονωμένων ενισχύσεων·
• να απαλλάσσουν ορισμένους συμπληρωματικούς τομείς σχετικά με τη συμβατότητα των εξαιρούμενων ενισχύσεων σύμφωνα με τους εν λόγω κανονισμούς.

Η Επιτροπή μπορεί, εκδίδοντας κανονισμούς, να αποφασίζει ότι, λαμβανομένων υπόψη της ανάπτυξης και της λειτουργίας της κοινής αγοράς, ορισμένες ενισχύσεις δεν ανταποκρίνονται σε όλα τα κριτήρια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ (πρώην άρθρο 87 παράγραφος 1 της ΣΕΚ) και ότι απαλλάσσονται από τη διαδικασία κοινοποίησης που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ, υπό τον όρο ότι οι ενισχύσεις που χορηγούνται στην ίδια επιχείρηση μια δεδομένη χρονική περίοδο δεν υπερβαίνουν ένα καθορισμένο ποσό.

Η Επιτροπή, όταν εκδίδει κανονισμούς, θέτει επακριβείς κανόνες στα χώρες της ΕΕ για να εξασφαλίσει τη διαφάνεια και τον έλεγχο των ενισχύσεων που απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης. Οι κανόνες αυτοί έγκεινται ειδικότερα στις ακόλουθες υποχρεώσεις:

• οι χώρες της ΕΕ πρέπει να αποστέλλουν στην Επιτροπή σύνοψη των πληροφοριών σχετικά με τα καθεστώτα ενίσχυσης ή περιπτώσεις μεμονωμένων ενισχύσεων αμέσως μετά την έναρξη εφαρμογής των καθεστώτων αυτών·
• τα κράτη μέλη πρέπει να καταγράφουν και να συγκεφαλαιώνουν όλες τις πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή των εξαιρέσεων ανά κατηγορία·
• τα κράτη μέλη πρέπει να διαβιβάζουν στην Επιτροπή μία φορά το χρόνο έκθεση σχετικά με την εφαρμογή των απαλλαγών κατά κατηγορία.

Οι κανονισμοί που εκδίδονται ισχύουν για μια συγκεκριμένη περίοδο. Οι κανονισμοί μπορούν να καταργηθούν ή να τροποποιηθούν, εφόσον έχει τροποποιηθεί οποιοδήποτε από τα σημαντικά στοιχεία στα οποία βασίστηκε η έκδοσή τους ή εφόσον το απαιτεί η προοδευτική ανάπτυξη ή η λειτουργία της κοινής αγοράς.

Όταν η Επιτροπή πρόκειται να εκδώσει κανονισμό, δημοσιεύει ένα σχέδιό του ώστε να παράσχει τη δυνατότητα σε όλους τους ενδιαφερόμενους, πρόσωπα και οργανώσεις, να της υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους εντός εύλογης προθεσμίας.

Πριν από τη δημοσίευση ενός σχεδίου κανονισμού και πριν από την έκδοση ενός κανονισμού, η Επιτροπή συμβουλεύεται τη συμβουλευτική επιτροπή για τις κρατικές ενισχύσεις η οποία αποτελείται από τους αντιπροσώπους των χωρών της ΕΕ με πρόεδρο τον αντιπρόσωπο της Επιτροπής.

Κάθε πέντε χρόνια, η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 994/98.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 800/2008 της Επιτροπής για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την κοινή αγορά κατ' εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης (Γενικός κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία) (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) [Επίσημη Εφημερίδα L 214 της 9.8.2008].

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1998/2006 της Επιτροπής, της 15ης Δεκεμβρίου 2006, για την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας [Επίσημη Εφημερίδα L 379 της 28.12.2006].

Έκθεση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, της 21ης Δεκεμβρίου 2006, με τίτλο «Έκθεση αξιολόγησης για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 994/98, της 7ης Μαΐου 1998, για την εφαρμογή των άρθρων 87 (πρώην άρθρο 92) και 88 (πρώην άρθρο 93) της συνθήκης ΕΚ σε ορισμένες κατηγορίες οριζόντιων κρατικών ενισχύσεων, σύμφωνα με το άρθρο 5 του κανονισμού αυτού» [COM(2006) 831 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]. Η έκθεση για την εφαρμογή των κανονισμών απαλλαγής κατά κατηγορία για τις κρατικές ενισχύσεις έχει ιδιαίτερα θετικό απολογισμό.

Η Επιτροπή εξέδωσε πολλούς κανονισμούς απαλλαγής κατά κατηγορία βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 994/98, ιδίως για τις ενισχύσεις de minimis και τις ενισχύσεις που χορηγούνται στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, στην απασχόληση και στην κατάρτιση.

Η έκθεση διαπιστώνει ότι η χρήση των κανονισμών απαλλαγής ποικίλλει σημαντικά ανάλογα με τους στόχους (υψηλό ποσοστό χρησιμοποίησης για τις ενισχύσεις στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, αλλά σχετικά μειωμένο για τις ενισχύσεις στην απασχόληση παραδείγματος χάρη) αλλά, επίσης, ανάλογα με την εκάστοτε χώρα της ΕΕ (μέτρα που έχουν ληφθεί κυρίως από την Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και την Ισπανία).

Ωστόσο, για λόγους ασφάλειας δικαίου, ορισμένες χώρες της ΕΕ κοινοποιούν πάντοτε τις ενισχύσεις που θα μπορούσαν να τεθούν σε εφαρμογή στο πλαίσιο ενός κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία.

Βάσει της πείρας που έχει αποκτηθεί και του προσανατολισμού που καθορίζεται στο σχέδιο δράσης στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων, η Επιτροπή θα προτείνει προσεχώς έναν γενικό κανονισμό απαλλαγής που θα συγκεντρώνει όλους τους κανονισμούς απαλλαγής κατά κατηγορία. Θα συμπεριλάβει με την ευκαιρία αυτή ορισμένες μορφές περιβαλλοντικών ενισχύσεων.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 18.10.2011