Εφαρμογή των άρθρων 81 και 82 της συνθήκης ΕΚ

1) ΣΤΟΧΟΣ

Η ενιαία εφαρμογή στην ενιαία αγορά των άρθρων 81 και 82 (πρώην άρθρα 85 και 86) της Συνθήκης και η ανάθεση στην Επιτροπή της αρμοδιότητας να απευθύνει στις επιχειρήσεις και τις ενώσεις επιχειρήσεων αποφάσεις, οι οποίες θα αποβλέπουν στην παύση των ενδεχόμενων παραβιάσεων των άρθρων 81 και 82 (πρώην 85 και 86) της Συνθήκης.

2) ΠΡΑΞΗ

ΕΟΚ Συμβούλιο: Κανονισμός αριθ. 17: Πρώτος κανονισμός εφαρμογής των άρθρων 85 και 86 της Συνθήκης, ο οποίος τροποποιήθηκε από τα εξής μέτρα:

Σημείωση: Ακολούθως της έναρξης ισχύος της Συνθήκης του Άμστερνταμ όλα τα άρθρα της Συνθήκης ΕΚ αναθεωρήθηκαν. Το εν λόγω μέτρο δεν εφαρμόζεται, ωστόσο, στους τίτλους των παλαιότερων κανονισμών της Συνθήκης του Άμστερνταμ.

Τροποποιήθηκε από τις ακόλουθες πράξεις:

Κανονισμός αριθ. 59 του Συμβουλίου, της 03.07.1962 [Επίσημη Εφημερίδα αριθ. 058 της 10.7.1962]

Κανονισμός αριθ. 118/63 (ΕΟΚ) του Συμβουλίου, της 5ης Νοεμβρίου 1963 [Επίσημη Εφημερίδα αριθ. 162 της 7.11.1963]

Κανονισμός αριθ. 2822/71 (ΕΚ) του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 1971 [Επίσημη Εφημερίδα αριθ. 285 της 29.12.1971]

Κανονισμός αριθ. 1216/1999 του Συμβουλίου της 10ης Ιουνίου 1999 [Επίσημη Εφημερίδα αριθ. 148 της 15.6.1999].

3) ΣΥΝΟΨΗ

Οι συμφωνίες, αποφάσεις και εναρμονισμένες πρακτικές που περιορίζουν αισθητά τον ανταγωνισμό, καθώς και η κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης απαγορεύονται εάν επηρεάζεται αισθητά το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών χωρίς να απαιτείται προς τούτο προηγούμενη απόφαση.

Κατόπιν αιτήσεως των συμμετεχουσών επιχειρήσεων και των ενώσεων επιχειρήσεων, η Επιτροπή δύναται να χορηγήσει αρνητική πιστοποίηση με την οποία πιστοποιεί ότι δεν υπάρχει λόγος, με βάση τα στοιχεία των οποίων έλαβε γνώση, να επέμβει ως προς τη συμφωνία, απόφαση ή πρακτική δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 81 παράγραφος 3 (πρώην άρθρο 85 παράγραφος 1) της Συνθήκης.

Οι συμφωνίες, αποφάσεις και εναρμονισμένες πρακτικές που προβλέπονται στο άρθρο 81 (πρώην άρθρο 85 παράγραφος 1) της Συνθήκης, υπέρ των οποίων οι ενδιαφερόμενοι επιθυμούν να επικαλεστούν την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 81(πρώην άρθρο 85 παράγραφος 3) της Συνθήκης (απαλλαγή), πρέπει να κοινοποιηθούν στην Επιτροπή.

Αυτό δεν ισχύει στις περιπτώσεις που:

• οι συμμετέχουσες επιχειρήσεις ανήκουν στο ίδιο κράτος μέλος και οι συμφωνίες, αποφάσεις και εναρμονισμένες πρακτικές δεν αφορούν ούτε εισαγωγές ούτε εξαγωγές μεταξύ κρατών μελών·
• οι εν λόγω συμφωνίες ή εναρμονισμένες πρακτικές συνάπτονται μεταξύ δύο ή άνω των δύο επιχειρήσεων, κάθε μια εκ των οποίων ασκεί δραστηριότητες, στο πλαίσιο της συμφωνίας, σε διαφορετικό επίπεδο της αλυσίδας παραγωγής ή διανομής, και οι συμφωνίες αυτές αφορούν τους όρους βάσει των οποίων τα μέρη μπορούν να αποκτήσουν, πωλήσουν ή μεταπωλήσουν ορισμένα αγαθά ή υπηρεσίες·
• οι εν λόγω συμφωνίες συνάπτονται αποκλειστικά μεταξύ δύο επιχειρήσεων και δεν στοχεύουν παρά να επιβάλουν στον αποκτώντα ή σε εκείνον που κάνει χρήση δικαιωμάτων βιομηχανικής ιδιοκτησίας ή τον δικαιούχο συμβάσεων εκχώρησης ή παραχώρησης μεθόδων παραγωγής ή γνώσεων που αφορούν τη χρήση και την εφαρμογή βιομηχανικών τεχνικών, περιορισμούς στην άσκηση αυτών των δικαιωμάτων·
• οι εν λόγω συμφωνίες έχουν ως αντικείμενο την επεξεργασία ή την ενιαία εφαρμογή κανόνων και τύπων, την έρευνα και την ανάπτυξη ή την εξειδίκευση στην κατασκευή προϊόντων, εφόσον τα εν λόγω προϊόντα δεν αντιπροσωπεύουν, σε σημαντικό τμήμα της κοινής αγοράς, άνω του 15% του κύκλου εργασιών που πραγματοποιείται με όμοια ή θεωρούμενα ως παρόμοια προϊόντα και εφόσον ο συνολικός ετήσιος κύκλος εργασιών των συμμετεχουσών επιχειρήσεων δεν υπερβαίνει τα 20 εκατομμύρια νομισματικές μονάδες.

Η απόφαση εφαρμογής του άρθρου 81 παράγραφος 3 (πρώην άρθρο 85 παράγραφος 3) της Συνθήκης που καλείται απόφαση χορήγησης απαλλαγής, εκδίδεται για ορισμένο χρόνο. Δύναται να συνοδεύεται από όρους και να ανανεωθεί κατόπιν αιτήσεως, αν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 81, παράγραφος 3 (πρώην άρθρο 85 παράγραφος 3) της Συνθήκης εξακολουθούν να πληρούνται.

Η Επιτροπή δύναται να ανακαλέσει (αναδρομικά) ή να τροποποιήσει την απόφασή της ή να απαγορεύσει στις συμμετέχουσες επιχειρήσεις συγκεκριμένες ενέργειες, αν η πραγματική κατάσταση μεταβάλλεται ως προς ένα στοιχείο ουσιώδους σημασίας για την απόφαση, έαν οι συμμετέχουσες εταιρείες παρέβησαν υποχρέωση που επέβαλε η απόφαση, εάν η απόφαση βασίζεται σε ανακριβή στοιχεία ή προεκλήθη διά δόλου, ή εάν οι συμμετέχουσες επιχειρήσεις κάνουν κατάχρηση της δια της αποφάσεως χορηγηθείσας απαλλαγής από την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 81 παράγραφος 1 (πρώην άρθρο 85, παράγραφος 1) της Συνθήκης.

Η Επιτροπή έχει αποκλειστική αρμοδιότητα να κηρύσσει τις διατάξεις του άρθρου 81, παράγραφος 1 (πρώην άρθρο 85 παράγραφος 1) της Συνθήκης ανεφάρμοστες. Ενόσω η Επιτροπή δεν έχει κινήσει καμία διαδικασία, οι αρχές των κρατών μελών παραμένουν αρμόδιες για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 81, παράγραφος 1 (πρώην άρθρο 85 παράγραφος 1) της Συνθήκης.

Η Επιτροπή διαβιβάζει στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών αντίγραφο των αιτήσεων και των κοινοποιήσεων καθώς και τα σπουδαιότερα έγγραφα, τα οποία της απευθύνονται για τη διαπίστωση παραβάσεων των διατάξεων του άρθρου 81 ή του άρθρου 82 (πρώην άρθρα 85 και 86) της Συνθήκης, για τη χορήγηση αρνητικής πιστοποίησης ή για την έκδοση απόφασης εφαρμογής του άρθρου 81 παράγραφος 3 (πρώην άρθρο 85, παράγραφος 2) της Συνθήκης. Η Συμβουλευτική Επιτροπή, αποτελούμενη από υπαλλήλους αρμόδιους επί συμπράξεων και δεσποζουσών θέσεων, εκφέρει γνώμη προ της εκδόσεως αποφάσεως.

Κατά την εκπλήρωση αυτών των καθηκόντων, η Επιτροπή δύναται να συγκεντρώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες από τις κυβερνήσεις και τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, καθώς και από τις επιχειρήσεις και τις ενώσεις επιχειρήσεων. Η Επιτροπή κάνει συχνά χρήση της τελευταίας αυτής δυνατότητας.

Η Επιτροπή δύναται να προβεί στη διεξαγωγή ερευνών στις επιχειρήσεις και ενώσεις επιχειρήσεων, κατά τη διάρκεια των οποίων οι υπάλληλοί της μπορούν να ελέγξουν επαγγελματικά έγγραφα και να λάβουν αντίγραφα καθώς επίσης να ζητήσουν προφορικές εξηγήσεις. Όταν οι έρευνες αυτές διατάσσονται μέσω απόφασης, οι επιχειρήσεις οφείλουν να τις δεχθούν.

Η Επιτροπή δύναται με απόφασή της να επιβάλλει στις επιχειρήσεις και ενώσεις επιχειρήσεων πρόστιμα όταν:

• παρέχουν ανακριβή ή πλαστά στοιχεία, δεν παρέχουν πληροφορίες εντός της καθορισθείσας με απόφαση προθεσμίας ή επιδεικνύουν κατά τρόπον ελλιπή επαγγελματικά έγγραφα·
• διαπράττουν παράβαση των διατάξεων του άρθρου 81 παράγραφος 1 (πρώην άρθρο 85, παράγραφος 1) ή του άρθρου 82 (πρώην άρθρο 86) της Συνθήκης ή παραβαίνουν υποχρέωση επιβεβλημένη με απόφαση εφαρμογής του άρθρου 81 παράγραφος 3 (πρώην άρθρο 85, παράγραφος 3) της Συνθήκης.

Η Επιτροπή δύναται επίσης να επιβάλλει με απόφασή της στις επιχειρήσεις και τις ενώσεις επιχειρήσεων χρηματικές ποινές για να τις υποχρεώσει:

• να παύσουν την παράβαση των διατάξεων του άρθρου 81 ή 82 (πρώην άρθρο 85 και 86) της Συνθήκης·
• να παύσουν κάθε απαγορευμένη, με απόφαση της Επιτροπής, ενέργεια·
• να παράσχουν με τρόπο πλήρη και ακριβή κάθε πληροφορία που έχει ζητήσει με απόφασή της·
• να υποβληθούν σε έλεγχο που έχει διαταχθεί με απόφαση.

Πριν λάβει αποφάσεις, η Επιτροπή παρέχει στις συμμετέχουσες επιχειρήσεις και ενώσεις επιχειρήσεων την ευκαιρία να παρουσιάσουν την άποψή τους επί του αντικειμένου των αιτιάσεων που ελήφθησαν υπόψη από την Επιτροπή. Δύναται, επίσης να ακούσει και άλλα πρόσωπα, φυσικά ή νομικά, εφόσον το κρίνει αναγκαίο. Αν φυσικά ή νομικά πρόσωπα υποβάλουν αίτηση ακροάσεως, η Επιτροπή δέχεται την αίτησή τους εφόσον πιθανολογείται εύλογο συμφέρον.

Ο κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 17/62 αντικαθίσταται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ.1/2003 από 1ης Ιανουαρίου 2004.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 07.07.2005