Προϋποθέσεις οικονομικής σύγκλισης για την προσχώρηση στο ευρώ - Έκθεση σύγκλισης του 2014
ΣΎΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΌΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΆΦΟΥ:
Έκθεση σύγκλισης του 2014 - COM(2014) 326 final
ΣΎΝΟΨΗ
Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την πρόοδο που έχουν επιτελέσει οι χώρες της ΕΕ που δεν συμμετέχουν ακόμη στη ζώνη του ευρώ (δηλαδή, για τις οποίες ισχύει «παρέκκλιση») στην εκπλήρωση των προϋποθέσεων για την υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος. Η έκθεση συμπεραίνει ότι η Λιθουανία πληροί αυτές τις προϋποθέσεις.
ΤΙ ΠΡΟΒΛΈΠΕΙ Η ΈΚΘΕΣΗ ΣΎΓΚΛΙΣΗΣ ΤΟΥ 2014;
Αξιολογεί την ετοιμότητα 8 χωρών της ΕΕ (Βουλγαρία, Τσεχική Δημοκρατία, Κροατία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Ρουμανία και Σουηδία) για την υιοθέτηση του ευρώ. Η έκθεση της Επιτροπής καταρτίστηκε παράλληλα με την έκθεση για τη σύγκλιση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στο πλαίσιο της περιοδικής διετούς περιόδου αξιολόγησης.
Όλες οι χώρες της ΕΕ, εκτός από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Δανία, δεσμεύτηκαν από τη Συνθήκη να υιοθετήσουν το ευρώ μόλις συγκεντρώσουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις. Κατά τη στιγμή κατάρτισης της έκθεσης, 18 χώρες της ΕΕ είχαν ήδη προσχωρήσει στη ζώνη του ευρώ. Επομένως, έμεναν 8 χώρες της ΕΕ προς αξιολόγηση.
Με βάση τα κριτήρια σύγκλισης, η έκθεση εξετάζει κατά πόσον οι 8 αυτές χώρες έχουν επιτύχει υψηλό βαθμό διατηρήσιμης σύγκλισης. Τα κριτήρια αυτά αφορούν τα εξής:
|
— |
σταθερότητα των τιμών*,
|
|
— |
δημοσιονομική κατάσταση*,
|
|
— |
σταθερότητα της συναλλαγματικής ισοτιμίας*,
|
|
— |
σύγκλιση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων*.
|
Στο πλαίσιο της αξιολόγησης, εξετάζονται επίσης πρόσθετοι παράγοντες (π.χ. το ισοζύγιο πληρωμών και η ολοκλήρωση των αγορών). Οι παράγοντες αυτοί καθορίζουν εάν η σύγκλιση μιας δεδομένης χώρας είναι διατηρήσιμη και εάν η προσχώρησή της στη ζώνη του ευρώ θα διεξαχθεί ομαλά.
Επιπλέον, η έκθεση αξιολογεί κατά πόσον η νομοθεσία για τα νομισματικά θέματα των χωρών αυτών της ΕΕ είναι συμβατή με τις διατάξεις των Συνθηκών της ΕΕ για την Οικονομική και Νομισματική Ένωση.
ΒΑΣΙΚΆ ΣΗΜΕΊΑ
Η έκθεση σύγκλισης του 2014 καταλήγει στα ακόλουθα συμπεράσματα:
|
— |
Η Λιθουανία πληροί τις προϋποθέσεις για την υιοθέτηση του ευρώ. Η οικονομία της έχει επιτύχει υψηλό βαθμό διατηρήσιμης σύγκλισης με εκείνη της ζώνης του ευρώ και η νομισματική νομοθεσία της είναι πλήρως συμβατή με τη νομοθεσία της ΕΕ. Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή προτείνει να εκδοθεί από το Συμβούλιο απόφαση σύμφωνα με την οποία η Λιθουανία θα υιοθετήσει το ευρώ την 1η Ιανουαρίου 2015.
|
|
— |
Οι άλλες εφτά χώρες της ΕΕ, και συγκεκριμένα η Βουλγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Κροατία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σουηδία, δεν πληρούν όλα τα κριτήρια για την υιοθέτηση του ευρώ. Θα εξεταστούν εκ νέου σε δύο χρόνια.
|
Συμμόρφωση των οχτώ χωρών με τα κριτήρια σύγκλισης
|
— |
Πληθωρισμός: Το μέσο ποσοστό πληθωρισμού της Λιθουανίας ήταν 0,6 % κατά τη διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου 12 μηνών (έως τον Απρίλιο του 2014), δηλαδή σαφώς χαμηλότερο από την τιμή αναφοράς του 1,7 %, και προβλέπεται να παραμείνει σε αυτό το επίπεδο κατά τους προσεχείς μήνες. Όλες οι εξεταζόμενες χώρες, εκτός από τη Ρουμανία, πληρούν το κριτήριο της σταθερότητας των τιμών.
|
|
— |
Δημοσιονομική κατάσταση: Η Λιθουανία δεν έχει υπαχθεί σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος (ΔΥΕ). Το κριτήριο αυτό πληρούν επίσης η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία και η Σουηδία. Η Τσεχική Δημοκρατία πρόκειται ικανοποιήσει αυτό το κριτήριο εάν το Συμβούλιο αποφασίσει να καταργήσει τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, όπως έχει προτείνει η Επιτροπή. Η Κροατία και η Πολωνία εξακολουθούν να υπόκεινται σε διαδικασίες υπερβολικού ελλείμματος και, συνεπώς, δεν πληρούν αυτό το κριτήριο.
|
|
— |
Σταθερότητα της συναλλαγματικής ισοτιμίας: Μόνο η Λιθουανία συμμετέχει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών (ΜΣΙ II). Κατά τη διάρκεια της διετούς περιόδου αναφοράς, το λίτας (νόμισμα της Λιθουανίας) δεν αποτέλεσε αντικείμενο εντάσεων και δεν σημείωσε αποκλίσεις από την κεντρική ισοτιμία του ΜΣΙ ΙΙ. Επί του παρόντος, καμία από τις άλλες χώρες δεν πληροί το εν λόγω κριτήριο, καθώς δεν συμμετέχουν στον ΜΣΙ II.
|
|
— |
Μακροπρόθεσμα επιτόκια: Κατά τη δωδεκάμηνη περίοδο μέχρι τον Απρίλιο του 2014, το μακροπρόθεσμο επιτόκιο της Λιθουανίας ήταν 3,6 %, σαφώς κάτω από την τιμή αναφοράς του 6,2 %. Οι άλλες χώρες πληρούν επίσης αυτό το κριτήριο.
|
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μετά την έγκριση της έκθεσης σύγκλισης η Λιθουανία έγινε μέλος της ζώνης του ευρώ την 1η Ιανουαρίου 2015, ανεβάζοντας τον αριθμό των συμμετεχουσών χωρών στις 19.
ΠΛΑΊΣΙΟ
Σύμφωνα με το άρθρο 140 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα καταρτίζουν εκθέσεις σύγκλισης ανά διετία ή συχνότερα, εφόσον το ζητήσει χώρα που επιθυμεί να υιοθετήσει το ευρώ. Με βάση τις εκθέσεις αυτές λαμβάνεται η απόφαση για το εάν μια χώρα μπορεί να προσχωρήσει στο ευρώ.
ΒΑΣΙΚΟΊ ΌΡΟΙ
* Σταθερότητα των τιμών: Η χώρα πρέπει να επιδείξει διατηρήσιμο βαθμό σταθερότητας των τιμών και μέσο ποσοστό πληθωρισμού, καταγεγραμμένο επί ένα έτος πριν από τον έλεγχο, που δεν υπερβαίνει περισσότερο από 1,5 ποσοστιαία μονάδα εκείνο των 3 χωρών της ΕΕ με τις καλύτερες επιδόσεις από άποψη σταθερότητας τιμών.
* Δημοσιονομική κατάσταση: Η χώρα δεν πρέπει να αποτελεί αντικείμενο απόφασης του Συμβουλίου όσον αφορά την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος.
* Σταθερότητα συναλλαγματικής ισοτιμίας: Η χώρα πρέπει να τηρεί τα κανονικά περιθώρια διακύμανσης που προβλέπονται από τον μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών χωρίς σοβαρή ένταση κατά τα δύο, τουλάχιστον, έτη πριν από την εξέταση.
* Σύγκλιση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων: Η χώρα πρέπει να έχει μακροπρόθεσμο ονομαστικό επιτόκιο το οποίο δεν υπερβαίνει περισσότερο από δύο ποσοστιαίες μονάδες εκείνο των τριών χωρών της ΕΕ με τις καλύτερες επιδόσεις από άποψη σταθερότητας τιμών.
ΠΡΆΞΗ
Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο: Έκθεση σύγκλισης 2014 (καταρτισθείσα σύμφωνα με το άρθρο 140 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης) [COM(2014) 326 final της 4ης Ιουνίου 2014]
ΣΥΝΑΦΕΊΣ ΠΡΆΞΕΙΣ
Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα: Έκθεση για τη σύγκλιση, Ιούνιος 2014
Απόφαση 2014/509/ΕΕ του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 2014, σχετικά με την υιοθέτηση του ευρώ από τη Λιθουανία την 1η Ιανουαρίου 2015 (ΕΕ L 228 της 31.7.2014, σ. 29-32)
Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 827/2014 του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 2014, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 974/98 σχετικά με την εισαγωγή του ευρώ Λιθουανία (ΕΕ L 228 της 31.7.2014, σ. 3-4)
Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 851/2014 του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 2014, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2866/98 σχετικά με τις τιμές μετατροπής του ευρώ για τη Λιθουανία (ΕΕ L 233 της 6.8.2014, σ. 21)
τελευταία ενημέρωση 06.10.2015