Μηχανισμός συναλλαγματικών ισοτιμιών μεταξύ του ευρώ και άλλων συμμετεχόντων εθνικών νομισμάτων

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη θέσπιση ενός μηχανισμού συναλλαγματικών ισοτιμιών

Συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και των κεντρικών τραπεζών των κρατών μελών εκτός ζώνης ευρώ για τη θέσπιση των λειτουργικών διαδικασιών του μηχανισμού συναλλαγματικών ισοτιμιών κατά το τρίτο στάδιο της οικονομικής και νομισματικής ένωσης (2006)

Συμφωνία μεταξύ της ΕΚΤ και των εθνικών κεντρικών τραπεζών των κρατών μελών εκτός ζώνης ευρώ που τροποποιεί τη συμφωνία του 2006 (2020)

Συμφωνία μεταξύ της ΕΚΤ και των εθνικών κεντρικών τραπεζών των κρατών μελών εκτός ζώνης ευρώ που τροποποιεί τη συμφωνία του 2006 (2022)

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ;

• Το ψήφισμα αποσκοπούσε στη δημιουργία ενός συστήματος μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) εντός της ζώνης του ευρώ και εκτός της ζώνης του ευρώ που να εγγυάται τη σταθερότητα της συναλλαγματικής ισοτιμίας μεταξύ των διαφορετικών νομισμάτων τους όταν ξεκίνησε το τρίτο στάδιο της οικονομικής και νομισματικής ένωσης την 1η Ιανουαρίου 1999.
• Η συμφωνία του 2006 (συμφωνία κεντρικών τραπεζών για τον ΜΣΙ ΙΙ) βασίστηκε στο ψήφισμα και κατάργησε και αντικατέστησε μια παρόμοια συμφωνία που συνήφθη το 1998. Θέσπισε έναν σταθερό μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών (ΜΣΙ II), που αντικαθιστά το αρχικό Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα, μεταξύ του ευρώ και των εθνικών νομισμάτων των κρατών μελών εκτός της ζώνης του ευρώ (κράτη μέλη που δεν έχουν υιοθετήσει το ευρώ αλλά τα οποία συμμετέχουν στη συμφωνία). Επί του παρόντος, το ΜΣΙ II περιλαμβάνει τα νομίσματα της Βουλγαρίας και της Δανίας, καθώς η Κροατία προσχώρησε στη ζώνη του ευρώ την 1η Ιανουαρίου 2023, αφού εκπλήρωσε το κριτήριο της συναλλαγματικής ισοτιμίας εντός της διετούς περιόδου που ολοκληρώθηκε στις 18 Μαΐου 2022.
• Στόχος του ψηφίσματος και της συμφωνίας του 2006 είναι η αποφυγή των υπερβολικών διακυμάνσεων στις ισοτιμίες που διαταράσσουν την ενιαία αγορά της ΕΕ.
• Η τροποποιητική συμφωνία του 2020 έλαβε υπόψη την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ. Η Τράπεζα της Αγγλίας δεν είναι πλέον συμβαλλόμενο μέρος της συμφωνίας κεντρικών τραπεζών για τον ΜΣΙ ΙΙ από την 1η Φεβρουαρίου 2020. Το παράρτημα ΙΙ της συμφωνίας «Ανώτατα όρια για την πρόσβαση στην εξαιρετικά βραχυπρόθεσμη χρηματοδοτική διευκόλυνση που αναφέρεται στα άρθρα 8, 10 και 11 της συμφωνίας των κεντρικών τραπεζών» αντικαταστάθηκε προκειμένου να ληφθεί υπόψη η εν λόγω αποχώρηση.
• Η τροποποιητική συμφωνία του 2022 λαμβάνει υπόψη την υιοθέτηση του ευρώ από την Κροατία την 1η Ιανουαρίου 2023. Από την ίδια ημερομηνία, η εθνική τράπεζα της Κροατίας (Hrvatska narodna banka) δεν είναι πλέον συμβαλλόμενο μέρος της συμφωνίας κεντρικών τραπεζών για τον ΜΣΙ II. Το παράρτημα II της συμφωνίας έχει αντικατασταθεί ώστε να λαμβάνει υπόψη την υιοθέτηση του ευρώ από την Κροατία.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

• Η συμφωνία του 2006:
  • επιβεβαιώνει ότι η συμμετοχή στον ΜΣΙ II είναι προαιρετική για τα κράτη μέλη εκτός της ζώνης του ευρώ με ρήτρα εξαίρεσης από το ενιαίο νόμισμα, αλλά προσθέτει ότι τα κράτη μέλη καλούνται να συμμετέχουν·
  • προβλέπει μια κεντρική ισοτιμία — που συμφωνείται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και την οικεία εθνική κεντρική τράπεζα — μεταξύ του ευρώ και των συμμετεχόντων εθνικών νομισμάτων, η οποία δύναται να κυμανθεί κατά 15 % προς τα πάνω ή προς τα κάτω·
  • επιτρέπει την αυτόματη και απεριόριστη παρέμβαση από την ΕΚΤ και την εθνική κεντρική τράπεζα εάν παραβιαστεί το όριο του 15 %·
  • θεσπίζει λεπτομερείς διαδικασίες για:
    • τη συμμετοχή μιας εθνικής κεντρικής τράπεζας της ζώνης ευρώ σε κάθε παρέμβαση,
    • τις εξαιρετικά βραχυπρόθεσμες πιστωτικές διευκολύνσεις μεταξύ της ΕΚΤ και μιας εθνικής κεντρικής τράπεζας εκτός ζώνης ευρώ,
    • την αποπληρωμή των εκκρεμών υπολοίπων μιας εξαιρετικά βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης,
    • την παράταση οποιασδήποτε χρηματοδοτικής πράξης,
    • τη στενότερη συνεργασία συναλλαγματικής ισοτιμίας μεταξύ της ΕΚΤ και των εθνικών κεντρικών τραπεζών εκτός ζώνης ευρώ,
    • την παρακολούθηση του συνολικού συστήματος ΜΣΙ II,
    • τις πιθανές τροποποιήσεις των κεντρικών ισοτιμιών και των ορίων διακύμανσης 15 %.
• Η συμφωνία του 2006 θα πρέπει να τροποποιείται κάθε φορά που συμμετέχει μια νέα εθνική κεντρική τράπεζα ή που αποχωρεί μια εθνική κεντρική τράπεζα.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΤΟ ΨΗΦΙΣΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ;

• Το ψήφισμα εφαρμόζεται από τις 16 Ιουνίου 1997.
• Η συμφωνία του 2006 εφαρμόζεται από την 1η Απριλίου 2006.
• Η συμφωνία του 2020 τροποποιεί τη συμφωνία κεντρικών τραπεζών για τον ΜΣΙ ΙΙ με ισχύ από την 1η Φεβρουαρίου 2020.
• Η συμφωνία του 2022 τροποποιεί τη συμφωνία κεντρικών τραπεζών για τον ΜΣΙ ΙΙ με ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2023.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Η σύγκλιση των βασικών οικονομικών επιδόσεων είναι αναγκαία για τη διατήρηση σταθερής συναλλαγματικής ισοτιμίας. Το σταθερό οικονομικό περιβάλλον είναι απαραίτητο για την καλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς και για την εξασφάλιση περισσότερων επενδύσεων, οικονομικής ανάπτυξης και απασχόλησης.
• Ο μηχανισμός συναλλαγματικών ισοτιμιών παρέχει στα κράτη μέλη που δεν συμμετέχουν στη ζώνη του ευρώ ένα πλαίσιο αναφοράς για υγιείς οικονομικές πολιτικές, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να προετοιμαστούν για να υιοθετήσουν το ευρώ.

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη θέσπιση ενός μηχανισμού συναλλαγματικών ισοτιμιών στο τρίτο στάδιο της οικονομικής και νομισματικής ένωσης Άμστερνταμ, 16 Ιουνίου 1997 (ΕΕ C 236 της 2.8.1997, σ. 5-6).

Συμφωνία, της 16ης Μαρτίου 2006, μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και των εθνικών κεντρικών τραπεζών των κρατών μελών εκτός ζώνης ευρώ για τη θέσπιση των λειτουργικών διαδικασιών του μηχανισμού συναλλαγματικών ισοτιμιών κατά το τρίτο στάδιο της οικονομικής και νομισματικής ένωσης (ΕΕ C 73 της 25.3.2006, σ. 21-27).

Η τροποποίηση του 2020 της συμφωνίας του 2006 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

Συμφωνία, της 12ης Δεκεμβρίου 2022, μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και των εθνικών κεντρικών τραπεζών των κρατών μελών εκτός ζώνης ευρώ που τροποποιεί τη συμφωνία της 16ης Μαρτίου 2006 μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και των εθνικών κεντρικών τραπεζών των κρατών μελών εκτός ζώνης ευρώ για τη θέσπιση των λειτουργικών διαδικασιών του μηχανισμού συναλλαγματικών ισοτιμιών κατά το τρίτο στάδιο της οικονομικής και νομισματικής ένωσης (ΕΕ C 12 της 13.1.2023, σ. 3-6).

τελευταία ενημέρωση 21.03.2023