Η ευγηρία στην κοινωνία της πληροφορίας: σχέδιο δράσης για τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών σε συνδυασμό με την γήρανση

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί νέο σχέδιο δράσης στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας i2010: ο στόχος είναι διττός, και περιλαμβάνει την πλαισίωση των ηλικιωμένων ατόμων για να βιώσουν τη γήρανση με περισσότερη ασφάλεια και αυτονομία και την υποστήριξη της ανάπτυξης τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) για την παροχή των σχετικών υπηρεσιών προς τα πρόσωπα.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, της 14ης Ιουνίου 2007: Η ευγηρία στην κοινωνία της πληροφορίας – μία πρωτοβουλία i2010 - Σχέδιο δράσης για τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών σε συνδυασμό με τη γήρανση [COM(2007) 332 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Η γήρανση του ευρωπαϊκού πληθυσμού αποτελεί πρόκληση για την ευρωπαϊκή αγορά της απασχόλησης, τα συστήματα κοινωνικών υπηρεσιών και τα συστήματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Αποτελεί όμως και ευκαιρία από άποψη οικονομική και κοινωνική. Όντως, οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) θα συμβάλουν στην δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών, περισσότερο προσβάσιμων και καλύτερα ανταποκρινόμενων στις ανάγκες των ηλικιωμένων.

Με το σχέδιο δράσης επιδιώκονται η προώθηση και ο συντονισμός της ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ΤΠΕ * συνδεόμενων με την παροχή υπηρεσιών προς ηλικιωμένα άτομα, τα οποία έτσι θα έχουν τη δυνατότητα:

• να παρατείνουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα, εξασφαλίζοντας παράλληλα ισορροπία μεταξύ ιδιωτικής και επαγγελματικής ζωής·
• να παραμείνουν κοινωνικώς ενεργά και δημιουργικά, με δικτυακή επικοινωνία και πρόσβαση στις δημόσιες και εμπορικές υπηρεσίες. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να μειωθεί η κοινωνική απομόνωση των ηλικιωμένων, ιδιαιτέρως στις αγροτικές ζώνες·
• ευγηρίας στο σπίτι: οι ΤΠΕ θα μπορούσαν να τους παράσχουν τη δυνατότητα βελτίωσης της ποιότητας ζωής και αύξησης της ανεξαρτησίας τους.

Η Ευρώπη δεν πρέπει να χάσει την ευκαιρία αξιοποίησης των ΤΠΕ για την ευγηρία. Οι τεχνολογίες αυτές μπορούν πραγματικά να αποβούν κινητήρια δύναμη για την απασχόληση και την ανάπτυξη, καθώς και γόνιμη πιλοτική αγορά.

Επί του παρόντος, οι αγορές υπηρεσιών που συνδέονται με τη γήρανση παραμένουν κερματισμένες. Επιπλέον, κανένας από τους εμπλεκόμενους συντελεστές (ηλικιωμένοι, βιομηχανίες, δημόσιες αρχές κλπ) δεν διαθέτει συνολική εικόνα για τα προβλήματα ούτε τις σχετικές λύσεις. Ανασταλτικό παράγοντα για την ανάπτυξη της αγοράς αποτελεί η έλλειψη ανταλλαγής εμπειριών και ορθών πρακτικών. Τα πρότυπα, οι διαδικασίες, τα καθεστώτα απόδοσης και οι διατάξεις οι σχετικές με την αναπηρία διαφέρουν στα κράτη μέλη. Τέλος, υπάρχουν τεχνικά εμπόδια: οι ηλικιωμένοι δεν διαθέτουν πάντοτε τα αναγκαία τεχνολογικά μέσα και γνώσεις.

Για τον εξορθολογισμό του συστήματος, η Επιτροπή καλεί τα ενδιαφερόμενα μέρη να αναπτύξουν προβληματισμό, στο επίκεντρο του οποίου θα τίθεται ο χρήστης.

Συνεπώς, οι στόχοι του σχεδίου δράσης της Επιτροπής αφορούν τόσο τους πολίτες όσο και τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες αρχές. Ειδικότερα, οι στόχοι συνίστανται:

• για τους πολίτες, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της υγείας·
• για τις επιχειρήσεις, στην αύξηση του μεγέθους και των ευκαιριών αγοράς στην εσωτερική αγορά ΤΠΕ για τα ηλικιωμένα άτομα, στην αύξηση των προσόντων και της παραγωγικότητας των εργαζομένων, και στην ενίσχυση των θέσεων στις παγκόσμιες αγορές που βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη·
• για τις δημόσιες αρχές, στη μείωση του κόστους, με ταυτόχρονη αύξηση της αποτελεσματικότητας και της συνολικής ποιότητας της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και των κοινωνικών υπηρεσιών.

Το σχέδιο δράσης διαρθρώνεται γύρω από τέσσερεις τομείς:

• υπέρβαση των τεχνικών και κανονιστικών εμποδίων για την ανάπτυξη της αγοράς, με αξιολόγηση των αγορών και διευκόλυνση της ανταλλαγής ορθών πρακτικών μεταξύ κρατών μελών. Η Επιτροπή προτείνει την αξιολόγηση των τεχνικών δυνατοτήτων και τον καθορισμό κατευθυντηρίων γραμμών και καταληκτικών ημερομηνιών. Ο σκοπός θα είναι η υπέρβαση των νομικών και τεχνικών εμποδίων που τίθενται στη χρησιμοποίηση των ΤΠΕ για αυτόνομη διαβίωση. Παράλληλα, τα κράτη μέλη πρέπει να ενισχύσουν την εφαρμογή των διατάξεων της υφιστάμενης νομοθεσίας στον τομέα της ηλε-προσβασιμότητας·
• ευαισθητοποίηση και επίτευξη συναίνεσης με τη συνεργασία και την ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων μεταξύ των διαφόρων συντελεστών. Οι ΤΠΕ για την ευγηρία θα συμβάλουν κατά τρόπο αποφασιστικό στην ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την ηλ-ένταξη, που προβλέπεται το 2008. Το άνοιγμα διαδικτυακής πύλης για τις ΤΠΕ και τη γήρανση περιλαμβάνεται επίσης στο πρόγραμμα·
• επιτάχυνση της χρησιμοποίησης τεχνολογιών, παραδείγματος χάρη μέσω συνόλου πιλοτικών έργων και ευρωπαϊκού συστήματος επιβράβευσης για τη νοήμονα κατοικία και τις εφαρμογές που έχουν σκοπό την προώθηση της αυτονομίας·
• τόνωση της έρευνας και της καινοτομίας, με υποστήριξη, χωρίς καθυστέρηση, κοινού προγράμματος έρευνας μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, με στόχο τη «βοήθεια για την αυτονομία στο σπίτι». Το πρόγραμμα αυτό αποβλέπει στην προώθηση της εμφάνισης καινοτόμων προϊόντων, υπηρεσιών και συστημάτων, βασιζόμενων στις ΤΠΕ, προς όφελος του πληθυσμού που γηράσκει στην Ευρώπη.

Στο έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο για τις δραστηριότητες έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης (7ο ΠΠ ΕΤΑ & Ε), η Επιτροπή έχει ως μέλημα τη βελτίωση της έρευνας, με βάση τις ΤΠΕ, για τους ηλικιωμένους . Άλλες πρωτοβουλίες έχουν αρχίσει στο πλαίσιο του προγράμματος για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία. Οι πρωτοβουλίες αυτές θα συνοδεύονται από νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα κοινής έρευνας. Συνολικά, με τα προγράμματα θα διατεθούν για επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία για τις ΤΠΕ πλέον του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ.

Στο μέλλον επιβάλλεται βελτίωση του συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών, ώστε να τονωθεί η αγοροστραφής έρευνα στον τομέα αυτό. Για να επιτευχθούν οι στόχοι, θα αναληφθεί κοινή ερευνητική πρωτοβουλία με τίτλο «Ευγηρία στην κοινωνία της πληροφορίας». Πέραν τούτου, οι επιχειρήσεις, οι βιομηχανίες και οι παροχείς υπηρεσιών κλπ θα ενθαρρυνθούν ώστε να προχωρήσουν σε διάλογο, ιδιαιτέρως μέσω τεχνολογικών πλατυβάθρων (πλατφόρμες), ώστε να εμφανιστούν συντομότερα καινοτόμα προϊόντα, υπηρεσίες και συστήματα.

Πλαίσιο

Το πρόγραμμα δράσης αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης i2010 – Κοινωνία της πληροφορίας για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Προηγουμένως, το 2005, η Επιτροπή είχε υιοθετήσει στρατηγική για την επιγραμμική προσβασιμότητα προϊόντων και υπηρεσιών, ενώ το 2006, στη Ρίγα τα κράτη μέλη συμφώνησαν για πολιτικό πρόγραμμα (DE) (EN) (FR) δράσης υπέρ προσβάσιμης κοινωνίας των πληροφοριών, θεμελιωμένης στην ψηφιακή κοινωνική ένταξη.

Στην Ευρώπη η γήρανση αποτελεί κρίσιμης σημασίας οικονομικό και κοινωνικό διακύβευμα. Το έτος 2020 το ένα τέταρτο του ευρωπαϊκού πληθυσμού θα έχει ηλικία άνω των 65 ετών, ενώ μέχρι το 2050 οι δαπάνες για συντάξεις και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη θα έχουν τριπλασιαστεί. Πάντως, οι ηλικιωμένοι παραμένουν καταναλωτές καθόλου αμελητέοι, των οποίων ο συνολικός πλούτος υπερβαίνει τα 3.000 δισεκατομμύρια ευρώ.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 1ης Ιουνίου 2005, στο Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: «Η στρατηγική i2010 – Ευρωπαϊκή κοινωνία της πληροφορίας για την ανάπτυξη και την απασχόληση» [COM(2005) 229 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 8ης Νοεμβρίου 2007, προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών με τίτλο: «Πρωτοβουλία i2010 για την εισαγωγή της ψηφιακής τεχνολογίας – συμμετοχή στην κοινωνία της πληροφορίας». [COM(2007) 694 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 03.12.2007