Κανονιστικό πλαίσιο για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες

Ως υποστήριξη στο άνοιγμα της αγοράς των τηλεπικοινωνιών στον ανταγωνισμό, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) υιοθέτησε ένα κανονιστικό πλαίσιο σχετικά με τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες το οποίο είναι σύμφωνο με την τεχνολογική πρόοδο και τις απαιτήσεις της αγοράς.

ΣΎΝΟΨΗ

Η παρούσα «οδηγία πλαίσιο» αποσκοπεί κυρίως στο να:

ενισχύσει τον ανταγωνισμό στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών,

ενθαρρύνει τις επενδύσεις,

ενισχύσει την ελευθερία επιλογής για τους καταναλωτές και να τους κάνει να επωφεληθούν από καινοτόμες υπηρεσίες, ποιότητα και χαμηλότερες τιμές.

Συγκεκριμένα, προσδιορίζει τα καθήκοντα των εθνικών κανονιστικών αρχών (ΕΚΑ) και διευκρινίζει τις αρχές στις οποίες βασίζουν τις δραστηριότητές τους.

Αποτελεί μέρος του «πακέτου για τις τηλεπικοινωνίες», το οποίο υιοθετήθηκε το 2002 και τροποποιήθηκε το 2009 για να λάβει υπόψη του τη ραγδαία εξέλιξη του τομέα. Το εν λόγω πακέτο περιλαμβάνει τέσσερις «συγκεκριμένες» οδηγίες οι οποίες ρυθμίζουν συγκεκριμένες πλευρές των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, καθώς και δύο κανονισμούς:

Πεδίο εφαρμογής

Η οδηγία καθιερώνει ένα εναρμονισμένο πλαίσιο για τη ρύθμιση των δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, π.χ. των συστημάτων μετάδοσης που επιτρέπουν τη μεταφορά σημάτων με τη χρήση καλωδίου, ραδιοσημάτων, οπτικού ή άλλου ηλεκτρομαγνητικού μέσου, περιλαμβανομένων των δορυφορικών δικτύων, των σταθερών και κινητών επίγειων δικτύων, των συστημάτων ηλεκτρικών καλωδίων, των δικτύων που χρησιμοποιούνται για ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές, καθώς και των δικτύων καλωδιακής τηλεόρασης, ανεξάρτητα από το είδος των μεταφερόμενων πληροφοριών.

Επίσης καλύπτει τις υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, οι οποίες αφορούν τη μετάδοση των σημάτων μέσω των εν λόγω δικτύων, και τις συναφείς ευκολίες και υπηρεσίες των δικτύων ή των υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, που καθιστούν δυνατή ή υποστηρίζουν την παροχή υπηρεσιών μέσω του εν λόγω δικτύου ή υπηρεσίας.

Από την άλλη πλευρά, το περιεχόμενο των υπηρεσιών που προσφέρεται μέσω των δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, όπως το περιεχόμενο εκπομπής, δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας. Το ίδιο ισχύει και για τον τηλεπικοινωνιακό τερματικό εξοπλισμό, εξαιρώντας τις πλευρές που διευκολύνουν την πρόσβαση των μειονεκτούντων χρηστών.

Εθνικές κανονιστικές αρχές (ΕΚΑ)

Οι αρχές στις οποίες βασίζονται οι δραστηριότητες των ΕΚΑ είναι:

ανεξαρτησία: οι ΕΚΑ πρέπει να είναι νομικά διακριτές και λειτουργικά ανεξάρτητες από όλους τους οργανισμούς παροχής δικτύων, εξοπλισμού ή υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών,

δικαίωμα προσφυγής: αποτελεσματικοί μηχανισμοί πρέπει να δίνουν τη δυνατότητα σε κάθε χρήστη ή επιχείρηση που παρέχει δίκτυα και/ή υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών να έχει, όταν θίγεται από απόφαση ΕΚΑ, δικαίωμα προσφυγής κατά της αποφάσεως ενώπιον οργάνου ανεξάρτητου από τους διαδίκους,

αμεροληψία και διαφάνεια: οι ΕΚΑ πρέπει να ασκούν τα καθήκοντά τους με αμερόληπτο και διαφανή τρόπο και πρέπει να εφαρμόζουν μηχανισμούς διαβούλευσης των ενδιαφερόμενων μερών όταν εξετάζουν να λάβουν μέτρα τα οποία μπορεί να έχουν ισχυρό αντίκτυπο στην αγορά.

Τα κύρια καθήκοντα των ΕΚΑ είναι τα εξής:

να προάγουν τον ανταγωνισμό στη διάταξη περί δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών και υπηρεσιών. Επίσης να μεριμνούν ότι οι χρήστες αποκομίζουν το μέγιστο όφελος όσον αφορά την επιλογή, την τιμή και την ποιότητα,

να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον BEREC,

να προάγουν τα συμφέροντα των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης: i) εξασφαλίζοντας σε όλους τους πολίτες πρόσβαση στην καθολική υπηρεσία, ii) εξασφαλίζοντας υψηλού επιπέδου προστασία για τους καταναλωτές κατά τις συναλλαγές τους με τους προμηθευτές, ιδίως με την εξασφάλιση της διαθεσιμότητας απλών και μη δαπανηρών διαδικασιών επίλυσης διαφορών, iii) συμβάλλοντας στην εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικής ζωής, iv) προάγοντας την παροχή σαφών πληροφοριών, ιδίως απαιτώντας διαφάνεια των τιμολογίων και των όρων χρήσης των διαθέσιμων στο κοινό υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, v) ανταποκρινόμενες στις ανάγκες συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων, και ιδίως των μειονεκτούντων χρηστών, και vi) εξασφαλίζοντας τη διατήρηση της ασφάλειας των δημόσιων δικτύων επικοινωνιών.

Άλλες διατάξεις

Η οδηγία καλύπτει επίσης άλλες πλευρές, που αφορούν τόσο την ουσία του κανονισμού περί δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών και υπηρεσιών, καθώς και τις απαιτούμενες διαδικασίες για την εφαρμογή της.

Οι ακόλουθες διατάξεις ανήκουν στην πρώτη κατηγορία:

την παραχώρηση των ραδιοσυχνοτήτων και των πόρων αριθμοδότησης,

τον στρατηγικό σχεδιασμό, τον συντονισμό και την εναρμόνιση του ραδιοφάσματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση,

δικαιώματα διέλευσης για την παραχώρηση δικτύων και σχετικών ευκολιών,

τον μερισμό στοιχείων των δικτύων και συναφών ευκολιών,

την ασφάλεια και την ακεραιότητα των δικτύων και των υπηρεσιών,

την τυποποίηση που χρησιμεύει ως βάση για την ενθάρρυνση της εναρμονισμένης παροχής δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών και συναφών ευκολιών και υπηρεσιών,

τη διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών ψηφιακής τηλεόρασης.

Η δεύτερη κατηγορία καλύπτει από την άλλη πλευρά:

τον έλεγχο στις επιχειρήσεις με σημαντική ισχύ στην αγορά και τη διαδικασία για συνεπή εφαρμογή των λύσεων,

τις διαδικασίες για τον ορισμό και την ανάλυση των σχετικών αγορών, που βασίζονται στη σύσταση και τις οδηγίες της Επιτροπής στον τομέα,

τις συστάσεις της Επιτροπής προς τις χώρες της ΕΕ σχετικά με την εναρμόνιση της εφαρμογής των διατάξεων της παρούσας οδηγίας και των ειδικών οδηγιών,

την επίλυση των διαφορών μεταξύ επιχειρήσεων παροχής δικτύων ή υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, συμπεριλαμβανομένου του κανονισμού περί επίλυσης διασυνοριακών διαφορών.

Τέλος, οι χώρες της ΕΕ καθορίζουν το σύστημα των κυρώσεων που επιβάλλονται για παραβάσεις των εθνικών διατάξεων κατ’ εφαρμογή της παρούσας οδηγίας.

ΠΡΆΞΗ

Οδηγία 2002/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Μαρτίου 2002, σχετικά με κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών («οδηγία πλαίσιο»)

ΠΑΡΑΠΟΜΠΈΣ

Πράξη

Έναρξη ισχύος

Προθεσμία για μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Οδηγία 2002/21/ΕΚ

24.4.2002

24.7.2003

ΕΕ L 108, 24.4.2002, σ. 33-50

Πράξη (-εις) τροποποίησης

Έναρξη ισχύος

Προθεσμία για μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 717/2007

30.6.2007

30.8.2007

ΕΕ L 171, 29.6.2007, σ. 32-50

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 544/2009

2.7.2009

-

ΕΕ L 167, 29.6.2009, σ. 12-23

Οδηγία 2009/140/ΕΚ

19.12.2009

25.5.2011

ΕΕ L 337, 18.12.2009, σ. 37-59

Διορθωτικό για την οδηγία 2009/140/ΕΚ

-

-

ΕΕ L 241, 10.9.2013, σ. 8-9

Διαδοχικές τροποποιήσεις και διορθώσεις της οδηγίας 2002/21/ΕΚ έχουν ενσωματωθεί στο βασικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση είναι μόνο για σκοπούς αναφοράς.

ΣΥΝΑΦΕΊΣ ΠΡΆΞΕΙΣ

Οδηγία 2002/19/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Μαρτίου 2002, σχετικά με την πρόσβαση σε δίκτυα ηλεκτρονικών επικοινωνιών και συναφείς ευκολίες, καθώς και με τη διασύνδεσή τους (οδηγία για την πρόσβαση) (ΕΕ L 108, 24.4.2002, σ. 7-20)

Οδηγία 2002/20/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Μαρτίου 2002, για την αδειοδότηση δικτύων και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών (οδηγία για την αδειοδότηση) (ΕΕ L 108, 24.4.2002, σ. 21-32)

Οδηγία 2002/22/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Μαρτίου 2002, για την καθολική υπηρεσία και τα δικαιώματα των χρηστών όσον αφορά δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών (οδηγία καθολικής υπηρεσίας) (ΕΕ L 108, 24.4.2002, σ. 51-77)

Οδηγία 2002/58/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2002, σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών (οδηγία για την προστασία ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες) (ΕΕ L 201, 31.7.2002, σ. 37-47)

Σύσταση 2007/879/EΚ της Επιτροπής, της 17ης Δεκεμβρίου 2007, αναφορικά με σχετικές αγορές προϊόντων και υπηρεσιών στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, οι οποίες επιδέχονται εκ των προτέρων κανονιστική ρύθμιση, σύμφωνα με την οδηγία 2002/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών (ΕΕ L 344, 28.12.2007, σ. 65-69)

Με την παρούσα σύσταση, η Επιτροπή καταρτίζει έναν κατάλογο 7 αγορών οι οποίες θα πρέπει να αναλυθούν από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές. Αρκετές από τις αγορές έχουν αφαιρεθεί από την εν λόγω λίστα σε σχέση με τη σύσταση του 2003 λόγω του ισχύοντος κανονισμού περί αγορών χονδρικής και την ανάπτυξη αποτελεσματικού ανταγωνισμού στις αγορές λιανικής.

Σύσταση 2008/850/EΚ της Επιτροπής, της 15ης Οκτωβρίου 2008, για τις κοινοποιήσεις, τις προθεσμίες και τις διαβουλεύσεις που προβλέπονται στο άρθρο 7 της οδηγίας 2002/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών (ΕΕ L 301, 12.11.2008, σ. 23-32)

Σύσταση 2009/396/EΚ της Επιτροπής, της 7ης Μαΐου 2009, σχετικά με την κανονιστική ρύθμιση των τελών τερματισμού σταθερών και κινητών επικοινωνιών στην ΕΕ (ΕΕ L 124, 20.5.2009, σ. 67-74)

Μέσω της συγκεκριμένης σύστασης, η Επιτροπή προτείνει στις ΕΚΑ πώς πρέπει να προχωρήσουν στον καθορισμό των τελών τερματισμού με βάση τις δαπάνες των φορέων εκμετάλλευσης.

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1211/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2009, για την ίδρυση του Φορέα Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών για τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (BEREC) και της Υπηρεσίας (ΕΕ L 337, 18.12.2009, σ. 1-10)

Οδηγία 2009/136/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2009, για τροποποίηση της οδηγίας 2002/22/ΕΚ για την καθολική υπηρεσία και τα δικαιώματα των χρηστών όσον αφορά δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, της οδηγίας 2002/58/ΕΚ σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 για τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών (ΕΕ L 337, 18.12.2009, σ. 11-36)

Σύσταση 2010/572/EΕ της Επιτροπής, της 20ής Σεπτεμβρίου 2010, σχετικά με τη ρυθμιζόμενη πρόσβαση σε δίκτυα πρόσβασης νέας γενιάς (NGA) (ΕΕ L 251, 25.9.2010, σ. 35-48).)

Κανονισμός (EΕ) αριθ. 531/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2012, για την περιαγωγή σε δημόσια δίκτυα κινητής τηλεφωνίας εντός της Κοινότητας (ΕΕ L 172, 30.6.2012, σ. 10-35)

Σύσταση 2013/466/EΕ της Επιτροπής, της 11ης Σεπτεμβρίου 2013, σχετικά με συνεκτικές υποχρεώσεις αμεροληψίας και μεθόδους υπολογισμού του κόστους για την προαγωγή του ανταγωνισμού και τη βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος στην ευρυζωνικότητα (ΕΕ L 251, 21.9.2013, σ. 13-32)

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση μέτρων για την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρονικών επικοινωνιών και την επίτευξη μιας συνδεδεμένης ηπείρου και για την τροποποίηση των οδηγιών 2002/20/ΕΚ, 2002/21/ΕΚ και 2002/22/ΕΚ και των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1211/2009 και (ΕΕ) αριθ. 531/2012 [COM(2013) 627 final - δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Ο γενικός στόχος της πρότασης είναι η μετάβαση προς μια ενιαία αγορά ηλεκτρονικών επικοινωνιών, στην οποία:

οι πάροχοι δικτύων και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών θα έχουν τη δυνατότητα να εγκαθιστούν, να επεκτείνουν και να λειτουργούν τα δίκτυά τους, καθώς και να παρέχουν τις υπηρεσίες τους οπουδήποτε είναι εγκατεστημένη η επιχείρηση ή οπουδήποτε βρίσκονται οι πελάτες τους εντός της ΕΕ, και ενθαρρύνονται προς αυτή την κατεύθυνση,

οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα μπορούν να έχουν αποτελεσματική πρόσβαση σε ανταγωνιστικές, ασφαλείς και αξιόπιστες υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, οπουδήποτε αυτές παρέχονται στην Ένωση, χωρίς διασυνοριακούς περιορισμούς ή αδικαιολόγητο πρόσθετο κόστος.

Οδηγία 2014/61/EΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για μέτρα μείωσης του κόστους εγκατάστασης υψίρρυθμων δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών (ΕΕ L 155, 23.5.2014, σ. 1-14)

Η οδηγία αποβλέπει στη διευκόλυνση και κινητροδότηση της εγκατάστασης υψίρρυθμων δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών με την προώθηση της κοινής χρήσης της υπάρχουσας υλικής υποδομής και τη διευκόλυνση της αποτελεσματικότερης εγκατάστασης νέας υλικής υποδομής, προκειμένου η εγκατάσταση των εν λόγω δικτύων να πραγματοποιηθεί με χαμηλότερο κόστος.

τελευταία ενημέρωση 30.09.2015