Δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεταφορών της ΕΕ σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης, καθυστέρησης ή ματαίωσης της πτήσης

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 261/2004 για τη θέσπιση κοινών κανόνων αποζημίωσης των επιβατών και παροχής βοήθειας σε αυτούς σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης και ματαίωσης ή μεγάλης καθυστέρησης της πτήσης

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

Ο κανονισμός αποσκοπεί στην εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας των επιβατών μέσω της θέσπισης κοινών κανόνων αποζημίωσης των επιβατών και παροχής βοήθειας σε αυτούς σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης και ματαίωσης ή μεγάλης καθυστέρησης της πτήσης.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται:

στους επιβάτες που αναχωρούν από αερολιμένα στο έδαφος χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στην οποία εφαρμόζονται οι συνθήκες της ΕΕ και
στους επιβάτες που αναχωρούν από αερολιμένα στο έδαφος χώρας εκτός της ΕΕ με προορισμό αερολιμένα στο έδαφος χώρας της ΕΕ στην οποία εφαρμόζονται οι συνθήκες της ΕΕ, εφόσον ο πραγματικός αερομεταφορέας της πτήσης είναι αερομεταφορέας της ΕΕ.

Με την προϋπόθεση ότι οι επιβάτες έχουν επιβεβαιωμένη κράτηση στη συγκεκριμένη πτήση και παρουσιάζονται στον έλεγχο εισιτηρίων την ώρα που έχει υποδειχθεί προηγουμένως εγγράφως ή, εφόσον δεν προσδιορίζεται ώρα, το αργότερο σαράντα πέντε λεπτά πριν από την αναγραφόμενη αναχώρηση της πτήσης. Ο κανονισμός θεσπίζει τα δικαιώματα των επιβατών στις εξής περιπτώσεις:

άρνηση επιβίβασης παρά τη θέλησή τους·
καθυστέρηση της πτήσης τους·
ματαίωση της πτήσης τους.

Ο κανονισμός δεν εφαρμόζεται:

για τα δωρεάν ταξίδια ή
για τα ταξίδια με μειωμένο ναύλο που δεν διατίθεται άμεσα ή έμμεσα στο κοινό.

Άρνηση επιβίβασης

Όταν πραγματικός αερομεταφορέας εκτιμά εύλογα ότι θα προβεί σε άρνηση επιβίβασης σε κάποια πτήση, αναζητεί κατά πρώτον επιβάτες διατεθειμένους να παραιτηθούν από τις κρατήσεις τους («εθελοντές») με αντάλλαγμα κάποιο όφελος. Εάν δεν παρουσιασθεί αρκετός αριθμός εθελοντών έτσι ώστε να επιτραπεί στους εναπομένοντες επιβάτες με κρατήσεις να επιβιβασθούν στο αεροσκάφος, ο αερομεταφορέας μπορεί τότε να αρνηθεί σε επιβάτες την επιβίβαση παρά τη θέλησή τους με ταυτόχρονη αποζημίωσή τους.

Οι αερομεταφορείς αποδίδουν ιδιαίτερη προσοχή στις ανάγκες των προσώπων μειωμένης κινητικότητας και των τυχόν συνοδών τους.

Σε περίπτωση ματαίωσης της πτήσης ή άρνησης επιβίβασης, οι θιγόμενοι επιβάτες δικαιούνται τα εξής:

αποζημίωση του εισιτηρίου τους εντός προθεσμίας επτά ημερών ή πτήση επιστροφής προς το αρχικό σημείο αναχώρησής τους ή τη μεταφορά τους στον τελικό τους προορισμό·
φροντίδα (γεύματα και αναψυκτικά, διανυκτέρευση σε ξενοδοχείο, μεταφορά μεταξύ αερολιμένα και καταλύματος, δυνατότητα δωρεάν πραγματοποίησης δύο τηλεφωνημάτων ή αποστολής δύο τηλετύπων ή δύο ομοιοτυπιών ή δύο μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου)·
αποζημίωση της οποίας το ύψος ορίζεται σε:
- 250 ευρώ για όλες τις πτήσεις έως και 1.500 χιλιομέτρων·
- 400 ευρώ για όλες τις ενδοκοινοτικές πτήσεις άνω των 1.500 χιλιομέτρων και όλες τις άλλες πτήσεις μεταξύ 1.500 και 3.500 χιλιομέτρων·
- 600 ευρώ για όλες τις πτήσεις που δεν εμπίπτουν στα παραπάνω στοιχεία.

Καθυστερήσεις

Ο κανονισμός θεσπίζει καθεστώς που περιλαμβάνει τρεις κατηγορίες ποινών:

σε περίπτωση μεγάλων καθυστερήσεων (δύο ώρες ή περισσότερο, ανάλογα με την απόσταση της πτήσης), πρέπει οπωσδήποτε να προσφέρονται στους επιβάτες δωρεάν γεύματα και αναψυκτικά συν δύο δωρεάν τηλεφωνήματα, τέλεξ ή φαξ ή μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου·
αν ο χρόνος αναχωρήσεως προβλέπεται για την επόμενη μέρα, τότε οι επιβάτες δικαιούνται επίσης διανυκτέρευση σε ξενοδοχείο και μεταφορά μεταξύ αερολιμένα και καταλύματος·
όταν η καθυστέρηση είναι πέντε ωρών ή μεγαλύτερη, οι επιβάτες μπορούν να επιλέξουν την επιστροφή του πλήρους αντιτίμου του εισιτηρίου, καθώς και πτήση επιστροφής στο αρχικό σημείο αναχώρησης, αν συντρέχει η περίπτωση.

Σε αίτηση εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως (Συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-402/07 και C-432/07), το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης διευκρίνισε ότι, όταν οι επιβάτες φθάνουν στον τελικό τους προορισμό σε τρεις ώρες ή περισσότερο μετά την προγραμματισμένη ώρα αφίξεως, μπορούν να ζητήσουν (όπως και οι επιβάτες των ματαιούμενων πτήσεων) κατ’ αποκοπή αποζημίωση από την αεροπορική εταιρεία, εφόσον η καθυστέρηση δεν οφείλεται σε έκτακτες περιστάσεις. Σύμφωνα με την αρχή της ίσης μεταχείρισης, οι επιβάτες των οποίων οι πτήσεις παρουσιάζουν καθυστέρηση και των οποίων οι πτήσεις ματαιώνονται «την τελευταία στιγμή» πρέπει να θεωρούνται ότι τελούν σε συγκρίσιμες καταστάσεις σχετικά με την εφαρμογή του δικαιώματος αποζημίωσής τους, επειδή οι εν λόγω επιβάτες υφίστανται παρόμοια ταλαιπωρία, και ιδίως απώλεια χρόνου.

Ματαίωση

Σε περίπτωση ματαίωσης μιας πτήσης, οι επιβάτες δικαιούνται τα εξής:

φροντίδα (γεύματα και αναψυκτικά, διανυκτέρευση σε ξενοδοχείο, μεταφορά μεταξύ αερολιμένα και καταλύματος, δυνατότητα δωρεάν πραγματοποίησης δύο τηλεφωνημάτων ή αποστολής δύο τηλετύπων ή δύο ομοιοτυπιών ή δύο μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου)·
αποζημίωση του εισιτηρίου τους εντός προθεσμίας επτά ημερών, ή πτήση επιστροφής προς το αρχικό σημείο αναχώρησής τους ή τη μεταφορά τους στον τελικό τους προορισμό·
αποζημίωση της οποίας το ύψος ορίζεται σε:
- 250 ευρώ για όλες τις πτήσεις έως και 1.500 χιλιομέτρων·
- 400 ευρώ για όλες τις ενδοκοινοτικές πτήσεις άνω των 1.500 χιλιομέτρων και όλες τις άλλες πτήσεις μεταξύ 1.500 και 3.500 χιλιομέτρων·
- 600 ευρώ για όλες τις πτήσεις που δεν εμπίπτουν στα παραπάνω στοιχεία.

Αποζημίωση

Πρέπει να καταβάλλεται αποζημίωση εάν ο επιβάτης δεν έχει ενημερωθεί επαρκώς εκ των προτέρων για τη ματαίωση. Ωστόσο, η αποζημίωση δεν χρειάζεται να καταβληθεί εάν ο αερομεταφορέας μπορεί να αποδείξει ότι η ματαίωση οφείλεται σε έκτακτες περιστάσεις που δεν θα μπορούσαν να αποφευχθούν ακόμη και αν είχαν ληφθεί όλα τα εύλογα μέτρα.

Αλλαγή θέσης

Εάν αερομεταφορέας τοποθετήσει επιβάτη σε θέση κατώτερη από εκείνη για την οποία αγοράσθηκε το εισιτήριο, ο επιβάτης πρέπει εντός επτά ημερών να λάβει επιστροφή χρημάτων, ως εξής:

το 30 % της τιμής του εισιτηρίου για όλες τις πτήσεις έως 1500 χιλιομέτρων·
το 50 % της τιμής του εισιτηρίου για όλες τις πτήσεις εντός της ΕΕ άνω των 1500 χιλιομέτρων, πλην των πτήσεων μεταξύ της ευρωπαϊκής επικράτειας των χωρών της ΕΕ και των γαλλικών υπερπόντιων διαμερισμάτων, και για όλες τις άλλες πτήσεις μεταξύ 1500 και 3500 χιλιομέτρων·
το 75 % της τιμής του εισιτηρίου προκειμένου για όλες τις πτήσεις που δεν εμπίπτουν στα παραπάνω στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των πτήσεων μεταξύ της ευρωπαϊκής επικράτειας των χωρών της ΕΕ και των γαλλικών υπερπόντιων διαμερισμάτων.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Ο κανονισμός εφαρμόζεται από τις 17 Φεβρουαρίου 2005.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

Δικαιώματα επιβατών αεροπορικών μεταφορών (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

Μετά την έκρηξη της επιδημίας του COVID-19 και τη θέσπιση μέτρων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε:

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 261/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Φεβρουαρίου 2004, για τη θέσπιση κοινών κανόνων αποζημίωσης των επιβατών αεροπορικών μεταφορών και παροχής βοήθειας σε αυτούς σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης και ματαίωσης ή μεγάλης καθυστέρησης της πτήσης και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 295/91 (ΕΕ L 46 της 17.2.2004, σ. 1-8)

Διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕK) αριθ. 261/2004 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα) της 19ης Νοεμβρίου 2009. Christopher Sturgeon, Gabriel Sturgeon και Alana Sturgeon κατά Condor Flugdienst GmbH (C-402/07) και Stefan Böck και Cornelia Lepuschitz κατά Air France SA (C-432/07). Αιτήσεις για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως: Bundesgerichtshof - Γερμανία και Handelsgericht Wien — Αυστρία. Αεροπορικές μεταφορές — Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 261/2004 — Άρθρα 2, σημείο ιβ’, 5, 6 και 7 — Έννοια των όρων «καθυστέρηση» και «ματαίωση» πτήσεως — Δικαίωμα αποζημιώσεως σε περίπτωση καθυστερήσεως — Έννοια του όρου «έκτακτες περιστάσεις». Συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-402/07 και C-432/07

τελευταία ενημέρωση 02.06.2020