Οδική ασφάλεια: άδεια οδήγησης

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Οδηγία 2006/126/ΕΚ για την άδεια οδήγησης

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

• Η οδηγία θεσπίζει μια νέα ευρωπαϊκή άδεια οδήγησης.
• Αναδιατυπώνει την οδηγία 91/439/ΕΟΚ — την οποία επίσης καταργεί.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η οδηγία έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες.

• Συμβάλλει στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας: προβλέπει μια νέα κατηγορία άδειας για μοτοποδήλατα και απαιτεί υποχρεωτική εκ των προτέρων θεωρητική εξέταση, καθώς και σταδιακή πρόσβαση σε πιο βαριές μοτοσικλέτες. Προσδιορίζει περαιτέρω τις απαιτήσεις δοκιμασιών. Οι επαγγελματίες οδηγοί πρέπει να υποβάλλονται σε ιατρικούς ελέγχους ανά πενταετία. Θεσπίζονται απαιτήσεις για την απόκτηση προσόντων και την επιμόρφωση των εξεταστών οδήγησης.
• Διευκολύνει την ελεύθερη κυκλοφορία των ατόμων: προβλέπει ένα πρότυπο ευρωπαϊκής άδειας οδήγησης και συστήνει δίκτυο για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις άδειες οδήγησης μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), απλουστεύοντας τις διοικητικές εργασίες που απαιτούνται για την αμοιβαία αναγνώριση των αδειών οδήγησης.
• Μειώνει το περιθώριο για απάτες: η νέα άδεια διαθέτει μικροεπεξεργαστή που περιλαμβάνει τις πληροφορίες που είναι τυπωμένες στην κάρτα. Προβλέπει διάρκεια ισχύος των αδειών αυτοκινήτου και μοτοσικλέτας για 10-15 έτη, ώστε να δίνεται η δυνατότητα τακτικής επικαιροποίησης των χαρακτηριστικών προστασίας και των κατόχων. Δημιουργεί νέο ηλεκτρονικό δίκτυο που διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ εθνικών αρχών κατά τον έλεγχο των αδειών.

Αμοιβαία αναγνώριση των αδειών

Οι άδειες που εκδίδονται από κράτη μέλη πρέπει να αναγνωρίζονται σε αμοιβαία βάση. Οι κατηγορίες για τς άδειες οδήγησης έχουν ως εξής:

• κατηγορία ΑΜ —δίκυκλα ή τρίκυκλα οχήματα με μέγιστη εκ κατασκευής ταχύτητα 45 km/h, καθώς και ελαφρά τετράκυκλα·
• κατηγορία Α1 —ελαφρές μοτοσικλέτες με μέγιστο κυλινδρισμό 125 κυβικά εκατοστά και μέγιστη ισχύ 11 kW·
• κατηγορία Α2 —μοτοσικλέτες με μέγιστη ισχύ 35 kW·
• κατηγορία Α —βαριές μοτοσικλέτες χωρίς περιορισμούς ισχύος·
• κατηγορία Β —επιβατικά οχήματα με βάρος έως 3 500 kg και χωρητικότητα έως οχτώ επιβάτες·
• κατηγορία ΒΕ —οχήματα κατηγορίας Β με βαρύ ρυμουλκούμενο που δεν υπερβαίνει τα 3 500 kg·
• κατηγορία Β1 (προαιρετική) —τετράκυκλα·
• κατηγορία C1 —οχήματα για εμπορεύματα, βάρους 3 500-7 500 kg, έως οχτώ επιβάτες·
• κατηγορία C1Ε —οχήματα κατηγορίας C1 ή Β με βαρύ ρυμουλκούμενο, με συνδυασμένη μάζα που δεν υπερβαίνει τα 12 000 kg·
• κατηγορία C —οχήματα για εμπορεύματα, βάρους άνω των 3 500 kg και χωρητικότητας έως οχτώ επιβάτες·
• κατηγορία CΕ —οχήματα κατηγορίας C με βαρύ ρυμουλκούμενο·
• κατηγορία D1 —επιβατικά οχήματα που κατασκευάζονται για λιγότερους από 16 επιβάτες, με μέγιστο μήκος 8 m·
• κατηγορία D1E —οχήματα κατηγορίας D1 με βαρύ ρυμουλκούμενο·
• κατηγορία D —επιβατικά οχήματα για πάνω από οχτώ επιβάτες·
• κατηγορία DE —οχήματα κατηγορίας D με βαρύ ρυμουλκούμενο·
• ελαφρά ρυμουλκούμενα μέχρι 750 kg που μπορούν να σύρονται από τις κατηγορίες B, C1, C, D1 και D.

Ένας πίνακας ισοδυναμιών μεταξύ αυτών των κατηγοριών και των κατηγοριών που ορίζονται στις άδειες που έχουν εκδοθεί σε κράτη μέλη πριν από την παρούσα οδηγία, περιλαμβάνεται στην απόφαση (ΕΕ) 2016/1945.

Προϋποθέσεις για την έκδοση άδειας οδήγησης

• Οι άδειες πρέπει να αναγράφουν τους όρους υπό τους οποίους επιτρέπεται στον οδηγό να οδηγεί. Εάν επιτρέπεται η οδήγηση μόνο ορισμένων τύπων οχημάτων ή ειδικά προσαρμοσμένων οχημάτων, αυτό θα πρέπει να αναφέρεται με έναν κωδικό στην άδεια.
• Η χορήγηση της άδειας εξαρτάται και από τις παρακάτω προϋποθέσεις:
  • η άδεια για τις κατηγορίες C1, C, D1 και D χορηγείται μόνο στους οδηγούς που είναι ήδη κάτοχοι άδειας οχημάτων κατηγορίας Β·
  • η άδεια για τις κατηγορίες BE, C1E, CE, D1E και DE χορηγείται μόνο στους οδηγούς που είναι ήδη κάτοχοι άδειας οχημάτων των κατηγοριών B, C1, C, D1 και D, αντίστοιχα.
• Τα κατώτατα όρια ηλικίας για την έκδοση άδειας οδήγησης είναι:
  • 16 έτη για τις κατηγορίες ΑΜ, Α1 (ελαφρές μοτοσικλέτες) και Β1 (μηχανοκίνητα τρίκυκλα και τετράκυκλα)·
  • 18 έτη για τις κατηγορίες Α2, B, BE και C1·
  • 21 έτη για τις κατηγορίες C, CE, D1 και D1E·
  • 24 έτη για τις κατηγορίες D και DE.
• Τα κράτη μέλη μπορούν να αυξήσουν ή να μειώσουν τα κατώτατα όρια ηλικίας, εντός δεδομένων ορίων, για ορισμένες κατηγορίες.
• Τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι υποψήφιοι οδηγοί κατέχουν τη γνώση και τις δεξιότητες και επιδεικνύουν τη συμπεριφορά που απαιτείται για την οδήγηση μηχανοκίνητου οχήματος. Γενικώς, οι δοκιμασίες για αυτόν τον σκοπό οφείλουν να περιλαμβάνουν:
  • θεωρητική εξέταση·
  • δοκιμασία ικανοτήτων και συμπεριφοράς.

Εξεταστές άδειας οδήγησης

• Πρέπει να διαθέτουν ορισμένα ελάχιστα προσόντα για τη δοκιμασία ικανοτήτων και συμπεριφοράς.
• Υπόκεινται στις ρυθμίσεις εξασφάλισης της ποιότητας και οφείλουν να περνούν από διαρκή επιμόρφωση.

Τροποποιήσεις μετά την εμφάνιση της πανδημίας COVID-19

• Λόγω των δυσκολιών στην ανανέωση των αδειών οδήγησης εξαιτίας των έκτακτων περιστάσεων που δημιούργησε η εξάπλωση της COVID‐19, οι οποίες είχαν ήδη ανακύψει την 1η Φεβρουαρίου 2020 σε ορισμένα κράτη μέλη, ο κανονισμός (ΕΕ) 2020/698 παρατείνει την ισχύ ορισμένων αδειών οδήγησης κατά 7 μήνες από την ημερομηνία λήξης τους, ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχεια της οδικής κινητικότητας.
• Όταν ένα κράτος μέλος θεωρεί ότι η ανανέωση των αδειών οδήγησης είναι πιθανόν να παραμείνει ανέφικτη και πέραν της 31ης Αυγούστου 2020, λόγω των σχετικών με την COVID-19 μέτρων, πρέπει να υποβάλει, έως την 1η Αυγούστου 2020, αιτιολογημένη αίτηση για έγκριση παράτασης των σχετικών περιόδων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
• Λόγω της συνεχιζόμενης κρίσης της νόσου COVID-19, ο κανονισμός (ΕE) 2021/267 θεσπίζει ειδικά και προσωρινά μέτρα σχετικά με την ανανέωση ή παράταση αδειών και εγκρίσεων και την περιοδική κατάρτιση σε ορισμένους τομείς της νομοθεσίας για τις μεταφορές και την παράταση ορισμένων περιόδων που αναφέρονται στον κανονισμό (ΕE) 2020/698. Τα μέτρα περιγράφονται παρακάτω.
  • Η ισχύς των αδειών οδήγησης που λήγουν μεταξύ 1ης Σεπτεμβρίου 2020 και 30ης Ιουνίου 2021, κρίνεται ότι πρέπει να παραταθεί για μια περίοδο 10 μηνών από την ημερομηνία λήξης τους.
  • Η ισχύς των αδειών οδήγησης οι οποίες με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) 2020/698 θα έληγε μεταξύ 1ης Σεπτεμβρίου 2020 και 30ής Ιουνίου 2021 κρίνεται ότι πρέπει να παραταθεί ή να έχει παραταθεί για 6 μήνες ή έως την 1η Ιουλίου 2021, ανάλογα με το ποια ημερομηνία είναι μεταγενέστερη.
  • Όταν ένα κράτος μέλος θεωρεί ότι η ανανέωση της άδειας οδήγησης ενδέχεται να εξακολουθήσει να είναι πρακτικά ανέφικτη μετά την 30ή Ιουνίου 2021, λόγω μέτρων τα οποία έλαβε για την πρόληψη ή την ανάσχεση της διασποράς της νόσου COVID-19, μπορεί να υποβάλει αιτιολογημένη αίτηση για να λάβει άδεια παράτασης των περιόδων που αναφέρονται παραπάνω. Η αίτηση αυτή μπορεί να αφορά την περίοδο από την 1η Σεπτεμβρίου 2020 μέχρι την 30ή Ιουνίου 2021 ή την περίοδο των 10 μηνών, ή και τις δύο. Πρέπει να υποβληθεί στην Επιτροπή έως την 31η Μαΐου 2021.
  • Αν πληρούνται οι προϋποθέσεις και η αιτούμενη παράταση δεν συνεπάγεται δυσανάλογους κινδύνους όσον αφορά την ασφάλεια και την προστασία των μεταφορών, η Επιτροπή μπορεί να επιτρέπει στο κράτος μέλος που το αφορά να δώσει παράταση. Η παράταση πρέπει να περιορίζεται στην αναγκαία χρονική περίοδο κατά την οποία ενδέχεται να εξακολουθήσει να είναι ανέφικτη η ανανέωση αδειών οδήγησης, και η οποία, σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 6 μήνες. Η σχετική απόφαση της Επιτροπής δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
  • Όταν ένα κράτος μέλος δεν χρειάζεται να αξιοποιήσει τα μέτρα που θεσπίζονται με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/267, θα πρέπει να ενημερώσει την Επιτροπή για αυτό έως τις 3 Μαρτίου 2021. Η Επιτροπή πρέπει να ενημερώνει τα υπόλοιπα κράτη μέλη σχετικά με αυτό και να δημοσιεύσει σχετική ανακοίνωση στην Επίσημη Εφημερίδα. Ένα κράτος μέλος σε αυτήν την κατάσταση δεν πρέπει να εμποδίζει τις διασυνοριακές δραστηριότητες οποιουδήποτε οικονομικού φορέα ή προσώπου που βασίστηκε σε αυτά τα έκτακτα μέτρα άλλου κράτους μέλους.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

• Η οδηγία εφαρμόζεται από την 19η Ιανουαρίου 2007 και έπρεπε να γίνει νόμος στα κράτη μέλη έως την 19η Ιανουαρίου 2011.
• Τα κράτη μέλη οφείλουν να θέσουν σε εφαρμογή τους κανόνες της οδηγίας από τις 19 Ιανουαρίου 2013.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Άδεια οδήγησης (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία 2006/126/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2006, για την άδεια οδήγησης (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 403 της 30.12.2006, σ. 18-60)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2006/126/ΕΚ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/267 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2021, για τη θέσπιση ειδικών και προσωρινών μέτρων λόγω της συνεχιζόμενης κρίσης της νόσου COVID-19 σχετικά με την ανανέωση ή παράταση ορισμένων πιστοποιητικών, αδειών και εγκρίσεων, την αναβολή ορισμένων περιοδικών ελέγχων και περιοδικής κατάρτισης σε ορισμένους τομείς της νομοθεσίας για τις μεταφορές και την παράταση ορισμένων περιόδων που αναφέρονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2020/698 (ΕΕ L 60 της 22.2.2021, σ. 1-20)

Κανονισμός (ΕΕ) 2020/698 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Μαΐου 2020, για τη θέσπιση ειδικών και προσωρινών μέτρων λόγω της επιδημικής έκρηξης της COVID-19 και σχετικά με την ανανέωση ή επέκταση ορισμένων πιστοποιητικών, αδειών και εγκρίσεων και με την αναβολή ορισμένων περιοδικών ελέγχων και περιοδικής κατάρτισης σε ορισμένους τομείς της νομοθεσίας για τις μεταφορές (ΕΕ L 165 της 27.5.2020, σ. 10-24)

Απόφαση (ΕΕ) 2016/1945 της Επιτροπής, της 14ης Οκτωβρίου 2016, για την ισοδυναμία μεταξύ κατηγοριών αδειών οδήγησης (ΕΕ L 302 της 9.11.2016, σ. 62-162)

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 575/2014 της Επιτροπής, της 27ης Μαΐου 2014, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 383/2012 για τον καθορισμό τεχνικών απαιτήσεων όσον αφορά άδειες οδήγησης που περιλαμβάνουν υπόστρωμα αποθήκευσης (μικροεπεξεργαστή) (ΕΕ L 159 της 28.5.2014, σ. 47-49)

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 383/2012 της Επιτροπής, της 4ης Μαΐου 2012, για τον καθορισμό τεχνικών απαιτήσεων όσον αφορά άδειες οδήγησης που περιλαμβάνουν υπόστρωμα αποθήκευσης (μικροεπεξεργαστή) (ΕΕ L 120 της 5.5.2012, σ. 1-11)

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 07.07.2021