Παιδεία στα μέσα επικοινωνίας της ψηφιακής εποχής

Η παραγωγή και κατανάλωση οπτικοακουστικών προϊόντων στην ψηφιακή εποχή έχει προκαλέσει ανατροπές στον τομέα των μέσων επικοινωνίας. Τα ευρυζωνικά δίκτυα είναι πλέον προσιτά σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού και η ευρεία συμμετοχή στη δημιουργία περιεχομένου στο Διαδίκτυο έχει ως αποτέλεσμα να διατίθενται πρωτοφανείς ποσότητες πληροφοριών και οπτικοακουστικού περιεχομένου, εξέλιξη η οποία παρακινεί την Επιτροπή να υποστηρίξει τις πρωτοβουλίες γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών της 20ής Δεκεμβρίου 2007 - Ευρωπαϊκή προσέγγιση σχετικά με το γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας σε ψηφιακό περιβάλλον [COM(2007) 833 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Ο γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας ορίζεται ως η ικανότητα πρόσβασης σε αυτά, η κατανόηση και κριτική αξιολόγησή τους και η δημιουργία περιεχομένου.

Είναι απαραίτητο στοιχείο για την πλήρη ανάπτυξη της ιδιότητας του ενεργού πολίτη. Παρέχει στους Ευρωπαίους πολίτες τη δυνατότητα να αντιλαμβάνονται καλύτερα την πολιτιστική και οικονομική διάσταση όλων των μέσων επικοινωνίας που χρησιμοποιούν την ψηφιακή τεχνολογία (τηλεόραση, κινηματογράφος, βίντεο, ιστότοποι, ραδιόφωνο, βιντεοπαιχνίδα και εικονικές κοινότητες).

Η υψηλού επιπέδου παιδεία στα μέσα επικοινωνίας μπορεί να συμβάλει στην πραγμάτωση των στόχων της Λισσαβόνας ευνοώντας την ανάδυση μιας οικονομίας της γνώσης και τονώνοντας την ανταγωνιστικότητα στους τομείς των τεχνολογιών των πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) και των ΜΜΕ.

Ο γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας μπορεί να δώσει νέα ώθηση στην ευρωπαϊκή οπτικοακουστική πολιτική. Στην έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή της νέας οδηγίας «Υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων» θα εκτιμηθεί ειδικότερα ο βαθμός γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας, σε όλα τα κράτη μέλη, μέχρι το 2011. Η εν λόγω οδηγία αφορά επίσης το υποστηρικτικό πρόγραμμα MEDIA 2007 και δίνει έμφαση στην πρόσβαση στα οπτικοακουστικά έργα και στην προβολή της ευρωπαϊκής οπτικοακουστικής κληρονομιάς.

Πώς θα εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα του γραμματισμού στα μέσα;

Η Επιτροπή εξετάζει το γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας από τρεις πλευρές:

• το διαδικτυακό περιεχόμενο,
• την εμπορική επικοινωνία,
• τα οπτικοακουστικά έργα.

Η ύπαρξη ουσιαστικής παιδείας στα μέσα επικοινωνίας παρέχει την ικανότητα στους χρήστες τους να αξιολογούν το περιεχόμενο των ιστοτόπων με κριτική διάθεση. Η Επιτροπή είναι της γνώμης, παραδείγματος χάριν, ότι θα πρέπει μάλλον να αναπτυχθεί στους καταναλωτές η ικανότητα κριτικής προσέγγισης των διαφημίσεων παρά να απαγορευθούν ορισμένες διαφημιστικές πρακτικές.

Ο γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας πρέπει να συντελεί γενικότερα στην προώθηση της επιγραμμικής προσβασιμότητας ώστε να ωφελούνται από τις εξελίξεις της κοινωνίας της πληροφορίας και οι ανάπηροι, τα κοινωνικώς μειονεκτούντα άτομα και τα άτομα που υφίστανται διακρίσεις λόγω φύλου, εθνοτικής προέλευσης, ηλικίας, θρησκείας ή σεξουαλικού προσανατολισμού.

Όσον αφορά τα οπτικοακουστικά έργα, η παιδεία στα μέσα επικοινωνίας συνίσταται στην ευαισθητοποίηση του κοινού στην ευρωπαϊκή κινηματογραφική κληρονομιά και τη στήριξη της δημιουργικότητας σε οπτικοακουστικό επίπεδο.

Η ανακοίνωση βασίζεται στα πορίσματα της ευρύτατης δημόσιας διαβούλευσης που δρομολογήθηκε τον Οκτώβριο του 2006 (pdf (DE) (EN) (FR)), στα οποία δίνεται έμφαση στη διάδοση των τοπικών και εθνικών ορθών πρακτικών στο χώρο του γραμματισμού στα μέσα ενημέρωσης.

Με δεδομένες τις παραπάνω προτεραιότητες, καλούνται τα κράτη μέλη:

• να ενθαρρύνουν τις αρμόδιες εθνικές ρυθμιστικές αρχές στον τομέα των οπτικοακουστικών και ηλεκτρονικών επικοινωνιών να συμμετάσχουν ενεργητικότερα στις πρωτοβουλίες γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας·
• να εξασφαλίσουν την τακτική παρακολούθηση των πρωτοβουλιών γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας και να καθορίσουν νέα κριτήρια αξιολόγησης·
• να θεσπίσουν κώδικες δεοντολογίας ή κανονιστικά πλαίσια σε συνεργασία με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, δηλαδή τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές, τις ενώσεις καταναλωτών, τους προμηθευτές και παραγωγούς περιεχομένου, τις επιχειρήσεις επικοινωνιακών μέσων, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τους πολιτιστικούς θεσμούς και τα κέντρα έρευνας.

Πλαίσιο

Στη σύσταση για την προστασία των ανηλίκων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας (esdeenfr) και για το δικαίωμα απάντησης σε σχέση με την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας οπτικοακουστικών υπηρεσιών και υπηρεσιών πληροφόρησης, τονίζεται ειδικά η σημασία της παιδείας στα μέσα επικοινωνίας.

Οι προβλεπόμενες πρωτοβουλίες για το γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας θα θεσπιστούν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έτους διαπολιτισμικού διαλόγου.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 30.01.2008