Προς μια ενιαία αγορά επιγραμμικού δημιουργικού περιεχομένου

Τα επιγραμμικά περιεχόμενα δεν γνωρίζουν σύνορα και αυξάνονται. Αγγίζοντας 500 εκατομμύρια περίπου καταναλωτές, οι υπηρεσίες περιεχομένου θα μπορούσαν μέχρι το 2010 να ενισχύσουν σημαντικά την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας της μουσικής, των ταινιών και των παιχνιδιών. Για το λόγο αυτό, η Επιτροπή ενθαρρύνει την ανάπτυξη εσωτερικής αγοράς επιγραμμικού δημιουργικού περιεχομένου, πιο ισχυρής και που να σέβεται περισσότερο τους καταναλωτές.

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών της 3ης Ιανουαρίου 2008 σχετικά με το επιγραμμικό δημιουργικό περιεχόμενο στην ενιαία αγορά [COM(2007) 836 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Η παρούσα ανακοίνωση θίγει ένα μεγάλο φάσμα θεμάτων σχετικών με το επιγραμμικό δημιουργικό περιεχόμενο *. Σηματοδοτεί την ανάληψη από την Επιτροπή της πρωτοβουλίας «επιγραμμικά περιεχόμενα», που στόχο έχει τη βελτιωμένη διάθεση επιγραμμικών περιεχομένων με την ανάπτυξη νέων και καινοτόμων οικονομικών προτύπων και την εξασφάλιση επιπρόσθετου εισοδήματος για όλους τους συντελεστές της αξιακής αλυσίδας.

Αφορά επίσης την προσπάθεια να δοθεί ώθηση στην ανάδειξη μιας ενιαίας επιγραμμικής αγοράς μουσικής, ταινιών και παιχνιδιών.

Η συνεχώς αυξανόμενη διαθεσιμότητα ευρυζωνικής διαδικτυακής πρόσβασης (εξάπλωση προηγμένων κινητών δικτύων) και οι δυνατότητες διάδοσης περιεχομένου (μαζική διάδοση ψηφιακών συσκευών) ανοίγουν νέες προοπτικές τόσο για την ευρωπαϊκή βιομηχανία επιγραμμικού περιεχομένου όσο και για τους ευρωπαίους καταναλωτές.

Σύμφωνα με κάποιες μελέτες που αφορούν και τα 25 κράτη μέλη, τα έσοδα που προέρχονται από την πώληση επιγραμμικού περιεχομένου θα αυξηθούν από 1,8 δισ. ευρώ το 2005 σε 8,3 δισ. ευρώ το 2010.

Η τρέχουσα νομοθεσία που διέπει τον τομέα του επιγραμμικού ευρωπαϊκού περιεχομένου είναι υπερβολικά κατακερματισμένη και χωρίς διαφάνεια. Ένας από τους κύριους στόχους του στρατηγικού πλαισίου i2010 που ξεκίνησε το 2005 απέβλεπε στη δημιουργία ανοικτής και ανταγωνιστικής αγοράς για τις υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).

Η κατάσταση αυτή πάντως δημιουργεί νέες προκλήσεις, που περιλαμβάνουν από τα πνευματικά δικαιώματα μέχρι την προστασία των καταναλωτών, καλύπτοντας και τεχνικής φύσεως θέματα (ραδιοφάσμα και υψηλή ταχύτητα). Η παρούσα ανακοίνωση αφορά ειδικά στη διάδοση επιγραμμικού περιεχομένου.

Ζητήματα που συνδέονται με την ανάπτυξη μιας ενιαίας αγοράς επιγραμμικού δημιουργικού περιεχομένου

Τρεις είναι οι στόχοι που πρέπει να επιτευχθούν για να εξασφαλιστεί η μεταφορά υπηρεσιών δημιουργικού περιεχομένου σε επιγραμμικό περιβάλλον, συγκεκριμένα:

Βασιζόμενη στη δημόσια διαβούλευση (EN) για τα θέματα αυτά το 2006, η Επιτροπή εντόπισε τους κύριους άξονες στους οποίους δικαιολογείται η ανάληψη κοινοτικής δράσης:

Η μη διαθεσιμότητα δημιουργικού περιεχομένου με στόχο την επιγραμμική διάθεση και ο περιορισμένος αριθμός αδειών εκμετάλλευσης που παρέχονται στους νέους δίαυλους μετάδοσης παραμένουν σημαντικά εμπόδια στην ανάπτυξη υπηρεσιών που προσφέρουν επιγραμμικό περιεχόμενο. Η διαθεσιμότητα δημιουργικού περιεχομένου δεν ενισχύεται επαρκώς από την ανάπτυξη νέων μορφών διάδοσης. Οι δικαιούχοι φοβούνται ότι θα χάσουν τον έλεγχο καθώς η ανάπτυξη της πειρατείας στο ψηφιακό περιβάλλον απεδείχθη ιδιαίτερα επιζήμια και οι διανομείς δεν κατορθώνουν να συντονιστούν με τους κατόχους περιεχομένου για τους εμπορικούς όρους εκμετάλλευσης του περιεχομένου. Η κατάσταση αυτή εμποδίζει την έκδοση αδειών για τις νέες πλατφόρμες όσον αφορά το επιγραμμικό περιεχόμενο. Άλλο λόγο ανησυχίας αποτελεί το υψηλό κόστος συναλλαγών που σχετίζεται με τη χορήγηση δικαιωμάτων. Με την ενίσχυση του διαμεσολαβητικού της ρόλου στη νέα πλατφόρμα συζήτησης για το επιγραμμικό περιεχόμενο, η Επιτροπή επιθυμεί να καθιερώσει εποικοδομητικό διάλογο μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών.

Η απουσία διακρατικών αδειών για το δημιουργικό περιεχόμενο εμποδίζει την πλήρη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πολιτιστικών έργων εκτός των αντίστοιχων εθνικών εδαφών, ενώ οι υπηρεσίες περιεχομένου είναι διαθέσιμες σε ολόκληρη την εσωτερική αγορά. Η Επιτροπή είχε ήδη συστήσει τη δημιουργία συστήματος διακρατικών αδειών όσον αφορά ειδικά τον τομέα των επιγραμμικών μουσικών έργων.

Η Επιτροπή ενθαρρύνει τη θέσπιση πλαισίου για τη διαλειτουργικότητα * και τη διαφάνεια των συστημάτων ψηφιακής διαχείρισης των δικαιωμάτων που θα εγγυάται στους κατόχους δικαιωμάτων την τήρησή τους σε ψηφιακό περιβάλλον, εξασφαλίζοντας παράλληλα τη σαφή πληροφόρηση των καταναλωτών σχετικά με τους όρους χρησιμοποίησης του περιεχομένου που τηλεφορτώνεται και της διαλειτουργικότητας των αντίστοιχων επιγραμμικών υπηρεσιών.

Η Επιτροπή καλεί τους παρόχους πρόσβασης και υπηρεσιών, τους κατόχους δικαιωμάτων και τους καταναλωτές να συνεργαστούν στενά στη βάση ενός «κώδικα δεοντολογίας» για την καταπολέμηση της επιγραμμικής πειρατείας και τη διασφάλιση ευρείας νόμιμης επιγραμμικής προσφοράς.

Προσέγγιση σε δύο χρόνους: επικοινωνία και διαβούλευση

Η προσέγγιση της Επιτροπής είναι διττή. Αφενός, να θεσπιστεί ένα νέο πλαίσιο συζήτησης ανάμεσα στους ενδιαφερόμενους, με τη δημιουργία πλατφόρμας συζήτησης για το σύνολο των θεμάτων που άπτονται του επιγραμμικού δημιουργικού περιεχομένου (διαθεσιμότητα περιεχομένου, βελτίωση των μηχανισμών χορήγησης δικαιωμάτων, ανάπτυξη των πολυεθνικών αδειών, επιγραμμική διαχείριση πνευματικών δικαιωμάτων, μηχανισμοί συνεργασίας για την καλύτερη επιβολή των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας σε ψηφιακό περιβάλλον κ.λπ.) και, αφετέρου, να προετοιμαστεί η έγκριση πρότασης σύστασης για το επιγραμμικό δημιουργικό περιεχόμενο στα μέσα Μαΐου 2008.

Ανατρέχοντας στα παραρτήματα της παρούσας ανακοίνωσης, οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να αποφανθούν μέχρι τις 29 Φεβρουαρίου για τα κυριότερα ζητήματα που συνδέονται με την ανάπτυξη ενιαίας αγοράς επιγραμμικού ψηφιακού περιεχομένου.

Λέξεις-κλειδιά της πράξης

Επιγραμμικό δημιουργικό περιεχόμενο: το περιεχόμενο και οι υπηρεσίες όπως οι επιγραμμικές οπτικοακουστικές δημιουργίες (κινηματογράφος, τηλεόραση), μουσική ραδιόφωνο, τα επιγραμμικά παιχνίδια, η επιγραμμική δημοσίευση, το επιγραμμικό εκπαιδευτικό περιεχόμενο, καθώς και το περιεχόμενο που δημιουργείται από τους χρήστες.
Διαλειτουργικότητα: δηλώνει το γεγονός ότι αρκετά συστήματα, όμοια ή εντελώς διαφορετικά, έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνούν με σαφήνεια και να συνεργάζονται. Η διαλειτουργικότητα είναι πολύ σημαντική έννοια για το παγκόσμιο τηλεφωνικό δίκτυο και το Διαδίκτυο, τα οποία, από τη φύση τους, είναι ετερογενή και όπου συναντώνται διαφορετικά και ποικίλα υλικά. Πρέπει συνεπώς οι ανακοινώσεις να πληρούν σαφώς καθορισμένα και μονοσήμαντα πρότυπα.

Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 20ής Νοεμβρίου 2008 σχετικά με την ανάπτυξη της νόμιμης επιγραμμικής προσφοράς προϊόντων πολιτιστικού και δημιουργικού περιεχομένου, την πρόληψη και την καταπολέμηση της πειρατείας στο ψηφιακό περιβάλλον [Επίσημη Εφημερίδα C 319 της 13.12.2008]. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διαπιστώνει στα συμπεράσματά του ότι η επιγραμμική διάδοση προϊόντων πολιτιστικού περιεχομένου αποτελεί σημαντικό μέσο για την πρόσβαση στον πολιτισμό, την οικονομική ανάπτυξη, την απασχόληση και την πολιτιστική πολυμορφία. Οι δυνατότητές της για ανάπτυξη στην Ευρώπη είναι σημαντικές, όμως ενδέχεται να αντιμετωπίσει εμπόδια λόγω της επιγραμμικής πειρατείας η οποία θίγει την αμοιβή των κατόχων δικαιωμάτων δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων.

Το Συμβούλιο καλεί τα κράτη μέλη να να εντοπίσουν λύσεις για την καταπολέμηση της επιγραμμικής πειρατείας, ευνοόντας παράλληλα την ανάπτυξη της νόμιμης επιγραμμικής προσφοράς. Εξάλλου, τα κράτη μέλη καλούνται επίσης να προωθήσουν την προσφορά οπτικοακουστικών και κινηματογραφικών έργων, ιδίως με την εισαγωγή της οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων. Βάσει αυτών, η Ευρωπαίκή Επιτροπή καλείται να συνεργαστεί στενά με τα κράτη μέλη.