Οι μονομερείς πράξεις

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Άρθρο 288 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Άρθρο 289 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 288 ΚΑΙ 289 ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ (ΣΛΕΕ);

Περιγράφουν τις κύριες μονομερείς πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 288), και ιδίως εκείνες που είναι νομικές πράξεις (άρθρο 299).

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Τι είναι μονομερείς πράξεις;

Μεταξύ των πηγών του δικαίου της ΕΕ, οι μονομερείς πράξεις είναι μέρος του παράγωγου δικαίου της ΕΕ, όπως και οι συμβάσεις και οι συμφωνίες.
Εγκρίνονται αυτόνομα από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ βάσει των ιδρυτικών συνθηκών.

Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι μονομερών πράξεων;

Πρόκειται κυρίως για πράξεις που απαριθμούνται στο άρθρο 288 της ΣΛΕΕ:
- Κανονισμοί, οδηγίες και αποφάσεις οι οποίες, όπως αναφέρεται στο άρθρο 289, είναι νομικές πράξεις. Εγκρίνονται μέσω της νομοθετικής διαδικασίας και έχουν δεσμευτική ισχύ, με διαφορετικά πεδία εφαρμογής και δεσμευτική ισχύ.
- Γνωμοδοτήσεις και συστάσεις, οι οποίες δεν είναι νομικές πράξεις. Δεν παρέχουν δικαιώματα ή υποχρεώσεις σε αυτούς στους οποίους απευθύνονται, αλλά μπορούν να παρέχουν καθοδήγηση όσον αφορά την ερμηνεία και το περιεχόμενο του κοινοτικού δικαίου.
Άλλες μη δεσμευτικές μονομερείς πράξεις, πιο πολιτικού χαρακτήρα, καλούνται «άτυπες πράξεις» —όχι επειδή δεν χρησιμοποιούνται συχνά, αλλά επειδή δεν περιλαμβάνονται στο άρθρο 288. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται ψηφίσματα, συμπεράσματα, ανακοινώσεις και πράσινες και λευκές βίβλοι. Αναφέρονται σε άλλα άρθρα των Συνθηκών της ΕΕ ή προέρχονται από την πρακτική των θεσμικών οργάνων της ΕΕ.

Νομικό καθεστώς των μονομερών πράξεων

Τα θεσμικά κοινοτικά όργανα είναι ελεύθερα να επιλέξουν τον τύπο της πράξης που θεωρούν ότι είναι η πλέον ενδεδειγμένη για να θέσουν σε εφαρμογή την πολιτική τους.
Ωστόσο, δεδομένου ότι η ΕΕ έχει μόνο τις αρμοδιότητες που της έχουν ανατεθεί από τις Συνθήκες, κάθε πράξη πρέπει να αναφέρει τη νομική βάση στη ΣΛΕΕ που αντιστοιχεί στον τομέα στον οποίο τα θεσμικά κοινοτικά όργανα αναλαμβάνουν δράση.
Επιπλέον, οι πράξεις υπόκεινται στην υποχρέωση αναφοράς των νομικών πράξεων που αναθέτουν την αρμοδιότητα έγκρισής τους (τα σημεία αναφοράς ξεκινούν με τις λέξεις «έχοντας υπόψη») και να κάνουν αναφορά στη νομική βάση στην οποία στηρίζονται (οι αιτιολογικές σκέψεις ξεκινούν με τη λέξη «εκτιμώντας»).
Οι πράξεις πρέπει να δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Μπορούν να τεθούν σε ισχύ την ημέρα της δημοσίευσής τους, εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά στο κείμενό τους (όπως συμβαίνει συχνά).
Η νομιμότητά τους μπορεί να αμφισβητηθεί ενώπιον του Δικαστηρίου της ΕΕ.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στα εξής:

Δίκαιο της ΕΕ (διαδικτυακή πύλη ευρωπαϊκής ηλεκτρονικής δικαιοσύνης).

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος έκτο — Θεσμικές και δημοσιονομικές διατάξεις — Θεσμικές διατάξεις — Κεφάλαιο 2 — Νομικές πράξεις της Ένωσης, διαδικασίες θέσπισης και άλλες διατάξεις — Τμήμα 1 — Οι νομικές πράξεις της Ένωσης — Άρθρο 288 (πρώην άρθρο 249 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 171–172)

τελευταία ενημέρωση 21.03.2018