Διοργανική συμφωνία για τη «Βελτίωση της νομοθεσίας»

Κωδικοποίηση, αναδιατύπωση, αυτορρύθμιση, από κοινού ρύθμιση, αναλύσεις αντικτύπου, διαβουλεύσεις κ.λπ., τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα διαθέτουν πληθώρα μέσων για τη βελτίωση και την απλούστευση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Με την παρούσα διοργανική συμφωνία, αναλαμβάνουν τη δέσμευση να εργαστούν από κοινού για τη βελτίωση της νομοθεσίας.

Η παρούσα διοργανική συμφωνία αφορά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και την Επιτροπή. Η συμφωνία καθορίζει τις γενικές αρχές και τις μεθόδους συνεργασίας μεταξύ των θεσμικών οργάνων στο πλαίσιο της νομοθετικής διαδικασίας. Στόχος της συμφωνίας είναι η βελτιστοποίηση της εκπόνησης και της εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης.

Βελτίωση της διοργανικής συνεργασίας και διαφάνεια

Τα τρία θεσμικά όργανα συμφωνούν, κατ’ αρχάς, να βελτιώσουν το συντονισμό της νομοθετικής διαδικασίας. Προς τούτο θα πρέπει να ενημερώνονται έγκαιρα για τα σχέδια και τις εργασίες τους, για παράδειγμα μέσω του ετήσιου νομοθετικού τους χρονοδιαγράμματος ή ακόμη μέσω του συγχρονισμού της επεξεργασίας των κοινών φακέλων σε επίπεδο προπαρασκευαστικών φορέων κάθε οργάνου.

Τα τρία θεσμικά όργανα αναλαμβάνουν τη δέσμευση να ενισχύσουν τη διαφάνεια και τη δυνατότητα πρόσβασης των πολιτών στις πληροφορίες, π.χ. με τη μέγιστη δυνατή διάδοση των δημοσίων συζητήσεων, μέσω της συστηματικής χρήσης των νέων τεχνολογιών επικοινωνίας, τη διεύρυνση της πρόσβασης του κοινού στην EUR-Lex και τέλος την πραγματοποίηση κοινών και για τα τρία θεσμικά όργανα συνεντεύξεων τύπου, οσάκις καταλήγουν σε συμφωνία στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας.

Για κάθε πρόταση, η Επιτροπή εξηγεί και αιτιολογεί ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου την επιλογή του νομοθετικού μέσου και της νομικής βάσης. Μεριμνά ώστε το προτεινόμενο μέτρο να είναι απλό και αναγκαίο.

Προώθηση της από κοινού ρύθμισης και της αυτορρύθμισης

Η ΕΕ νομοθετεί μόνο εφόσον παρίσταται ανάγκη. Μερικές φορές είναι σκόπιμη η προσφυγή σε εναλλακτικούς μηχανισμούς ρύθμισης, όπως η από κοινού ρύθμιση ή η αυτορρύθμιση.

Ως από κοινού ρύθμιση νοείται ο μηχανισμός με τον οποίο μια νομοθετική πράξη αναθέτει την υλοποίηση των στόχων που ορίζει η νομοθετική αρχή στα αναγνωρισμένα στον τομέα αυτό ενδιαφερόμενα μέρη (οικονομικοί φορείς, κοινωνικοί εταίροι, μη κυβερνητικές οργανώσεις, κλπ.). Η βασική νομοθετική πράξη καθορίζει το πλαίσιο και την έκταση της από κοινού ρύθμισης. Τα ενδιαφερόμενα μέρη μπορούν στη συνέχεια να συνάψουν εκούσιες συμφωνίες μεταξύ τους ώστε να υλοποιήσουν τους στόχους της νομοθετικής πράξης.

Ως αυτορρύθμιση νοείται η δυνατότητα που έχουν οι οικονομικοί φορείς, οι κοινωνικοί εταίροι, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις ή οι ενώσεις, να θεσπίζουν μεταξύ τους και προς ιδία χρήση κοινές κατευθυντήριες γραμμές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για παράδειγμα με τη μορφή κωδίκων δεοντολογίας ή τομεακών συμφωνιών. Συνήθως δεν συνεπάγονται τοποθέτηση εκ μέρους των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, τα οποία διατηρούν ωστόσο τη δυνατότητα έγκρισης νομοθετικής πράξης όταν εμπίπτει σε τομέα όπου η ΕΕ διαθέτει αρμοδιότητα.

Τα τρία θεσμικά όργανα δεσμεύονται να εκδίδουν σαφή, απλή και αποτελεσματική νομοθεσία. Η Επιτροπή καλείται να προβαίνει σε προνομοθετικές διαβουλεύσεις και να δημοσιοποιεί τα αποτελέσματά τους.Η Επιτροπή θα συνεχίσει την κατάρτιση αναλύσεων αντικτύπου για τα μείζονα νομοθετικά σχέδια, προκειμένου να αξιολογεί τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές τους συνέπειες. Σε περίπτωση ουσιώδους τροποποίησης της προτεινόμενης πράξης από το Συμβούλιο ή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θεωρείται, επίσης, σκόπιμη η διεξαγωγή ανάλυσης αντικτύπου για την εν λόγω τροποποίηση. Προκειμένου να βελτιωθεί η συνοχή των κειμένων, είναι αναγκαία η νομική επαλήθευση πριν από την οριστική έκδοση της πράξης.

Βελτίωση της μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο και της εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης

Προκειμένου να παροτρύνονται τα κράτη μέλη να μεταφέρουν το δίκαιο της Ένωσης σωστά και εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών, οι οδηγίες πρέπει να προβλέπουν υποχρεωτική προθεσμία μεταφοράς η οποία, κατά κανόνα, δεν υπερβαίνει τα δύο έτη. Η Επιτροπή έχει τη δυνατότητα να κινεί διαδικασία επί παραβάσει σε περίπτωση μη τήρησης της προθεσμίας μεταφοράς. Καταρτίζει ετήσιες εκθέσεις για την αξιολόγηση της μεταφοράς των οδηγιών στα διάφορα κράτη μέλη.

Η απλούστευση της νομοθεσίας μπορεί να επιτευχθεί με διάφορους τρόπους: με την κατάργηση πράξεων που πλέον δεν εφαρμόζονται ή με την κωδικοποίηση και την αναδιατύπωση άλλων. Ως κωδικοποίηση νοείται η διαδικασία που έχει στόχο την κατάργηση των πράξεων που αποτελούν το αντικείμενο της κωδικοποίησης και την αντικατάστασή τους από μία ενιαία πράξη η οποία ουδεμία τροποποίηση επί της ουσίας επιφέρει στις εν λόγω πράξεις. Η αναδιατύπωση συνίσταται στην έκδοση νέας νομικής πράξης που ενσωματώνει σε ενιαίο κείμενο τόσο τις τροποποιήσεις ουσίας που επιφέρει σε μια προϋπάρχουσα πράξη όσο και τις διατάξεις της τελευταίας που παραμένουν αμετάβλητες. Η νέα νομική πράξη αντικαθιστά και καταργεί την προϋπάρχουσα.

Παραπομπες

Πράξη	Θέση σε ισχύ	Προθεσμία για τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών	Επίσημη Εφημερίδα
Διοργανική συμφωνία	16.12.2003	-	ΕΕ C 321 της 31.12.2003

Διοργανική συμφωνία της 22ας Δεκεμβρίου 1998 για τις κοινές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την ποιότητα της διατύπωσης της κοινοτικής νομοθεσίας [ΕΕ C 73 της 17.3.1999]

Η εν λόγω διοργανική συμφωνία θεσπίζει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την ποιότητα της διατύπωσης της κοινοτικής νομοθεσίας. Για παράδειγμα, όλες οι πράξεις πρέπει να έχουν μια τυποποιημένη διάρθρωση (τίτλος, προοίμιο, διατακτικό, παραρτήματα).Το περιεχόμενο των πράξεων πρέπει να διατυπώνεται με λιτό και ομοιογενή τρόπο.

Διοργανική συμφωνία της 20ής Δεκεμβρίου 1994 – Ταχεία μέθοδος εργασίας για την επίσημη κωδικοποίηση νομοθετικών κειμένων [Επίσημη Εφημερίδα C 102 της 4.4.1996]. Η εν λόγω διοργανική συμφωνία σκοπό έχει να υπενθυμίσει ότι η κωδικοποίηση δεν επιφέρει ουδεμία ουσιώδη τροποποίηση στις σχετικές πράξεις. Η πρόταση κωδικοποίησης της Επιτροπής θα εξετάζεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από το Συμβούλιο σύμφωνα με μια ταχεία διαδικασία.

Διοργανική συμφωνία της 28ης Νοεμβρίου 2001 για μια πλέον συστηματοποιημένη χρήση της τεχνικής της αναδιατύπωσης των νομικών πράξεων [ΕΕ C 77 της 28.3.2002]. Η εν λόγω διοργανική συμφωνία θεσπίζει τις λεπτομέρειες της αναδιατύπωσης: στην αιτιολογική έκθεση πρέπει να αναφέρονται με σαφήνεια οι λόγοι που την υπαγορεύουν. Πρέπει να αναφέρονται επακριβώς οι διατάξεις της προϋπάρχουσας πράξης που παραμένουν αμετάβλητες.