Απλούστευση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος

Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και οι Ευρωπαίοι πολίτες δυσανασχετούν για τον διοικητικό φόρτο που επιφέρουν οι κανονιστικές ρυθμίσεις. Η νομοθεσία συνεπάγεται μερικές φορές κόστος και μπορεί να επιβραδύνει την καινοτομία, την παραγωγικότητα και την ανάπτυξη. Η παρούσα ανακοίνωση αποσκοπεί να αποκαταστήσει αυτές τις δυσλειτουργίες και ορίζει τη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική απλούστευσης του ρυθμιστικού περιβάλλοντος.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, της 25ης Οκτωβρίου 2005 - Εφαρμογή του κοινοτικού προγράμματος της Λισσαβόνας - Στρατηγική για την απλούστευση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος [COM(2005) 535 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Προκειμένου να διεκπεραιώσει τη στρατηγική της Λισσαβόνας, η απλούστευση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος είναι μια προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι σκόπιμο να παράγονται κανονισμοί που δεν υπερβαίνουν το αναγκαίο για την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων. Πράγματι, κάποιες διατάξεις είναι υπερβολικά ρυθμιστικές και υπερβολικά δαπανηρές. Αλλες είναι μη συνεκτικές, ασαφείς ή ξεπερασμένες. Οι ευρωπαϊκές μικρομεσαίες επιχειρήσεις επωμίζονται δυσανάλογα τα νομοθετικά και διοικητικά βάρη και απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή. Το ρυθμιστικό πλαίσιο πρέπει να είναι πιο απλό και πιο αποτελεσματικό. Η Επιτροπή τονίζει ότι η απλούστευση δεν είναι συνώνυμη της απορρύθμισης: στοχεύει να βοηθήσει τους πολίτες και τους οικονομικούς παράγοντες να βρίσκουν τη θέση τους μέσα στο ρυθμιστικό περιβάλλον.

Η παρούσα ανακοίνωση δίνει συνέχεια στην ανακοίνωση του Μαρτίου του 2005 για τις κανονιστικές ρυθμίσεις όσον αφορά την ανάπτυξη και την απασχόληση.

Μια νέα στρατηγική απλούστευσης σε ευρωπαϊκή κλίμακα

Προκειμένου να εφαρμόσει τη στρατηγική της, η Επιτροπή έχει καταρτίσει ένα κυλιόμενο πρόγραμμα απλούστευσης, το οποίο καθορίζει τα νομοθετικά κείμενα που θέλει να απλουστεύσει η Επιτροπή κατά τη διάρκεια των τριών επόμενων ετών. Η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη την άποψη των κρατών μελών, του επιχειρηματικού κόσμου και του κοινού χάρη στις διαβουλεύσεις μέσω του Διαδικτύου. Το πρόγραμμα απλούστευσης αφορά κάποιους βασικούς τομείς για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων όπως το εταιρικό δίκαιο, τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, τις μεταφορές, την προστασία των καταναλωτών και τα απόβλητα. Θα αναθεωρηθεί και θα επικαιροποιηθεί συστηματικά. Η Επιτροπή προβλέπει επίσης να ενσωματώσει τις κύριες πρωτοβουλίες απλούστευσης μέσα στα ετήσια νομοθετικά προγράμματα εργασίας της. Μια σειρά πρόσθετων ανακοινώσεων θα αφορά τους τομείς της γεωργίας, του περιβάλλοντος, της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία, της αλιείας, της φορολογίας, των τελωνείων, των στατιστικών και του δικαιώματος της εργασίας. Το κυλιόμενο πρόγραμμα περιλαμβάνει πρωτοβουλίες γενικής απλούστευσης, τομεακές διατάξεις και οριζόντιες διατάξεις ανάλογα με τους τομείς.

Η Επιτροπή βασίζει την προσέγγιση της απλούστευσης σε μια τομεακή αξιολόγηση. Προτίθεται να εκτιμήσει τον αντίκτυπο της γενικής νομοθεσίας και τον αντίκτυπο της τομεακής νομοθεσίας, κυρίως τις οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές πτυχές, για όλους τους συμμετέχοντες σε κάθε τομέα που εξετάζεται. Αυτή η εκτίμηση θα αποτελείται από ανάλυση των πλεονεκτημάτων και των διοικητικών και άλλων δαπανών της οικείας νομοθεσίας. Αρχικά, θα δοθεί έμφαση στους εξής τρεις τομείς: αυτοκίνητο, κατασκευές και απόβλητα. Βαθμιαία, η Επιτροπή θα επεκτείνει την προσέγγισή της σε άλλους βιομηχανικούς τομείς όπως τα φαρμακευτικά προϊόντα, οι μηχανολογικές κατασκευές, οι τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας και οι τομείς υψηλής έντασης ενέργειας. Τέλος, η Επιτροπή θα ασχοληθεί ιδιαίτερα με τις υπηρεσίες που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 70% του ΑΕγχΠ της ΕΕ ώστε να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητά τους.

Η προσέγγιση της απλούστευσης που επιλέχθηκε από την Επιτροπή

Η Επιτροπή προβλέπει να προσφύγει σε αρκετές μεθόδους απλούστευσης, μεταξύ των οποίων:

• κατάργηση: η Επιτροπή θα συνεχίσει τις προσπάθειές της να καταργήσει τις ξεπερασμένες ή άνευ αντικειμένου νομικές πράξεις. Τα κράτη μέλη πρέπει να καταργήσουν και τις εθνικές διατάξεις που αντιστοιχούν στις καταργηθείσες κοινοτικές πράξεις. Η Επιτροπή προβλέπει να εισαγάγει στις νομοθετικές προτάσεις της ρήτρες αναθεώρησης και ρήτρες λήξης ισχύος·
• κωδικοποίηση: διευκολύνει τη διαφάνεια και την εκτέλεση της νομοθεσίας. Η Επιτροπή προτίθεται να ολοκληρώσει την κωδικοποίηση έως το 2007·
• αναδιατύπωση: αναδιατυπώνει και κωδικοποιεί ταυτόχρονα τις οικείες νομικές πράξεις και συμβάλλει επομένως στη δημιουργία ενός σαφέστερου και απλούστερου ρυθμιστικού πλαισίου για τους οικονομικούς παράγοντες. Η Επιτροπή προβλέπει την προσφυγή σε αυτή τη μέθοδο στην περίπτωση των προτάσεων για τροποποίηση των υφιστάμενων πράξεων, ιδιαίτερα για αποτελεσματικότερες τροποποιήσεις σε επίπεδο απλούστευσης·
• τροποποίηση της ρυθμιστικής προσέγγισης: αρχικά η Επιτροπή επιθυμεί να περιορίσει την προσφυγή στο νομοθέτη χάρη σε μεθόδους όπως η συρρύθμιση και ο ορισμός ουσιαστικών απαιτήσεων στο πλαίσιο της εναρμόνισης. Η τυποποίηση είναι ένα παράδειγμα συρρύθμισης που ενθαρρύνει ενεργά η Επιτροπή. Όσον αφορά την τεχνική εναρμόνιση, η Επιτροπή επιθυμεί να περιορίσει το περιεχόμενο της κοινοτικής νομοθεσίας στις ουσιαστικές απαιτήσεις. Για τις λεπτομερείς τεχνικές προδιαγραφές, η Επιτροπή παραπέμπει τις επιχειρήσεις στα εναρμονισμένα ευρωπαϊκά πρότυπα. Η Επιτροπή προβλέπει απλουστευμένες διαδικασίες για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης. Αυτές οι μέθοδοι επιτρέπουν τη μείωση της παρέμβασης των δημόσιων αρχών. Η Επιτροπή επιθυμεί να επεκτείνει αυτή την προσέγγιση στον μέγιστο αριθμό βιομηχανικών τομέων, ακόμα και στον τομέα των υπηρεσιών. Η τροποποίηση της ρυθμιστικής προσέγγισης συνίσταται επίσης στην καλύτερη επιλογή του κατάλληλου νομοθετικού μέσου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η αντικατάσταση των οδηγιών από κανονισμούς μπορεί να ενθαρρύνει την απλούστευση εφόσον με τους κανονισμούς αποφεύγονται οι αποκλίνουσες εφαρμογές στο εθνικό δίκαιο·
• αυξημένη προσφυγή στις τεχνολογίες της πληροφορίας: η προσφυγή στη διοίκηση σε απευθείας σύνδεση μπορεί να συμβάλει στη μείωση του διοικητικού φόρτου και θα προωθηθεί από την Επιτροπή.

Υποστήριξη των θεσμικών οργάνων και οργανισμών και των κρατών μελών

Η απλούστευση απαιτεί όχι μόνο μια κοινή μέθοδο, αλλά επίσης ένα κοινό πνεύμα. Το σύνολο των θεσμικών οργάνων και οργανισμών και των κρατών μελών καλείται να καταβάλλει προσπάθειες ώστε να απλουστεύσει το ρυθμιστικό περιβάλλον. Από την πλευρά της η Επιτροπή θα εκπονήσει προτάσεις απλούστευσης που θα βασίζονται σε εκ των υστέρων αξιολογήσεις, διαβουλεύσεις και σε μια συστηματική αξιολόγηση των διαφορετικών επιλογών. Θα καθιερώσει εσωτερικούς μηχανισμούς ώστε να εξασφαλίζεται η παρακολούθηση της προόδου των εργασιών. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πρέπει επίσης να ενθαρρύνουν την απλούστευση, ιδίως εφαρμόζοντας πλήρως τη διοργανική συμφωνία για τη «βελτίωση της νομοθεσίας» του 2003 [PDF] ή ακόμη εγκρίνοντας μια κοινή προσέγγιση της ανάλυσης του αντικτύπου πριν από το τέλος του έτους 2005. Τέλος, τα κράτη μέλη πρέπει να συμπληρώσουν τις ενέργειες σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης με εξίσου φιλόδοξα εθνικά προγράμματα.

Η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να διεκπεραιώσει αυτή τη στρατηγική απλούστευσης. Για το λόγο αυτό θα επικαιροποιεί τακτικά το πρόγραμμά της, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις των ενδιαφερόμενων μερών.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Νοεμβρίου 2006, «Έγγραφο εργασίας της Επιτροπής - Πρώτη έκθεση προόδου όσον αφορά τη στρατηγική για την απλούστευση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος» [COM (2006) 690 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Αυτή η ανακοίνωση αποσκοπεί να αξιολογήσει την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την απλούστευση από τον Οκτώβριο του 2005. Η Επιτροπή διαπιστώνει καθυστερήσεις στη στρατηγική απλούστευσης. Την περίοδο 2005-2006, η Επιτροπή ενέκρινε 27 από τις 71 προβλεπόμενες πρωτοβουλίες. Ωστόσο, όλες οι καθυστερημένες πρωτοβουλίες αναβάλλονται για το 2007. Η Επιτροπή έχει εγκρίνει προτάσεις σε πολύ σημαντικούς τομείς για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες, κυρίως για τον εκσυγχρονισμό του τελωνειακού κώδικα, το περιβάλλον ή ακόμη την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων. Προσθέτει 43 πρωτοβουλίες για την περίοδο 2006-2009. Όσον αφορά την κωδικοποίηση, έχουν κωδικοποιηθεί 52 από τις 500 πράξεις που προβλέπονται στο πρόγραμμα της Επιτροπής. Η Επιτροπή εκθέτει στη συνέχεια τους κύριους παράγοντες επιτυχίας που ενθαρρύνουν την εφαρμογή της στρατηγικής απλούστευσης, όπως η μεθοδολογία, η συνεργασία των θεσμικών οργάνων, η αυξημένη προσφυγή στη συρρύθμιση και την αυτορύθμιση και τελικά την εφαρμογή της απλούστευσης στο εθνικό επίπεδο.

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, της 11ης Φεβρουαρίου 2003 - Ενημέρωση και απλούστευση του κοινοτικού κεκτημένου [COM(2003) 71 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Αυτή η ανακοίνωση αποτελεί μια από τις συνέχειες που δόθηκαν στο σχέδιο δράσης «απλούστευση και βελτίωση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος». Από τη δημιουργία της Κοινότητας, το κοινοτικό κεκτημένο δεν έχει ποτέ αποτελέσει το αντικείμενο πλήρους εξέτασης. Η Επιτροπή προτείνει ένα πλαίσιο δράσης που αποσκοπεί στην απλούστευση του κοινοτικού κεκτημένου και ορίζει τους ακόλουθους έξι στόχους:

• απλούστευση του κεκτημένου·
• η παγίωση του κεκτημένου πρέπει να ολοκληρωθεί και να ενημερώνεται αυστηρά·
• κωδικοποίηση του κεκτημένου·
• επανεξέταση της οργάνωσης και της παρουσίασης του κεκτημένου·
• εγγύηση διαφάνειας και αποτελεσματικής παρακολούθησης σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο·
• καθιέρωση αποτελεσματικής στρατηγικής για την εφαρμογή.

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Ιουνίου 2002, σχέδιο δράση ς «Απλούστευση και βελτίωση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος» [COM(2002) 278 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 28.02.2007