Σύστημα της ΕΕ για την αμοιβαία αναγνώριση — στερητικές της ελευθερίας ποινές και μεταφορά των καταδίκων

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Απόφαση 2008/909/ΔΕΥ — εφαρμογή της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης σε ποινικές αποφάσεις οι οποίες επιβάλλουν ποινές στερητικές της ελευθερίας ή μέτρα στερητικά της ελευθερίας, για το σκοπό της εκτέλεσής τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση

ΣΥΝΟΨΗ

Η παρούσα απόφαση-πλαίσιο αποσκοπεί στην επέκταση της ισχύος της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης, στο πλαίσιο της οποίας οι χώρες της ΕΕ συμφωνούν να αναγνωρίζουν μεταξύ τους τους νόμους ή τις αποφάσεις τους, στις ποινικές αποφάσεις οι οποίες επιβάλλουν ποινές στερητικές της ελευθερίας.

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΑΥΤΗ Η ΑΠΟΦΑΣΗ-ΠΛΑΙΣΙΟ;

Περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο οι χώρες της ΕΕ αναγνωρίζουν και εκτελούν η μία τις καταδικαστικές αποφάσεις της άλλης στον τομέα των ποινικών υποθέσεων. Ο στόχος είναι να παρέχεται βοήθεια στους καταδίκους ώστε να επανενταχθούν καλύτερα στην κοινωνία.

Η απόφαση-πλαίσιο δίνει τη δυνατότητα σε μια χώρα της ΕΕ να εκτελέσει την ποινή στέρησης της ελευθερίας που έχει επιβάλει άλλη χώρα της ΕΕ σε ένα άτομο που διαμένει στο έδαφός του.

Καθιερώνει σύστημα για τη μεταφορά των καταδίκων στη χώρα της ΕΕ της οποίας είναι υπήκοοι (ή όπου βρίσκεται η συνήθης διαμονή τους) ή σε άλλη χώρα της ΕΕ με την οποία διατηρούν στενούς δεσμούς, προκειμένου να εκτίσουν την στερητική της ελευθερίας ποινή τους εκεί.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η διαδικασία βασίζεται στις ακόλουθες αρχές:

• Η απόφαση διαβιβάζεται απευθείας από την αρμόδια αρχή της χώρας έκδοσης στη χώρα εκτέλεσης συνοδευόμενη από πιστοποιητικό.
• Για τη μεταφορά απαιτείται η συγκατάθεση του καταδίκου, αλλά μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς αυτή σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Σε κάθε περίπτωση, ο κατάδικος θα πρέπει να έχει την ευκαιρία να εκφράσει τη γνώμη του, εφόσον βρίσκεται ακόμη στη χώρα έκδοσης.
• Η χώρα εκτέλεσης οφείλει να λάβει αμελλητί μέτρα για την εκτέλεση της ποινής. Σε περίπτωση προσαρμογής, η προσαρμοσμένη ποινή πρέπει να έχει τη μεγαλύτερη δυνατή αντιστοιχία με την αρχική ποινή και σε καμία περίπτωση να μην είναι βαρύτερη από αυτήν.
• Η εκτέλεση ποινής διέπεται από το δίκαιο της χώρας εκτέλεσης, όπως και οι λόγοι πρόωρης ή υπό όρους αποφυλάκισης (όταν ένα άτομο πρέπει να τηρεί ορισμένους όρους, όπως να μην μεταβεί σε μια συγκεκριμένη περιοχή).
• Η απόφαση περιλαμβάνει κατάλογο σοβαρών αδικημάτων που τιμωρούνται ποινικώς στη χώρα έκδοσης με στερητική της ελευθερίας ποινή τουλάχιστον τριών ετών, για τα οποία οι αποφάσεις αναγνωρίζονται και εκτελούνται και δεν απαιτείται έλεγχος του διττού αξιόποινου (δηλαδή, όταν ένα έγκλημα υφίσταται στο δίκαιο τόσο της χώρας έκδοσης όσο και της χώρας εκτέλεσης).
• Στις περισσότερες περιπτώσεις, η χώρα εκτέλεσης πρέπει να αποφασίσει αν θα αναγνωρίσει την απόφαση και αν θα επιβάλει την ποινή εντός 90 ημερών από την παραλαβή της καταδικαστικής απόφασης και του πιστοποιητικού. Η απόφαση παραθέτει ορισμένους λόγους βάσει των οποίων μια χώρα μπορεί να αρνηθεί την αναγνώριση μιας καταδικαστικής απόφασης και την εκτέλεση μιας ποινής.

Στην έκθεση που κατήρτισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2014 για την εφαρμογή των αποφάσεων-πλαίσιο 2008/909/ΔΕΥ, 2008/947/ΔΕΥ και 2009/829/ΔΕΥ επισημαίνεται ότι, παρά τις προσπάθειες που έχουν καταβάλει ορισμένες χώρες της ΕΕ μέχρι σήμερα, το επίπεδο εφαρμογής αυτών των τριών πράξεων δεν είναι ικανοποιητικό. Η Επιτροπή καλεί τις χώρες της ΕΕ που δεν έχουν ακόμη εφαρμόσει αυτές τις αποφάσεις, να προβούν στην εφαρμογή τους χωρίς καθυστέρηση.

ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ-ΠΛΑΙΣΙΟ;

Τέθηκε σε ισχύ στις 5 Δεκεμβρίου 2008. Οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να την ενσωματώσουν στο εθνικό δίκαιό τους έως τις 5 Δεκεμβρίου 2011.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Κάθε χρόνο μερικές χιλιάδες πολιτών της ΕΕ διώκονται για εικαζόμενα ποινικά αδικήματα ή καταδικάζονται σε χώρα της ΕΕ διαφορετική από τη δική τους. Η αμοιβαία αναγνώριση των δικαστικών αποφάσεων αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις στην ΕΕ.

ΠΡΑΞΗ

Απόφαση-πλαίσιο 2008/909/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2008, σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης σε ποινικές αποφάσεις οι οποίες επιβάλλουν ποινές στερητικές της ελευθερίας ή μέτρα στερητικά της ελευθερίας, για το σκοπό της εκτέλεσής τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ L 327 της 5.12.2008 της σ. 27–46)

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Απόφαση-πλαίσιο 2008/947/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2008, σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της αναγνώρισης δικαστικών αποφάσεων και αποφάσεων αναστολής εκτέλεσης της ποινής ή απόλυσης υπό όρους με σκοπό την εποπτεία των μέτρων αναστολής και των εναλλακτικών κυρώσεων (ΕΕ L 337 της 16.12.2008, σ. 102–122)

Απόφαση-πλαίσιο 2009/829/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με την εφαρμογή, μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης στις αποφάσεις περί μέτρων επιτήρησης εναλλακτικά προς την προσωρινή κράτηση (ΕΕ L 294 της 11.11.2009, σ. 20–40)

Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή από τα κράτη μέλη των αποφάσεων-πλαίσιο 2008/909/ΔΕΥ, 2008/947/ΔΕΥ και 2009/829/ΔΕΥ σχετικά με την αμοιβαία αναγνώριση δικαστικών αποφάσεων οι οποίες επιβάλλουν ποινές στερητικές της ελευθερίας ή μέτρα στερητικά της ελευθερίας, αποφάσεων αναστολής εκτέλεσης της ποινής ή απόλυσης υπό όρους και εναλλακτικών κυρώσεων, καθώς και αποφάσεων περί μέτρων επιτήρησης εναλλακτικά προς την προσωρινή κράτηση [COM(2014) 57 final της 5.2.2014]

Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής — Πίνακες υφιστάμενης κατάστασης και δηλώσεων που συνοδεύουν το έγγραφο: Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή από τα κράτη μέλη των αποφάσεων-πλαίσιο 2008/909/ΔΕΥ, 2008/947/ΔΕΥ και 2009/829/ΔΕΥ σχετικά με την αμοιβαία αναγνώριση δικαστικών αποφάσεων οι οποίες επιβάλλουν ποινές στερητικές της ελευθερίας ή μέτρα στερητικά της ελευθερίας, αποφάσεων αναστολής εκτέλεσης της ποινής ή απόλυσης υπό όρους και εναλλακτικών κυρώσεων, καθώς και αποφάσεων περί μέτρων επιτήρησης εναλλακτικά προς την προσωρινή κράτηση — Παράρτημα έκθεσης [SWD(2014) 34 final της 5.2.2014]

Απόφαση 2014/858/EΕ της Επιτροπής, της 1ης Δεκεμβρίου 2014, σχετικά με την κοινοποίηση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας ότι επιθυμούν να προσχωρήσουν σε πράξεις της Ένωσης στον τομέα της αστυνομικής συνεργασίας και της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις που εγκρίθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας και δεν αποτελούν μέρος του κεκτημένου του Σένγκεν (ΕΕ L 345 της 1.12.2014, σ. 6–9)

τελευταία ενημέρωση 17.10.2015