ITER: συμφωνία Ευρατόμ/Ιαπωνίας για την πυρηνική σύντηξη

ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ:

Συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης της Ιαπωνίας και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας για την από κοινού υλοποίηση των δραστηριοτήτων ευρύτερης θεώρησης στον ερευνητικό τομέα της ενέργειας σύντηξης

Απόφαση 2007/614/Eυρατόμ — σύναψη, από την Επιτροπή, της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και της κυβέρνησης της Ιαπωνίας για την από κοινού υλοποίηση των δραστηριοτήτων ευρύτερης θεώρησης στον ερευνητικό τομέα της ενέργειας σύντηξης

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ;

• Η συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και της Ιαπωνίας επιδιώκει τη θέσπιση ενός πλαισίου για την υλοποίηση «δραστηριοτήτων ευρύτερης θεώρησης» στον τομέα της ενέργειας σύντηξης, σε συνέχεια του έργου ITER. Η συμφωνία είναι ανοικτή, αρχικά για 10 έτη, στη συμμετοχή άλλων συμβαλλόμενων μερών του ITER. Θα συνεχίσει να ισχύει μετά από 10 έτη εφόσον κανένα από τα μέρη δεν προβεί σε καταγγελία της.
• Η απόφαση συνάπτει τη συμφωνία εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (Ευρατόμ).

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Δραστηριότητες

Οι δραστηριότητες της ευρύτερης θεώρησης περιλαμβάνουν τρία έργα έρευνας που έχουν αναπτυχθεί στην Ιαπωνία:

• το έργο το οποίο συμπληρώνει τον σχεδιασμό της διεθνούς εγκατάστασης ακτινοβόλησης υλικών σύντηξης (IFMIF/EVEDA), για τη δοκιμασία και τον χαρακτηρισμό προηγμένων υλικών σε περιβάλλον συγκρίσιμο με εκείνο ενός αντιδραστήρα σύντηξης·
• το πρόγραμμα δορυφορικού Tokamak, με σκοπό την επεξεργασία σεναρίων εκμετάλλευσης για τα έργα ITER και DEMO·
• το έργο που αφορά το Διεθνές Ερευνητικό Κέντρο Ενέργειας Σύντηξης, όργανο επιφορτισμένο να συντονίζει τις δραστηριότητες σχεδιασμού, έρευνας και ανάπτυξης του DEMO, τις μεγάλης κλίμακας προσομοιώσεις του πλάσματος σύντηξης μέσω υπερυπολογιστών και τις δραστηριότητες πειραμάτων εξ αποστάσεως, ώστε να διευκολυνθεί η ευρεία συμμετοχή επιστημόνων στα πειράματα που διεξάγονται στο πλαίσιο του ITER.

Δομή

Η διοικητική δομή αυτών των δραστηριοτήτων ευρύτερης θεώρησης συνίσταται στα εξής όργανα:

• τη διευθύνουσα επιτροπή·
• τη γραμματεία·
• την(τις) επιτροπή(-ές) έργου·
• τον(τους) υπεύθυνο(-ους) έργου και την(τις) ομάδα(-ες) έργου·
• τους εκτελεστικούς οργανισμούς.

Μέσα υλοποίησης

• Το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου κάθε έτους, κάθε υπεύθυνος έργου υποβάλλει προς έγκριση στη διευθύνουσα επιτροπή, κατόπιν διαβούλευσης με την αντίστοιχη επιτροπή έργου, σχέδιο έργου (για ολόκληρη τη διάρκεια του έργου), το οποίο περιλαμβάνει:
  • περιγραφή όλων των προβλεπόμενων δραστηριοτήτων·
  • λεπτομερές χρονοδιάγραμμα των σημαντικότερων σταδίων εκτέλεσης του έργου·
  • γενική επισκόπηση των συνεισφορών που έχουν ήδη γίνει και που πρόκειται να γίνουν στο μέλλον.
• Μετά από διαβούλευση με την αντίστοιχη επιτροπή έργου, κάθε υπεύθυνος έργου υποβάλλει προς έγκριση, το αργότερο έως τις 31 Οκτωβρίου κάθε έτους, στη διευθύνουσα επιτροπή πρόγραμμα εργασίας για το επόμενο έτος, το οποίο περιλαμβάνει:
  • τις λεπτομέρειες του αντίστοιχου σχεδίου έργου·
  • προγραμματική περιγραφή των δραστηριοτήτων που πρόκειται να διεξαχθούν (των στόχων, του προγραμματισμού, των κοινών δαπανών, των εισφορών που θα καταβάλει κάθε μέρος, κτλ.).
• Κάθε υπεύθυνος έργου υποβάλλει προς έγκριση ετήσια έκθεση στη διευθύνουσα επιτροπή (το αργότερο στις 31 Μαρτίου κάθε έτους). Το έγγραφο αυτό στη συνέχεια διαβιβάζεται στα συμβαλλόμενα μέρη και στους εκτελεστικούς οργανισμούς.
• Ανά πάσα στιγμή στη διάρκεια ισχύος της παρούσας συμφωνίας και μέχρι την παρέλευση πενταετίας από την καταγγελία της, κάθε μέρος μπορεί να διενεργεί οικονομικό έλεγχο.

Πόροι

• Οι πόροι για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων ευρύτερης θεώρησης μπορεί να είναι:
  • συνεισφορές σε είδος·
  • ειδικά δομοστοιχεία, εξοπλισμοί, υλικά και άλλα προϊόντα και υπηρεσίες·
  • εμπειρογνώμονες που τίθενται στη διάθεση των ομάδων έργων·
  • προσωπικό που τίθεται στη διάθεση των διαφόρων οργάνων λειτουργίας·
  • χρηματικές συνεισφορές.
• Η συνεισφορά της ΕΕ, η οποία έχει κυρίως τη μορφή συνεισφορών σε είδος, ανέρχεται σε περίπου 340 εκατομμύρια ευρώ.

Τον Μάρτιο του 2020 η Ευρατόμ και η Ιαπωνία υπέγραψαν κοινή δήλωση με την οποία επιβεβαιώνουν ότι, από το 2020, η ευρύτερη θεώρηση έγκειται στη λειτουργία και εκμετάλλευση των υφισταμένων εγκαταστάσεων, προς όφελος αμφοτέρων των μερών. Καθώς ο ITER πλησιάζει στο δικό του Πρώτο πλάσμα και στην έναρξη της λειτουργίας του, οι ομάδες που ασχολούνται με την ευρύτερη θεώρηση θα δρουν σε στενότερη συνεργασία με τον ITER ώστε να διασφαλιστεί ότι προχωρά η υλοποίησή του όσο το δυνατόν ομαλότερα.

Διανοητική ιδιοκτησία (ΔΙ)

• Η συμφωνία προσδιορίζει τη ΔΙ όπως προβλέπεται στο άρθρο 2 της Συνθήκης του Παγκόσμιου Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΠΟΠΙ) των Ηνωμένων Εθνών της 14ης Ιουλίου 1967.
• Οι υπεύθυνοι έργου πρέπει να ενημερώνουν τη διευθύνουσα επιτροπή σχετικά με κάθε δυνητικά προστατευόμενη ΔΙ που δημιουργείται και να συμβουλεύουν τους αρμόδιους σε περίπτωση που πρέπει να υφίσταται προστασία.
• Τα συμβαλλόμενα μέρη πρέπει:
  • να υποστηρίζουν την ευρύτερη δυνατή διάδοση των πληροφοριών που προκύπτουν από την εφαρμογή της παρούσας συμφωνίας·
  • να διασφαλίζουν ότι οι πληροφορίες που παράγονται από τις ομάδες έργου και τους εκτελεστικούς οργανισμούς διατίθενται ελεύθερα σε καθένα από τα μέρη για να χρησιμοποιηθούν στην έρευνα και ανάπτυξη της ενέργειας σύντηξης·
  • να λαμβάνουν, για όλες τις χώρες, μη αποκλειστική, αμετάκλητη και απαλλαγμένη από την καταβολή τελών άδεια για τη μετάφραση, την αναπαραγωγή και τη δημόσια διανομή επιστημονικών και τεχνικών δημοσιεύσεων που προκύπτουν αμέσως από την εφαρμογή της συμφωνίας·
  • να διασφαλίζουν την κατάλληλη και ελεύθερη ανταλλαγή των πληροφοριών που απαιτούνται για την εκπλήρωση των καθηκόντων των ομάδων έργου και ότι οι πληροφορίες που έχουν χαρακτηριστεί εμπιστευτικές διαδίδονται σύμφωνα με τους κανόνες περί εμπιστευτικότητας. Τα δικαιώματα και οι τίτλοι επί της ΔΙ που δημιουργούνται από το προσωπικό του εκτελεστικού οργανισμού θα ανήκουν στον εκάστοτε οργανισμό.

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΙΣΧΥΟΣ

Τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουνίου 2007.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Ευρύτερη θεώρηση — Ερευνητικές δραστηριότητες αιχμής στο πεδίο της ενέργειας σύντηξης — φυλλάδιο (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Συνεργασία στο πεδίο της ενέργειας σύντηξης μεταξύ της ΕΕ και της Ιαπωνίας: κατέχοντας τη δύναμη του ήλιου — ανακοίνωση Tύπου (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης της Ιαπωνίας και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας για την από κοινού υλοποίηση των δραστηριοτήτων ευρύτερης θεώρησης στον ερευνητικό τομέα της ενέργειας σύντηξης (ΕΕ L 246 της 21.9.2007, σ. 34-46)

Απόφαση 2007/614/Eυρατόμ του Συμβουλίου, της 30ής Ιανουαρίου 2007, σχετικά με τη σύναψη, από την Επιτροπή, της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και της κυβέρνησης της Ιαπωνίας για την από κοινού υλοποίηση των δραστηριοτήτων ευρύτερης θεώρησης στον ερευνητικό τομέα της ενέργειας σύντηξης (ΕΕ L 246 της 21.9.2007, σ. 32-33)

τελευταία ενημέρωση 12.05.2020