Το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

• Ο κανονισμός ιδρύει το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΤΑΕΕ), το οποίο παρέχει οικονομική βοήθεια σε χώρες της ΕΕ που αντιμετωπίζουν μείζονες φυσικές καταστροφές.
• Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις που εγκρίθηκαν το 2014 [με την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 661/2014], οι διαδικασίες εργασίας απλουστεύθηκαν, τα κριτήρια επιλεξιμότητας διευκρινίστηκαν, και το Ταμείο επεκτάθηκε ώστε να καλύπτεται και η περίπτωση της ξηρασίας.
• Έπειτα από την επιδημική έκρηξη της COVID-19 το 2020, οι διατάξεις τροποποιήθηκαν περαιτέρω από τον κανονισμό (ΕE) 2020/461 ώστε να δοθεί η δυνατότητα στο ΤΑΕΕ να παρέχει χρηματοδοτική ενίσχυση όχι μόνο σε χώρες που αντιμετωπίζουν φυσικές καταστροφές αλλά και σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Προϋποθέσεις για παρέμβαση

• Κατά γενικό κανόνα, το ΤΑΕΕ μπορεί να παρέχει οικονομική ενίσχυση αν η συνολική άμεση ζημία που προκλήθηκε από φυσική καταστροφή υπερβαίνει τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ (σε τιμές 2011) ή το 0,6% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) μιας χώρας της ΕΕ, όποιο είναι χαμηλότερο.
• Ο κανονισμός (ΕΕ) 2020/461 επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) 2012/2002 ώστε να καλύπτει μια σοβαρή κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας, που σημαίνει κάθε κίνδυνο που απειλεί τη ζωή ή άλλο σοβαρό κίνδυνο για την υγεία βιολογικής προέλευσης σε επιλέξιμη χώρα ο οποίος θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την ανθρώπινη υγεία και απαιτεί αποφασιστική δράση για την ανάσχεση της περαιτέρω εξάπλωσής του. Για να πληροί τα κριτήρια, αυτή η κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα συνεπάγονταν δημοσιονομική επιβάρυνση της επιλέξιμης χώρας, για τη λήψη μέτρων αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, η οποία εκτιμάται ότι υπερβαίνει το ποσό των 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ (σε τιμές 2011) ή το 0,3 % του ΑΕΕ της.
• Αν και κύριος στόχος του ΤΑΕΕ είναι οι μείζονες καταστροφές, διατίθεται επίσης συνδρομή για πιο περιορισμένες περιφερειακές καταστροφές, για τις οποίες το όριο επιλεξιμότητας είναι 1,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της περιοχής (ΑΕγχΠ) ή 1% για εξόχως απόμακρες περιοχές.

Στρατηγικές πρόληψης καταστροφών και διαχείρισης κινδύνων

Οι νέες διατάξεις ενθαρρύνουν τις χώρες της ΕΕ να θέσουν σε εφαρμογή στρατηγικές για την πρόληψη καταστροφών και τη διαχείριση κινδύνων, απαιτώντας εκθέσεις πριν και μετά τις αιτήσεις. Εάν οι πληγείσες χώρες δεν εφαρμόζουν συστηματικά τη νομοθεσία της ΕΕ αναφορικά με την πρόληψη του κινδύνου καταστροφών, ενδέχεται να υποστούν μείωση της ενίσχυσης ή ακόμη και άρνησή της.

Επιλέξιμες χώρες

Το ΤΑΕΕ καλύπτει τις χώρες της ΕΕ και τις χώρες που έχουν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για ένταξη στην ΕΕ.

Για ποιους σκοπούς χρησιμοποιείται το ΤΑΕΕ;

• Το ΤΑΕΕ συμπληρώνει τις δημόσιες ίδιες δαπάνες των χωρών για τη χρηματοδότηση επειγουσών ενεργειών έκτακτης ανάγκης. Σε αυτές περιλαμβάνονται:
  • η άμεση αποκατάσταση υποδομών, π.χ. στους τομείς της ενέργειας, των υδάτων, της υγείας και της εκπαίδευσης·
  • η προσωρινή στέγαση και το κόστος υπηρεσιών διάσωσης με σκοπό την κάλυψη των άμεσων αναγκών·
  • η διασφάλιση των υποδομών πρόληψης, όπως φράγματα·
  • μέτρα για την προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς·
  • οι εργασίες καθαρισμού· καθώς και
  • μέτρα για την ταχεία παροχή βοήθειας, συμπεριλαμβανομένης της ιατρικής βοήθειας, στον πληθυσμό που πλήττεται από σοβαρή κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας και για την προστασία του πληθυσμού αυτού από τον κίνδυνο να πληγεί, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης, της παρακολούθησης ή του ελέγχου της εξάπλωσης νόσων, με την καταπολέμηση των σοβαρών κινδύνων για τη δημόσια υγεία ή τον μετριασμό των επιπτώσεών τους στη δημόσια υγεία.
• Οι πληρωμές του ΤΑΕΕ περιορίζονται στη χρηματοδότηση μέτρων αποκατάστασης μη ασφαλίσιμων ζημιών και πρέπει να επιστρέφονται εάν στη συνέχεια το κόστος αποκατάστασης των ζημιών καλύπτεται από τρίτο.

Αιτήσεις για ενίσχυση

• Η πληγείσα χώρα πρέπει να υποβάλει αίτηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντός 12 εβδομάδων από την καταστροφή. Η οικονομική ενίσχυση που προτείνει η Επιτροπή πρέπει να εγκριθεί από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
• Λεπτομέρειες όσον αφορά τις αιτήσεις για την αντιμετώπιση της επιδημικής έκρηξης της COVID-19 διατίθενται σε ειδικό δικτυακό τόπο.

Προϋπολογισμός

• Το ΤΑΕΕ χρηματοδοτείται εκτός του κανονικού προϋπολογισμού της ΕΕ, δηλαδή, με επιπλέον χρήματα που συγκεντρώνουν οι χώρες της ΕΕ (βλέπε διοργανική συμφωνία του Δεκεμβρίου του 2013 και σύνοψη). Ο μέγιστος ετήσιος προϋπολογισμός ανέρχεται σε 500 εκατομμύρια ευρώ (τιμές 2011), συν τυχόν ποσά που έχουν απομείνει από το προηγούμενο έτος.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

• Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 εφαρμόζεται από τις 15 Νοεμβρίου 2002.
• Ο τροποποιητικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 661/2014 εφαρμόζεται από τις 28 Ιουνίου 2014.
• Ο τροποποιητικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/461 εφαρμόζεται από τη 1 Απριλίου 2020.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 2002, για την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 311 της 14.11.2002, σ. 3-8)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Διοργανική Συμφωνία της 2ας Δεκεμβρίου 2013 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση (ΕΕ C 373 της 20.12.2013, σ. 1-11)

τελευταία ενημέρωση 25.05.2020