Στρατηγική για την βιοποικιλότητα για το 2020

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) εγκρίνει στρατηγική για την προστασία και τη βελτίωση της κατάστασης της βιοποικιλότητας στην Ευρώπη για την επόμενη δεκαετία. Η εν λόγω στρατηγική καθορίζει έξι στόχους οι οποίοι καλύπτουν τους βασικούς παράγοντες απώλειας βιοποικιλότητας και οι οποίοι θα επιτρέψουν τη μείωση των ισχυρότερων πιέσεων που δέχεται η φύση.

ΣΥΝΟΨΗ

Η παρούσα στρατηγική αποσκοπεί στην αντιστροφή της απώλειας βιοποικιλότητας και της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) μέχρι το 2020, θέτοντας έξι στόχους προτεραιότητας. Η εν λόγω στρατηγική αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και ειδικότερα, της εμβληματικής πρωτοβουλίας «Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους».

Ειδικός στόχος 1: διατήρηση και αποκατάσταση της φύσης

Η ΕΕ πρέπει να μεριμνήσει για την καλύτερη εφαρμογή των οδηγιών για «τα πτηνά» και «τα ενδιαιτήματα». Αυτές οι δύο οδηγίες αποτελούν τη σπονδυλική στήλη της πολιτικής της ΕΕ σε θέματα βιοποικιλότητας. Μέχρι σήμερα, οι εν λόγω οδηγίες έχουν οδηγήσει σε μεγάλες επιτυχίες, όπως τη δημιουργία του δικτύου Natura 2000, του μεγαλύτερου παγκοσμίως δικτύου προστατευόμενων περιοχών που καλύπτει πάνω από 750 000 km2. Εντούτοις, η πρόοδος δεν είναι ακόμη ικανοποιητική και δεν έχει επιτευχθεί κατάσταση διατήρησης όλων των ενδιαιτημάτων και των ειδών ευρωπαϊκής σημασίας. Προκειμένου να επιτευχθεί ο πρώτος ειδικός στόχος της παρούσας στρατηγικής, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να εφαρμόσουν καλύτερα την παρούσα νομοθεσία. Ειδικότερα, πρέπει να διαχειριστούν και να αποκαταστήσουν τις περιοχές Natura 2000, επενδύοντας τους αναγκαίους πόρους σε αυτές. Οι εν λόγω δράσεις θα συμβάλλουν στην αναχαίτιση της απώλειας βιοποικιλότητας και θα επιτρέψουν την αποκατάστασή της, το αργότερο το 2020.

Ειδικός στόχος 2: διατήρηση και βελτίωση των οικοσυστημάτων και των υπηρεσιών που παρέχουν

Στην ΕΕ, αρκετά οικοσυστήματα και οι υπηρεσίες τους έχουν υποβαθμιστεί, κυρίως λόγω του κατακερματισμού της γης. Ο ειδικός στόχος 2 στοχεύει στη διατήρηση και την ενίσχυση των υπηρεσιών οικοσυστήματος και στην αποκατάσταση των υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων (τουλάχιστον 15% έως το 2020).

Στις 6 Μαΐου 2013, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση για τις πράσινες υποδομές, η οποία περιγράφει συγκεκριμένα τα βασικά στοιχεία της μελλοντικής στρατηγικής της ΕΕ σε αυτόν τον τομέα, περιλαμβανομένων των ακολούθων:

προώθηση των πράσινων υποδομών σε σχετικούς τομείς πολιτικής (πολιτική συνοχής, κλιματική αλλαγή και περιβάλλον, υγεία και υποθέσεις καταναλωτών, ΚΓΠ - Κοινή Γεωργική Πολιτική κ.λπ.),

βελτίωση ενημέρωσης, γνώσης και καινοτομίας για την ενθάρρυνση της ανάπτυξης πράσινων υποδομών,

βελτίωση πρόσβασης στη χρηματοδότηση για έργα πράσινων υποδομών,

μελέτη της βιωσιμότητας έργων πράσινων υποδομών σε πανευρωπαϊκή κλίμακα.

Έως το 2015, η Επιτροπή θα προτείνει επίσης και μια πρωτοβουλία με στόχο την πρόληψη οποιωνδήποτε καθαρών ζημιών στα οικοσυστήματα και τις υπηρεσίες τους.

Ειδικός στόχος 3: διασφάλιση της αειφορίας της γεωργίας και της δασοκομίας

Τα μέσα που προβλέπονται στο πλαίσιο της ΚΓΠ πρέπει να συμβάλλουν στη μεγιστοποίηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων – σε όλο το φάσμα των βοσκοτόπων, αρόσιμων γαιών και μόνιμων καλλιεργειών – οι οποίες υπάγονται σε μέτρα σχετιζόμενα με τη βιοποικιλότητα, μέχρι το 2020.

Τα σχέδια δασικής διαχείρισης ή τα ισοδύναμα μέσα για όλα τα δάση που ανήκουν στο Δημόσιο και τις δασικές εκμεταλλεύσεις που υπερβαίνουν ένα ορισμένο μέγεθος θα εφαρμοστούν μέχρι το 2020. Πρέπει να διασφαλίζουν αειφόρο δασική διαχείριση προκειμένου να λαμβάνουν χρηματοδότηση στο πλαίσιο της πολιτικής της ΕΕ για την αγροτική ανάπτυξη.

Τα μέτρα που εγκρίθηκαν για τη διασφάλιση ενός αειφόρου τρόπου διαχείρισης αυτών των δύο τομέων πρέπει επίσης να συμβάλλουν στην υλοποίηση των στόχων 1 και 2 της στρατηγικής.

Ειδικός στόχος 4: εξασφάλιση αειφόρου χρήσης των αλιευτικών πόρων

Τα μέτρα που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της κοινής αλιευτικής πολιτικής πρέπει να επιτρέψουν την επίτευξη Μέγιστης Βιώσιμης Απόδοσης (ΜΒΑ) μέχρι το 2015. Για τον σκοπό αυτόν, είναι ουσιαστικής σημασίας η επίτευξη της πληθυσμιακής κατανομής ανά ηλικία και μέγεθος που είναι ενδεικτική υγιούς αποθέματος. Χάρη σε μια διαχείριση της αλιείας χωρίς σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις στα άλλα αποθέματα, είδη και οικοσυστήματα, θα είναι δυνατή η επίτευξη καλής περιβαλλοντικής κατάστασης μέχρι το 2020, όπως επιβάλλει η οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική .

Ειδικός στόχος 5: καταπολέμηση των χωροκατακτητικών ξένων ειδών

Με εξαίρεση την νομοθεσία για τη χρήση στην υδατοκαλλιέργεια ξένων και απόντων σε τοπικό επίπεδο ειδών, δεν υπάρχει σφαιρική πολιτική καθορισμένη από την ΕΕ για την αντιμετώπιση των χωροκατακτητικών ξένων ειδών. Ωστόσο αυτά τα είδη αποτελούν πραγματική απειλή για τη βιοποικιλότητα της ΕΕ. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να ταυτοποιηθούν, να απομονωθούν ή να εξαλειφθούν, και να ελέγχεται η είσοδος των χωροκατακτητικών ξένων ειδών ώστε να προλαμβάνεται η εμφάνιση νέων ειδών. Για τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή θα συμπληρώσει τις ελλείψεις της πολιτικής κατά των χωροκατακτητικών ξένων ειδών με ειδική νομοθετική πράξη .

Ειδικός στόχος 6: αντιμετώπιση της παγκόσμιας κρίσης της βιοποικιλότητας

Η ΕΕ πρέπει να αυξήσει τη συμβολή της στην αποτροπή της απώλειας βιοποικιλότητας παγκοσμίως, εκπληρώνοντας τις υποχρεώσεις που ανέλαβε κατά τη 10η διάσκεψη των μερών (CdP10) της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τη βιολογική ποικιλότητα, που πραγματοποιήθηκε στη Ναγκόγια της Ιαπωνίας το 2010. Στην εν λόγω διάσκεψη, η ΕΕ δεσμεύτηκε να:

επιτύχει τους διεθνείς στόχους που ορίστηκαν από το παγκόσμιο στρατηγικό σχέδιο για τη βιοποικιλότητα 2011-2020 ·

να εφαρμόσει το πρωτόκολλο της Ναγκόγια σχετικά με την πρόσβαση στους γενετικούς πόρους και τη δίκαιη και ισότιμη συμμετοχή στα οφέλη που προκύπτουν από τη χρησιμοποίησή τους στη Σύμβαση για τη βιολογική ποικιλότητα(πρωτόκολλο ABS)· και

να κινητοποιήσει πρόσθετους χρηματοδοτικούς πόρους που να ανταποκρίνονται στο ύψος της πρόκλησης της προστασίας της παγκόσμιας βιοποικιλότητας.

Πλαίσιο

Η στρατηγική ανταποκρίνεται σε δύο σημαντικές δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι ηγέτες της ΕΕ τον Μάρτιο του 2010, δηλαδή για την αντιμετώπιση της απώλειας βιοποικιλότητας στην ΕΕ μέχρι το 2020 και για την προστασία, εκτίμηση και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημικών υπηρεσιών στην ΕΕ μέχρι το 2050.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: «Η ασφάλεια ζωής μας, το φυσικό μας κεφάλαιο: στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020» [COM(2011) 244 τελικό, της 3ης Μαΐου 2011]

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: «Πράσινη υποδομή (ΠΥ) - Ενίσχυση του φυσικού κεφαλαίου της Ευρώπης» [COM(2013) 249 final, της 6ης Μαΐου 2013]

τελευταία ενημέρωση 21.09.2015