Διατήρηση των άγριων πτηνών

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Οδηγία 2009/147/ΕΚ περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

Η οδηγία αποσκοπεί στη διατήρηση όλων των αγρίων πτηνών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) καθορίζοντας κανόνες για την προστασία, τη διατήρηση, τη διαχείριση και τον έλεγχό τους.
Η οδηγία καλύπτει τα πτηνά, τα αυγά τις φωλιές και τους οικοτόπους τους.
Η παρούσα οδηγία κωδικοποιεί τη νομοθεσία που είχε εγκριθεί αρχικά το 1979 (οδηγία 79/409/ΕΟΚ).
Η οδηγία 2009/147/ΕΚ τροποποιήθηκε το 2019 με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1010 ο οποίος ευθυγραμμίζει και εξορθολογίζει τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Μέτρα για τα είδη που απειλούνται με εξαφάνιση

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να αναλαμβάνουν δράση για τη διατήρηση ή αποκατάσταση των πληθυσμών των ειδών πτηνών σε επίπεδο που συνάδει με τις οικολογικές, επιστημονικές και μορφωτικές απαιτήσεις, λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη τις οικονομικές και ψυχαγωγικές ανάγκες.

Μέτρα για όλα τα είδη πτηνών

Πρέπει να θεσπίζονται μέτρα για τη διαφύλαξη, τη διατήρηση ή την αποκατάσταση επαρκούς ποικιλίας και επιφάνειας οικοτόπων* για όλα τα είδη πτηνών.

Τα εν λόγω μέτρα αφορούν κυρίως τα εξής:

τη δημιουργία ζωνών προστασίας·
τη συντήρηση και διευθέτηση των οικοτόπων που βρίσκονται στο εσωτερικό και στο εξωτερικό των ζωνών προστασίας και
την αποκατάσταση των κατεστραμμένων βιοτόπων*, καθώς και τη δημιουργία νέων.

Ειδικά μέτρα

Ορισμένα είδη που αναφέρονται στο παράρτημα I, καθώς και ορισμένα αποδημητικά είδη που δεν μνημονεύονται στο παράρτημα I, των οποίων η έλευση είναι τακτική, υπόκεινται σε ειδικά μέτρα, τα οποία αφορούν τον οικότοπό τους, για να εξασφαλισθεί η επιβίωση και η αναπαραγωγή στη ζώνη εξαπλώσεώς τους.
Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να κατατάσσουν σε ζώνες ειδικής προστασίας (ΖΕΠ) τα εδάφη που είναι πιο κατάλληλα, σε αριθμό και επιφάνεια, για τη διατήρηση των ειδών αυτών στις θαλάσσιες και χερσαίες ζώνες στις οποίες εφαρμόζεται η οδηγία. Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στην προστασία των υγροτόπων. Οι ΖΕΠ αποτελούν μέρος του δικτύου προστατευόμενων τόπων Natura 2000, από κοινού με τις ειδικές ζώνες διατήρησης που καθορίστηκαν δυνάμει της οδηγίας για τους οικοτόπους.
Οι χώρες της ΕΕ οφείλουν να υιοθετούν κατάλληλα μέτρα για να αποφεύγουν τα εξής:
- την υποβάθμιση των οικοτόπων των ειδών και
- τη διατάραξη των ειδών για τα οποία έχουν οριστεί ΖΕΠ, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η εν λόγω διατάραξη θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά τους στόχους της οδηγίας.
Οι χώρες της ΕΕ οφείλουν να συμφωνούν για σχέδια μόνο αφού βεβαιωθούν ότι αυτά δεν θα βλάψουν τις ΖΕΠ τις οποίες αφορούν, βάσει δέουσας εκτίμησης ως προς τυχόν επιπτώσεις για τους στόχους διατήρησης των τόπων.

Μέτρα γενικής προστασίας

Η παρούσα οδηγία θεσπίζει επίσης μέτρα γενικής προστασίας για όλα τα είδη αγρίων πτηνών στην ΕΕ. Συγκεκριμένα απαγορεύονται τα παρακάτω:
- η εκ προθέσεως καταστροφή ή σύλληψη αγρίων πτηνών·
- η εκ προθέσεως βλάβη των φωλιών και των αυγών·
- η συλλογή ή κατοχή των αυγών·
- η σκόπιμη ενόχληση που θέτει σε κίνδυνο τη διατήρηση και
- η κατοχή των πτηνών, των οποίων η θήρα απαγορεύεται·
προβλέπονται εξαιρέσεις για τους παραπάνω κανόνες υπό ορισμένες προϋποθέσεις.

Θήρα πτηνών

Ορισμένα είδη που αναφέρονται στο παράρτημα II είναι δυνατόν να αποτελέσουν αντικείμενο θηρευτικών πράξεων, εφόσον το επιτρέπει το επίπεδο του πληθυσμού τους και εφόσον τηρούνται οι παρακάτω αρχές:
- ο πληθυσμός των θηρευόμενων πτηνών δεν πρέπει να θέτει σε κίνδυνο τα ικανοποιητικά επίπεδα πληθυσμού, και πρέπει να διασφαλίζεται η ορθολογική χρησιμοποίηση·
- τα είδη δεν πρέπει να αποτελούν αντικείμενο θήρας κατά την περίοδο αναπαραγωγής ή εξαρτήσεως·
- τα αποδημητικά είδη δεν πρέπει να αποτελούν αντικείμενο θήρας κατά την επιστροφή τους στον τόπο αναπαραγωγής και
- απαγορεύονται οι μέθοδοι μαζικής ή μη επιλεκτικής θανάτωσης·
προβλέπονται εξαιρέσεις για τους παραπάνω κανόνες υπό ορισμένες προϋποθέσεις.

Έρευνα

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να προωθούν την έρευνα για σκοπούς διαχείρισης, προστασίας και συνετής εκμετάλλευσης (π.χ. για την κατάρτιση εθνικών καταλόγων των ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση) των άγριων πτηνών στην Ευρώπη

Υποβολή εκθέσεων

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/1010 ο οποίος εφαρμόζεται από τις 26 Ιουνίου 2019 απαιτεί από τις χώρες της ΕΕ να υποβάλλουν έκθεση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανά εξαετία σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνουν για τη εφαρμογή της οδηγίας 2009/147/ΕΚ, και τις βασικές επιπτώσεις τους.
Η εν λόγω έκθεση πρέπει να τίθεται στη διάθεση του κοινού και να περιλαμβάνει, ειδικότερα, τα εξής:
- πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση και τις τάσεις των ειδών άγριων πτηνών που προστατεύονται από την παρούσα οδηγία·
- τις απειλές και τις πιέσεις που δέχονται·
- τα μέτρα προστασίας που λαμβάνονται για τα πτηνά αυτά και
- τη συμβολή του δικτύου ΖΕΠ στους στόχους της οδηγίας.
Η Επιτροπή καθορίζει τον μορφότυπο της έκθεσης μέσω εκτελεστικών πράξεων.
Ανά εξαετία, η Επιτροπή, επικουρούμενη από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, συντάσσει και δημοσιεύει συνολική έκθεση βάσει των πληροφοριών που λαμβάνει από τις χώρες της ΕΕ.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται από τις 15 Φεβρουαρίου 2010. Η οδηγία 2009/147/ΕΚ κωδικοποίησε και αντικατέστησε την οδηγία 79/409/ΕΟΚ και τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις της.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

Άγρια πτηνά (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

Οικότοπος: φυσική περιοχή ή είδος περιβάλλοντος όπου ζει ένα συγκεκριμένο είδος ζώου ή φυτού σε κανονικές συνθήκες.

Βιότοπος: περιοχή ομοιόμορφων περιβαλλοντικών συνθηκών που αποτελεί χώρο διαβίωσης για έναν συγκεκριμένο συνδυασμό ζώων και φυτών.

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών (κωδικοποιημένη έκδοση) (ΕΕ L 20 της 26.1.2010, σ. 7-25)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2009/147/ΕΚ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕE) 2019/1010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με την ευθυγράμμιση των υποχρεώσεων υποβολής εκθέσεων στον τομέα της νομοθεσίας που αφορά το περιβάλλον, και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ.166/2006 και (ΕΕ) αριθ. 995/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 2002/49/ΕΚ, 2004/35/ΕΚ, 2007/2/ΕΚ, 2009/147/ΕΚ και 2010/63/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 338/97 και (ΕΚ) αριθ. 2173/2005 του Συμβουλίου, καθώς και της οδηγίας 86/278/ΕΟΚ του Συμβουλίου (EE L 170 της 25.6.2019, σ. 115-127)

τελευταία ενημέρωση 28.05.2020