Aνάπτυξη συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα

Οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μπορούν να συμβάλουν στην ανάκαμψη της οικονομίας και τη βιώσιμη ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Πράγματι, ο συνδυασμός των δυνατοτήτων και των κεφαλαίων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα έχει ουσιαστική σημασία στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης. Η Επιτροπή προσδιορίζει τα εμπόδια στη δημιουργία των συμπράξεων αυτών και τα μέσα προώθησής τους.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, της 19ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με την κινητοποίηση των ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων για την ανάκαμψη και τη μακροπρόθεσμη διαρθρωτική αλλαγή: ανάπτυξη συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα [COM(2009) 615 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) αποτελούν καινοτόμες λύσεις χρηματοδότησης που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Συμβάλλουν ιδιαίτερα: στη

διευκόλυνση της υλοποίησης κοινωφελών έργων, κυρίως έργων υποδομής και δημόσιων υπηρεσιών σε διασυνοριακό επίπεδο·
στον καταμερισμό του οικονομικού κινδύνου και τη μείωση του κόστους των έργων υποδομής, που συνήθως βαρύνουν εξ' ολοκλήρου τον δημόσιο τομέα·
στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, της καινοτομίας, της έρευνας και της ανάπτυξης, χάρη στον ανταγωνισμό και τις δεσμεύσεις των ιδιωτικών φορέων·
στη διεύρυνση των μεριδίων αγοράς των ευρωπαϊκών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων σε χώρες εκτός της ΕΕ.

ΣΔΙΤ εντός της ΕΕ

Οι εν λόγω συμπράξεις πρέπει να συνάδουν με τους κανόνες της ΕΕ σχετικά με:

τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·
το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης·
την κοινοτική νομοθεσία περί δημόσιων συμβάσεων και παραχώρησης υπηρεσιών·
τους κανόνες ανταγωνισμού στο βαθμό που οι ΣΔΙΤ ασκούν οικονομική δραστηριότητα.

Τα κονδύλια της ΕΕ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη συγχρηματοδότηση των ΣΔΙΤ. Οι εθνικοί φορείς του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα μπορούν να χρηματοδοτηθούν από:

διαρθρωτικά ταμεία που συνδέονται με ΣΔΙΤ, όπως και οι πρωτοβουλίες JASPER, JESSICA και JEREMIE;
κονδύλια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (ΕΤΕ). Επιπλέον, για να προάγει τη δημιουργία ΣΔΙΤ, η ΕΤΕπ έχει θεσπίσει το Κέντρο Ευρωπαϊκής Εμπειρογνωμοσύνης (EPEC) (EN)·
τα χρηματοδοτικά μέσα των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), που ευνοούν την παροχή ιδιωτικών επενδύσεων, επιχειρηματικού κεφαλαίου και χορήγηση τραπεζικών δανείων·
το 7° πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα και την ανάπτυξη και την κοινή τεχνολογική πρωτοβουλία (ΚΤΠ).

Η ΕΕ προτείνει, επίσης, τη χρήση μηχανισμών που σχετίζονται με την καινοτομία, όπως:

η χρηματοδοτική διευκόλυνση καταμερισμού του κινδύνου (RSFF) (DE) (EN) (FR), που συστάθηκε από κοινού από την Επιτροπή και την ΕΤΕπ με στόχο τη βελτίωση της πρόσβασης στην πίστωση. Το σχέδιο για την ανάκαμψη της οικονομίας προβλέπει την επιτάχυνση της εφαρμογής της RSFF·
τα μέσα του προγράμματος για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (CIP), που παρέχουν στήριξη στις ΣΔΙΤ στον τομέα της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας.

ΣΔΙΤ εκτός της ΕΕ

Οι ΣΔΙΤ μπορούν να υλοποιηθούν στο πλαίσιο της στρατηγικής διεύρυνσης και των δράσεων εξωτερικής συνεργασίας. Η ΕΕ συνεισφέρει, επίσης, στο Παγκόσμιο Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, μια διεθνή ΣΔΙΤ που απευθύνεται σε επενδυτές αναπτυσσόμενων χωρών.

Τέλος, η ΕΕ προωθεί τη βελτίωση της διαφάνειας και της λειτουργίας των ΣΔΙΤ στο πλαίσιο των διεθνών εμπορικών σχέσεών της.

Εμπόδια στην ανάπτυξη των ΣΔΙΤ

Η οικονομική κρίση έχει περιορίσει την πρόσβαση στην χρηματοδότηση λόγω:

της αύξησης του πιστωτικού κόστους·
της μείωσης των προθεσμιών εξόφλησης που προτείνουν οι τράπεζες, ώστε να περιοριστεί η διάρκεια της πίστωσης·
της έλλειψης χρηματοδότησης στην αρχή της διαδικασίας ανάθεσης δημόσιων υπηρεσιών.

Για το λόγο αυτό η Επιτροπή θέσπισε το Προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης, με στόχο την βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης.

Η δημιουργία ΣΔΙΤ συχνά προϋποθέτει:

σημαντικούς οικονομικούς πόρους·
εμπειρογνωμοσύνη και ειδική κατάρτιση στον δημόσιο τομέα·
πολύπλοκες χρηματοπιστωτικές ρυθμίσεις·
μακροπρόθεσμη κυβερνητική δέσμευση.

Οι ΣΔΙΤ στον τομέα της τεχνολογικής καινοτομίας είναι ουσιαστικής σημασίας για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ. Η Επιτροπή πρέπει, λοιπόν, να καταρτίσει ένα ειδικό πλαίσιο για να:

διευκολύνει τη δημιουργία αυτών των ΣΔΙΤ και να διασφαλίσει τον καταμερισμό κινδύνων και ευθυνών μεταξύ των φορέων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα·
να εξασφαλίσει την πρόσβαση στη χρηματοδότηση μέσω επιχορηγήσεων, δημόσιων διαγωνισμών ή επενδύσεων.

Τα μέτρα που λαμβάνει η ΕΕ

Η οικονομική κρίση επηρεάζει αρνητικά τα δημόσια οικονομικά και τα έργα που απαιτούν μακροπρόθεσμες επενδύσεις. Γι’ αυτό το λόγο το 2010, στα πλαίσια του σχεδίου για την ανάκαμψη της οικονομίας, η Επιτροπή προβλέπει την υλοποίηση πέντε ειδικών ενεργειών για να προωθήσει τη δημιουργία ΣΔΙΤ:

σύσταση ομάδας διαλόγου και ανταλλαγής απόψεων μεταξύ των εμπλεκόμενων στις ΣΔΙΤ φορέων·
αύξηση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών πόρων μέσω των υφιστάμενων ευρωπαϊκών μηχανισμών και δημιουργώντας ειδικούς μηχανισμούς·
εξασφάλιση ισότιμων όρων μεταξύ της δημόσιας και ιδιωτικής διαχείρισης σε περίπτωση ευρωπαϊκής χρηματοδότησης·
προώθηση της καινοτομίας, ιδίως δίνοντας στην ΕΕ τη δυνατότητα να συμμετάσχει σε ενώσεις ιδιωτικού δικαίου και να επενδύει απευθείας σε έργα·
πρόταση νέου νομοθετικού μέσου σχετικά με τις παραχωρήσεις δημόσιων υπηρεσιών στον ιδιωτικό τομέα.

Η Επιτροπή οφείλει, επίσης, να αξιολογήσει μια σειρά συμπληρωματικών μέτρων πριν το τέλος του 2011. Τα μέτρα αυτά αφορούν:

την επέκταση του πεδίου εφαρμογής των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών μέσων·
τη διενέργεια αξιολόγησης αντικτύπου σχετικά με την πρωτοβουλία παραχώρησης υπηρεσιών·
τη βελτίωση των λογιστικών πρακτικών·
τη διάδοση των ειδικών γνώσεων και της εμπειρογνωμοσύνης·
την προώθηση των τεχνολογιών της πληροφορίας και των επικοινωνιών, καθώς επίσης και της καινοτομίας.

See also