Στρατηγική για τη διεύρυνση και έκθεση του 2003 για τις υποψήφιες χώρες

1) ΣΤΟΧΟΣ

Εξέταση της προόδου που έχουν υλοποιήσει η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Τουρκία στην πορεία τους προς την προσχώρηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και κατάρτιση της στρατηγικής που πρέπει να ακολουθήσει η Ένωση σε σχέση με αυτές τις τρεις υποψήφιες χώρες στο μέλλον.

2) ΠΡΑΞΗ

«Συνέχιση της διεύρυνσης» - Έγγραφο στρατηγικής και έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της 5ης Νοεμβρίου 2003, για την πρόοδο της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Τουρκίας στην πορεία προς την προσχώρηση [COM(2003) 676 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

3) ΣΥΝΟΨΗ

Η Επιτροπή τονίζει ότι η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Τουρκία σημείωσαν σημαντική πρόοδο ως προς την ικανοποίηση των κριτηρίων προσχώρησης. Οι διαπραγματεύσεις προσχώρησης της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας προχωρούν ικανοποιητικά και εξακολουθούν να κατευθύνονται από τις ίδιες αρχές με αυτές που είχαν εφαρμοστεί στις δέκα προσχωρούσες χώρες (Εσθονία, Κύπρος, Λεττονία, Λιθουανία, Μάλτα, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία και Τσεχική Δημοκρατία). Η Ένωση υποστηρίζει τον στόχο της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας να γίνουν μέλη το 2007. Όσον αφορά την Τουρκία, πρέπει να εξακολουθήσει να σημειώνει πρόοδο ως προς την ικανοποίηση των κριτηρίων προσχώρησης. Τον Δεκέμβριο 2004, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα λάβει απόφαση σχετικά με την έναρξη των διαπραγματεύσεων προσχώρησης με την Τουρκία.

Πρόοδος της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας

Η Βουλγαρία και η Ρουμανία εξακολουθούν να πληρούν τα πολιτικά κριτήρια της Κοπεγχάγης. Εντούτοις, η διαφθορά παραμένει ένα πρόβλημα και στις δύο χώρες. Πρέπει ακόμη να καταβληθούν προσπάθειες για να αποκτήσουν αυτές οι χώρες αποτελεσματικές και ικανές δημόσιες διοικήσεις. Στη Βουλγαρία υπάρχουν ακόμη προβλήματα σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης των ατόμων με ψυχικές ασθένειες και των παιδιών που έχουν τοποθετηθεί σε ιδρύματα. Το ίδιο συμβαίνει με ορισμένες αναξιοπρεπείς πρακτικές της αστυνομίας και με την σωματεμπορία. Η Ρουμανία, από την πλευρά της, πρέπει να επιλύσει τα προβλήματα που συνδέονται με τις δυσκίνητες διοικητικές διαδικασίες, την έλλειψη διαφάνειας και την περιορισμένη ικανότητα εφαρμογής των πολιτικών.

Όσον αφορά τα οικονομικά κριτήρια, η έκθεση αναφέρει ότι οι δύο υποψήφιες χώρες διαθέτουν βιώσιμες οικονομίες αγοράς. Αυτές οι οικονομίες θα είναι ικανές στο εγγύς μέλλον και αν η Βουλγαρία και η Ρουμανία εξακολουθήσουν να εφαρμόζουν τα προγράμματα μεταρρυθμίσεών τους, να αντιμετωπίζουν τον ανταγωνισμό και τις δυνάμεις της αγοράς στο εσωτερικό της Ένωσης.

Όσον αφορά την τήρηση του κριτηρίου σχετικά με την υιοθέτηση του κοινοτικού κεκτημένου, η Βουλγαρία και η Ρουμανία έχουν σημειώσει ικανοποιητική πρόοδο. Αν αυτή η πρόοδος συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, η μεταφορά του κεκτημένου θα έχει ολοκληρωθεί πριν την προβλεπόμενη ημερομηνία για την προσχώρηση. Εν πάση περιπτώσει, οι διοικητικές και δικαστικές ικανότητες πρέπει ακόμη να βελτιωθούν για να εφαρμοστεί ορθά το κοινοτικό κεκτημένο. Στη Ρουμανία, η ποιότητα της νομοθεσίας που έχει μεταφερθεί, δεν είναι πάντα στο απαιτούμενο επίπεδο και επιβάλλονται αναθεωρήσεις.

Προενταξιακή στρατηγική για τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία

Στις αρχές του 2004, η Επιτροπή θα παρουσιάσει ένα τριετές χρηματοδοτικό πλαίσιο ενόψει της προσχώρησης της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας.

Η ενίσχυση των θεσμικών ικανοτήτων των υποψηφίων χωρών και οι επενδύσεις που συνδέονται με το κεκτημένο παραμένουν οι κυριότεροι στόχοι της προενταξιακής κοινοτικής βοήθειας, ιδίως στο πλαίσιο του προγράμματος Phare. Η προώθηση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής αποτελεί προτεραιότητα αυτής της βοήθειας.

Κλείσιμο των διαπραγματεύσεων της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας

Έχουν ξεκινήσει οι διαπραγματεύσεις σχετικά με τα 31 κεφάλαια του κοινοτικού κεκτημένου με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Κατά την ημερομηνία δημοσίευσης της παρούσας έκθεσης, έχουν κλείσει προσωρινά 26 κεφάλαια με τη Βουλγαρία και 20 με τη Ρουμανία. Η πρόοδος των διαπραγματεύσεων εξαρτάται από την πρόοδο που θα σημειώνει κάθε χώρα στην μεταφορά και την εφαρμογή του κεκτημένου. Για να μπορέσουν αυτές οι δύο χώρες να προσχωρήσουν στην Ένωση το 2007, πρέπει να υπογραφεί η συνθήκη προσχώρησης το αργότερο στα τέλη του 2005 και να έχουν λήξει οι διαπραγματεύσεις πολύ πριν την ημερομηνία αυτή.

Πρόοδος που σημείωσε η Τουρκία

Η Τουρκία έχει επιταχύνει το ρυθμό των νομοθετικών μεταρρυθμίσεων για να τηρήσει τα πολιτικά κριτήρια. Εντούτοις, η χώρα δεν έχει ακόμη πλήρως συμμορφωθεί με αυτά τα κριτήρια. Είναι αναγκαίο να καταβληθούν προσπάθειες για να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ της νομοθεσίας και της πρακτικής. Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι η απουσία συμφωνίας για τη ρύθμιση του κυπριακού προβλήματος μπορεί να εμποδίσει σοβαρά τις ευρωπαϊκές προσδοκίες της Τουρκίας. Η Επιτροπή θεωρεί ότι μία σφαιρική ρύθμιση του προβλήματος είναι δυνατή πριν την προσχώρηση της Κύπρου στην Ένωση (την 1η Μαΐου 2004).

Σε σχέση με τα οικονομικά κριτήρια, η οικονομία αγοράς της Τουρκίας σημείωσε σημαντικές προόδους. Εντούτοις, υπάρχουν ακόμη μακροοικονομικές ανισορροπίες.

Όσον αφορά το κριτήριο μεταφοράς του κοινοτικού κεκτημένου, η Τουρκία έχει σημειώσει καλή πρόοδο σε ορισμένους τομείς, αλλά πρέπει ακόμη να καταβληθούν προσπάθειες σε πολλούς άλλους τομείς. Η διοικητική ικανότητα πρέπει να ενισχυθεί για να βελτιωθεί η εφαρμογή του κεκτημένου. Η ανεξαρτησία και η λειτουργία της δικαστικής εξουσίας, το γενικό πλαίσιο άσκησης των θεμελιωδών ελευθεριών, η εναρμόνιση των σχέσεων μεταξύ του πολιτικού και στρατιωτικού τομέα με τις ευρωπαϊκές πρακτικές, η κατάσταση στο νότιο-ανατολικό τμήμα της χώρας και τα πολιτιστικά δικαιώματα πρέπει ακόμη να βελτιωθούν.

Προενταξιακή στρατηγική για την Τουρκία

Μια χρηματοδοτική βοήθεια για την Τουρκία ύψους 1.050 εκατ. ευρώ προβλέπεται για την περίοδο 2004-2006.

Η Τουρκία συμμετέχει σε πολλά κοινοτικά προγράμματα σε διάφορους τομείς καθώς και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος.

Έναρξη των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία

Πριν το τέλος Οκτωβρίου 2004, η Επιτροπή θα δημοσιεύσει έκθεση για την τήρηση των πολιτικών κριτηρίων για την προσχώρηση της Τουρκίας. Τον Δεκέμβριο του 2004, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα λάβει υπόψη αυτό το έγγραφο για να αποφασίσει σχετικά με την ενδεχόμενη έναρξη των διαπραγματεύσεων προσχώρησης με αυτήν την χώρα.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 31.05.2006