Εταιρική σχέση για την προσχώρηση της Λιθουανίας

Η εταιρική σχέση για την προσχώρηση είχε ως στόχο να βοηθήσει τις αρχές της υποψήφιας χώρας στις προσπάθειές τους ώστε να μπορέσει η χώρα να εκπληρώσει τα κριτήρια της προσχώρησης. Περιέγραφε λεπτομερώς τις προτεραιότητες της ενταξιακής προετοιμασίας της χώρας, ιδίως σχετικά με την υιοθέτηση του κεκτημένου, και αποτελούσε τη βάση του προγραμματισμού της προενταξιακής βοήθειας μέσω κοινοτικών προγραμμάτων, όπως το πρόγραμμα Phare.

Μετά την υπογραφή της συνθήκης προσχώρησης, στις 16 Απριλίου 2003, και την επίσημη ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την 1η Μαΐου 2004, η εταιρική σχέση για την προσχώρηση έπαψε να ισχύει.

Στην ανακοίνωση "Πρόγραμμα Δράσης 2000 (es de en fr)", η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατύπωνε ορισμένες προτάσεις σχετικά με την ενίσχυση της προενταξιακής στρατηγικής για όλες τις υποψήφιες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (ΧΚΑΕ). Η στρατηγική αυτή έχει ως κύριο στόχο να παράσχει ένα συνεκτικό πρόγραμμα προετοιμασίας αυτών των χωρών για την προσχώρησή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και ειδικότερα :

1) ΣΤΟΧΟΣ

Σκοπός της εταιρικής σχέσης για την προσχώρηση (εγκρίθηκε τον Μάρτιο του 1998 και τροποποιήθηκε το Δεκέμβριο του 1999 και τον Ιανουάριο του 2002) είναι να ενταχθούν σε ένα ενιαίο νομικό πλαίσιο οι τομείς προτεραιότητας που επισημαίνονταν στη γνωμοδότηση της Επιτροπής για την αίτηση προσχώρησης της Λιθουανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά μέσα που θα ενισχύσουν την εν λόγω χώρα στην προσπάθειά της να υλοποιήσει αυτές τις προτεραιότητες καθώς και οι όροι που διέπουν τη χορήγηση αυτής της συνδρομής. Η εταιρική σχέση αποτελεί τη βάση μιας σειράς μέσων που αποβλέπουν στη στήριξη της προσπάθειας των υποψηφίων χωρών στην πορεία τους προς την προσχώρηση.

Αυτά τα μέσα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, ένα εθνικό πρόγραμμα για υιοθέτηση του κοινοτικού κεκτημένου (ΕΠΥΚ) (που αναθεωρήθηκε τον Φεβρουάριο 2002), την από κοινού αξιολόγηση των μεσοπρόθεσμων προτεραιοτήτων της οικονομικής πολιτικής, το σύμφωνο για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, το σχέδιο εθνικής ανάπτυξης καθώς και άλλα τομεακά προγράμματα που είναι απαραίτητα για τη συμμετοχή της χώρας στα διαρθρωτικά ταμεία μετά την προσχώρηση και την υλοποίηση των μέσων ISPA και SAPARD πριν την προσχώρηση. Το 2002, η εταιρική σχέση προσχώρησης χρησίμευσε ως βάση για την εκπόνηση σχεδίου δράσης για την ενίσχυση των διοικητικών και δικαστικών ικανοτήτων της Λιθουανίας.

Αυτά τα μέσα δεν θα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της παρούσας εταιρικής σχέσης αλλά οι προτεραιότητές τους θα είναι σύμφωνες με αυτήν.

Η παρακολούθηση της εφαρμογής της εταιρικής σχέσης για την προσχώρηση θα εξασφαλισθεί στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής συμφωνίας μεταξύ της Ένωσης και της Λιθουανίας.

2) ΟΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ

Οι προτεραιότητες κατανέμονται σε δύο ομάδες: στις βραχυπρόθεσμες και στις μεσοπρόθεσμες. Τα ζητήματα προτεραιότητας της πρώτης ομάδας είναι αυτά τα οποία η υπήρχε ενδεχόμενο να ρυθμίσει η Λιθουανία ή να προωθήσει κατά τη διάρκεια του έτους 2000. Η ρύθμιση των ζητημάτων προτεραιότητας της δεύτερης ομάδας αναμένεται να περατωθεί στο τέλη του έτους 2003.

Η Λιθουανία τήρησε σε μεγάλο βαθμό ρύθμισε σε μεγάλο βαθμό τις προτεραιότητες σχετικά με τα πολιτικά και οικονομικά κριτήρια. Το ίδιο ισχύει και σε ότι αφορά τα κριτήρια για την ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, το εταιρικό δίκαιο, τον ανταγωνισμό, τις στατιστικές, την απασχόληση και την κοινωνική πολιτική, την ενέργεια ,το περιβάλλον, την προστασία των καταναλωτών και την υγεία. Η πλειοψηφία των υπόλοιπων προτεραιοτήτων εν μέρει μόνο τηρήθηκαν.

Τον Δεκέμβριο του 1999, οι προτεραιότητες της εταιρικής σχέσης για την προσχώρηση αποτέλεσαν το αντικείμενο αναθεώρησης (βλ. σελ. 3 του παραρτήματος της απόφασης 1999/856/ΕΚ). Το Φεβρουάριο 2002, δημοσιεύτηκε μια τελευταία αναθεώρηση (απόφαση 2002/89/ΕΚ). Δεν αποτελεί τη βάση της έκθεσης της Επιτροπής για το έτος 2002.

Οι τομείς προτεραιότητας είναι οι ακόλουθοι:

(Για να έχετε πρόσβαση σε πιο πρόσφατη ενημέρωση μπορείτε να ανατρέξετε στην ανάλυση της ανάκτησης του ευρωπαϊκού κεκτημένου)

3) ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Phare

Το πρόγραμμα PHARE 2000 για τη Λιθουανία πρόβλεπε συνολικές πιστώσεις ύψους 38,3 εκατ. ευρώ. Συμπληρωματικό ποσό 1 εκατ. ευρώ διατέθηκε για τη διασυνοριακή συνεργασία (ΔΣΣ). Αυτή περιλάμβανε μηχανισμό στήριξης μικρών σχεδίων συνεργασίας περιορισμένης κλίμακας στην περιοχή της Βαλτικής. Το PHARE 2001 χορηγεί 45,5 εκατ. ευρώ στη Λιθουανία. Διατέθηκε επί πλέον ποσό 3 εκατ. ευρώ για τη διασυνοριακή συνεργασία στη βαλτική. Το PHARE διέθεσε 43,7 εκατομμύρια ευρώ στην Λιθουανία, συν ένα επί πλέον ποσόν 18,5 εκατομμυρίων ευρώ δυνάμει της διευκόλυνσης που προβλέπει το πρόγραμμα για την ενίσχυση των θεσμών της χώρας. Επίσης, χορηγήθηκε στην Λιθουανία ποσόν 3 εκατ. στο πλαίσιο της διασυνοριακής συνεργασίας.

Μέχρι το 2006, η Επιτροπή υποσχέθηκε να χορηγήσει χρηματοδοτική βοήθεια ύψους 165 εκατ. ευρώ για τον παροπλισμό του πυρηνικού σταθμού της Ignalina. Το μεγαλύτερο μέρος της βοήθειας θα χορηγηθεί μέσω του διεθνούς ταμείου για τη στήριξη του παροπλισμού της Ignalina, που δημιουργήθηκε τον Ιούνιο 2000 και τελεί υπό τη διαχείριση της ΕΤΑΑ. Ήδη διατέθηκε αρχικό πρωτόκολλο για 10 εκατ. ευρώ το 1999, 35 εκατ. ευρώ το 2000 και 55 εκατ. ευρώ το 2001.

Οι αρχές της χώρας εταίρου αναλαμβάνουν την ευθύνη για τη σύναψη των συμβάσεων και την πραγματοποίηση των πληρωμών που συνδέονται με τη συνδρομή. Ωστόσο, ο δημοσιονομικός κανονισμός των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων υποχρεώνει την Επιτροπή να εποπτεύει τη διαδικασία ανάθεσης των συμβάσεων και να εγκρίνει κάθε σύμβαση που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα PHARE και υπογράφεται από τη χώρα εταίρο, πριν αυτή τεθεί σε ισχύ.

Προενταξιακή ενίσχυση

Από το έτος 2000, η χρηματοδοτική συνδρομή περιλαμβάνει την ενίσχυση της γεωργίας και της αγροτικής ανάπτυξης (SAPARD) καθώς και ένα διαρθρωτικό μέσο (ISPA) στο πλαίσιο του οποίου αποδίδεται προτεραιότητα σε μέτρα στους τομείς των μεταφορών και του περιβάλλοντος. Ο κανονισμός που συντονίζει τη συνδρομή στο πλαίσιο του PHARE, του SAPARD και του ISPA, ο οποίος εκδόθηκε τον Ιούνιο του 1999, παρέχει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να ασκεί εκ των υστέρων έλεγχο των συμβάσεων, όποτε κρίνει ότι ο δημοσιονομικός έλεγχος που διενήργησε η χώρα εταίρος είναι ανεπαρκής.

Κατά τη διάρκεια της περιόδου 2000-2002, το σύνολο της ετησίως διαθέσιμης χρηματοδοτικής συνδρομής ανήλθε σε 126 εκατ. ευρώ για το PHARE, σε 90 εκατ. ευρώ για το SAPARD και περίπου 155 εκατ. ευρώ για το ISPA. Το SAPARD προόρισε ενδεικτικό κονδύλιο 31,3 εκατ. ευρώ για την Λιθουανία. Το αντίστοιχο κονδύλιο του ISPA τοποθετείτο μεταξύ 44 και 65 εκατ. ευρώ.

4) ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

Απόφαση 98/265/ΕΚ της 30.3.1998Επίσημη Εφημερίδα L 121, της 23.4.1998

Απόφαση 99/856/ΕΚ της 6.12.1999Επίσημη Εφημερίδα L 335 της 28.12.1999

Γνώμη της Επιτροπής, COM (97) 2007 τελικόΔεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα

Έκθεση της Επιτροπής, COM(98) 706 τελικόΔεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα

Έκθεση της Επιτροπής, COM(1999) 507 τελικόΔεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα

Έκθεση της Επιτροπής COM(2000) 707 τελικόΔεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα

Έκθεση της Επιτροπής, COM(2001) 700 τελικό - SEC(2001) 1750Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα

Απόφαση 2002/89/ΕΚ, 28.01.2002Επίσημη Εφημερίδα L 44, 14.02.2002

Έκθεση της Επιτροπής COM(2002) 700 τελικό - SEC(2002) 1406Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα

Συνθήκη προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση [Επίσημη Εφημερίδα L 236 της 23.09.2003]

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 19.11.2004