Εταιρική σχέση για την προσχώρηση της Βουλγαρίας

Στις 25 Απριλίου 2005 η Βουλγαρία υπέγραψε τη συνθήκη προσχώρησής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που προβλέπεται να γίνει την 1η Ιανουαρίου 2007.

Στην ανακοίνωση «Πρόγραμμα Δράσης 2000» (es de en fr) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατύπωσε ορισμένες προτάσεις σχετικά με την ενίσχυση της προενταξιακής στρατηγικής για όλες τις υποψήφιες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (ΧΚΑΕ). Η στρατηγική αυτή έχει ως κύριο στόχο να παράσχει ένα ομοιογενές πρόγραμμα προετοιμασίας των χωρών αυτών για την προσχώρησή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ειδικότερα:

Η εταιρική σχέση για την προσχώρηση (που εγκρίθηκε τον Μάρτιο του 1998 και τροποποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 1999, τον Ιανουάριο του 2002 και τον Μάιο του 2003) έχει ως στόχο να εντάξει σε ένα νομικό πλαίσιο τους κατά προτεραιότητα τομείς εργασίας, οι οποίοι προσδιορίζονται στην περιοδική έκθεση της Επιτροπής για το 2002 σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειώσει η Επιτροπή στο δρόμο προς την προσχώρηση, το χάρτη πορείας, τα χρηματοδοτικά μέσα που διατίθενται για να συνδράμουν τη Βουλγαρία στην υλοποίηση των προτεραιοτήτων αυτών καθώς και τους όρους που ισχύουν για τη χορήγηση της βοήθειας αυτής. Η εταιρική αυτή σχέση αποτελεί τη βάση μιας σειράς μέσων που έχουν στόχο να υποστηρίξουν την προσπάθεια των υποψήφιων χωρών κατά τη διαδικασία προσχώρησης.

Τα μέσα αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, ένα εθνικό πρόγραμμα για την υιοθέτηση του κοινοτικού κεκτημένου (EΠΥΚΚ), την κοινή αξιολόγηση των μεσοπρόθεσμων προτεραιοτήτων της οικονομικής πολιτικής, το σύμφωνο εναντίον του οργανωμένου εγκλήματος, το σχέδιο εθνικής ανάπτυξης καθώς και άλλα τομεακά προγράμματα που είναι απαραίτητα για τη συμμετοχή στα διαρθρωτικά ταμεία μετά την προσχώρηση και για την εφαρμογή του ISPA και του SAPARD πριν από την προσχώρηση. Η εταιρική σχέση για την προσχώρηση χρησίμευσε ως σημείο εκκίνησης για την επεξεργασία ενός σχεδίου δράσης με στόχο την ενίσχυση των διοικητικών και δικαστικών ικανοτήτων της Βουλγαρίας.

Τα μέσα αυτά δεν θα αποτελέσουν αναπόσπαστο τμήμα της παρούσας εταιρικής σχέσης αλλά οι προτεραιότητές τους θα είναι σύμφωνες προς αυτήν.

Η παρακολούθηση της υλοποίησης της εταιρικής σχέσης για την προσχώρηση θα εξασφαλίζεται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Βουλγαρίας.

Τον Δεκέμβριο του 1999 οι προτεραιότητες της εταιρικής σχέσης για την προσχώρηση αποτέλεσαν το αντικείμενο αναθεώρησης (βλ. σ. 3 του παραρτήματος της απόφασης 1999/857/ΕΚ). Μια τελευταία αναθεώρηση δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2003 (απόφαση 2003/396/ΕΚ). Αποτελεί τη βάση της έκθεσης της Επιτροπής για το έτος 2003 .

Η αναθεωρημένη εταιρική σχέση για την προσχώρηση προσδιορίζει τους στόχους που θα πρέπει να εκπληρώσει εν όλω ή εν μέρει η Βουλγαρία κατά τη διάρκεια της περιόδου 2003-2004. Οι στόχοι αυτοί καθορίστηκαν από κοινού ανάμεσα στην Ένωση και τη Βουλγαρία. Το ύψος της ενίσχυσης που θα χορηγηθεί στη Βουλγαρία θα εξαρτηθεί από την υλοποίηση αυτών των στόχων.

Κατά το 2004 η Βουλγαρία συνέχισε τις προσπάθειές της για την επίτευξη των στόχων που προβλέπει η αναθεωρημένη εταιρική σχέση. Πρόοδος σημειώθηκε όσον αφορά τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και της δικαιοσύνης, τη διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων και την προσαρμογή προς την κοινοτική νομοθεσία. Εντούτοις θα πρέπει να γίνουν και άλλες προσπάθειες ειδικά όσον αφορά το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την προστασία των μειονοτήτων. Προς το σκοπό αυτό θα πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες για τη βελτίωση της κατάστασης της κοινότητας Ρομ. Θα πρέπει επίσης να γίνουν πολλές προσπάθειες για τη μείωση των ενισχύσεων στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών. Θα πρέπει επίσης να βελτιωθεί η ποιότητα των επενδύσεων στις υποδομές, στο εκπαιδευτικό σύστημα και στον τομέα της υγείας. Θα πρέπει επίσης να εφαρμοσθούν τα προγράμματα μεταρρύθμισης στους τομείς των τελωνείων και των φόρων.

Για περισσότερες πληροφορίες συμβουλευτείτε το δελτίο Ανάληψη του κοινοτικού κεκτημένου.

Η ενίσχυση που χορηγείται από το πρόγραμμα Phare και από τα άλλα προενταξιακά μέσα επικεντρώνεται στους στόχους που προβλέπει η εταιρική σχέση για την προένταξη. Κατά την περίοδο 2000-2004 η συνολική ετήσια βοήθεια που χορηγήθηκε στη Βουλγαρία ανήλθε σε 178 εκατ. ευρώ όσον αφορά το Phare, σε 57,6 εκατ. ευρώ όσον αφορά το SAPARD και σε 93 έως 127 εκατ. ευρώ όσον αφορά το ISPA.

Η ενίσχυση που έλαβε η Βουλγαρία στο πλαίσιο του προγράμματος Phare ανήλθε σε 1,54 δισ. ευρώ κατά την περίοδο 1992-2003, εκ των οποίων τα 188,92 εκατ. ευρώ αφορούσαν το έτος 2003.Η Επιτροπή χορήγησε στη Βουλγαρία ενισχύσεις από το Phare βάσει της συμφωνίας που υπεγράφη τον Νοέμβριο του 1999 σχετικά με το κλείσιμο των τμημάτων 1 έως 4 του πυρηνικού σταθμού Kozloduy. Η συμφωνία αυτή προβλέπει μια πρόσθετη ενίσχυση ύψους 200 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2000-2006. Ένα πρόσθετο ποσό ύψους 140 εκατ. ευρώ θα διατεθεί κατά την περίοδο 2004-2006, σύμφωνα με την αρχή της αλληλεγγύης της Ένωσης για τις προσπάθειες αποξήλωσης ορισμένων πυρηνικών σταθμών και τις συνέπειες αυτών των μέτρων. Το πρόγραμμα Phare 2004 όσον αφορά τη Βουλγαρία προβλέπει τη χορήγηση 208,3 εκατ. ευρώ για το εθνικό πρόγραμμα συν ένα πρόσθετο ποσό για την αποξήλωση του πυρηνικού σταθμού.

Το πρόγραμμα Phare 2004 προβλέπει τις ακόλουθες προτεραιότητες:

Στο πλαίσιο του Phare θα διατεθεί επίσης και το ποσό των 36 εκατ. ευρώ για προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας της Βουλγαρίας με την Ελλάδα (20 εκατ. ευρώ), με τη Ρουμανία (8 εκατ. ευρώ), με την Τουρκία (3 εκατ. ευρώ), με τη Σερβία-Μαυροβούνιο (3 εκατ. ευρώ) και με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (2 εκατ. ευρώ).

Από το έτος 2000 η χρηματοδοτική ενίσχυση περιλαμβάνει επίσης και μια ενίσχυση για τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη (SAPARD), καθώς και ένα διαρθρωτικό μέσο (ISPA) που δίνει προτεραιότητα σε μέτρα στους τομείς των μεταφορών και του περιβάλλοντος. Ο κανονισμός που συντονίζει τη βοήθεια των Phare, SAPARD και ISPA, ο οποίος εκδόθηκε τον Ιούνιο του 1999, επιτρέπει στην Επιτροπή να ασκεί εκ των υστέρων ελέγχους σχετικά με τις συμβάσεις όταν κρίνει ότι είναι ανεπαρκής ο δημοσιονομικός έλεγχος που πραγματοποιεί η χώρα εταίρος.

Το ενδεικτικό ποσό που χορήγησε η Κοινότητα για την εφαρμογή του προγράμματος SAPARD στη Βουλγαρία κατά το 2004 ανήλθε σε 68 εκατ. ευρώ. Το ποσό που διετέθη κατά το 2003 ανήλθε σε 56,5 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα SAPARD 2004 αφορά κυρίως την προετοιμασία του γεωργικού τομέα της Βουλγαρίας για την προσχώρησή της στην Ένωση. Κατά συνέπεια μόνο οι πιστώσεις που θα περισσέψουν θα χρησιμοποιηθούν για μέτρα σχετικά με το κεκτημένο.

Τα κονδύλια που χορηγήθηκαν μέσω του ISPA στη Βουλγαρία, τα οποία υπερέβαιναν ελαφρώς τα 100 εκατ. ευρώ ετησίως, δεσμεύονται εξ ολοκλήρου κάθε έτος από το 2000 και μετά (μόνο το έτος 2002 παρατηρήθηκε μια μικρή μείωση). Οι πιστώσεις που προβλέπει ο προϋπολογισμός για το 2003 ανέρχονται σε 112,6 εκατ. ευρώ ενώ οι ενδεικτικές πιστώσεις για το 2004 ανέρχονται σε 135,4 εκατ. ευρώ περίπου. Οι στρατηγικές του ISPA αναθεωρήθηκαν κατά το 2003. Στην περίπτωση των μεταφορικών υποδομών η έμφαση δίνεται στην ολοκλήρωση ή στον εκσυγχρονισμό των βασικών διευρωπαϊκών οδικών και σιδηροδρομικών δικτύων, περιλαμβανομένων και των διασυνοριακών συνδέσεων. Όσον αφορά το περιβάλλον, η βουλγαρική κυβέρνηση επικέντρωσε την προσπάθειά της στη βελτίωση της ποιότητας των υδάτων πραγματοποιώντας επενδύσεις στον τομέα της επεξεργασίας των λυμάτων και των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης. Η διαχείριση των αστικών αποβλήτων και η ρύπανση της ατμόσφαιρας αποτελούν επίσης τομείς προτεραιότητας.

Γνώμη της Επιτροπής COM(97) 2008 τελικόΔεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα

Απόφαση 98/266/ΕΚ του Συμβουλίου της 30.3.1998Επίσημη Εφημερίδα L 121 της 23.4.1998

Απόφαση 1999/857/ΕΚ Επίσημη Εφημερίδα L 335 της 28.12.1999

Έκθεση της Επιτροπής COM(98) 707 τελικόΔεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα

Έκθεση της Επιτροπής COM(1999) 501 τελικόΔεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα

Έκθεση της Επιτροπής COM(2000) 701 τελικόΔεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα

Έκθεση της Επιτροπής COM(2001)700 τελικό - SEC(2001)1744Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα

Απόφαση 2002/83/ΕΚΕπίσημη Εφημερίδα L 44 της 14.2.2002

Έκθεση της Επιτροπής COM(2002) 700 τελικό - SEC(2002)1400Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα

Απόφαση 2003/396/ΕΚ Επίσημη Εφημερίδα L 145 της 12.6.2003

Έκθεση της Επιτροπής COM (2003) 676 τελικό - SEC(2002) 1210Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα

Έκθεση της Επιτροπής COM(2004) 657 τελικό - SEC(2004) 1199Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα

Συνθήκη προσχώρησης της Βουλγαρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση της 25ης Απριλίου 2005 - Δεν έχει δημοσιευθεί ακόμη στην Επίσημη Εφημερίδα Το βουλγαρικό κοινοβούλιο κύρωσε στις 11 Μαΐου 2005 τη συνθήκη προσχώρησης που η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε υπογράψει με τη Ρουμανία στις 25 Απριλίου 2005 στο Λουξεμβούργο μετά την έγκρισή της από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 13 Απριλίου 2005. Η προσχώρηση της Βουλγαρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση προβλέπεται για την 1η Ιανουαρίου 2007.