Λιθουανία
1) ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Γνώμη της Επιτροπής COM(97) 2007 τελικό [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]·
Έκθεση της Επιτροπής COM(98) 706 τελικό [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]·
Έκθεση της Επιτροπής COM(1999) 507 τελικό [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]·
Έκθεση της Επιτροπής COM(2000) 707 τελικό [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]·
Έκθεση της Επιτροπής COM(2001) 700 τελικό - SEC(2001) 1750 τελικό [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]·
Έκθεση της Επιτροπής COM(2002) 700 τελικό - SEC(2002) 1406 [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]·
Έκθεση της Επιτροπής [COM(2003) 675 τελικό - SEC(2003) 1204 [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].
Συνθήκη προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση [Επίσημη Εφημερίδα L 236 της 23.09.2003]
2) ΣΥΝΟΨΗ
Στη γνώμη της του Ιουλίου 1997, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν προέβλεπε κανένα μεγάλο πρόβλημα στον τομέα της έρευνας και της τεχνολογικής ανάπτυξης. Σε ό,τι αφορά τον κλάδο των τηλεπικοινωνιών, η Επιτροπή εκτιμούσε επίσης ότι θα μπορούσε αυτός να ενσωματωθεί στην ενιαία κοινοτική αγορά, με την προϋπόθεση ότι θα συνεχιστούν οι καταβαλλόμενες προσπάθειες. Σε ό,τι αφορά την κοινωνία των πληροφοριών, υπογράμμιζε ότι η κατάσταση υπανάπτυξης του τηλεφωνικού δικτύου πιθανόν θα αποτελούσε ανασταλτικό παράγοντα προόδου στον τομέα αυτόν, εκτός αν η Λιθουανία σημείωνε ισχυρή οικονομική ανάπτυξη και προχωρούσε σε επενδύσεις στις τηλεπικοινωνίες.
Στην έκθεση του Νοεμβρίου 1998 διαπιστωνόταν ότι, με εξαίρεση τον τομέα των τηλεπικοινωνιών όπου σημειώθηκε κάποια πρόοδος, οι άλλοι δύο τομείς (έρευνα και κοινωνία των πληροφοριών) δεν προόδευσαν αρκετά μετά από τη γνώμη του Ιουλίου 1997.
Στις εκθέσεις του 1999 και του 2000 επισημάνθηκε η αισθητή πρόοδος που είχε επιτευχθεί στον τομέα αυτόν. Το Νοέμβριο του 2000, η Επιτροπή παρατήρησε την εξέλιξη που είχε επέλθει στο ρυθμιστικό καθεστώς που διέπει τις τηλεπικοινωνίες.
Η έκθεση του Οκτωβρίου 2002 υπογραμμίζει τα νέα βήματα προόδου που σημειώθηκαν στον τομέα της ΕΤΑ, και ιδίως τη δημιουργία ενός νέου επιστημονικού και τεχνολογικού πάρκου και τη θέσπιση ενός σχεδίου αναδιάρθρωσης των δημόσιων οργανισμών επιστημονικής και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η έκθεση αναφέρεται επίσης στα περαιτέρω βήματα προόδου που σημειώθηκαν όσον αφορά την ευθυγράμμιση με το κεκτημένο, τόσο στον τομέα των τηλεπικοινωνιών όσο και στον τομέα των ταχυδρομικών υπηρεσιών.
Η έκθεση του 2003 διαπιστώνει πως η Λιθουανία θα πρέπει να προσέξει την ενσωμάτωση και την εφαρμογή του κεκτημένου στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, ιδίως καθορίζοντας λογικούς όρους διασύνδεσης και εφαρμόζοντας την αρχή της καθολικής υπηρεσίας. Θα πρέπει να επίσης να καταβληθούν πρόσθετες προσπάθειες όσον αφορά την ολοκλήρωση της ενσωμάτωσης του κεκτημένου στον τομέα των ταχυδρομείων προκειμένου να εξασφαλισθεί η εφαρμογή του.
Η συνθήκη προσχώρησης υπογράφηκε στις 16 Απριλίου 2003 και η προσχώρηση πραγματοποιήθηκε την 1η Μαΐου 2004.
ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ
Οι δραστηριότητες έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης (ΕΤΑ), σε κοινοτικό επίπεδο, όπως ορίζεται στη συνθήκη ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποσκοπούν στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και της ποιότητας του βιοτικού επιπέδου, στην ενθάρρυνση της βιώσιμης ανάπτυξης και στην επεξεργασία άλλων κοινοτικών πολιτικών.
Η Ευρωπαϊκή συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Λιθουανίας προβλέπει τη συνεργασία στους εν λόγω τομείς, κυρίως με τη συμμετοχή του συνδεδεμένου κράτους στο πρόγραμμα-πλαίσιο. Η Λευκή Βίβλος για τις Χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και η εσωτερική αγορά (1995) δεν προβλέπουν τη λήψη άμεσου μέτρου στον τομέα αυτό.
Η τηλεπικοινωνιακή πολιτική της Κοινότητας έχει ως στόχο την εξάλειψη των εμποδίων που δυσχεραίνουν την ορθή λειτουργία της ενιαίας αγοράς εξοπλισμών, υπηρεσιών και τηλεπικοινωνιακών δικτύων, το άνοιγμα των ξένων αγορών στις κοινοτικές επιχειρήσεις και την προσφορά μοντέρνων υπηρεσιών προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της Ένωσης. Οι στόχοι αυτοί πρέπει να επιτευχθούν με την εναρμόνιση των προδιαγραφών και των όρων παροχής υπηρεσιών, με την απελευθέρωση των αγορών για τερματικά, υπηρεσίες και δίκτυα και την υιοθέτηση των απαιτούμενων κανονιστικών μέτρων.
Η Ευρωπαϊκή Συμφωνία ορίζει ότι η αναβάθμιση των εφαρμοζομένων προδιαγραφών και πρακτικών στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών, της τυποποίησης, της νομοθεσίας και του εκμοντερνισμού των υποδομών, για να φθάσει στα κοινοτικά επίπεδα, πρέπει να μεθοδευτεί με κοινές δράσεις συνεργασίας. Η Λευκή Βίβλος δίνει έμφαση στην προσέγγιση των νομοθεσιών, των δικτύων και των υπηρεσιών καθώς και στα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για τη βαθμιαία απελευθέρωση του κλάδου.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη
Σε ό,τι αφορά την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη (ΕΤΑ), η Λιθουανία είναι συνδεδεμένη με το πέμπτο πρόγραμμα-πλαίσιο (1998-2002) από τον Οκτώβριο του 1999. Έχει εκδηλώσει επίσης την επιθυμία να συνδεθεί με το έκτο πρόγραμμα πλαίσιο (2002-2006).
Τον Μάρτιο του 2000, εκδόθηκε νόμος για την τριτοβάθμια εκπαίδευση ο οποίος διευθύνει ιδίως τις δραστηριότητες έρευνας των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τον Οκτώβριο του 2001, η λιθουανική κυβέρνηση ενέκρινε σχέδιο αναδιάρθρωσης των δημόσιων οργανισμών επιστημονικής και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τον Ιανουάριο του 2002, δημιουργήθηκε ομάδα εμπειρογνωμόνων η οποία είναι επιφορτισμένη με την αξιολόγηση των δημόσιων συστημάτων επιστημονικής και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τον προσδιορισμό των κυρίαρχων τάσεων στις επιστημονικές και συναφείς δραστηριότητες. Σημειώθηκε επίσης πρόοδος προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ των ιδρυμάτων έρευνας και ανάπτυξης και των ΜΜΕ. Ένα έγγραφο στρατηγικής σχετικά με τα επιστημονικά και τεχνολογικά πάρκα εγκρίθηκε και μελετήθηκε εκτενώς από την επιστημονική κοινότητα και τις επιχειρήσεις. Στο Βίλνιους ξεκίνησε η δημιουργία ενός νέου επιστημονικού και τεχνολογικού πάρκου, αποκαλούμενου IT Versoriai. Τον Ιανουάριο του 2002 υπεγράφη μνημόνιο συμφωνίας για τη δημιουργία επιστημονικού και τεχνολογικού πάρκου στο Kaunas.
Η Λιθουανία θα πρέπει ωστόσο να αυξήσει τις ακαθάριστες εγχώριες δαπάνες υπέρ της ΕΤΑ. Για να προαχθεί η έρευνα στη Λιθουανία, οι λιθουανικές επιχειρήσεις, δηλαδή η βιομηχανία, οι ΜΜΕ και ο ιδιωτικός τομέας γενικά, θα πρέπει να αυξήσουν περισσότερο τις δαπάνες υπέρ της έρευνας και της ανάπτυξης. Η Λιθουανία οφείλει επίσης να θεσπίσει κατάλληλη νομοθεσία ώστε να ευνοήσει τη δημιουργία επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας, ιδίως ώστε να προσελκύσει ξένους επενδυτές.
Τηλεπικοινωνίες
Ο νόμος για τις τηλεπικοινωνίες θεσπίστηκε τον Ιούνιο 1998 και προβλέπει την ελευθέρωση της αγοράς τηλεπικοινωνιών μετά τις 31 Δεκεμβρίου του 2002. Μέχρι τότε, η εθνική εταιρεία «Lietuvos Telekomas» θα είναι η μόνη που θα προσφέρει υπηρεσίες τοπικές, υπεραστικές ή διεθνείς μέσω του δικτύου σταθερής τηλεφωνίας και θα είναι ο μόνος φορέας εκμετάλλευσης της σταθερής τηλεφωνίας. Τον Ιούνιο του 2000, το κράτος πούλησε άλλη μια δέσμη 25% των μετοχών του φορέα εκμετάλλευσης, οπότε η συμμετοχή του φορέα ανέρχεται πλέον στο 10% του κεφαλαίου. Η ελευθέρωση του κλάδου της σταθερής τηλεφωνίας πρέπει να εφαρμοστεί στην πράξη. Το ποσοστό διείσδυσης των κινητών υπηρεσιών στην αγορά φθάνει το 30 %. Υπάρχουν τρεις φορείς εκμετάλλευσης GSM, αλλά δεν έχουν ακόμη χορηγηθεί άδειες UMTS. Το ποσοστό διείσδυσης του σταθερού δικτύου φθάνει το 34 %. Μένει να γίνουν κάποια ακόμη βήματα εκσυγχρονισμού του σταθερού δικτύου και τιμολογιακής αναπροσαρμογής. Μετά το άνοιγμα των αγορών θα πρέπει να εφαρμοσθούν οι διατάξεις σχετικά με την αποδεσμοποίηση του τοπικού βρόχου και να συνεχισθεί ο εκσυγχρονισμός του σταθερού δικτύου και η τιμολογιακή αναπροσαρμογή.
Τον Ιούνιο του 2002 εκδόθηκε νόμος με τον οποίο τροποποιήθηκε ο νόμος για τις τηλεπικοινωνίες. Ο νέος αυτός νόμος διευκρινίζει τα καθήκοντα της ρυθμιστικής αρχής επικοινωνιών, απλοποιεί την πρόσβαση στην αγορά τηλεπικοινωνιών και καταργεί την έκδοση αδειών για τις τηλεπικοινωνιακές δραστηριότητες. Τον Φεβρουάριο του 2002 εκδόθηκαν τρεις νομοθετικές εκτελεστικές πράξεις. Τον Μάρτιο του 2002, η ρυθμιστική αρχή επικοινωνιών ενέκρινε διαδικασία διακανονισμού των διαφορών μεταξύ φορέων εκμετάλλευσης τηλεπικοινωνιών.
Διοικητικές ικανότητες
Όσον αφορά τις διοικητικές ικανότητες, τον Απρίλιο του 2002 αυξήθηκε το προσωπικό της ρυθμιστικής αρχής επικοινωνιών. Εντούτοις, η διοικητική ικανότητα της ρυθμιστικής αρχής επικοινωνιών δεν αρκεί για να εξασφαλισθεί η εφαρμογή και τήρηση της νομοθεσίας που απαιτείται για τη συμμόρφωση με το κεκτημένο. Χρειάζονται επίσης περισσότεροι πόροι ώστε να κατοχυρωθεί η αποτελεσματική και ανεξάρτητη κάλυψη των οικονομικών και νομικών πτυχών της ρυθμιστικής δράσης.
Ταχυδρομικές υπηρεσίες
Ο λιθουανικός οργανισμός ταχυδρομείων («Lietuvos Paštas»), ο οποίος αποτελεί δημόσια επιχείρηση, απολαύει αποκλειστικών δικαιωμάτων σε ό,τι αφορά τη συλλογή και τη διανομή του ταχυδρομείου και των εντολών πληρωμών. Υποχρεούται να παρέχει καθολικές ταχυδρομικές υπηρεσίες σύμφωνα με τις διατάξεις της ΕΕ. Τον Οκτώβριο του 2001, το λιθουανικό κοινοβούλιο ενέκρινε νόμο με τον οποίο τροποποιήθηκε ο νόμος περί ταχυδρομείων. Ο νέος αυτός νόμος τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2002. Καθορίζει τη νομική βάση των ταχυδρομικών δραστηριοτήτων, ρυθμίζει τις σχέσεις μεταξύ παρόχων και προβλέπει πρόσθετα καθήκοντα για τη ρυθμιστική αρχή επικοινωνιών.
Θα πρέπει να ενισχυθούν οι διοικητικές ικανότητες στον τομέα αυτό με αύξηση του προσωπικού και κατάρτιση, προκειμένου η Λιθουανία να είναι σε θέση να εφαρμόσει το κεκτημένο κατά αποδεκτό τρόπο. Θα πρέπει ακόμη να ενσωματωθεί και να εφαρμοσθεί πλήρως το κεκτημένο του 2002.
Κοινωνία της πληροφορίας
Η Λιθουανία συμμετέχει στη μεικτή επιτροπή υψηλού επιπέδου για την κοινωνία της πληροφορίας. Η δημιουργία μιας κοινωνίας της πληροφορίας εγγράφεται στο πλαίσιο του εθνικού προγράμματος ανάπτυξης των επικοινωνιών και της πληροφορίας. Θα πρέπει ωστόσο να καταβληθούν σημαντικές προσπάθειες για τον εκσυγχρονισμό του κρατικού συστήματος πληροφόρησης, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά θέματα κτηματολογίου.
Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 20.02.2004