Λεττονία

1) ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

Γνώμη της Επιτροπής [COM(97)2005 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM (98) 704 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(99)506 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(2000)706 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(2001)700 τελικό - SEC (2001) 1749 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(2002) 700 τελικό - SEC (2002) 1405 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(2003) 675 τελικό - SEC (2003) 1203- Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Συνθήκη προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση [Επίσημη Εφημερίδα L 236 της 23.09.2003]

2) ΣΥΝΟΨΗ

Στην γνώμη της του Ιουλίου 1997, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμούσε ότι η πλήρης μεταφορά του κοινοτικού κεκτημένου ήταν δυνατή σε μεσοπρόθεσμη βάση, λαμβανομένων υπ΄ όψει των τάσεων και του ρυθμού πραγματοποίησης των μεταρρυθμίσεων στην Λεττονία. Ωστόσο, εκτιμούσε επίσης ότι η πραγματική συμμόρφωση με σειρά νομοθετικών διατάξεων σχετικών με την επεξεργασία των αστικών λυμάτων, το πόσιμο νερό, την διαχείριση των αποβλήτων, την ατμοσφαιρική ρύπανση, κ.λ.π., δεν μπορούσε να επιτευχθεί παρά μόνο σε μακροπρόθεσμη βάση, δεδομένου ότι θα απαιτούσε σημαντική αύξηση των επενδύσεων για το περιβάλλον, καθώς και σημαντικές προσπάθειες για την ενίσχυση της διοικητικής δυναμικότητας.

Στην έκθεση του Νοεμβρίου του 1998, διαπιστωνόταν η επιτέλεση ορισμένων βημάτων προόδου στην τήρηση των βραχυπρόθεσμων προτεραιοτήτων που καθορίζονται στην σύμπραξη για την προσχώρηση, πλην όμως υπογραμμίζονταν επίσης και η ανάγκη καταβολής περαιτέρω προσπαθειών στους τομείς της ατμόσφαιρας, των αποβλήτων και των λυμάτων, καθώς και κατάρτισης προγραμμάτων εφαρμογής περισσοτέρων οδηγιών. Η Λεττονία καλείται να ενισχύσει τις υποδομές επιτήρησης της ατμόσφαιρας και των υδάτων, ιδίως σε τοπικό επίπεδο. Ήταν επίσης αναγκαίο να αυξηθούν οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, ιδίως σε συνεργασία με τους διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς, για την συμμόρφωση με το κεκτημένο στον τομέα του περιβάλλοντος.

Στην έκθεση του Οκτωβρίου του 1999 υπογραμμιζόταν ότι η ευθυγράμμιση προς την κοινοτική νομοθεσία προχωρούσε κατά ικανοποιητικό τρόπο.

Η έκθεση του Νοεμβρίου του 2000 τόνιζε ότι η Λεττονία είχε σημειώσει πρόοδο όσον αφορά την ενσωμάτωση του κεκτημένου, κυρίως σε σχέση με την πληροφόρηση σε θέματα περιβάλλοντος, την προστασία της φύσης, τη διαχείριση αποβλήτων και τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ). Είχαν επίσης ληφθεί μέτρα για την ενίσχυση του διοικητικού δυναμικού.

Στην έκθεση του Νοεμβρίου του 2001 η Επιτροπή υπογράμμιζε ότι η ευθυγράμμιση της νομοθεσίας με το κοινοτικό κεκτημένο είχε σημειώσει πρόοδο, κυρίως στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων, της ρύπανσης, της προστασίας της φύσης και της πυρηνικής ασφάλειας. Έπρεπε ακόμη να καταβληθούν προσπάθειες στους τομείς της ποιότητας του ύδατος, της διαχείρισης αποβλήτων και χημικών ουσιών. Δημιουργήθηκαν πολλοί εξειδικευμένοι οργανισμοί: ο Λεττονικός Οργανισμός Περιβάλλοντος, το Συμβούλιο Επιτήρησης των ΓΤΟ, το Συμβούλιο Διαχείρισης Συσκευασιών και το Κέντρο Ακτινοπροστασίας.

Η έκθεση του Οκτωβρίου του 2002 υπογραμμίζει την πρόοδο όσον αφορά την ευθυγράμμιση με το κοινοτικό κεκτημένο, κυρίως στους τομείς της ποιότητας των υδάτων, της διαχείρισης των αποβλήτων, της προστασίας της φύσης και της μείωσης της ηχητικής ρύπανσης. Η Λεττονία πρέπει να επικεντρώσει τις προσπάθειές της στην ολοκλήρωση της μεταφοράς της νομοθεσίας, τη βελτίωση της συνεργασίας και του συντονισμού σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, καθώς και την ενίσχυση του διοικητικού της δυναμικού.

Η έκθεση του Νοεμβρίου 2003 αναφέρει ότι η Λεττονία σέβεται, στο σύνολό τους, τις υποχρεώσεις που ανέλαβε στον τομέα του περιβάλλοντος κατά τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις (που ολοκληρώθηκαν τον Δεκέμβριο 2002). Η χώρα αναμένεται να είναι σε θέση να εφαρμόσει το μεγαλύτερο μέρος του περιβαλλοντικού κεκτημένου την 1η Μαΐου 2994, ημερομηνία της προσχώρησής της στην Ένωση.

Η συνθήκη προσχώρησης υπογράφηκε στις 16 Απριλίου 2003 και η προσχώρηση πραγματοποιήθηκε την 1η Μαΐου 2004.

ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ

Η περιβαλλοντική πολιτική της Κοινότητας, όπως προκύπτει από τη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, αποσκοπεί σε μια βιώσιμη ανάπτυξη που θα έχει ως βάση την ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής συνιστώσας στις κοινοτικές τομεακές πολιτικές, στην προληπτική δράση, στην αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», στην αντιμετώπιση των οικολογικών καταστροφών στην πηγή τους και στην κατανομή των ευθυνών. Το κοινοτικό κεκτημένο περιλαμβάνει περίπου διακόσιες νομοθετικές πράξεις που καλύπτουν ευρύ φάσμα θεμάτων, μεταξύ των οποίων την ρύπανση των υδάτων και της ατμόσφαιρας, την διαχείριση των αποβλήτων και των χημικών ουσιών, την βιοτεχνολογία, την ακτινοπροστασία και την προστασία της φύσης. Τα κράτη μέλη μεριμνούν για την πραγματοποίηση μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων προτού εγκρίνουν την υλοποίηση δημόσιων ή ιδιωτικών έργων.

Στην Ευρωπαϊκή Συμφωνία διευκρινίζεται ότι η πολιτική οικονομικής ανάπτυξης της Λεττονίας πρέπει να κατευθύνεται από την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης και να ενσωματώνει πλήρως τον περιβαλλοντικό προβληματισμό.

Στη Λευκή βίβλο για τις χώρες της Κεντροανατολικής Ευρώπης και την εσωτερική αγορά (1995) καλύπτεται μικρό μόνο μέρος του κεκτημένου που αφορά το περιβάλλον, και συγκεκριμένα τη νομοθεσία για τα προϊόντα σε άμεση σχέση με την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Στο εθνικό της σχέδιο για την περιβαλλοντική πολιτική, η Λεττονία έθιξε το θέμα της ενσωμάτωσης της περιβαλλοντικής διάστασης σε άλλους τομείς και ελήφθησαν συγκεκριμένα μέτρα στο πλαίσιο του εθνικού περιβαλλοντικού προγράμματος δράσης. Η Λεττονία συμμετέχει επίσης στην Αgenda 21 για τη Βαλτική Θάλασσα. Σε αυτό το πλαίσιο, συνέχισε την εφαρμογή του προγράμματος δράσης για την αειφόρο ανάπτυξη. Τον Μάρτιο του 2002 συστάθηκε το Συμβούλιο Αειφόρου Ανάπτυξης. Τα περιβαλλοντικά θέματα ελήφθησαν υπόψη στα στρατηγικά έγγραφα άλλων τομέων, όπως οι τομείς της γεωργίας, της ενέργειας και της αλιείας. Τον Αύγουστο του 2002 εγκρίθηκε η στρατηγική για την αειφόρο ανάπτυξη.

Όλη η οριζόντια νομοθεσία στον τομέα του περιβάλλοντος έχει θεσπιστεί και είναι σύμμορφη με το κεκτημένο, εκτός από αυτήν που αφορά τις διατάξεις τις σχετικές με τη στρατηγική εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Οι διατάξεις αυτές πρέπει να έχουν θεσπιστεί πριν από τον Ιούλιο του 2004. Συνεστήθη, εξάλλου, Γραφείο Μελετών των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

Όσον αφορά την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, δημιουργήθηκε το Γραφείο Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Το 2001 διεξήχθησαν οκτώ αξιολογήσεις και δέκα είναι υπό εξέλιξη.

Σε θέματα πρόσβασης στην περιβαλλοντική πληροφόρηση, η λεττονική νομοθεσία συμμορφούται με το κοινοτικό κεκτημένο. Ο εν λόγω τομέας αποτελεί αρμοδιότητα του Λεττονικού Οργανισμού Περιβάλλοντος. Η Λεττονία υπέγραψε τη Σύμβαση του Αarhus το 1998 και την επικύρωσε τον Απρίλιο του 2002.

Η Λεττονία υπέγραψε το Πρωτόκολλο του Κιότο το 1998 και επικύρωσε τη Σύμβαση για την αλλαγή του κλίματος. Το πρωτόκολλο του Κιότο επικυρώθηκε από το λεττονικό κοινοβούλιο τον Ιούνιο του 2002. Ο νόμος για την προστασία του περιβάλλοντος τροποποιήθηκε το 2002.

Όσον αφορά την ποιότητα των υδάτων, η νομοθεσία έχει θεσπιστεί και είναι σύμμορφη με το κεκτημένο, εξαιρέσει των πρόσφατων διατάξεων-πλαίσιο που σχετίζονται με το νερό. Οι διατάξεις αυτές πρέπει να θεσπιστούν πριν από την προσχώρηση της Λεττονίας στην Ένωση. Πρέπει επίσης να θεσπιστούν τα προγράμματα τα σχετικά με τη νιτρορρύπανση των υδάτων και τις απορρίψεις επικίνδυνων ουσιών. Οι άδεις απορρίψεων πρέπει να χορηγηθούν πριν την 1η Μαΐου 2004. Μέχρι τον Δεκέμβριο 2015 έχουν προβλεφθεί μεταβατικά καθεστώτα για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων και του πόσιμου νερού.

Εις ό,τι αφορά την διαχείριση των αποβλήτων, η τελευταία έκθεση της Επιτροπής επισημαίνει ότι έχει θεσπιστεί η νομοθεσία και είναι σύμμορφη με το κεκτημένο, εξαιρέσει των πιο πρόσφατων διατάξεων σχετικά με τα εκτός χρήσεως οχήματα. Οι διατάξεις αυτές πρέπει να μεταφερθούν πριν από την προσχώρηση της Λεττονίας στην Ένωση. Οι διοικητικές δυνατότητες των περιφερειακών περιβαλλοντικών οργανισμών πρέπει να αποτελέσουν το αντικείμενο ιδιαίτέρης προσοχής. Τα συστήματα έγκρισης και ακύρωσης των αδειών κυκλοφορίας των εκτός χρήσεως οχημάτων, καθώς και καταγραφής των συσκευών που περιέχουν PCB/PCT, πρέπει να θεσπιστούν πριν από την προσχώρηση. Η κατασκευή χώρων υγειονομικής ταφής για τα επικίνδυνα απόβλητα και για τον αμίαντο πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν την 1η Μαΐου 2004. Ο λεττονικός νόμος για τη διαχείριση των αποβλήτων ετέθη σε ισχύ τον Μάρτιο 2001. Τον Δεκέμβριο 2000 συνεστήθη Συμβούλιο διαχείρισης των συσκευασιών. Δημιουργήθηκαν νέοι χώροι υγειονομικής ταφής και έκλεισαν παλαιοί. Η διακομιδή των αποβλήτων βελτιώθηκε, και διενεργήθηκε αναθεώρηση του συστήματος αδειοδότησης. Τον Αύγουστο 2002 θεσπίστηκε εθνικό σχέδιο για τη διαχείριση των αποβλήτων. Παραχωρήθηκαν μεταβατικές περίοδοι για τα απόβλητα συσκευασιών και για την αποθήκευση των επικίνδυνων αποβλήτων (μέχρι τον Δεκέμβριο 2007 και τον Δεκέμβριο 2004, αντιστοίχως).

Σχετικά με την καταπολέμηση της βιομηχανικής ρύπανσης και τη διαχείριση των κινδύνων, θεσπίστηκε η σχετική νομοθεσία, η οποία είναι σύμμορφη με το κεκτημένο. Τον Ιούλιο του 2000 ετέθη σε ισχύ ο νόμος για τις μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης, ο οποίος αφορά τις νέες εγκαταστάσεις. Το νέο κεκτημένο για τις μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης θεσπίστηκε το 2002. Έχει γίνει η απογραφή των κυριότερων εγκαταστάσεων που καλύπτονται από την οδηγία IPPC (σχετικά με την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης) και από τις οδηγίες Seveso. Τον Ιανουάριο του 2002 δημιουργήθηκε ένα ολοκληρωμένο σύστημα έκδοσης αδειών για την ολοκληρωμένη πρόληψη και μείωση της ρύπανσης. Πρέπει να συνεχισθεί η αδειοδότηση και να ληφθούν μέτρα ώστε να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με την οδηγία πριν τον Οκτώβριο 2007. Για ορισμένες εγκαταστάσεις που καλύπτονται από την οδηγία IPPC, παραχωρήθηκε μεταβατική περίοδος μέχρι τον Δεκέμβριο 2010.

Στον τομέα της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα η λεττονική νομοθεσία είναι σύμμορφη με το κεκτημένο, πλην των διατάξεων που αφορούν την περιεκτικότητα των υγρών καυσίμων σε θείο και την πρόσφατη νομοθεσία για το όζον. Πρέπει επίσης να βελτιωθούν τα σχέδια και προγράμματα που αφορούν την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα. Όλοι οι θεσμικοί φορείς που είναι επιφορτισμένοι με την υλοποίηση των απαιτήσεων των σχετικών με την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, έχουν συσταθεί. Η εκτίμηση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα ανήκει στις αρμοδιότητες της λεττονικής υδρομετεωρολογικής υπηρεσίας. Παραχωρήθηκε μεταβατική περίοδος σε ορισμένες εγκαταστάσεις μέχρι τον Δεκέμβριο 2008 εις ό,τι αφορά τις εκπομπές πτητικών οργανικών ενώσεων που προέρχονται από την αποθήκευση και τη διανομή βενζίνης.

Η νομοθεσία στον τομέα των χημικών ουσιών μεταφέρθηκε και είναι σύμμορφη με το κεκτημένο. Πλην όμως, πρέπει να υποστούν προσαρμογή οι διαδικασίες αδειοδότησης για τα βιοκτόνα. Τον Απρίλιο 2000 θεσπίστηκε πράξη για τη χρησιμοποίηση και την εμπορία των επικίνδυνων χημικών ουσιών. Συνεστήθη δε Γραφείο για τις χημικές ουσίες. Τον Αύγουστο 2002 εκδόθηκε κανονισμός σχετικός με τις διαδικασίες κοινοποίησης και εκτίμησης των κινδύνων εις ό,τι αφορά τις νέες χημικές ουσίες. Τον Οκτώβριο 2001 εκδόθηκε νόμος για τον αμίαντο.

Μεταφέρθηκε η κοινοτική νομοθεσία στον τομέα των γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ), και είναι σύμμορφη με το κεκτημένο, εξαιρέσει των πρόσφατων διατάξεων που αφορούν τη διασπορά των ΓΤΟ. Οι διατάξεις αυτές πρέπει να έχουν θεσπισθεί πριν από την προσχώρηση. Το ίδιο ισχύει για τη διαδικασία κοινοποίησης των ΓΤΟ. Εξάλλου, το διοικητικό δυναμικό που είναι επιφορτισμένο με τους ΓΤΟ δεν φαίνεται να επαρκεί. Λείπει μία αρμόδια αρχή για τους ΓΤΟ.

Σε θέματα ακτινοπροστασίας και πυρηνικής ασφάλειας, η ευθυγράμμιση διενεργήθηκε και η νομοθεσία είναι σύμμορφη με το κεκτημένο. Ένας νόμος για την πυρηνική ασφάλεια και την ακτινοπροστασία ετέθη σε ισχύ το Νοέμβριο του 2000 και τον Ιούλιο του 2001 άρχισε να λειτουργεί το Κέντρο Ακτινοπροστασίας. Θεσπίστηκαν νομοθετικές πράξεις όσον αφορά τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων, τη λογιστική εκτίμηση και τον έλεγχο των πυρηνικών υλών, καθώς και τα κριτήρια και τις αρχές για την ισοδυναμία των ραδιενεργών αποβλήτων. Παραχωρήθηκε μεταβατική περίοδος μέχρι τον Δεκέμβριο 2005, όσον αφορά την έκθεση για ιατρικούς σκοπούς.

Όσον αφορά την προστασία της φύσης, το κοινοτικό κεκτημένο μεταφέρθηκε ικανοποιητικά, εκτός των διατάξεων εφαρμογής που αφορούν τις οδηγίες «ενδιαιτήματα» και «πτηνά». Οι οδηγίες αυτές πρέπει να θεσπιστούν πριν από την προσχώρηση της Λεττονίας στην Ένωση. Πρέπει επίσης να ολοκληρωθούν, πριν από την προσχώρηση, οι κατάλογοι των τόπων που προτείνονται ως τόποι κοινοτικής σημασίας καθώς και των ζωνών ειδικής προστασίας. Τον Μάρτιο του 2000 θεσπίστηκε ο νόμος για την προστασία των ειδών και των βιοτόπων, καθώς και άλλοι νόμοι σχετικά με τα φυσικά και τα εθνικά πάρκα. Τον Μάιο του 2001 η κυβέρνηση θέσπισε το εθνικό πρόγραμμα για τη βιοποικιλότητα. Κατά τη διάρκεια του 2001 θεσπίστηκαν πολλοί κανονισμοί. Οι σημαντικότεροι αφορούν τα μικρά πάρκα, την έκδοση αδειών σχετικά με τα είδη για τα οποία απαγορεύεται η θήρα, την αποζημίωση για τις βλάβες που προκλήθηκαν στα προστατευόμενα είδη και στα ενδιαιτήματα, καθώς και την διατήρηση σε αιχμαλωσία των αγρίων ζώων. Δημιουργήθηκε Υπηρεσία για την Προστασία της Φύσης και ετέθη σε λειτουργία τον Μάιο του 2002.

Στον τομέα των ηχητικών εκπομπών, η νομοθεσία είναι σύμφωνη με το κεκτημένο, εξαιρέσει των πρόσφατων διατάξεων που αφορούν τον περιβαλλοντικό θόρυβο. Αυτές πρέπει να εκδοθούν πριν τον Ιούλιο 2004.

Η Λεττονία εκτιμά ότι η συμμόρφωση προς το κοινοτικό κεκτημένο σε θέματα περιβάλλοντος θα απαιτήσει 1,2 δισ. ευρώ από δημόσιες επενδύσεις και μεταξύ 305 και 742 εκατ. ευρώ από ιδιωτικά κεφάλαια, γεγονός που θα επιτρέψει την ολοκλήρωση της μεταφοράς του κεκτημένου μέχρι το 2015.

Θεσπίστηκαν μέτρα για την ενίσχυση των διοικητικών δομών. Δημιουργήθηκε το Συμβούλιο Αειφόρου Ανάπτυξης και η Υπηρεσία για την Προστασία της Φύσης. Ενισχύθηκε το σύστημα επίβλεψης. Εφαρμόστηκαν επιμορφωτικά προγράμματα στους τομείς της οριζόντιας νομοθεσίας, της επιτήρησης των περιφερειακών υπηρεσιών περιβάλλοντος, της ποιότητας του αέρα, της διαχείρισης αποβλήτων, της προστασίας της φύσης, της πυρηνικής ασφάλειας και της ακτινοπροστασίας.

Η Λεττονία συμμετέχει στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (EN) και στο ευρωπαϊκό δίκτυο πληροφοριών και παρατηρήσεων σχετικά με το περιβάλλον.

Οι διαπραγματεύσεις όσον αφορά αυτό το θέμα διακόπηκαν

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 11.02.2004