Εσθονία

1) ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

Γνώμη της Επιτροπής [COM(97) 2006 τελικό - Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(98) 705 τελικό - Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(1999) 504 τελικό - Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM((2000) 704 τελικό - Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM((2001) 704 τελικό - SEC(2001) 1747 - Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(2002)700 τελικό - SEC (2002) 1403 - Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(2003)675τελικό - SEC (2003) 1201 - Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Συνθήκη προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση [Επίσημη Εφημερίδα L 236 της 23.09.2003]

2) ΣΥΝΟΨΗ

Στη γνώμη της του Ιουλίου 1997, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμούσε ότι η Εσθονία θα πρέπει να είναι σε θέση να ενσωματώσει στην εθνική έννομη τάξη της το σύνολο του σχετικού με το περιβάλλον κοινοτικού κεκτημένου και να πραγματοποιήσει σημαντικά βήματα προόδου, σε μεσοπρόθεσμη βάση, όσον αφορά την ουσιαστική εφαρμογή των σχετικών διατάξεων, λαμβανομένων υπόψη των μεταρρυθμίσεων που έχουν αναληφθεί. Ωστόσο, διαπίστωνε επίσης ότι για ορισμένες περιπτώσεις που απαιτούν σοβαρές επενδύσεις επί σειρά ετών, καθώς και σοβαρές διοικητικές προσπάθειες (όπως, π.χ., η επεξεργασία των αστικών λυμάτων, το πόσιμο νερό, η διαχείριση των αποβλήτων και η ισχύουσα νομοθεσία για την ατμοσφαιρική ρύπανση), ο στόχος αυτός θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνον σε μακροπρόθεσμη βάση.

Η έκθεση του Νοεμβρίου 1998 διαπίστωνε ότι η Εσθονία πραγματοποίησε σημαντικά βήματα προόδου στην τήρηση των βραχυπρόθεσμων προτεραιοτήτων της εταιρικής σχέσης για την προσχώρηση, ιδίως όσον αφορά την ενσωμάτωση του κεκτημένου που αφορά την διαχείριση των αποβλήτων και την προστασία της φύσεως. Θα ώφειλε ωστόσο να συνεχίσει τις προσπάθειές της για την ενσωμάτωση, στην εθνική έννομη τάξη, του υπολοίπου της νομοθεσίας, όπως επίσης και να επιδείξει μεγαλύτερη προσοχή στις στρατηγικές χρηματοδότησης.

Στην έκθεση του Οκτωβρίου 1999, τονιζόταν ότι είχε επιτευχθεί πρόοδος ως προς τη μεταφορά των οδηγιών στην εθνική νομοθεσία, παρά τις διαφορές στους επιμέρους τομείς. Οι διοικητικές δομές παρέμεναν ανεπαρκείς και η Εσθονία έπρεπε να καταβάλει προσπάθειες για την ενίσχυσή τους. Χρειαζόταν επίσης ένα σχέδιο χρηματοδότησης για την εφαρμογή του κεκτημένου.

Η έκθεση του Νοεμβρίου 2000 δήλωνε ότι η Εσθονία είχε σημειώσει ικανοποιητική πρόοδο σχετικά με τη μεταφορά και εφαρμογή της νομοθεσίας πλαισίου, αν και έπρεπε να συνεχιστούν οι προσπάθειες για την εφαρμογή και τήρησή της, κυρίως σε περιφερειακό επίπεδο. Ήταν απαραίτητο να εκπονηθούν σχέδια χρηματοδότησης για τις περιβαλλοντικές επενδύσεις.

Η έκθεση του Νοεμβρίου 2001 υπογράμμιζε ότι η Εσθονία εξακολούθησε την ευθυγράμμιση προς το κεκτημένο και την εφαρμογή του, παρ' όλο που εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα, ιδίως σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων και των υδάτων.

Στην έκθεση του Οκτωβρίου 2002 επισημαινόταν ότι έχει σημειωθεί πρόοδος στο νομοπαρασκευαστικό έργο με τη θέσπιση διαφόρων νόμων πλαισίων. Αναβαθμίστηκαν επίσης και οι διοικητικοί μηχανισμοί, οι οποίοι όμως χρειάζεται να ενισχυθούν περαιτέρω. Πρέπει να ολοκληρωθεί η μεταφορά του κοινοτικού στο εσωτερικό δίκαιο όσον αφορά την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, την προστασία της φύσης και την ακτινοπροστασία.

Στην έκθεση του Νοεμβρίου 2003 αναφέρεται όσον αφορά το περιβάλλον ότι η Εσθονία τηρεί, κατά βάση, τις υποχρεώσεις που ανέλαβε κατά τις διαπραγματεύσεις για την προσχώρησή της (που ολοκληρώθηκαν το Δεκέμβριο του 2002). Η χώρα αναμένεται ότι θα είναι σε θέση να εφαρμόσει το μεγαλύτερο μέρός του κοινοτικού κεκτημένου την 1η Μαΐού 2004, ημερομηνία προσχώρησής της στην Ένωση.

Η συνθήκη προσχώρησης υπογράφηκε στις 16 Απριλίου 2003 και η προσχώρηση πραγματοποιήθηκε την 1η Μαΐου 2004.

ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ

Η κοινοτική πολιτική σε θέματα περιβάλλοντος, όπως προκύπτει από τη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, αποσκοπεί στην αειφόρο ανάπτυξη, με βάση την ένταξη της πολιτικής περιβάλλοντος στις τομεακές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, τα προληπτικά μέτρα, την αρχή ο ρυπαίνων πληρώνει, την αντιμετώπιση των απειλών κατά του περιβάλλοντος κατά προτεραιότητα στην πηγή τους και τον καταμερισμό των αρμοδιοτήτων. Το κοινοτικό κεκτημένο περιλαμβάνει περίπου διακόσιες νομικές πράξεις που καλύπτουν ευρύ φάσμα τομέων, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η ρύπανση των υδάτων και του αέρα, η διαχείριση των αποβλήτων και των χημικών προϊόντων, η βιοτεχνολογία, η προστασία από τις ακτινοβολίες και η προστασία της φύσης. Τα κράτη μέλη καλούνται να εξασφαλίζουν την εκτέλεση μελετών επιπτώσεων, που να αξιολογούν τις επιπτώσεις για το περιβάλλον, πριν από τη χορήγηση άδειας για την εκτέλεση ορισμένων δημόσιων ή ιδιωτικών έργων.

Η Ευρωπαϊκή Συμφωνία σύνδεσης διευκρινίζει ότι η πολιτική οικονομικής ανάπτυξης της Εσθονίας θα πρέπει να εμπνέεται από την αρχή της αειφόρου ανάπτυξης και να ενσωματώνει πλήρως τους προβληματισμούς για το περιβάλλον.

Η Λευκή Βίβλος για τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και την εσωτερική αγορά (1995) ασχολείται με μικρό μόνον μέρος του κοινοτικού κεκτημένου για το περιβάλλον, ήτοι τη νομοθεσία που ισχύει για τα προϊόντα, σε άμεση σχέση με την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Αναφορικά με την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών θεμάτων σε άλλες πολιτικές, το εθνικό σχέδιο δράσης για το περιβάλλον προβλέπει την ανάλογη ενσωμάτωση.

Όσον αφορά την οριζόντια νομοθεσία, η Εσθονία ανταποκρίνεται στο κεκτημένο, εξαιρουμένων των νέων διατάξεων σχετικά με την στρατηγική αξιολόγησης των επιπτώσεων στο περιβάλλον. Το Κοινοβούλιο της Εσθονίας ενέκρινε το Πρωτόκολλο του Κυότο το Σεπτέμβριο του 2002. Το εσθονικό Κοινοβούλιο ενέκρινε επίσης την πράξη προσχώρησης στη σύμβαση για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η Εσθονία υπέγραψε μια συμφωνία για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε διασυνοριακό πλαίσιο με τη Φινλανδία. Τον Ιούνιο 2001, κύρωσε τη σύμβαση του Aarhus για την πρόσβαση στην πληροφόρηση, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα. Θεσπίστηκε επίσης η δευτερεύουσα νομοθεσία στον τομέα της πληροφόρησης για το περιβάλλον. Σε θέματα προστασίας του κοινού, ορίστηκε ένας αριθμός κλήσης έκτακτης ανάγκης.

Όσον αφορά την ποιότητα του ύδατος, η μεταφορά του κοινοτικού κεκτημένου στο εσωτερικό δίκαιο δεν ολοκληρώθηκε. Εκκρεμεί ακόμη η έκδοση κανονιστικών διατάξεων σχετικά με την απόρριψη των επικινδύνων ουσιών, τα υπόγεια ύδατα και τη νομοθεσία πλαίσιο για το νερό. Θα πρέπει παράλληλα να εγκριθούν ορισμένα προγράμματα σχετικά με τη νιτρορρύπανση και τις επικίνδυνες ουσίες, πριν από την προσχώρηση της Εσθονίας στην Ένωση. Όσον αφορά το πόσιμο νερό, επιβάλλεται να επιτηρηθεί η εφαρμογή της αντίστοιχης νομοθεσίας και να επιλυθεί το πρόβλημα του φθορίου. Η εθνική νομοθεσία της Εσθονίας για τη μεταφορά της οδηγίας σχετικά με τα ύδατα κολύμβησης, ετέθη σε ισχύ τον Απρίλιο του 2001. Θα πρέπει να αποδοθεί ιδιαίτερη σημασία στο διοικητικό δυναμικό που απασχολείται στον τομέα της ποιότητας των υδάτων. Έχουν εγκριθεί μεταβατικά καθεστώτα για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων και για το πόσιμο νερό (μέχρι το 2010 και το 2013 αντιστοίχως).

Σε ό,τι αφορά την διαχείριση των αποβλήτων, πρέπει να σημειωθεί ότι δεν έχει ολοκληρωθεί η μεταφορά του κοινοτικού κεκτημένου στο εθνικό δίκαιο. Εκκρεμεί η θέσπιση νομοθετικών πράξεων σχετικά με τα απόβλητα και τις συσκευασίες. Επιβάλλεται να ολοκληρωθεί η μεταφορά των κοινοτικών διατάξεων στο εθνικό δίκτυο στον τομέα των οχημάτων που τίθενται εκτός κυκλοφορίας. Θα πρέπει παράλληλα να βελτιωθούν ορισμένα περιφερειακά και τοπικά προγράμματα διαχείρισης των αποβλήτων. Θεσπίστηκαν ακόμη κανονισμοί εφαρμογής σχετικά με τα επικίνδυνα απόβλητα, τον κατάλογο αποβλήτων προς αξιοποίηση ή προς εξάλειψη, τις συσκευασίες, τα δικαιώματα επιβολής ειδικού φόρου κατανάλωσης στις συσκευασίες καθώς και σχετικά με τη σύμβαση της Βασιλείας. Εξακολούθησε να επεκτείνεται το δίκτυο εγκαταστάσεων καταστροφής αποβλήτων. Τέθηκαν σε λειτουργία ή κατασκευάστηκαν εκ νέου χώροι υγειονομικής ταφής αποβλήτων. Εκδόθηκαν δύο κανονισμοί που διέπουν την παραγωγή συσκευασιών και τα μεταλλικά απόβλητα. Κι άλλοι κανονισμοί εκδόθηκαν οι οποίοι διέπουν τα απόβλητα που περιέχουν αμίαντο, την υποχρέωση δήλωσης αποβλήτων, το εθνικό σύστημα πληροφόρησης σχετικά με τις συσκευασίες, τις διαδικασίες μεταφοράς αποβλήτων, τα επικίνδυνα απόβλητα και τον ευρωπαϊκό κατάλογο αποβλήτων. Το διοικητικό δυναμικό στον εν λόγω τομέα επιβάλλεται να ενισχυθεί περαιτέρω σε περιφερειακό και κεντρικό επίπεδο. Εγκρίθηκε μεταβατική περίοδος έως το 2009 για τη διάθεση των αποβλήτων ασφαλτωδών σχιστόλιθων.

Όσον αφορά τον έλεγχο της βιομηχανικής ρύπανσης και της διαχείρισης των βιομηχανικών κινδύνων, πρέπει να σημειωθεί ότι δεν έχει ολοκληρωθεί η μεταφορά του κοινοτικού κεκτημένου στο εθνικό δίκαιο. Πρέπει να τροποποιηθεί ο νόμος για την προστασία του περιβάλλοντος αέρος. Δεν υφίστανται ακόμη οι εκτελεστικές διατάξεις σχετικά με τις εκπομπές πτητικών οργανικών ενώσεων λόγω της χρήσης διαλυτών, την αποτέφρωση των αποβλήτων, τις μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης και τα ανώτατα εθνικά όρια εκπομπών. Οι εν λόγω διατάξεις πρέπει να εγκριθούν πριν από την προσχώρηση της Εσθονίας στην Ένωση την 1η Μαΐου 2004. Εγκρίθηκαν δύο δημόσιοι κανονισμοί βάσει των οποίων ενσωματώνεται στο εθνικό δίκτυο το μεγαλύτερο μέρος της οδηγίας Σεβέζο ΙΙ. Η Εσθονία προέβη σε απογραφή των μονάδων που καλύπτονται από την οδηγία σχετικά με τον ολοκληρωμένο έλεγχο και την πρόληψη της ρύπανσης (IPPC). Θα πρέπει να δοθούν άδειες στις αντίστοιχες εγκαταστάσεις, είτε πρόκειται για νέες είτε για ήδη υφιστάμενες. Επιβάλλεται να ενισχυθεί το αντίστοιχο διοικητικό δυναμικό ώστε η χορήγηση των ως άνω αδειών να ολοκληρωθεί πριν από την 1η Μαΐου 2004. Έχει προβλεφθεί μεταβατικό καθεστώς (ενίοτε μέχρι το Δεκέμβριο του 2015) για ορισμένες από τις μονάδες αυτές. Ο νόμος για την ολοκληρωμένη πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης εκδόθηκε το Μάιο του 2002 και ο νόμος που αφορά την προπαρασκευή για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης το Νοέμβριο του 2000.

Σε ό,τι αφορά την ποιότητα του αέρα, δεν έχει ολοκληρωθεί η μεταφορά του κοινοτικού κεκτημένου. Επιβάλλεται να τροποποιηθεί τόσο ο νόμος για την προστασία του ατμοσφαιρικού αέρα όσο και άλλες νομοθετικές πράξεις ώστε να καταστούν σύμμορφες προς τις αντίστοιχες οδηγίες για την ποιότητα του αέρα. Για να ολοκληρωθούν τα σχέδια και τα προγράμματα που αφορούν την ποιότητα του αέρα επιβάλλεται να καταβληθεί επιπλέον προσπάθεια πριν από την προσχώρηση της χώρας στην Ένωση. Ο νόμος περί επιβολής φόρων για τη ρύπανση καθορίζει τα ποσοστά εκπομπής και τις φορολογικές επιβαρύνσεις για τους ατμοσφαιρικούς ρύπους. Η Εσθονία έχει προσχωρήσει στη Σύμβαση της Γενεύης για τη διασυνοριακή ατμοσφαιρική ρύπανση σε μεγάλες αποστάσεις, και έχει υπογράψει τρία από τα πρωτόκολλα αυτής. Τον Ιανουάριο του 1999, η Εσθονία κύρωσε τις τροποποιήσεις του Λονδίνου και της Κοπεγχάγης για το πρωτόκολλο του Μόντρεαλ. Το 2002, εγκρίθηκαν κανονισμοί σχετικά με τις εκπομπές από κινητά μη οδικά μηχανήματα, καθώς και σχετικά με την παραγωγή κυτταρίνης, τσιμέντου και οικοδομικής ξυλείας. Εγκρίθηκε μεταβατική περίοδος (μέχρι το Δεκέμβριο του 2006) όσον αφορά τις εκπομπές των οργανικών πτητικών ενώσεων που προέρχονται από την αποθήκευση και τη διανομή του πετρελαίου.

Σε ό,τι αφορά τα χημικά προϊόντα, η αντίστοιχη νομοθεσία έχει ήδη μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο που ανταποκρίνεται πλέον προς το κοινοτικό κεκτημένο, εξαιρουμένων των διατάξεων για τα βιοκτόνα. Έχει ήδη καθοριστεί νομικό πλαίσιο για την εκτίμηση και τον έλεγχο των κινδύνων που ενέχουν τα ήδη υπάρχοντα προϊόντα. Θεσπίσθηκαν διάφοροι κανονισμοί για τις διαδικασίες επισήμανσης, συσκευασίας, ταξινόμησης, αναγνώρισης και κοινοποίησης. Ο εσθονικός κανονισμός σχετικά με τις εισαγωγές και εξαγωγές ορισμένων επικίνδυνων ουσιών έχει εναρμονισθεί σε μεγάλο βαθμό με το κεκτημένο. Ο κανονισμός σχετικά με το χειρισμό των επικίνδυνων χημικών ουσιών άρχισε να ισχύει τον Ιούλιο 2001.

Για τα θέματα που σχετίζονται με γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ), η κοινοτική νομοθεσία έχει ήδη μεταφερθεί στην αντίστοιχη εθνική η οποία πλέον ανταποκρίνεται στο κοινοτικό κεκτημένο, εξαιρουμένων των πλέον πρόσφατων διατάξεων σχετικά με τη σκόπιμη διάδοση των ΓΤΟ στο περιβάλλον. Οι ως άνω διατάξεις θα πρέπει να εγκριθούν πριν από την 1η Μαΐου του 2004. Ο νόμος περί σκόπιμης ελευθέρωσης γενετικά τροποποιημένων οργανισμών έχει θεσπιστεί και τροποποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2001. Ο νόμος που αφορά την περιορισμένη χρησιμοποίηση τέτοιων οργανισμών ψηφίστηκε από το Κοινοβούλιο. Θεσπίστηκαν ακόμη κανονισμοί εφαρμογής σχετικά με τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. Συγκροτήθηκε μια επιτροπή γενετικής μηχανικής που θα εκδίδει άδειες για τη σκόπιμη ελευθέρωση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον και για την εμπορία των οργανισμών αυτών.

Όσον αφορά την προστασία από τις ακτινοβολίες και την πυρηνική ασφάλεια, εξακολουθούν να μην υφίστανται ορισμένα τμήματα του κοινοτικού κεκτημένου. Θα πρέπει να εγκριθεί νέος νόμος για την ακτινοπροστασία. Είναι απαραίτητο να θεσπιστούν κανονιστικές δια τάξεις εφαρμογής όσον αφορά τα βασικά πρότυπα σχετικά με την υγειονομική προστασία, τους εξωτερικούς εργαζομένους, τη μεταφορά των ραδιενεργών αποβλήτων, την ενημέρωση για τις έκτακτες καταστάσεις και την ιατρική έκθεση.

Τα θέματα πυρηνικής ασφάλειας εξετάζονται στο κεφάλαιο για την " Ενέργεια ".

Αναφορικά με την προστασία της φύσης, θα πρέπει να εγκριθεί νέος νόμος για την προστασία της φύσης. Ο κατάλογος των προτεινόμενων τοποθεσιών κοινοτικής σημασίας καθώς και οι ειδικές περιοχές προστασίας θα πρέπει να χαρακτηρισθούν πριν από την προσχώρηση της Εσθονίας στην Ένωση, την 1η Μαΐου του 2004. Παράλληλα επιβάλλεται να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας πριν από την ως άνω ημερομηνία. Τον Μάιο 2001, εγκρίθηκε ένας αναθεωρημένος νόμος για τις προστατευόμενες φυσικές τοποθεσίες. Ο νόμος αυτός τροποποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2001 έτσι ώστε να ευθυγραμμιστεί με την οδηγία για τα ενδιαιτήματα (οικότοποι στην οδηγία). Το εθνικό πρόγραμμα για την εφαρμογή του Natura 2000 εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2000. Ενσωματώθηκαν επίσης οι ευρωπαϊκές απαιτήσεις σχετικά με το κυνήγι. Επιβάλλεται εν προκειμένω να ενισχυθεί το διοικητικό δυναμικό σε όλα τα επίπεδα. Εγκρίθηκε παρέκκλιση σε ό,τι αφορά την αυστηρή προστασία του λύγκα.

Το Εθνικό Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Δράσης υπολογίζει το συνολικό κόστος για την ευθυγράμμιση της εσθονικής νομοθεσίας προς το κεκτημένο σε 2,21 δισεκατ. ευρώ ως το 2010. Η Εσθονία πρέπει επίσης να δώσει περισσότερη προσοχή στις μελλοντικές χρηματοδοτικές στρατηγικές. Επ' αυτού, είναι επιθυμητή η συνεργασία με τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Τηρούνται οι προς τούτο προβλεπόμενες προθεσμίες σε ό,τι αφορά τη μεταφορά του κοινοτικού κεκτημένου για την ηχορύπανση στην εθνική νομοθεσία, η οποία πλέον ανταποκρίνεται προς αυτό. Η μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των διατάξεων που σχετίζονται με το θόρυβο που εκπέμπουν τα υλικά που χρησιμοποιούνται στην εξωτερική επιφάνεια των κτιρίων θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν από την 1η Μαΐου 2004. Η μεταφορά των αντιστοίχων διατάξεων για τον περιβαλλοντικό θόρυβο επιβάλλεται να έχει ολοκληρωθεί πριν από τον Ιούλιο του 2004.

Η Εσθονία συμμετέχει στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος καθώς και στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ενημέρωσης και Παρατήρησης του Περιβάλλοντος.

Οι διαπραγματεύσεις σ' αυτό το κεφάλαιο έχουν προσωρινά κλείσει.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 09.02.2004