Πολωνία
1) ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Γνώμη της Επιτροπής [COM(97) 2002 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]
Έκθεση της Επιτροπής [COM(98) 701 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]
Έκθεση της Επιτροπής [COM(1999) 509 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]
Έκθεση της Επιτροπής [COM (2000) 709 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]
Έκθεση της Επιτροπής [COM (2003) 675 τελικό - SEC (2003) 1207 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]
Συνθήκη προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση [Επίσημη Εφημερίδα L 236 της 23.09.2003]
2) ΣΥΝΟΨΗ
Στη γνώμη που εξέδωσε τον Ιούλιο του 1997 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε αναγκαίο να καταβληθούν προσπάθειες για την εισαγωγή του κοινοτικού κεκτημένου στην εθνική νομοθεσία κυρίως όσον αφορά την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, πράγμα το οποίο κρινόταν μεσοπρόθεσμα εφικτό υπό τον όρο ότι η Πολωνία θα συνέχιζε τις προσπάθειες.
Ωστόσο η έκθεση του Νοεμβρίου 1998 επισήμανε την απουσία ουσιαστικής προόδου στο θέμα της μεταφοράς και ζητούσε να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες στον κοινωνικό τομέα καθώς και να ενισχυθούν τα αρμόδια όργανα.
Η έκθεση του Οκτωβρίου 1999 επιβεβαίωνε τα συμπεράσματα της προηγούμενης έκθεσης και ζητούσε από την Πολωνία να καταβάλει ιδιαίτερες προσπάθειες στον κοινωνικό τομέα, κυρίως σε θέματα υγείας και ασφάλειας στο χώρο εργασίας καθώς και σε θέματα δημόσιας υγείας, απασχόλησης και ισότητας των ευκαιριών. Επιπλέον, ζητούνταν από την Πολωνία να ενισχύσει σημαντικά τα θεσμικά μέσα της Εθνικής Υπηρεσίας Απασχόλησης και των υπηρεσιών επιθεώρησης εργασίας. Ο κοινωνικός διάλογος έπρεπε να αναπτυχθεί περαιτέρω, κυρίως στο επίπεδο των εργοδοτικών οργανώσεων.
Στην έκθεση του Νοεμβρίου 2000, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι σημειώθηκε μικρή πρόοδος στη μεταφορά του κεκτημένου στον τομέα αυτό. Πρέπει να καταβληθούν σημαντικές προσπάθειες στους περισσότερους από τους τομείς που καλύπτουν τις κοινωνικές υποθέσεις.
Στην έκθεση του 2003 διευκρινίζεται ότι, γενικά, η Πολωνία τηρεί τις υποχρεώσεις της και ικανοποιεί τις απαιτήσεις που προκύπτουν από τις διαπραγματεύσεις προσχώρησης στους ακόλουθους τομείς: ισότητα μεταχείρισης ανδρών και γυναικών, κοινωνικός διάλογος, πολιτική για την απασχόληση, κοινωνική ένταξη και κοινωνική προστασία. Θα έπρεπε να είναι ικανή να θέσει σε εφαρμογή το αντίστοιχο κεκτημένο ήδη από την προσχώρησή της.
Αντίθετα, η Πολωνία ικανοποιεί μόνον εν μέρει τις απαιτήσεις και τις υποχρεώσεις που συνδέονται με την προσχώρησή της στους ακόλουθους τομείς: εργατικό δίκαιο, υγεία και ασφάλεια στο χώρο εργασίας, δημόσια υγεία, Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και καταπολέμηση των διακρίσεων.
Η συνθήκη προσχώρησης υπογράφηκε στις 16 Απριλίου 2003 και η προσχώρηση πραγματοποιήθηκε την 1η Μαΐου 2004.
ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ
Στον κοινωνικό τομέα, πέρα από τα διάφορα ειδικά προγράμματα δράσης, ιδίως στον τομέα της δημόσιας υγείας, και πέρα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το νομικό κεκτημένο καλύπτει την υγεία και την ασφάλεια στον χώρο εργασίας, το εργατικό δίκαιο και τις συνθήκες εργασίας, τις ίσες ευκαιρίες μεταξύ ανδρών και γυναικών, το συντονισμό της κοινωνικής ασφάλισης για τους μετανάστες και τα προϊόντα καπνού.
Σε όλους αυτούς τους τομείς η κοινωνική νομοθεσία στην Ένωση χαρακτηρίζεται από τη θέσπιση ελάχιστων προτύπων, τα οποία συνοδεύονται από ρήτρες διασφάλισης για τα πλέον προηγμένα κράτη μέλη.
Επιπλέον, ο κοινωνικός διάλογος σε ευρωπαϊκό επίπεδο προβλέπεται ρητά στη συνθήκη στα άρθρα 138, και 139 (πρώην άρθρα 118Α και 118Β
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Στην έκθεση του 2003 υπενθυμίζεται ότι ο πολωνικός Κώδικας Εργασίας έχει ευθυγραμμιστεί μόνον εν μέρει με το κεκτημένο σχετικά με το εργατικό δίκαιο και ότι η μεταφορά του δικαίου πρέπει να ολοκληρωθεί κατά προτεραιότητα. Η νομοθεσία πρέπει ακόμη να προσαρμοστεί όσον αφορά το χρόνο εργασίας, την μερική απασχόληση, την μεταφορά επιχειρήσεων και την απόσπαση εργαζομένων.
Στην έκθεση του 2003 διαπιστώνεται ότι η κατάσταση της απασχόλησης εξακολουθεί να επιδεινώνεται. Το ποσοστό ανεργίας υπερέβαινε ήδη το 15% το 1999 και ανήλθε σε 16,4% το 2000. Για το 2002 ανήλθε σε 19,9%. Θίγει κυρίως τους νέους και τα άτομα χωρίς επαγγελματικά προσόντα και υπάρχουν σημαντικές ανισότητες ανά περιφέρεια.
Όσον αφορά την πολιτική για την απασχόληση, από τον Οκτώβριο του 2000, δημιουργήθηκε μηχανισμός για τη βελτίωση της λειτουργίας του συστήματος των υπηρεσιών απασχόλησης και ένα «εθνικό σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη της απασχόλησης», που βασίζεται στους τέσσερις πυλώνες της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την απασχόληση.
Στην έκθεση του 2003 υπογραμμίζεται ότι η εφαρμογή των προτεραιοτήτων που καθορίζονται στην από κοινού αξιολόγηση των προτεραιοτήτων στον τομέα της πολιτικής για την απασχόληση δεν έχει ολοκληρωθεί. Συνιστάται στην Πολωνία να λάβει μέτρα έτσι ώστε να βελτιωθούν τα ποσοστά απασχόλησης, κυρίως εκείνα των γυναικών και των ηλικιωμένων εργαζομένων, να βελτιωθούν περαιτέρω τα μέτρα ενθάρρυνσης της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης και κινήτρων εργασίας και να εξακολουθήσει η μεταρρύθμιση των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), συμπεριλαμβανομένης της πρωτοβουλίας EQUAL, έστω και εάν έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στη διάρκεια του 2003, πρέπει ακόμη να καταβληθούν επιπλέον προσπάθειες επειγόντως για την ανάπτυξη των διοικητικών διαρθρώσεων των αναγκαίων για τη διαχείρισή του, την εφαρμογή, την παρακολούθηση, τους δημοσιονομικούς και λογιστικούς ελέγχους, τόσο σε περιφερειακό όσο και σε εθνικό επίπεδο.
Ο κοινωνικός διάλογος διέπεται από κανονισμούς ήδη από το 1999 στην Πολωνία. Ο κυρίαρχος κοινωνικός διάλογος στην Πολωνία είναι ο τριμερής και φαίνεται πως δεν έχει ακόμη εδραιωθεί αυτόνομος κοινωνικός διάλογος σε κλαδικό επίπεδο. Στην έκθεση του 2003 διευκρινίζεται ότι το θεσμικό και διοικητικό πλαίσιο για τον κοινωνικό διάλογο έχει πραγματικά θεσπιστεί. Εντούτοις, οι τριμερείς διαρθρώσεις διαβούλευσης θα έπρεπε να λειτουργούν πιο τακτικά, να καταλήγουν σε πιο αποτελεσματική διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους σχετικά με ευρύτερο φάσμα θεμάτων και να παρέχουν πιο συγκεκριμένα αποτελέσματα. Θα άρμοζε επίσης να εξακολουθήσει η ενίσχυση και η προαγωγή του αυτόνομου κοινωνικού διαλόγου, κυρίως σε κλαδικό, περιφερειακό και επιχειρησιακό επίπεδο.
Οι κοινοτικές διατάξεις όσον αφορά την ισότητα μεταχείρισης ανδρών και γυναικών ενσωματώθηκαν στον τροποποιημένο νόμο σχετικά με τα συστήματα συνταξιοδότησης που τέθηκε σε ισχύ τον Απρίλιο του 2000.
Την παραμονή της προσχώρησης, η έκθεση του 2003 διαπιστώνει ότι το μεγαλύτερο μέρος της νομοθεσίας σχετικά με την ισότητα μεταχείρισης γυναικών και ανδρών έχει μεταφερθεί.
Η Πολωνία ενέκρινε και έθεσε σε εφαρμογή νομοθεσία η οποία μεταφέρει την οδηγία που βασίζεται στο άρθρο 13 της συνθήκης ΕΚ σχετικά με τη μη διάκριση για λόγους φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής. Απομένει ακόμη να μεταφερθούν, στη διάρκεια του 2004, οι πτυχές της εν λόγω οδηγίας που δεν αφορούν την εργασία και να καθορισθεί ο οργανισμός που θα είναι επιφορτισμένος με την ισότητα.
Στην έκθεση του 2003 διευκρινίζεται ότι υφίστανται κενά στη νομοθεσία σχετικά με την υγεία και ασφάλεια στην εργασία, όσον αφορά την οδηγία πλαίσιο, καθώς και ορισμένες ειδικές οδηγίες σχετικά με τους καρκινογόνους, βιολογικούς και χημικούς παράγοντες στο χώρο εργασίας, τον αμίαντο και το θόρυβο, καθώς και την ιατρική περίθαλψη στα πλοία και τα αλιευτικά σκάφη, για τις οποίες η μεταφορά έχει γίνει μόνο εν μέρει. Η Πολωνία πέτυχε μεταβατικό καθεστώς για τη χρήση εξοπλισμού εργασίας από τους εργαζομένους έως το τέλος του 2005. Έχει συσταθεί εθνική επιθεώρηση εργασίας, όμως το προσωπικό της και οι τεχνικές εγκαταστάσεις της είναι ακόμη ανεπαρκή.
Στον τομέα της δημόσιας υγείας, η μεταφορά της νομοθεσίας σχετικά με το πλέον πρόσφατο κεκτημένο στον τομέα του καπνού πρέπει να ολοκληρωθεί. Το διοικητικό και κανονιστικό πλαίσιο για τον έλεγχο και την παρακολούθηση των μεταδοτικών νόσων έχει καθιερωθεί, όμως πρέπει ακόμη να καταβληθούν προσπάθειες στο πεδίο της ισχύος και της εφαρμογής της ρύθμισης. Οι πολωνικές αρχές πρέπει να εξακολουθήσουν τις προσπάθειές τους για τη βελτίωση της κατάστασης της υγείας του πληθυσμού και να αφιερώσουν περισσότερους πόρους για την υγεία.
Τον Ιανουάριο του 1999 η Πολωνία άρχισε τη μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, καθώς και τη μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας. Η μεταρρύθμιση αυτή προκάλεσε ευρεία κοινωνική αναταραχή στον ιατρικό τομέα, η οποία είχε ως συνέπεια τη σοβαρή δυσλειτουργία των νοσοκομείων και των τμημάτων επειγόντων περιστατικών. Οι αλλαγές αφορούν την οργάνωση των υγειονομικών υπηρεσιών, το δικαίωμα για πλεονεκτήματα, τον καθορισμό του νέου ρόλου του κράτους, κυρίως στην πολιτική για την υγεία, καθώς και την αύξηση της ευθύνης των πολιτών για την υγεία τους.
Στην έκθεση του 2003 διαπιστώνεται ότι, στον τομέα της κοινωνικής προστασίας η Πολωνία πρέπει να εξακολουθήσει τις προσπάθειές της για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων της ιατρικής περίθαλψης και των συντάξεων, που θα συμβάλουν στη βελτίωση του επιπέδου και της αποτελεσματικότητας της κοινωνικής προστασίας.
Στην διάρκεια του 2004, η Επιτροπή και η Πολωνία πρέπει να ολοκληρώσουν το κοινό μνημόνιο σχετικά με την κοινωνική ένταξη στο οποίο καθορίζονται οι κύριες προκλήσεις που έχουν σχέση με την προαγωγή της κοινωνικής ένταξης και οι πιθανοί προσανατολισμοί της πολιτικής σ' αυτό τον τομέα. Θα πρέπει να εκπονηθεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική και ένα σχέδιο δράσης όσον αφορά την κοινωνική ένταξη, σε εθνικό επίπεδο, σ' αυτή τη βάση.
Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 19.01.2004