i2010: η κοινωνία της πληροφορίας και τα μέσα ενημέρωσης στην υπηρεσία της ανάπτυξης και της απασχόλησης

Το i2010 είναι το νέο στρατηγικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που καθορίζει τις γενικές πολιτικές κατευθύνσεις για την κοινωνία της πληροφορίας και τα μέσα ενημέρωσης. Αυτή η νέα ενοποιημένη πολιτική αποσκοπεί κυρίως να ενθαρρύνει τη γνώση και την καινοτομία, ώστε να ενισχυθεί η ανάπτυξη καθώς και η δημιουργία περισσότερων και καλύτερης ποιότητας θέσεων απασχόλησης. Εντάσσεται στο πλαίσιο της αναθεωρημένης στρατηγικής της Λισαβόνας.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 1ης Ιουνίου 2005, στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών με τίτλο: «i2010 – Ευρωπαϊκή κοινωνία της πληροφορίας για την ανάπτυξη και την απασχόληση» [COM(2005) 229 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Με το i2010, η Επιτροπή αντιμετωπίζει κατά ενοποιημένο τρόπο την κοινωνία της πληροφορίας και τις πολιτικές στον οπτικοακουστικό τομέα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αποσκοπεί στο συντονισμό της δράσης των κρατών μελών για να διευκολυνθούν η ψηφιακή σύγκλιση και η αντιμετώπιση των προκλήσεων που συνδέονται με την κοινωνία της πληροφορίας. Για τη διαμόρφωση αυτού του στρατηγικού πλαισίου, η Επιτροπή εμπνεύστηκε από μια ευρεία διαβούλευση των εμπλεκόμενων φορέων σχετικά με τις παλαιότερες πρωτοβουλίες και μέσα όπως η eEurope και η ανακοίνωση για το μέλλον της ευρωπαϊκής κανονιστικής πολιτικής στον οπτικοακουστικό τομέα.

Η Επιτροπή προτείνει τρεις στόχους προτεραιότητας που πρέπει να επιτευχθούν πριν από το 2010 για τις ευρωπαϊκές πολιτικές στους τομείς της κοινωνίας της πληροφορίας και των μέσων ενημέρωσης: ολοκλήρωση ενός ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου πληροφοριών, ενίσχυση της καινοτομίας και των επενδύσεων στην έρευνα για τις τεχνολογίες της πληροφορίας και των επικοινωνιών (ΤΠΕ), και ολοκλήρωση της δημιουργίας μιας κοινωνίας της πληροφορίας και των μέσων ενημέρωσης με βάση την κοινωνική ένταξη.

Ενιαίος ευρωπαϊκός χώρος πληροφοριών

Για να ενισχύσει μια ανοικτή και ανταγωνιστική εσωτερική αγορά για την κοινωνία της πληροφορίας και τα μέσα ενημέρωσης, ο πρώτος στόχος του i2010 είναι η δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου πληροφοριών που θα παρέχει προσιτές και ασφαλείς υψίρρυθμες επικοινωνίες, διαφοροποιημένα και υψηλής ποιότητας περιεχόμενα και άλλες ψηφιακές υπηρεσίες. Η Επιτροπή επιδιώκει να επιτύχει τέσσερις στόχους:

• αύξηση της ταχύτητας των υπηρεσιών υψηλής ταχύτητας στην Ευρώπη·
• ενθάρρυνση της διάθεσης νέων διαδικτυακών υπηρεσιών και περιεχομένων·
• προώθηση του εξοπλισμού και των πλατφορμών που «επικοινωνούν μεταξύ τους»
• ενίσχυση της ασφάλειας του διαδικτύου έναντι απατεώνων, επιβλαβούς περιεχομένου και τεχνολογικών ελλείψεων.

Για τη δημιουργία του ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου πληροφοριών, η Επιτροπή προβλέπει:

• την αναθεώρηση του κανονιστικού πλαισίου για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες έτσι ώστε να συμπεριλάβει τον ορισμό μιας αποτελεσματικής στρατηγικής διαχείρισης του φάσματος των ραδιοσυχνοτήτων,
• τη δημιουργία ενός συνεκτικού πλαισίου για τις υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας και των μέσων ενημέρωσης μέσω:
  • του εκσυγχρονισμού του νομικού πλαισίου για τις οπτικοακουστικές υπηρεσίες, αρχής γενομένης από την αναθεώρηση της οδηγίας «Τηλεόραση χωρίς σύνορα» (2005),
  • της πραγματοποίησης κάθε απαραίτητης προσαρμογής του κοινοτικού κεκτημένου που έχει επιπτώσεις στις υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας και των μέσων ενημέρωσης (2007),
  • της προώθησης της ταχείας και αποτελεσματικής εφαρμογής και επικαιροποίησης του υπάρχοντος κεκτημένου,
• την παροχή συνεχούς στήριξης στη δημιουργία και διάδοση ευρωπαϊκού περιεχομένου, όπως τα προγράμματα «eLearning» και «eContentplus» και τα επόμενα·
• τον καθορισμό και την υλοποίηση στρατηγικής για μιαν ασφαλή ευρωπαϊκή κοινωνία της πληροφορίας, ιδίως μέσω της ευαισθητοποίησης για την ανάγκη αυτοπροστασίας, την επαγρύπνηση και την επιτήρηση των απειλών, την ταχεία και αποτελεσματική αντιμετώπιση των επιθέσεων και των ελλείψεων των συστημάτων·
• τον προσδιορισμό και την προώθηση στοχοθετημένων δράσεων σε θέματα διαλειτουργικότητας, ιδίως για τη διαχείριση των ψηφιακών δικαιωμάτων.

Καινοτομία και επενδύσεις στην έρευνα

Για να ενισχύσει την καινοτομία και τις επενδύσεις στην έρευνα για τις ΤΠΕ, η Επιτροπή επιθυμεί να ενθαρρυνθούν οι επιδόσεις σε παγκόσμιο επίπεδο στην έρευνα και την καινοτομία για τον τομέα των ΤΠΕ ώστε να μειωθεί η απόσταση της Ευρώπης από τους κύριους ανταγωνιστές της και προτείνει τα ακόλουθα:

• να αυξηθεί κατά 80% έως το 2010 η στήριξη της έρευνας στον τομέα των ΤΠΕ σε κοινοτικό επίπεδο και καλεί τα κράτη μέλη να πράξουν το ίδιο·
• να δοθεί προτεραιότητα στους κυριότερους τεχνολογικούς πυλώνες του 7ου προγράμματος πλαισίου για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη (ΠΠΕΑ), όπως οι τεχνολογίες στην υπηρεσία της γνώσης, των περιεχομένων και της δημιουργικότητας, τα προηγμένα και ανοικτά δίκτυα επικοινωνιών, τα ασφαλή και αξιόπιστα λογισμικά, τα ενοποιημένα συστήματα, η νανοηλεκτρονική·
• να δρομολογηθούν πρωτοβουλίες έρευνας και εγκατάστασης για να εξαλειφθούν τα κυριότερα σημεία συμφόρησης, στα πεδία π.χ. της διαλειτουργικότητας, της ασφάλειας και της αξιοπιστίας, της διαχείρισης της ταυτότητας και των δικαιωμάτων, για τα οποία απαιτούνται λύσεις που είναι ταυτόχρονα τεχνολογικές και διαρθρωτικές·
• να οριστούν συμπληρωματικά μέτρα για την ενθάρρυνση των ιδιωτικών επενδύσεων στην έρευνα και καινοτομία στον τομέα των ΤΠΕ (2006)·
• να διατυπωθούν συγκεκριμένες προτάσεις για μια κοινωνία της πληροφορίας χωρίς αποκλεισμούς, στο πλαίσιο των κοινοτικών στρατηγικών κατευθυντήριων γραμμών για τη συνοχή για την περίοδο 2007-2013·
• να οριστούν πολιτικές στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου που να στοχεύουν στην άρση των τεχνολογικών, διαρθρωτικών και νομικών φραγμών για την υιοθέτηση των ΤΠΕ, με ιδιαίτερη εστίαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ)·
• να αναπτυχθούν εργαλεία για την υποστήριξη νέων μοντέλων εργασίας, τα οποία να ευνοούν την καινοτομία στις επιχειρήσεις και την προσαρμογή στις νέες ανάγκες όσον αφορά τις δεξιότητες.

Κοινωνική ένταξη, βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών και της ποιότητας ζωής

Η Επιτροπή επιθυμεί την ενίσχυση της κοινωνικής, οικονομικής και εδαφικής συνοχής μέσω της δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής κοινωνίας της πληροφορίας με βάση την ένταξη. Αποσκοπεί στη στήριξη της ανάπτυξης και της απασχόλησης κατά τρόπο που να συμβαδίζει με την αειφόρο ανάπτυξη και δίνει προτεραιότητα στη βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών και της ποιότητας ζωής. Για την επίτευξη του στόχου της δημιουργίας μιας κοινωνίας της πληροφορίας με βάση την ένταξη, η οποία θα παρέχει δημόσιες υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και θα προσφέρει καλύτερη ποιότητα ζωής, η Επιτροπή προβλέπει κυρίως τα εξής:

• διάδοση των πολιτικών προσανατολισμών σχετικά με την ηλεκτρονική προσβασιμότητα και επέκταση της εδαφικής κάλυψης με υψίρρυθμα δίκτυα για να διευκολυνθεί η χρήση των συστημάτων ΤΠΕ από μεγαλύτερο αριθμό ατόμων (2005)·
• πρόταση ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για την εξάλειψη του ηλεκτρονικού αποκλεισμού (ηλεκτρονική ένταξη) που να καλύπτει την ισότητα ευκαιριών, τις δεξιότητες στους τομείς των ΤΠΕ και τα χάσματα μεταξύ περιφερειών (2008)·
• έγκριση σχεδίου δράσης για την ηλεκτρονική διοίκηση και τους στρατηγικούς προσανατολισμούς ενθάρρυνσης των δημόσιων υπηρεσιών να χρησιμοποιούν τις ΤΠΕ. Η Επιτροπή θα δρομολογήσει έργα επίδειξης για να δοκιμαστούν, σε επιχειρησιακή κλίμακα, τεχνολογικές, νομικές και διαρθρωτικές λύσεις στον τομέα των επιγραμμικών δημόσιων υπηρεσιών·
• ως αρχικό βήμα, δρομολόγηση τριών πρωτοποριακών πρωτοβουλιών για την ποιότητα ζωής με χρήση ΤΠΕ: περίθαλψη ατόμων σε μια γηράσκουσα κοινωνία, ασφαλέστερες και λιγότερο ρυπογόνες μεταφορές, και κυρίως το «ευφυές αυτοκίνητο» και οι ψηφιακές βιβλιοθήκεςμε στόχο την τόνωση της πολιτιστικής ποικιλομορφίας.

Διακυβέρνηση

Η Επιτροπή πρόκειται να εκπονήσει προτάσεις για την επικαιροποίηση των κανονιστικών πλαισίων στους τομείς των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας και των μέσων ενημέρωσης. Προτείνει επίσης να χρησιμοποιηθούν τα κοινοτικά χρηματοδοτικά μέσα για την τόνωση των επενδύσεων στη στρατηγική έρευνα, καθώς και για την εξάλειψη των σημείων συμφόρησης που παρεμποδίζουν την καινοτομία στις ΤΠΕ. Τέλος, αποβλέπει στην ενθάρρυνση των πολιτικών ένταξης και ποιότητας ζωής.

Στα πλαίσια των εθνικών μεταρρυθμιστικών προγραμμάτων, τα κράτη μέλη δεσμεύονται να υιοθετήσουν έως τα μέσα Οκτωβρίου 2005 προτεραιότητες για την κοινωνία της πληροφορίας, σύμφωνες με τις ενοποιημένες κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Θα φροντίσουν ιδίως:

• να εξασφαλίζουν ταχεία και πλήρη μεταφορά στις εθνικές νομοθεσίες των νέων κανονιστικών πλαισίων που επηρεάζουν την ψηφιακή σύγκλιση, δίνοντας έμφαση στις ανοιχτές και ανταγωνιστικές αγορές·
• να αυξήσουν το μερίδιο που διατίθεται στην έρευνα στον τομέα των ΤΠΕ στο πλαίσιο των εθνικών δαπανών, με στόχο τη δημιουργία σύγχρονων και διαλειτουργικών δημόσιων υπηρεσιών που να χρησιμοποιούν τις ΤΠΕ·
• να ενθαρρύνουν την καινοτομία στον τομέα των ΤΠΕ μέσω επενδύσεων·
• να ενισχύσουν την ανάπτυξη της κοινωνίας της πληροφορίας σε εθνική κλίμακα μέσω φιλόδοξων στόχων.

Τα κράτη μέλη παρουσίασαν τα σχετικά επιτεύγματά τους εντός του πλαισίου που ορίστηκε κατά την αναθεώρηση της στρατηγικής της Λισαβόνας.

Η Επιτροπή καλεί επίσης τα άλλα εμπλεκόμενα μέρη να συμμετάσχουν στο διάλογο για την ενίσχυση της ανάπτυξης της κοινωνίας της πληροφορίας. Απευθύνεται ιδίως στους βιομηχανικούς εταίρους, καλώντας τους να αυξήσουν τις επενδύσεις στην έρευνα για νέες τεχνολογίες στον εν λόγω τομέα.

Με στόχο τη συσπείρωση όλων των εμπλεκόμενων φορέων, η Επιτροπή προτείνει τη χρήση της ανοικτής μεθόδου συντονισμού που περιλαμβάνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και την υποβολή ετήσιων εκθέσεων για την υλοποίηση των στόχων της Λισσαβόνας.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών - Έκθεση για την ψηφιακή ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης Κύρια επιτεύγματα της στρατηγικής i2010 μεταξύ 2005-2009 [COM(2009) 390 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Με την παρούσα ανακοίνωση πραγματοποιείται απολογισμός της στρατηγικής «i2010» που εφαρμόστηκε κατά το διάστημα 2005-2009. Από αυτόν προκύπτει ότι, κατά τη διάρκεια της τελευταίας τετραετίας, οι δράσεις για τις ΤΠΕ επέτρεψαν τον εκσυγχρονισμό της Ευρώπης, τόσο από οικονομικής όσο και από κοινωνικής απόψεως, και συνέβαλαν στα παρακάτω αποτελέσματα:

• Ο αριθμός των Ευρωπαίων που διαθέτουν επιγραμμική σύνδεση αυξήθηκε σημαντικά, ιδιαίτερα όσον αφορά τις μειονεκτούσες ομάδες.
• Η Ευρώπη κατέχει πλέον την πρώτη θέση στον τομέα του ευρυζωνικού Ίντερνετ.
• Η ευρυζωνική συνδετικότητα αυξήθηκε.
• Η Ευρώπη είναι πρωτοπόρος όσον αφορά την κινητή τηλεφωνία.
• Η προμήθεια και η χρήση των επιγραμμικών υπηρεσιών αυξήθηκαν σημαντικά.
• Σημειώθηκαν επιτυχίες στον τομέα των ΤΠΕ σε συνδυασμό με την μικρο- και τη νανοηλεκτρονική, την υγειονομική περίθαλψη και την οδική ασφάλεια.
• Οι πολιτικές για τις ΤΠΕ εντάχθηκαν σταδιακά στις λοιπές πολιτικές.

Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση υστερεί ακόμη σημαντικά στον τομέα της έρευνας και της τεχνολογικής ανάπτυξης στις ΤΠΕ, αν συγκρίνουμε τα αποτελέσματά της με αυτά των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας. Κατά συνέπεια, η Ευρώπη χρειάζεται ένα νέο ψηφιακό πρόγραμμα, προκειμένου να παραμείνει ανταγωνιστική. Για το σκοπό αυτό, η Επιτροπή πρόκειται να ξεκινήσει δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση σχετικά με ορισμένους βασικούς τομείς για τις μελλοντικές πολιτικές της ΕΕ στις ΤΠΕ και στα μέσα επικοινωνίας.

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 17ης Απριλίου 2008 προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών – Προετοιμασία του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης - Ενδιάμεση αξιολόγηση της στρατηγικής i2010 [COM(2008) 199 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]. Η Επιτροπή διαπιστώνει έντονη ευρυζωνική ανάπτυξη στην Ευρώπη. Περισσότεροι από τους μισούς Ευρωπαίους (250 εκατομμύρια άνθρωποι) είναι πλέον τακτικοί χρήστες του διαδικτύου. Περίπου 40 εκατομμύρια νέοι χρήστες κατεγράφησαν το 2007. Οι δημόσιες υπηρεσίες, στις οποίες περιλαμβάνεται το 96 % των σχολείων και το 57 % των γιατρών, χρησιμοποιούν όλο και πιο συχνά ευρυζωνικές συνδέσεις. Όσον αφορά τις επιχειρήσεις, ποσοστό 77 % διέθεταν ευρυζωνικές συνδέσεις. Η ευρυζωνική σύνδεση κατακτά συνεχώς έδαφος.

Ωστόσο, πέρα από τη διαπίστωση της ισχυρής ευρυζωνικής ανάπτυξης στην ΕΕ, η παρούσα έκθεση δίνει επίσης έμφαση σε συγκεκριμένες προτάσεις αναπροσανατολισμού της πρωτοβουλίας i2010 για την περίοδο 2008-2010. Στόχος είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των πλέον προηγμένων χωρών και η ταυτόχρονη μείωση των αποκλίσεων μεταξύ των κρατών μελών. Πιο συγκεκριμένα, η Επιτροπή επιθυμεί να δοθεί ώθηση στις κοινές τεχνολογικές πρωτοβουλίες ώστε να προαχθεί η έρευνα στο πλαίσιο των ΤΠΕ. To 2008 πρόκειται να δημοσιευθεί οδηγός που θα επεξηγεί τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των χρηστών των ψηφιακών τεχνικών στην ΕΕ ώστε να προωθηθεί η χρήση νέων διαδικτυακών τεχνολογιών και να περιοριστεί το ψηφιακό χάσμα μεταξύ των κρατών μελών. Η Επιτροπή έχει επίσης θέσει ως στόχο την ανάπτυξη των πανευρωπαϊκών δημόσιων υπηρεσιών όπως η πρωτοβουλία για την ηλεκτρονική ταυτότητα ή την ηλεκτρονική υπογραφή.

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 30ης Μαρτίου 2007 προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών - Η στρατηγική i2010 - Eτήσια έκθεση για την κοινωνία της πληροφορίας 2007 [COM(2007) 146 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Στην εν λόγω δεύτερη έκθεση, η Επιτροπή διατυπώνει ορισμένες συστάσεις και προτείνει δράσεις για το 2007 και το 2008:

• επανεξέταση του κανονιστικού πλαισίου για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες·
• συνέχιση της πολιτικής καινοτομίας σε θέματα ΤΠΕ με τις κοινές τεχνολογικές πρωτοβουλίες, την πολιτική τυποποίησης της ΕΕ ή το πρόγραμμα για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (ΠΑΚ)·
• ένταξη, συνεχής βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών και της ποιότητας ζωής (ηλεκτρονική προσβασιμότητα, ψηφιακός αλφαβητισμός, διαδικτυακή διοίκηση, ευφυές αυτοκίνητο, ενεργειακή αποδοτικότητα).

Ενόψει της ενδιάμεσης εξέτασης του 2008, η έκθεση προσδιορίζει μια σειρά προπαρασκευαστικών δράσεων, ήτοι:

• καθορισμό των προοπτικών εξέλιξης, κυρίως μέσω των δυνατοτήτων του νέου Ίντερνετ σε συνεργασία με την ομάδα υψηλού επιπέδου i2010·
• δρομολόγηση μιας πολυμερούς δημόσιας διαβούλευσης·
• συζήτηση των κυριότερων θεμάτων της ενδιάμεσης επανεξέτασης στο πλαίσιο μιας υψηλού επιπέδου εκδήλωσης i2010 το 2008.

Τα αποτελέσματα αυτών των ανταλλαγών θα τροφοδοτήσουν εν μέρει τις διαβουλεύσεις του εαρινού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του 2008 το οποίο πρέπει να εξετάσει τα θέματα του διαδικτύου νέας γενιάς.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 09.12.2009