Σχέδιο δράσης για την εκμάθηση γλωσσών και τη γλωσσική πολυμορφία

Κύριος στόχος αυτού του σχεδίου δράσης είναι η προώθηση της εκμάθησης γλωσσών και της γλωσσικής πολυμορφίας. Προσδιορίζει συγκεκριμένους στόχους καθώς και σειρά ενεργειών προς υλοποίηση μεταξύ 2004 και 2006.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών της 24ης Ιουλίου 2003, με τίτλο «Προαγωγή της εκμάθησης γλωσσών και της γλωσσικής πολυμορφίας: ένα σχέδιο δράσης για τα έτη 2004-2006» [COM(2003) 449 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) άνω των 500 εκατομμυρίων Ευρωπαίων που προέρχονται από διαφορετικές εθνότητες και διαφορετικό πολιτιστικό και γλωσσικό περιβάλλον είναι σημαντικότερο από κάθε άλλη φορά να έχουν οι πολίτες τις απαραίτητες ικανότητες για να καταλαβαίνουν τους γείτονές τους και να επικοινωνούν με αυτούς. Κάθε ευρωπαϊκός πολίτης πρέπει να μπορεί να επικοινωνεί σε τουλάχιστον δύο άλλες γλώσσες διαφορετικές από τη μητρική του/της.

Ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών

Βάσει της «αρχής της επικουρικότητας», κάθε κράτος μέλος της ΕΕ φέρει την πλήρη ευθύνη της οργάνωσης των εθνικών του συστημάτων εκπαίδευσης, καθώς και του περιεχομένου των προγραμμάτων.

Η Ένωση δεν καλείται να αντικαταστήσει τα κράτη μέλη σ' αυτόν τον τομέα, αλλά να υποστηρίξει και να συμπληρώσει την δράση τους Παρ' όλα αυτά, έχει καθιερώσει πολυάριθμες ειδικές δράσεις που αποβλέπουν στην προαγωγή της διδασκαλίας και της εκμάθησης γλωσσών στα πλαίσια κοινοτικών προγραμμάτων, ιδιαίτερα στους τομείς της εκπαίδευσης, της επαγγελματικής κατάρτισης, των οπτικοακουστικών μέσων και των μέσων ενημέρωσης.

Στόχοι και δράση

Το σχέδιο δράσης εντοπίζει τρεις ευρείς τομείς παρέμβασης και προσδιορίζει για καθένα από αυτούς συγκεκριμένους στόχους.

Ο πρώτος τομέας παρέμβασης είναι αυτός της εκμάθησης γλωσσών που διεξάγεται διά βίου. Το παρόν σχέδιο δράσης προσδιορίζει σχετικά τους ακόλουθους συγκεκριμένους στόχους:

εκμάθηση μιας μητρικής γλώσσας και δύο άλλων γλωσσών, αρχίζοντας σε νεαρή ηλικία·
συνέχιση της εκμάθησης γλωσσών στα πλαίσια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης·
συνέχιση της εκμάθησης γλωσσών στα πλαίσια της ανώτατης εκπαίδευσης·
ενθάρρυνση της εκμάθησης γλωσσών από ενηλίκους·
ανάπτυξη της εκμάθησης γλωσσών από άτομα με ειδικές ανάγκες·
διεύρυνση του φάσματος γλωσσών που προτείνει το εκπαιδευτικό σύστημα.

Ο δεύτερος τομέας παρέμβασης είναι η βελτίωση της διδασκαλίας γλωσσών, ιδίως μέσα από μια καλύτερα προσαρμοσμένη σχολική δομή. Σ' αυτό το πλαίσιο, το παρόν σχέδιο δράσης προσδιορίζει τους ακόλουθους συγκεκριμένους στόχους:

θέσπιση, στα πλαίσια των σχολείων, γενικότερων πολιτικών για τη διδασκαλία των γλωσσών·
ευρύτερη διάδοση εργαλείων που αναπτύσσονται για τη διδασκαλία και την εκμάθηση γλωσσών·
καλύτερη κατάρτιση των καθηγητών γλωσσών·
αύξηση της προσφοράς καθηγητών γλωσσών·
κατάρτιση των εκπαιδευτικών ώστε να μπορούν να διδάξουν το μάθημα ή τα μαθήματά τους σε τουλάχιστον μία ξένη γλώσσα·
αξιολόγηση των γλωσσικών ικανοτήτων των πολιτών χάρη σε έναν ευρωπαϊκό δείκτη γλωσσικών γνώσεων και διευκόλυνση της σύγκρισης των γνώσεων αυτών.

Ο τρίτος τομέας παρέμβασης έγκειται στη δημιουργία περιβάλλοντος ευνοϊκού για τις γλώσσες. Το σχέδιο δράσης προσδιορίζει σχετικά τους ακόλουθους ειδικούς στόχους:

προώθηση μιας προσέγγισης της γλωσσικής πολυμορφίας βασισμένης στην ολοκλήρωση·
δημιουργία κοινοτήτων ευνοϊκών για τις γλώσσες με τη χρήση υποτίτλων στον κινηματογράφο για παράδειγμα, ή με την αξιοποίηση των δεξιοτήτων πολλών δίγλωσσων πολιτών·
βελτίωση της προσφοράς εκμάθησης γλωσσών και του επιπέδου συμμετοχής.

Για την επίτευξη των στόχων αυτών, το σχέδιο δράσης προτείνει για καθένα από αυτούς ενέργειες οι οποίες πρέπει να αναληφθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να συμπληρωθούν οι πρωτοβουλίες των κρατών μελών. Οι ενέργειες αυτές θα υλοποιηθούν κατά την περίοδο 2004-2006.

Το σχέδιο δράσης επιδιώκει επίσης τη θέσπιση πλασίου για την υλοποίηση των στόχων αυτών μέσω δομών που επιτρέπουν τη λήψη περισσότερο τεκμηριωμένων αποφάσεων (oμάδα υψηλού επιπέδου, εκπόνηση μελέτης, κλπ), αποτελεσματικότερη αλληλοενημέρωση των σχετικών φορέων και σαφείς διαδικασίες για τη συνέχεια που θα δοθεί στο σχέδιο δράσης.

Οικονομικός φάκελος και παρακολούθηση του προγράμματος δράσης

Ο οικονομικός φάκελος για την περίοδο 2004-2006 είναι της τάξης των 8,2 δισεκατομμυρίων ευρώ και κατανέμεται ανάμεσα στα προγράμματα: Σωκράτης, Leonardo da Vinci και MEDIAPlus.

Το 2007, τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλουν στην Επιτροπή μια έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του σχεδίου δράσης.

Ιστορικό

Το Ευρωπαϊκό έτος γλωσσών 2001 προώθησε πολυάριθμους τρόπους για την προαγωγή της εκμάθησης γλωσσών και της γλωσσικής πολυμορφίας. Το σχέδιο δράσης είναι η απάντηση σε αίτημα του Συμβουλίου και είναι το αποτέλεσμα μιας ευρείας δημόσιας διαβούλευσης στην οποία έλαβαν μέρος και τα ευρωπαϊκά όργανα, τα αρμόδια εθνικά υπουργεία, ένα ευρύ φάσμα οργανώσεων που εκπροσωπούν την κοινωνία των πολιτών και το ευρύ κοινό.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών της 18ης Σεπτεμβρίου 2008, με τίτλο «Πολυγλωσσία: πλεονέκτημα για την Ευρώπη και κοινή δέσμευση» [COM(2008) 566 τελικό – Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Έκθεση της Επιτροπής της 25ης Σεπτεμβρίου 2007 σχετικά με την εφαρμογή του σχεδίου δράσης «Η προώθηση της εκμάθησης γλωσσών και της γλωσσικής πολυμορφίας» [COM(2007) 554 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]. Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή πραγματοποίησαν σημαντική πρόοδο στην εφαρμογή του σχεδίου δράσης για την εκμάθηση γλωσσών και τη γλωσσική πολυμορφία. Από τις 47 δράσεις που περιλαμβάνονται στο εν λόγω σχέδιο δράσης, 41 θα έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2007. Βασιζόμενη στις εθνικές εκθέσεις σχετικά με την παρακολούθηση του σχεδίου δράσης, η Επιτροπή κρίνει ότι αυτό έχει επηρεάσει τις μεταρρυθμίσεις των εθνικών πολιτικών στον τομέα των γλωσσών και επέτρεψε να αναγνωρισθεί μεγαλύτερη πολιτική σημασία στην προαγωγή της εκμάθησης γλωσσών, στη γλωσσική πολυμορφία και στην πολυγλωσσία γενικά. Για να βελτιωθεί η προαγωγή της εκμάθησης γλωσσών, δεκαεπτά δράσεις εντάχθηκαν σε ορισμένα ευρωπαϊκά προγράμματα, κυρίως στο Socrates και το Leonardo. Αυτή η ενίσχυση θα διαρκέσει επί μακρόν δεδομένου ότι η νέα γενεά προγραμμάτων για τα έτη 2007-2013 δίδει έμφαση στην προαγωγή της εκμάθησης γλωσσών και της γλωσσικής πολυμορφίας. Η έκθεση επισημαίνει εντούτοις ότι πρέπει να καταβληθούν επιπλέον προσπάθειες κατά την εφαρμογή των εθνικών μεταρρυθμίσεων στο επίπεδο της ποιότητας της διδασκαλίας των γλωσσών και της κατάρτισης των εκπαιδευτικών σ' αυτό τον τομέα. Θα πρέπει επίσης να δοθεί έμφαση στην ποικιλία των διδασκόμενων γλωσσών.

See also