Ένταξη της ισότητας ευκαιριών στις κοινοτικές πολιτικές

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει την αρχή σύμφωνα με την οποία η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών («διάσταση του φύλου») πρέπει να λαμβάνεται συστηματικά υπόψη στο σύνολο των κοινοτικών και πολιτικών ενεργειών, από τη στιγμή της σύλληψης και κατά τρόπο ενεργό και εμφανή.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 21ης Φεβρουαρίου 1996 «Ενσωμάτωση της ισότητας των ευκαιριών μεταξύ των γυναικών και των ανδρών στο σύνολο των κοινοτικών πολιτικών και στόχων» [COM(96) 67 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Η αρχή του «gender mainstreaming» (ενσωμάτωση της ισότητας των δύο φύλων) συνίσταται στον συνυπολογισμό, συστηματικά, των ανισοτήτων στις συνθήκες, καταστάσεις και ανάγκες των γυναικών και των ανδρών στο σύνολο των κοινοτικών πολιτικών και ενεργειών. Αυτή η σφαιρική και εγκάρσια προσέγγιση απαιτεί προσπάθεια κινητοποίησης κάθε είδους πολιτικής.

Η παρούσα ανακοίνωση παρουσιάζει κατά πρώτον το κοινοτικό κεκτημένο σε θέματα ισότητας και προοπτικών δράσης σε διάφορους τομείς:

• απασχόληση και αγορά εργασίας: η Επιτροπή προτίθεται να εξακολουθήσει τη διάρθρωση του νομικού πλαισίου της ισότητας, να εξορθολογήσει και να εντάξει καλύτερα τα μέτρα υποστήριξης της σε μελέτες που αφορούν την επιχειρηματική δραστηριότητα των γυναικών και το συμβιβασμό της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής·
• γυναίκες επικεφαλείς επιχειρήσεων και οι συνεργαζόμενες σύζυγοι σε ΜΜΕ, μεταξύ άλλων στους τομείς της γεωργίας και της αλιείας: η Επιτροπή προτίθεται να ενισχύσει τις ενέργειες προς όφελος των γυναικών στις ΜΜΕ, κυρίως με την βελτίωση της ελαστικότητας στην εργασία και των επαγγελματικών προσόντων, καθώς και με τη διευκόλυνση της πίστωσης·
• εκπαίδευση και κατάρτιση: το σύνολο των κοινοτικών δράσεων που αφορούν την εκπαίδευση, κατάρτιση ή την νεολαία αποσκοπούν στην ένταξη της ισότητας των ευκαιριών, είτε ως συγκεκριμένου στόχου είτε ως πρόσθετης προτεραιότητας·
• δικαιώματα των ατόμων: η Επιτροπή προέβη σε ενέργειες για την καταπολέμηση της βίας έναντι των γυναικών, την καταπολέμηση της εμπορίας των ανθρώπων και υπέρ της επανένταξης στην κοινωνία των θυμάτων της εμπορίας αυτής· προβλέπονται δραστηριότητες για την βελτίωση της ασφάλειας και της ακεραιότητας των γυναικών προσφύγων·
• αναπτυξιακή συνεργασία: η Επιτροπή προτίθεται να συνεχίσει την ένταξη της αρχής «gender mainstreaming» στις πολιτικές ανάπτυξης της Κοινότητας και στις συμφωνίες αναπτυξιακής συνεργασίας με τις αναπτυσσόμενες χώρες, χρησιμοποιώντας τις στρατηγικές που έχουν εκπονηθεί στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την ένταξη θεμάτων που αφορούν τα δύο φύλα στη συνεργασία για την ανάπτυξη [COM(1995) 423 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]·
• πληροφόρηση: η Επιτροπή θεωρεί απαραίτητη την εφαρμογή μιας συνεπούς, συστηματικής, εμφανούς και προσαρμοσμένης στα διάφορα είδη κοινού πολιτικής επικοινωνίας·
• πολιτική για το προσωπικό: η Επιτροπή ασκεί από πολλών ετών μια πολιτική ισότητας των ευκαιριών όσον αφορά το προσωπικό της μέσω των θετικών ενεργειών.

Το δεύτερο μέρος της ανακοίνωσης εκθέτει τον ρόλο που διαδραματίζουν τα διαρθρωτικά ταμεία, που αποτελούν το κυριότερο χρηματοδοτικό μέσο της Κοινότητας και η παρέμβαση των οποίων αφορά πολλούς από του τομείς αυτούς, στην προαγωγή της ισότητας των ευκαιριών.

Η προοδευτική εφαρμογή αυτών των προσανατολισμών απαιτεί σημαντική ενδυνάμωση της συνεργασίας στο πλαίσιο των υπηρεσιών της Επιτροπής καθώς και της εταιρικής σχέσης με τα κράτη μέλη και τους διαφόρους ενδιαφερομένους συντελεστές και οργανώσεις.

Πλαίσιο

Η ανακοίνωση της Επιτροπής εγγράφεται στην προέκταση του ρόλου που διαδραμάτισε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα κατά την τέταρτη παγκόσμια διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τις γυναίκες που πραγματοποιήθηκε στο Πεκίνο το Σεπτέμβριο του 1995.

ΣΥΝΟΨΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 7ης Ιουνίου 2000 «Προς μια κοινοτική στρατηγική-πλαίσιο για την ισότητα των φύλων (2001-2005)» [COM(2000) 335 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέσπισε μια κοινοτική στρατηγική- πλαίσιο σε θέματα ισότητας μεταξύ γυναικών και των ανδρών. Αυτό το πλαίσιο ενεργειών επιτρέπει την ένταξη του ζητήματος της ισότητας ευκαιριών σε όλες τις κοινοτικές δραστηριότητες κατά τρόπο ώστε αυτές να συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου της εξάλειψης των ανισοτήτων και την προαγωγή της ισότητας μεταξύ των γυναικών και ανδρών. Ένα κοινοτικό πρόγραμμα ενεργειών για την ισότητα των ευκαιριών συνδέεται με αυτό, προσφέροντάς του οικονομική ενίσχυση.

Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 7ης Δεκεμβρίου 2000 [Επίσημη Εφημερίδα C 364 της 18.12.2000]

Άρθρο 23, παράγραφος 1: «Η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών θα πρέπει να διασφαλίζεται σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένου του τομέα της απασχόλησης, της εργασίας και της αμοιβής»

Έκθεση προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη συνέχεια που δόθηκε στην ανακοίνωση: «Ενσωμάτωση της ισότητας των ευκαιριών μεταξύ των γυναικών και των ανδρών στο σύνολο των κοινοτικών πολιτικών και στόχων»[COM(98) 122 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Η έκθεση αναφέρει σημαντικές προόδους που πραγματοποιήθηκαν από το 1996 ως προς τον συνυπολογισμό της ισότητας γυναικών - ανδρών στις κοινοτικές πολιτικές και ενέργειες. Υπό την αιγίδα της Ομάδας Επιτρόπων για την ισότητα ευκαιριών, δημιουργήθηκε μια νέα δομή, αποτελούμενη από έναν υπάλληλο κάθε Γενικής Διεύθυνσης, ειδικά εντεταλμένο για την προαγωγή της ισότητας ανδρών-γυναικών. Στόχος της είναι η συστηματική ενσωμάτωση της διάστασης τις ισότητας ευκαιριών σε όλες τις κοινοτικές δραστηριότητες.

Τρεις πολιτικοί τομείς θα πρέπει να επισημανθούν ιδιαίτερα για τα αποτελέσματα που θα επιτευχθούν: οι εξωτερικές σχέσεις, η απασχόληση, η κοινωνική πολιτική, καθώς και η εκπαίδευση, η κατάρτιση και η νεολαία. Η έκθεση προβαίνει σε εξαντλητική ανάλυση της προόδου που πραγματοποιήθηκε στους τομείς αυτούς.

Η έκθεση αναφέρει επίσης άλλες επιτεύξεις σε άλλους τομείς όπως, παραδείγματος χάρη, η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρωπίνων όντων, της βίας κατά των γυναικών, η όλο και πιο κεντρική θέση των γυναικών θυμάτων ενόπλων συρράξεων και η σημασία που αποδίδει το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της Επιτροπής στην ισότητα ευκαιριών.

Η έκθεση καταγράφει επίσης τα σημαντικά κενά και εμπόδια, καθώς πολλές πρωτοβουλίες παραμένουν μεμονωμένες και κατά συνέπεια χωρίς σημαντικό αντίκτυπο στη γενική κατάσταση σε θέματα ισότητας μεταξύ των φύλων. Μεταξύ των εμποδίων αυτών περιλαμβάνεται ειδικότερα η έλλειψη συνειδητοποίησης από τα επίπεδα λήψης αποφάσεων των προβλημάτων που συνδέονται με το φύλο, η έλλειψη έμψυχου δυναμικού και δημοσιονομικών πόρων διατιθεμένων για τα καθήκοντα αυτά και η έλλειψη δεξιοτήτων σε θέματα σχετιζόμενα με το φύλο.

Η έκθεση συνιστά μεταξύ άλλων: μια μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση της διάστασης του φύλου, κατά προτεραιότητα στο επίπεδο των ανωτέρων στελεχών, την ανάπτυξη δεξιοτήτων σε θέματα ισότητας ευκαιριών, μια τακτική αξιολόγηση του αντίκτυπου των πολιτικών για την ισότητα μεταξύ των φύλων· μια συστηματική επαλήθευση συνυπολογισμού της ισότητας ανδρών-γυναικών σε κάθε νομοθετική πρόταση ή σε κάθε πολιτικό έγγραφο.

Για την επίτευξη περαιτέρω προόδου, η ένταξη της διάστασης του φύλου απαιτεί μια σφαιρική προσέγγιση περισσότερο εξαντλητική.

Εκθέσεις

Το εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 20 και 21 Μαρτίου 2003 κάλεσε «την Επιτροπή να υποβάλει, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, μια ετήσια έκθεση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της άνοιξης σχετικά με τις προόδους που επιτεύχθηκαν για την προαγωγή της ισότητας μεταξύ των γυναικών και των ανδρών και τους προσανατολισμού ενόψει της ένταξης της διάστασης ανδρών-γυναικών στις διάφορες πολιτικές».

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 10.09.2004