Κοινή έκθεση για την κοινωνική ένταξη
Στο πλαίσιο του στόχου της Λισσαβόνας, που σκοπό έχει να διευκολύνει την εξάλειψη της φτώχειας έως το 2010, η εφαρμογή φιλόδοξων και αποτελεσματικών πολιτικών κοινωνικής ένταξης αποτελεί προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα κράτη μέλη είναι, πράγματι, πεπεισμένα ότι ο εκσυγχρονισμός της οικονομίας πρέπει να συμβαδίζει με την προώθηση της κοινωνικής συνοχής και, ιδιαίτερα, με μια ανοικτή μέθοδο συντονισμού που θα αποσκοπεί στην πρόληψη και την εξάλειψη της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Για το σκοπό αυτό, η νέα γενεά εθνικών σχεδίων δράσης για την κοινωνική ένταξη (ΕΣΔ/ένταξη) έχει ως στόχο την ανάλυση και την ενίσχυση των πολιτικών και των στρατηγικών που εφαρμόζονται σε εθνικό επίπεδο για την προώθηση της καταπολέμησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
ΠΡΑΞΗ
Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 12ης Δεκεμβρίου 2003, σχετικά με την κοινή έκθεση για την κοινωνική ένταξη που συνοψίζει τα αποτελέσματα της εξέτασης των εθνικών σχεδίων δράσης για την κοινωνική ένταξη (2003-2005) [COM(2003) 773 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].
ΣΥΝΟΨΗ
Έχοντας σκοπό να προωθήσει την κατάρτιση πιο φιλόδοξων και πιο αποτελεσματικών στρατηγικών κοινωνικής ένταξης, η έκθεση αυτή καθορίζει τις κύριες τάσεις και τις κυριότερες προκλήσεις που συνδέονται με τις πολιτικές καταπολέμησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρουσιάζει επίσης τις προόδους που έχουν επιτευχθεί όσον αφορά την εφαρμογή μιας ανοικτής μεθόδου συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών και ορίζει τους κύριους τομείς προτεραιότητας για δράση. Αυτή η έκθεση χρησίμευσε ως βάση για την κοινή έκθεση του Συμβουλίου και της Επιτροπής, που εκδόθηκε το Μάρτιο του 2004.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ - ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
Συνολική εικόνα
Τα μέτρα που λαμβάνονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να προωθήσουν την κοινωνική ένταξη πρέπει να εξεταστούν λαμβάνοντας υπόψη τη γενική υποβάθμιση της οικονομίας που αντιμετωπίζει η Ευρώπη εδώ και λίγα χρόνια. Αυτή η τάση, που συνδέεται με την επιβράδυνση της αύξησης της απασχόλησης και την αύξηση της ανεργίας, έχει επιβραδύνει την πρόοδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τους στόχους απασχόλησης της Λισσαβόνας και της Στοκχόλμης, χωρίς να την σταματήσει.
Τα αμέσως προηγούμενα έτη από την καθιέρωση της νέας στρατηγικής κοινωνικής ένταξης σημειώθηκε μείωση της σχετικής φτώχειας, η οποία μειώθηκε από 17% το 1995 σε 15% το 2001. Σε όλες τις χώρες, το κατώτατο όριο φτώχειας αυξήθηκε ταχύτερα από τον πληθωρισμό, πράγμα που σημαίνει αύξηση του γενικού επιπέδου ευημερίας. Διαπιστώνεται επίσης γενικευμένη μείωση του κινδύνου φτώχειας μεταξύ 1998 και 2001.
Η παρούσα έκθεση επισημαίνει εντούτοις ότι, το 2001, περισσότεροι από 55 εκατομμύρια άτομα εξακολουθούσαν να αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο φτώχειας, δηλαδή 15% του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Οι περισσότερο εκτεθειμένες ομάδες ήταν οι άνεργοι, οι μονογονεϊκές οικογένειες, οι ηλικιωμένοι που ζουν μόνοι και οι πολυμελείς οικογένειες.
Ο κίνδυνος φτώχειας παρουσιάζει σημαντικές διακυμάνσεις σε συνάρτηση με τη χώρα, από 10% στη Σουηδία έως 21% στην Ιρλανδία. Στις χώρες του νότου, καθώς και στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία, τα ευάλωτα άτομα ωφελούνται γενικά λιγότερο από την ευημερία και επίσης πλήττονται περισσότερο από πιο επίμονες μορφές φτώχειας και στέρησης.
Επιπλέον, η μακροχρόνια ανεργία, που συνδέεται στενά με τον κοινωνικό αποκλεισμό, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Το 2002, έπληττε σχεδόν 3% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού (ή 39% των ανέργων). Με λίγες εξαιρέσεις (Φινλανδία, Ιρλανδία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο), πλήττει τις γυναίκες περισσότερο από τους άνδρες. Εντούτοις, η μακροχρόνια ανεργία μειώνεται σταδιακά από το 1995, οπότε είχε φθάσει το ανώτατο επίπεδο του 4,9%.
Αν και αυτά τα δεδομένα είναι ανησυχητικά, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην αγορά εργασίας. Το 2002, το μέσο ποσοστό απασχόλησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανήλθε από 63,4% σε 64,3%. Οι γυναίκες ωφελήθηκαν πιο πολύ, με αύξηση της γυναικείας απασχόλησης κατά περισσότερο από 1% μεταξύ 2001 και 2003 (από 54,1% σε 55,6%). Επιπλέον, το ποσοστό απασχόλησης των ηλικιωμένων αυξήθηκε σημαντικά στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με εξαίρεση την Αυστρία, τη Γερμανία και την Ιταλία
Οι έξι κύριοι τομείς προτεραιότητας που συνδέονται με το στόχο της Λισσαβόνας
Στο πλαίσιο του στόχου της Λισσαβόνας, θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε τα άτομα που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού να μην υποφέρουν δυσανάλογα από τις συνέπειες της οικονομικής επιβράδυνσης και των συνακόλουθων δημοσιονομικών περιορισμών. Γι' αυτό, τα κράτη μέλη καλούνται να δώσουν τη μεγαλύτερη δυνατή προτεραιότητα στις ακόλουθες έξι κύριες προτεραιότητες πολιτικής:
Εθνικά σχέδια δράσης για την κοινωνική ένταξη 2003 (ΕΣΔ / ένταξη)
Η δεύτερη γενεά εθνικών σχεδίων δράσης για την κοινωνική ένταξη βασίζεται σε μια λιγότερο αισιόδοξη εικόνα της οικονομικής συγκυρίας σε σχέση με τα προηγούμενα σχέδια. Η σημερινή οικονομική επιβράδυνση προκαλεί κίνδυνο έκθεσης περισσότερων ατόμων στη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Επιπλέον, τα άτομα που ήδη πλήττονται θα υποφέρουν ακόμη περισσότερο λόγω της γενικής αύξησης της μακροχρόνιας ανεργίας και της μεγαλύτερης δυσκολίας εξεύρεσης απασχόλησης.
Για να διασφαλιστεί ότι η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού θα είναι συντονισμένη και αποτελεσματική, τα κράτη μέλη θα πρέπει να την ενσωματώσουν πλήρως στις οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές τους και τις πολιτικές για την απασχόληση.
Σ' αυτό το πλαίσιο, οι οκτώ θεμελιώδεις προκλήσεις που είχαν ήδη επισημανθεί στην πρώτη κοινή έκθεση εξακολουθούν να είναι επίκαιρες:
Κάθε ΕΣΔ / ένταξη βασίζεται σε πολύ διαφορετικά στοιχεία σε συνάρτηση με την προσέγγιση και τις προτεραιότητες του κράτους μέλους που το καταρτίζει. Ωστόσο, για οποιαδήποτε χώρα, τα ΕΣΔ / ένταξη πρέπει να ανταποκρίνονται σε τρία θεμελιώδη κριτήρια:
- στόχοι άμεσων αποτελεσμάτων: αποσκοπούν απευθείας στη μείωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού σε έναν συγκεκριμένο τομέα πολιτικής·
- στόχοι με ενδιάμεσα αποτελέσματα: συμβάλλουν έμμεσα στη μείωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού·
- στόχοι συνεισφοράς: βελτιώνουν την πολιτική προσπάθεια σε έναν συγκεκριμένο τομέα.
Η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία περιλαμβάνονται στον περιορισμένο αριθμό κρατών μελών που έχουν πραγματικά καθορίσει σαφείς συνολικούς στόχους. Γενικά, οι ενέργειες είναι λιγότερο συστηματικές και εστιάζονται στα προβλήματα της απασχόλησης και της ανεργίας. Εξάλλου λίγα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη τη διάσταση των δύο φύλων.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ - Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ
Βέλγιο
- Θετικά στοιχεία:
- θέσπιση ενεργών μέτρων υπέρ της αγοράς εργασίας·
- βελτίωση της κοινωνικής προστασίας και καινοτομίες στην παροχή υγειονομικής περίθαλψης·
- ενέργειες καταπολέμησης των διακρίσεων.
- Αρνητικά στοιχεία:
- αύξηση της μακροχρόνιας ανεργίας και της ανεργίας των νέων·
- ασαφή αποτελέσματα στον τομέα της στέγασης, της εκπαίδευσης και της διά βίου κατάρτισης.
- ένα ενεργό κράτος πρόνοιας·
- πρόσβαση στη δικαιοσύνη και τον πολιτισμό καθώς και στα δικαιώματα των μη τυπικών οικογενειών·
- διάσταση των δύο φύλων·
- ζητήματα μετανάστευσης·
- καταπολέμηση της υπερχρέωσης των φτωχών πληθυσμών.
Δανία
- Θετικά στοιχεία:
- ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά νομισματικής φτώχειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση·
- πιο δίκαιη κατανομή των εισοδημάτων σε σύγκριση με την πλειονότητα των κρατών μελών·
- δημιουργία ευέλικτων και προστατευμένων εργασιακών ρυθμίσεων καθώς και μια μέθοδος βασισμένη στην ικανότητα προς εργασία·
- δημιουργία καθεστώτος πρόωρης συνταξιοδότησης και προγράμματος προγραμματισμένης ένταξης με βάση την ανάπτυξη της απασχόλησης·
- Αρνητικό στοιχείο: η αύξηση του προσδόκιμου ζωής είναι χαμηλότερη από τα άλλα κράτη μέλη.
- υπηρεσίες δημόσιας διοίκησης, συλλογικότητες και τοπικές επιτροπές συντονισμού·
- συμμετοχή των χρηστών, ιδιαίτερα των πιο μειονεκτικών και περιθωριοποιημένων ομάδων·
- εξατομίκευση των αναγκών·
- εθελοντισμό.
Γερμανία
- Θετικά στοιχεία:
- χαμηλότερος κίνδυνος φτώχειας απ' ό,τι στην πλειονότητα των κρατών μελών·
- έχει σχεδόν επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης της ανεργίας των ατόμων με αναπηρία κατά 25%·
- δημιουργία συστήματος βασικής κοινωνικής προστασίας που αποσκοπεί στη μείωση της φτώχειας των ηλικιωμένων και των ατόμων που δεν είναι ικανά για εργασία·
- δημιουργία του προγράμματος "κοινωνική πόλη" υπέρ των μειονεκτικών συνοικιών.
- Αρνητικό στοιχείο: ανισορροπία ανάμεσα στη Δ. Γερμανία, που παρουσιάζει ποσοστό φτώχειας 10% και στην Αν. Γερμανία, όπου το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 16%.
- ένα πρόγραμμα με στόχους,
- την τοπική και περιφερειακή κοινωνική πολιτική.
Ελλάδα
- Θετικά στοιχεία:
- συνεχής βελτίωση των μακροοικονομικών συνθηκών·
- η αύξηση του ΑΕγχΠ είναι υψηλότερη από το μέσο όρο της ΕΕ·
- βελτίωση της αύξησης της απασχόλησης και μείωση του ποσοστού ανεργίας·
- βελτίωση του συστήματος κοινωνικής προστασίας και αύξηση των κοινωνικών δαπανών, ιδιαίτερα υπέρ των ευάλωτων ομάδων.
- Αρνητικό στοιχείο: το ποσοστό φτώχειας είναι μεγαλύτερο από το μέσο όρο της ΕΕ.
- μια χάρτα σύγκλισης που θεσπίστηκε το 2003, καθώς και δέκα εθνικούς στόχους που πρέπει να επιτευχθούν έως το 2010·
- γενικές πολιτικές, κυρίως στον τομέα της οικονομικής ανάπτυξης και των διαρθρωτικών αλλαγών·
- ειδικά μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού·
- τέσσερις άξονες παρέμβασης: η ύπαιθρος, οι ηλικιωμένοι, η προώθηση της πρόσβασης στην απασχόληση και η ποιότητα της διακυβέρνησης.
Ισπανία
- Θετικά στοιχεία:
- Αύξηση του ΑΕγχΠ μεγαλύτερη από το μέσο όρο της ΕΕ·
- μείωση του ποσοστού μακροχρόνιας και πολύ μακροχρόνιας ανεργίας·
- επέκταση της καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού στο περιφερειακό και το τοπικό επίπεδο·
- πρόοδος όσον αφορά τη συνεργασία μεταξύ των κοινωνικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών απασχόλησης·
- κινητοποίηση πόρων υπέρ των ευάλωτων ομάδων, ιδίως με οικονομική στήριξη στα θύματα οικιακής βίας.
- Αρνητικό στοιχείο: το ποσοστό ανεργίας των γυναικών σε σχέση με το ποσοστό των ανδρών εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλό, όπως παραμένει υψηλό και το ποσοστό των θέσεων προσωρινής απασχόλησης.
- την απασχόληση·
- την πρόσβαση των ομάδων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή βρίσκονται σε κατάσταση φτώχειας στην υγεία την εκπαίδευση και τη στέγαση·
- το στόχο της μείωσης, κατά 2% του αριθμού των ατόμων που βρίσκονται κάτω από το κατώφλι της φτώχειας·
- την αύξηση της συμμετοχής των ανειδίκευτων γυναικών στην αγορά εργασίας.
Γαλλία
- Θετικό στοιχείο: σημαντική πρόοδος όσον αφορά την πρόσβαση σε δικαιώματα, ιδιαίτερα στην υγεία και τη δικαιοσύνη.
- Αρνητικά στοιχεία:
- πολύ χαμηλή ανάπτυξη, που συνεπάγεται επιβράδυνση της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης και αύξηση της ανεργίας (9,6% το 2003)·
- αύξηση του αριθμού των ατόμων στα οποία χορηγείται το RMI (επίδομα ελάχιστου εισοδήματος επαγγελματικής ένταξης)·
- ανεπάρκεια των πολιτικών των σχετικών με τη στέγαση, σε σχέση με τις ανάγκες.
- πρόσβαση στα δικαιώματα και στην απασχόληση·
- αποκέντρωση προς εδαφικούς φορείς και προς τον ιδιωτικό τομέα·
- ποσοτικοποιημένους στόχους που καλύπτουν τις κύριες πτυχές του ΕΣΔ / ένταξη.
Ιρλανδία
- Θετικά στοιχεία:
- μείωση της «επίμονης» φτώχειας και της εγκατάλειψης του σχολείου ·
- εφαρμογή συνοδευτικών μέτρων για τους άνεργους και μέτρων αλφαβητισμού των ενηλίκων
- οι επενδύσεις σε υποδομές υπερβαίνουν το μέσο όρο της Ένωσης.
- Αρνητικά στοιχεία:
- επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης, που επιφέρει ελαφρά αύξηση της ανεργίας·
- αύξηση του κινδύνου φτώχειας·
- το προσδόκιμο ζωής είναι χαμηλότερο απ' ό,τι σε άλλα κράτη μέλη·
- οι τιμές των κατοικιών και το φαινόμενο των αστέγων εξακολουθούν να είναι ανησυχητικά σημεία.
- πρόσβαση στην απασχόληση και την εκπαίδευση·
- τις πλέον ευάλωτες ομάδες·
- προβολή μιας σειράς κοινωνικών προβλημάτων.
Ιταλία
- Θετικά στοιχεία :
- σημαντική μείωση του κινδύνου και του ποσοστού φτώχειας·
- έγκριση, από την πλειονότητα των περιφερειών, ενός περιφερειακού κοινωνικού σχεδίου που τους επιτρέπει να ενσωματώνουν καλύτερα τις στρατηγικές καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού.
- Αρνητικό στοιχείο:
- μεγάλη απόκλιση ανάμεσα στο Βορρά και το Νότο, όπου το ποσοστό φτώχειας είναι τετραπλάσιο.
- τη Λευκή Βίβλο του 2003 για την κοινωνική πολιτική στην Ιταλία·
- μια κοινωνική ατζέντα που καλύπτει περίοδο τριών ετών·
- αποκέντρωση προς τις περιφέρειες και τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης.
Λουξεμβούργο
- Θετικό στοιχείο: σταθερή αύξηση της απασχόλησης.
- Αρνητικά στοιχεία:
- σημαντική μείωση του ποσοστού αύξησης του ΑΕγχΠ και αύξηση της ανεργίας·
- θέσπιση μέτρων σχετικά με δομές υποδοχής, ενισχύσεις για τη στέγαση και πόρους για τα άτομα με αναπηρία και τους νέους.
- τη συμμετοχή στην απασχόληση·
- το συνδυασμό οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής·
- την πρόσβαση σε στέγαση·
- την κοινωνική ένταξη των νέων·
- την πρόσβαση ευπαθών ατόμων σε πόρους, δικαιώματα και υπηρεσίες.
Κάτω Χώρες
- Θετικά στοιχεία:
- ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά φτώχειας στην ΕΕ·
- ποσοστό απασχόλησης, τόσο συνολικής όσο και γυναικείας, που υπερβαίνει τους στόχους της Λισσαβόνας·
- αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας όσον αφορά τις εθνοτικές μειονότητες, τους πιο ηλικιωμένους εργαζομένους και τα άτομα που είχαν απομακρυνθεί από την αγορά απασχόλησης.
- Αρνητικά στοιχεία:
- αύξηση του ποσοστού ανεργίας κατά 4% σε ένα χρόνο·
- ο αριθμός των νέων που εγκαταλείπουν το εκπαιδευτικό σύστημα χωρίς επαγγελματικά προσόντα εξακολουθεί να είναι υψηλός σε ορισμένες εθνοτικές μειονότητες·
- οι κατάλογοι αναμονής για υγειονομική περίθαλψη είναι ανησυχητικοί·
- κενά στις δομές υποδοχής των παιδιών.
- ένα καινοτόμο πρότυπο που εντοπίζει τους κινδύνους μεταβίβασης της φτώχειας από τη μια γενεά στην άλλη·
- ένα νέο σύστημα οικονομικών χορηγήσεων που βασίζεται στους δήμους.
Αυστρία
- Θετικά στοιχεία:
- σημαντική μείωση του συνολικού ποσοστού κινδύνου φτώχειας·
- ελαφρά αύξηση των δαπανών κοινωνικής προστασίας·
- το χαμηλότερο ποσοστό της ΕΕ όσον αφορά την πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου·
- σταθερή αύξηση της απασχόλησης των γυναικών·
- θέσπιση μέτρων υπέρ των ηλικιωμένων, των άνεργων με τις χαμηλότερες αποδοχές, των αναπήρων και των μεταναστών.
- Αρνητικά στοιχεία:
- σταδιακή αύξηση του ποσοστού ανεργίας των νέων·
- το ποσοστό πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι ένα από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη.
- μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου·
- εγγυημένος ελάχιστος μισθός 1.000 ευρώ και φοροαπαλλαγή μέχρι την πλήρη εγκατάσταση·
- επέκταση του καθεστώτος ελάχιστων συντάξεων ·
- περαιτέρω ενσωμάτωση των μεταναστών.
Πορτογαλία
- Θετικό στοιχείο: δημιουργία καθεστώτος ελάχιστου εισοδήματος και ενεργειών που βασίζονται στην προώθηση της απασχόλησης·
- Αρνητικά στοιχεία:
- δυσμενής επίδραση της σημερινής οικονομικής επιβράδυνσης, όσον αφορά ιδίως το ποσοστό ανεργίας και τη συνολική παραγωγικότητα·
- το ποσοστό φτώχειας εξακολουθεί να είναι ακόμα ένα από τα υψηλότερα στην ΕΕ.
- πολύ γενικούς και συνολικούς στόχους και αρχές, χωρίς ρητή αναφορά των πόρων χρηματοδότησης και των προβλεπομένων προϋπολογισμών ·
- ένα "κοινωνικό δίκτυο"·
- την εκπαίδευση και την κατάρτιση·
- αναπροσδιορισμό των ελάχιστων συντάξεων·
- ορισμένες ευπαθείς ομάδες (παιδιά, νέοι, άστεγοι, μετανάστες)·
- πρόσβαση των πολιτών σε πληροφόρηση σχετικά με τα κοινωνικά δικαιώματά τους.
Φινλανδία
- Θετικό στοιχείο: το φινλανδικό κοινωνικό σύστημα βασίζεται στην αρχή της καθολικότητας, με σκοπό την παροχή, στο σύνολο του πληθυσμού, κοινωνικής προστασίας και υπηρεσιών υγείας σε ένα πλαίσιο εξασφαλισμένων πόρων.
- Αρνητικά στοιχεία:
- επίπτωση της επιβράδυνσης της ανάπτυξης στη ζήτηση για εργατικό δυναμικό·
- αύξηση του ποσοστού ανεργίας και μείωση του ποσοστού απασχόλησης.
- το υπάρχον σύστημα κοινωνικής προστασίας, με βάση την αρχή της αποκέντρωσης·
- ένα χρονοδιάγραμμα παρακολούθησης της εφαρμογής όλων των μέτρων·
- τέσσερις γενικές πολιτικές: προώθηση της υγείας και της ικανότητας για ενεργό ζωή, αύξηση της ελκυστικότητας της επαγγελματικής ζωής πρόληψη και καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και διασφάλιση αποτελεσματικών υπηρεσιών.
Σουηδία
- Θετικά στοιχεία:
- το ποσοστό του ΑΕγχΠ που αφιερώνεται σε δαπάνες κοινωνικής προστασίας είναι το υψηλότερο στην ΕΕ·
- το χαμηλότερο ποσοστό φτώχειας στην ΕΕ·
- σχετικά δίκαιη κατανομή των εισοδημάτων·
- πολύ υψηλό ποσοστό απασχόλησης και πολύ χαμηλό ποσοστό ανεργίας·
- ενίσχυση των προσπαθειών που καταβάλλονται για κοινωνική ένταξη και μείωση του ποσοστού των ατόμων που λαμβάνουν κοινωνικά επιδόματα.
- Αρνητικό στοιχείο: θα είναι δύσκολο να διατηρηθούν οι στόχοι της μείωσης κατά το ήμισυ της εξάρτησης από την κοινωνική βοήθεια και της αύξησης του ποσοστού απασχόλησης μέχρι 80% μέχρι το 2004.
- υψηλό ποσοστό οικονομικής δραστηριότητας, με μια σειρά μέτρων που επιτρέπουν στα άτομα να βρίσκουν απασχόληση και να ικανοποιούν τις ανάγκες τους·
- συνακόλουθη μείωση του αριθμού των ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας έως το 2010·
- ενσωμάτωση της διάστασης των δύο φύλων.
Ηνωμένο Βασίλειο
- Θετικά στοιχεία:
- υψηλό επίπεδο απασχόλησης και χαμηλό ποσοστό ανεργίας·
- κινητοποίηση σημαντικών πόρων υπέρ των ευπαθών ομάδων.
- Αρνητικά στοιχεία:
- ποσοστό φτώχειας υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο,
- οι κοινωνικές ανισότητες εξακολουθούν να είναι έντονες.
- μια στρατηγική καταπολέμησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στην οποία εμπλέκεται μεγάλος αριθμός παραγόντων·
- υψηλής ποιότητας υπηρεσίες προς το κοινό·
- τις ιδιαίτερα μειονεκτούσες ομάδες·
- την εξάλειψη της φτώχειας των παιδιών πριν από το 2020·
- την προώθηση της πρόσβασης στην αγορά απασχόλησης καθώς και της ειδικευμένης εργασίας·
- υψηλά και σταθερά επίπεδα απασχόλησης.
ΠΛΑΙΣΙΟ
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβόνας του Μαρτίου 2000 ζήτησε από τα κράτη μέλη και από την Επιτροπή να λάβουν έως το 2010 φιλόδοξα και αποτελεσματικά μέτρα για την εξάλειψη της φτώχειας. Προτάθηκε επίσης ο συντονισμός των πολιτικών τους για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού για να υπάρξουν κοινοί στόχοι, κοινοί δείκτες και τα κοινά εθνικά σχέδια δράσης.
Το Δεκέμβριο του 2000, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Νίκαιας αποφάσισε την καθιέρωση μιας νέας μεθόδου για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, με βάση τέσσερις στόχους:
Σε αυτό το πλαίσιο, τα εθνικά σχέδια δράσης για την κοινωνική ένταξη (ΕΣΔ / ένταξη) (DE) (EN) (FR), που υποβλήθηκαν τον Ιούνιο του 2001, είχαν ως στόχο την ενσωμάτωση των κοινών στόχων στις εθνικές πολιτικές, λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαίτερη κατάσταση του κάθε κράτους μέλους, καθώς και τα διαφορετικά εθνικά συστήματα κοινωνικής προστασίας.
Αυτά τα ΕΣΔ / ένταξη εξετάστηκαν διεξοδικά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη στην κοινή έκθεση για την κοινωνική ένταξη που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Laeken το Δεκέμβριο του 2001.
Το Δεκέμβριο του 2002, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε από τα κράτη μέλη να καταρτίσουν ένα δεύτερο κύμα ΕΣΔ / ένταξη για τον Ιούλιο του 2003.
ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ
Ανακοίνωση της Επιτροπής της 10ης Οκτωβρίου 2001 σχετικά με το σχέδιο κοινής έκθεσης για την κοινωνική ένταξη (2000-2002) [COM(2001) 565 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]
Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. Η κοινωνική ενσωμάτωση στα νέα κράτη μέλη, σύνθεση των κοινών υπομνημάτων για την κοινωνική ενσωμάτωση [SEC(2004) 848]
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Γκέτεμπουργκ κάλεσε τα νέα κράτη μέλη να μεταφέρουν στις εθνικές πολιτικές τους τούς κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς και οικονομικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο πλαίσιο αυτό, τα κοινά υπομνήματα για την κοινωνική ενσωμάτωση (JIM) αποδεικνύουν την πολιτική δέσμευση των νέων κρατών μελών να καταβάλουν μεγαλύτερες προσπάθειες για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
Στο μεγαλύτερο μέρος των νέων κρατών μελών, ο κοινωνικός αποκλεισμός είναι ένα οξύ πρόβλημα που προκύπτει σε μεγάλο βαθμό από τον αναπροσανατολισμό τους προς την κατεύθυνση της οικονομίας της αγοράς. Αυτή η ριζική μεταβολή προκάλεσε πολύ μεγάλη μείωση της παραγωγής τους και σημαντική αύξηση του ποσοστού ανεργίας, ιδιαίτερα στις Βαλτικές χώρες, την Πολωνία και τη Σλοβακία.
Σε απόλυτα μεγέθη, ο κίνδυνος φτώχειας στα νέα κράτη μέλη είναι συγκρίσιμος με αυτόν που παρατηρείται στα παλαιά κράτη. Ωστόσο, τα επίπεδα των μισθών είναι πολύ χαμηλότερα, και τα άτομα που ζουν κάτω από το κατώφλι του κινδύνου φτώχειας αντιμετωπίζουν συνθήκες διαβίωσης σαφώς δυσμενέστερες από ό,τι στις άλλες χώρες της Ένωσης.
Τα ανησυχητικά επίπεδα φτώχειας που εμφανίζονται στα JIM αποδεικνύουν ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη για δράση. Για να γίνει αυτό, επισημάνθηκαν έξι κύριες προκλήσεις:
Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 26.03.2007