Ευρωπαϊκό Ταμείο προσαρμογής στην παγκοσμιοποίηση

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο προσαρμογής στην παγκοσμιοποίηση (ΕΤΠ) έχει σκοπό τη στήριξη των απολυμένων εργαζομένων, κυρίως στις περιφέρειες και στους κλάδους που μειονεκτούν λόγω του ανοίγματος στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Χρηματοδοτείται από δυνητική ετήσια χορήγηση 500 εκατ. ευρώ που προορίζεται για την επαγγελματική επανένταξη των εργαζομένων.

ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1927/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου προσαρμογής στην παγκοσμιοποίηση [Πράξη (εις) τροποποίησης].

ΣΥΝΟΨΗ

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο προσαρμογής στην παγκοσμιοποίηση (ΕΤΠ) στηρίζει την επανένταξη των ευρωπαίων εργαζομένων που πλήττονται από απολύσεις ως άμεσο αποτέλεσμα των βαθιών μετασχηματισμών στις διεθνείς εμπορικές ανταλλαγές. Αυτή η στήριξη χορηγείται ατομικά και για μικρό χρονικό διάστημα. Μακροπρόθεσμα, τα μέτρα που προβλέπονται από το Ταμείο έχουν στόχο να βοηθήσουν τους απολυμένους εργαζόμενους να βρουν μια νέα απασχόληση και να τη διατηρήσουν.

Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2011, το Ταμείο προσφέρει επίσης βοήθεια στους εργαζόμενους που απολύθηκαν ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.

Κριτήρια παρέμβασης

Για να παρέμβει το ΕΤΠ, ένα κράτος μέλος θα πρέπει να υποβάλλει αίτηση επιδότησης.

Η στήριξη μπορεί να χορηγείται στις περιπτώσεις που μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές στη μορφή του παγκόσμιου εμπορίου προκαλούν σοβαρή οικονομική αναστάτωση σε μία χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Αυτό μπορεί να σημαίνει σημαντική αύξηση των εισαγωγών, μείωση του μεριδίου αγοράς σε συγκεκριμένο κλάδο ή μετεγκατάσταση επιχειρήσεων σε τρίτες χώρες. Το ΕΤΠ δύναται να παρέμβει επίσης σε περίπτωση που οι απολύσεις προκύπτουν, κατά τρόπο άμεσο και αποδείξιμο, από τη χρηματοπιστωτική κρίση.

Η κρίση και η οικονομική αναστάτωση πρέπει να έχουν ως αποτέλεσμα:

• τουλάχιστον 500 απολύσεις σε μία επιχείρηση σε χρονικό διάστημα τεσσάρων μηνών, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων που απολύουν οι προμηθευτές της ή οι παραγωγοί των επόμενων σταδίων του προϊόντος, ή
• τουλάχιστον 500 απολύσεις σε χρονικό διάστημα εννέα μηνών, σε έναν τομέα (προσδιοριζόμενο σε επίπεδο NACE 2) σε μία περιφέρεια ή σε δύο όμορες περιφέρειες (προσδιοριζόμενες σε επίπεδο NUTS II),
• στην περίπτωση των αγορών εργασίας περιορισμένων διαστάσεων ή κάτω από εξαιρετικές περιπτώσεις, το ΕΤΠ δύναται να παρέμβει έστω και αν οι προϋποθέσεις παρέμβασης δεν πληρούνται πλήρως, όταν οι απολύσεις έχουν σοβαρή επίπτωση στην τοπική απασχόληση και οικονομία. Το συνολικό ποσό των συνεισφορών για εξαιρετικές περιστάσεις δεν μπορεί να υπερβαίνει το 15 % του μέγιστου ετήσιου ποσού του ΕΤΠ.

Χρηματοδοτούμενες ενέργειες

Συγκεκριμένα, το ΕΤΠ χρηματοδοτεί:

• την ενίσχυση για την αναζήτηση θέσης απασχόλησης·
• την εξατομικευμένη αναπροσαρμογή·
• την αξιοποίηση του επιχειρηματικού πνεύματος·
• την ενίσχυση της αυτοαπασχόλησης·
• τα ειδικά «συμπληρώματα εισοδημάτων από δραστηριότητες» με προσωρινό χαρακτήρα (επιδόματα αναζήτησης θέσης εργασίας, ενισχύσεις για κινητικότητα, ενισχύσεις για κατάρτιση, μέτρα αποσκοπούντα στην παρακίνηση των μειονεκτούντων ή ηλικιωμένων εργαζομένων να παραμείνουν ή να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας κ.λπ.).

Τα παθητικά μέτρα κοινωνικής προστασίας, όπως τα επιδόματα ανεργίας, δεν χρηματοδοτούνται από το ΕΤΠ.

Λειτουργία

Ο ετήσιος αριθμός εργαζομένων δικαιούχων του Ταμείου εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Αυτοί μπορεί να είναι: οι εξελίξεις της αγοράς εργασίας, ο αριθμός επιλέξιμων αιτήσεων που υποβάλλονται από τα κράτη μέλη ή οι διαθέσιμοι δημοσιονομικοί πόροι, παρότι, μέχρι σήμερα, το δυνητικό ετήσιο κεφάλαιο των 500 εκατομμυρίων ευρώ δεν έχει εξαντληθεί.

Οι εργαζόμενοι επωφελούνται της ενίσχυσης του ΕΤΠ μέσω των κρατών μελών. Η ενίσχυση δεν διανέμεται στις επιχειρήσεις. Εξάλλου, η διάρκεια παρέμβασης του Ταμείου περιορίζεται σε 24 μήνες από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.

Το ΕΤΠ είναι ένα ταμείο αλληλεγγύης προοριζόμενο να αντιμετωπίσει μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή κρίσης. Δεν χρηματοδοτεί αναδιάρθρωση επιχειρήσεων ή τομέων δραστηριότητας.

Πλαίσιο

Γενικώς, οι επιδράσεις του ανοίγματος των οικονομιών στο διεθνή ανταγωνισμό είναι θετικές. Η παγκοσμιοποίηση τονώνει την ανταγωνιστικότητα και προσφέρει νέες προοπτικές από πλευράς ανάπτυξης και θέσεων απασχόλησης.

Εντούτοις, συγχρόνως, το άνοιγμα αυτό στο παγκόσμιο εμπόριο μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις σε επίπεδο οικονομίας. Η εντατικοποίηση των εμπορικών ροών συνεπάγεται αυξημένο ανταγωνισμό για τα τοπικά, εθνικά και περιφερειακά κοινωνικοοικονομικά συστήματα. Αυτό καθιστά ευάλωτους τους λιγότερο ανταγωνιστικούς τομείς όπου το κόστος προσαρμογής (αναπροσαρμογή του εργατικού δυναμικού και των παραγωγικών δομών) είναι σημαντικό. Από τούτο προκύπτουν κυρίως απώλειες θέσεων εργασίας που ενίοτε είναι μαζικές.

Εκτός από τα διαρθρωτικά ταμεία ή την ευρωπαϊκή στρατηγική για την ανάπτυξη και την απασχόληση που δίνουν ήδη μια συνολική απάντηση στο επίπεδο της διαχείρισης και της πρόβλεψης των προκλήσεων της παγκοσμιοποίησης, αυτό το ειδικό ταμείο είναι ουσιαστικής σημασίας για να αποτραπεί κάθε κίνδυνος μακροχρόνιας ατομικής φτώχειας.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Ταμείου προσαρμογής στην παγκοσμιοποίηση το 2009 [COM(2010) 464 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Ταμείου προσαρμογής στην παγκοσμιοποίηση το 2008 [COM(2009) 394 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της 2ας Ιουλίου 2008 με τίτλο « Η αλληλεγγύη αντιμέτωπη με την αλλαγή: Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (ΕΤΠ) το 2007 – Απολογισμός και προοπτικές » [COM(2008) 421 τελικό – Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]. Η Επιτροπή προβαίνει σε θετικό απολογισμό όσον αφορά τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (ΕΤΠ) ένα χρόνο μετά την έναρξη λειτουργίας του. Η επίδοση, ωστόσο, του ταμείου μπορεί να βελτιωθεί βραχυπρόθεσμα, απλουστεύοντας τις διαδικασίες του, δίνοντας του μεγαλύτερη προβολή και ευνοώντας τις ανταλλαγές εμπειριών.

Η Επιτροπή μελετά το ενδεχόμενο της ενίσχυσης του αντίκτυπού του στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και την κατάρτιση των εργαζομένων της Ευρώπης. Το ΕΤΠ μπορεί επίσης να χρησιμεύσει για να ενισχυθεί η κινητικότητα των εργαζομένων, καθώς και για να αναλυθεί και να προβλεφθεί καλύτερα η εξέλιξη της οικονομικής συγκυρίας.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 17.01.2011