Χρόνος οδήγησης και περίοδοι ανάπαυσης στον τομέα των οδικών μεταφορών

ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ:

Κανονισμός (EΚ) αριθ. 561/2006 όσον αφορά τον χρόνο οδήγησης, τα διαλείμματα και τις περιόδους ανάπαυσης

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 165/2014 σχετικά με τους ταχογράφους στον τομέα των οδικών μεταφορών

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ;

• Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 561/2006, όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/1054, θεσπίζει κανόνες για τον χρόνο οδήγησης, τα διαλείμματα και τις περιόδους ανάπαυσης για τους οδηγούς φορτηγών, πούλμαν και λεωφορείων με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και της οδικής ασφάλειας.
• Ο κανονισμός (ΕE) αριθ. 165/2014, όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/1054, καθορίζει απαιτήσεις σχετικά με την κατασκευή, την εγκατάσταση, τη χρήση, τη δοκιμή και τον έλεγχο των ταχογράφων με τους οποίους πρέπει να εξοπλίζονται τα οχήματα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 561/2006.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 561/2006:

• εφαρμόζεται στην οδική μεταφορά εμπορευμάτων με οχήματα συνολικού βάρους άνω των 3,5 τόνων και στην οδική μεταφορά επιβατών με οχήματα διαμορφωμένα για τη μεταφορά άνω των εννέα ατόμων (συμπεριλαμβανομένου του οδηγού)·
• από την 1η Ιουλίου 2026, ισχύει για την οδική μεταφορά εμπορευμάτων που πραγματοποιείται σε διεθνείς μεταφορές ή σε ενδομεταφορές με οχήματα (συμπεριλαμβανομένου οποιουδήποτε ρυμουλκούμενου ή ημιρυμουλκούμενου) συνολικού βάρους άνω των 2,5 τόνων·
• εφαρμόζεται ανεξάρτητα από τη χώρα εκδόσεως της άδειας κυκλοφορίας του οχήματος, όταν η οδική μεταφορά πραγματοποιείται στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και μεταξύ κρατών μελών της ΕΕ, της Ελβετίας και των χωρών του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου.

Ελάχιστη ηλικία

Οι βοηθοί οδηγών και οι ελεγκτές πρέπει να είναι τουλάχιστον 18 ετών, εκτός από ορισμένες περιστάσεις που ισχύουν για τους εκπαιδευόμενους βοηθούς οδηγών για τους οποίους το ελάχιστο όριο ηλικίας είναι το 16ο έτος (βλέπε άρθρο 5 για περισσότερες λεπτομέρειες).

Κανόνες για τον χρόνο οδήγησης, τα διαλείμματα και τις περιόδους ανάπαυσης

Ορίζονται λεπτομερείς κανόνες γι’ αυτά στα άρθρα 6, 7, 8, 8α και 9.

• Οι εν λόγω κανόνες περιλαμβάνουν:
  • μέγιστο όριο ημερήσιου χρόνου οδήγησης 9 ωρών, που μπορεί να παρατείνεται σε 10 ώρες όχι περισσότερες από δύο φορές την εβδομάδα·
  • μέγιστο όριο εβδομαδιαίου χρόνου οδήγησης 56 ωρών·
  • μέγιστη συνολική διάρκεια οδήγησης 90 ωρών, η οποία σωρεύεται κατά τη διάρκεια δύο διαδοχικών εβδομάδων·
  • μετά από περίοδο οδήγησης 4,5 ωρών, ο οδηγός πρέπει να κάνει διάλειμμα 45 τουλάχιστον λεπτών χωρίς διακοπή, εκτός εάν λάβει περίοδο ανάπαυσης·
  • μέγιστο όριο ημερήσιου χρόνου οδήγησης 11 ωρών, που μπορεί να μειώνεται σε 9 ώρες, όμως όχι περισσότερες από τρεις φορές μεταξύ δύο οποιωνδήποτε περιόδων εβδομαδιαίας ανάπαυσης·
  • κανονική περίοδο εβδομαδιαίας ανάπαυσης τουλάχιστον 45 ωρών, και μειωμένη περίοδο εβδομαδιαίας ανάπαυσης τουλάχιστον 24 ωρών.
• Οι εταιρίες μεταφορών πρέπει να οργανώνουν την εργασία των οδηγών κατά τέτοιο τρόπο ώστε οι οδηγοί να μπορούν να επιστρέψουν στην έδρα λειτουργίας του εργοδότη την οποία έχει κανονικά ως βάση ο οδηγός στο κράτος μέλος ή ώστε να μπορούν να επιστρέφουν στον τόπο κατοικίας τους, και να περνούν τουλάχιστον μία κανονική περίοδο εβδομαδιαίας ανάπαυσης (ή περίοδο εβδομαδιαίας ανάπαυσης διάρκειας μεγαλύτερης των 45 ωρών που λαμβάνεται ως αντιστάθμιση για τη μειωμένη περίοδο εβδομαδιαίας ανάπαυσης) εντός κάθε περιόδου τεσσάρων διαδοχικών εβδομάδων.
• Οι οδηγοί πρέπει να μπορούν να λαμβάνουν τη 45ωρη εβδομαδιαία ανάπαυσή τους σε κατάλληλα καταλύματα όπου δεν γίνονται διακρίσεις λόγω φύλου, με επαρκείς εγκαταστάσεις ύπνου και υγιεινής (δηλαδή εκτός του θαλάμου του οχήματος), το κόστος του οποίου οφείλει να αναλάβει η εταιρία μεταφορών που εμφανίζεται ως εργοδότης.
• Οι μειωμένες και κανονικές περίοδοι εβδομαδιαίας ανάπαυσης των οδηγών δεν πρέπει να διακόπτονται περισσότερες από δύο φορές από άλλες δραστηριότητες, η συνολική διάρκεια των οποίων δεν υπερβαίνει τη μία ώρα, σε περιπτώσεις που οι εν λόγω οδηγοί συνοδεύουν οχήματα που μεταφέρονται με πορθμείο ή σιδηρόδρομο. Αυτό ισχύει μόνο για την περίπτωση των οδηγών που έχουν πρόσβαση σε καμπίνα ύπνου στο πορθμείο ή στον σιδηρόδρομο και, στην περίπτωση τακτικής εβδομαδιαίας ανάπαυσης, η διακοπή είναι δυνατή μόνον όταν η προγραμματισμένη διάρκεια ταξιδιού είναι 8 ή περισσότερες ώρες.
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκδώσει μια κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2022/1012, θεσπίζοντας πρότυπα που καθορίζουν το επίπεδο εξυπηρέτησης των ασφαλών και προστατευμένων χώρων στάθμευσης για τους οδηγούς και τις διαδικασίες πιστοποίησης για την ασφάλεια και προστασία των εν λόγω χώρων.

Ελάχιστες προϋποθέσεις για την εφαρμογή του κανονισμού

• Η οδηγία 2006/22/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία (ΕΕ) 2020/1057, καθορίζει τις ελάχιστες προϋποθέσεις για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 561/2006 και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 165/2014 (βλ. ενότητα για τους ταχογράφους παρακάτω).
• Επιδιώκει να εξασφαλίζει την ορθή εφαρμογή και την εναρμονισμένη ερμηνεία των κοινωνικών κανόνων στις οδικές μεταφορές με τον καθορισμό ελάχιστων απαιτήσεων για τον ομοιόμορφο και αποτελεσματικό έλεγχο εκ μέρους των κρατών μελών της συμμόρφωσης προς τους σχετικούς κανόνες. Οι εν λόγω έλεγχοι θα πρέπει να χρησιμεύουν στη μείωση και την πρόληψη των παραβάσεων.
• Παράλληλα, απαιτεί από τα κράτη μέλη να θεσπίζουν ένα σύστημα αξιολόγησης του κινδύνου για τις εταιρίες μεταφορών ανάλογα με τον σχετικό αριθμό και τη σοβαρότητα των παραβάσεων που διαπράττει μια συγκεκριμένη εταιρία. Οι εταιρίες υψηλής επικινδυνότητας πρέπει να ελέγχονται στενότερα και συχνότερα.

Ταχογράφοι

• Δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ.165/2014 (βλέπε σύνοψη), οι ταχογράφοι πρέπει να εγκαθιστώνται σε όλα τα οχήματα οδικής μεταφοράς εμπορευμάτων άνω των 3,5 τόνων και σε οχήματα που μπορούν να μεταφέρουν περισσότερα από εννέα άτομα (συμπεριλαμβανομένου του οδηγού), με ορισμένες εξαιρέσεις. Από την 1η Ιουλίου 2026, πρέπει να εγκαθίστανται ταχογράφοι σε οχήματα άνω των 2,5 τόνων που εκτελούν δρομολόγια στον τομέα των διεθνών οδικών μεταφορών ή των ενδομεταφορών.
• Η τεχνολογία του ταχογράφου εξελίχθηκε αρχικά από αναλογική σε ψηφιακή και στη συνέχεια από ψηφιακή σε ακόμη πιο προηγμένη ψηφιακή, δηλ. ευφυής ταχογράφος.
• Ο κανονισμός (EΕ) αριθ. 165/2014 θέσπισε κανόνες αναφορικά με τους ευφυείς ταχογράφους — μια νέα γενιά συσκευών εγκατεστημένων στο όχημα για την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ όσον αφορά τον χρόνο οδήγησης και ανάπαυσης των επαγγελματιών οδηγών. Οι ευφυείς ταχογράφοι είναι υποχρεωτικοί σε όλα τα νέα οχήματα για τα οποία εκδόθηκε άδεια κυκλοφορίας μετά τις 15 Ιουνίου 2019. Οι ευφυείς ταχογράφοι καταγράφουν αυτόματα, μέσω δορυφορικού εντοπισμού, τον χρόνο οδήγησης, τα διαλείμματα και τις περιόδους ανάπαυσης, καθώς και τις περιόδους διαθεσιμότητας και τις άλλες εργασίες που αναλαμβάνει ένας οδηγός. Αναμένεται να βελτιώσουν τη συμμόρφωση και να επιτρέπουν τον έγκαιρο εντοπισμό πιθανής απάτης ή κατάχρησης.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ;

• Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 561/2006 εφαρμόζεται από την 11η Απριλίου 2007.
• Ο κανονισμός (ΕE) αριθ. 165/2014 εφαρμόζεται από τις 2 Μαρτίου 2015, εξαιρουμένων των περιπτώσεων που αναγράφονται στο άρθρο 48.
• Ο κανονισμός (ΕE) 2020/1054, ο οποίος τροποποίησε τόσο τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 561/2006 όσο και τον κανονισμό (ΕE) αριθ. 165/2014, εφαρμόζεται από την 1η Αυγούστου 2020. Ωστόσο, το άρθρο 1 παράγραφος 15 και το άρθρο 2 παράγραφος 12 θα τεθούν σε ισχύ από τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Χρόνος οδήγησης και περίοδοι ανάπαυσης (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Ταχογράφος (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 561/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2006, για την εναρμόνιση ορισμένων κοινωνικών διατάξεων στον τομέα των οδικών μεταφορών και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΟΚ) αριθ. 3821/85 και (ΕΚ) αριθ. 2135/98 του Συμβουλίου καθώς και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3820/85 του Συμβουλίου (ΕΕ L 102 της 11.4.2006, σ. 1-14).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕK) αριθ. 561/2006 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 165/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Φεβρουαρίου 2014, για τους ταχογράφους στον τομέα των οδικών μεταφορών, ο οποίος καταργεί τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 3821/85 του Συμβουλίου σχετικά με τη συσκευή ελέγχου στον τομέα των οδικών μεταφορών και τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 561/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την εναρμόνιση ορισμένων κοινωνικών διατάξεων στον τομέα των οδικών μεταφορών (ΕΕ L 60 της 28.2.2014, σ. 1-33).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2022/1012 της Επιτροπής, της 7ης Απριλίου 2022, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 561/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τη θέσπιση προτύπων που καθορίζουν λεπτομερώς το επίπεδο υπηρεσιών και ασφάλειας των ασφαλών και προστατευμένων χώρων στάθμευσης και τις διαδικασίες πιστοποίησής τους (ΕΕ L 170 της 28.6.2022, σ. 27-37).

Οδηγία 2006/22/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2006, για καθορισμό ελάχιστων προϋποθέσεων για την εφαρμογή των κανονισμών (ΕΟΚ) αριθ. 3820/85 και (ΕΟΚ) αριθ. 3821/85 του Συμβουλίου σχετικά με την κοινωνική νομοθεσία όσον αφορά δραστηριότητες οδικών μεταφορών και για την κατάργηση της οδηγίας 88/599/ΕΟΚ του Συμβουλίου (EE L 102 της 11.4.2006, σ. 35-44).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 12.09.2022