Προστασία των καταναλωτών

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη καθώς και η ανάπτυξη της έννοιας της Ευρώπης των πολιτών έδωσαν τη δυνατότητα να πλαισιωθεί η προτεραιότητα που είχε αναγνωριστεί ήδη από τη συνθήκη της Ρώμης σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία, από ανησυχίες για το περιβάλλον, την υγεία και την προστασία των καταναλωτών.

Στη συνέχεια, έγινε ένα μεγάλο βήμα με τη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία εισήγαγε ένα συγκεκριμένο άρθρο (το 129 A με τη νέα αρίθμηση άρθρο 153) σχετικά με τους καταναλωτές στην ιδρυτική συνθήκη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Πρόσφατα, η λεγόμενη κρίση των "τρελών αγελάδων" προκάλεσε αιτήματα για την ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την καλύτερη ενημέρωσή τους.

Η συνθήκη του Άμστερνταμ επιχειρεί να ικανοποιήσει τα αιτήματα αυτά και να αντιμετωπίσει καλύτερα την κατάσταση με την τροποποίηση του άρθρου 153 (πρώην άρθρο 129 A) της ιδρυτικής συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Οι διατάξεις που αφορούν τους καταναλωτές βελτιώθηκαν με την αποσαφήνιση των στόχων της Κοινότητας και την καλύτερη σύνδεσή τους με τις άλλες πολιτικές.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Αρχικά, η συνθήκη της Ρώμης δεν περιελάμβανε επίσημη νομική βάση ειδικά για την προστασία των καταναλωτών αλλά, πολύ πριν την επίσημη αναγνώριση από το παλαιό άρθρο 129 A, η Κοινότητα είχε ασχοληθεί με την προστασία των καταναλωτών. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε την οδηγία του 1979 για την προστασία των καταναλωτών όσον αφορά την ένδειξη των τιμών στα τρόφιμα, η οποία βασίστηκε στο άρθρο 235 (με τη νέα αρίθμηση άρθρο 308) της ιδρυτικής συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και την οδηγία του 1984 σχετικά με την παραπλανητική διαφήμιση και την προστασία των καταναλωτών στις περιπτώσεις σύναψης συμβάσεων εκτός εμπορικών καταστημάτων, η οποία βασίστηκε στο άρθρο 100 (με τη νέα αρίθμηση άρθρο 94) της ίδιας συνθήκης.

Μετά την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη και την εισαγωγή του άρθρου 100 A (με τη νέα αρίθμηση άρθρο 95) στην ιδρυτική συνθήκη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προσέγγιση των νομοθεσιών που αφορούν την εσωτερική αγορά πρέπει να βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην προστασία των καταναλωτών. Μεγάλος αριθμός κειμένων βασίζεται στο άρθρο αυτό, κυρίως οι οδηγίες που αφορούν τα ταξίδια, τις διακοπές και τις οργανωμένες περιηγήσεις (1990) και οι καταχρηστικές ρήτρες στις συμβάσεις που υπογράφονται από καταναλωτές (1993). Η σημαντική αυτή αρχή πήρε πολύ πιο συγκεκριμένη μορφή μετά τη διακυβερνητικής διάσκεψης η οποία ενέκρινε τη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και εισήγαγε συγκεκριμένο άρθρο σχετικά με την προστασία των καταναλωτών στην ιδρυτική συνθήκη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Από το σημείο αυτό και έπειτα, εντατικοποιήθηκαν οι προσπάθειες της κοινότητας για την επίτευξη υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών. Προβαίνοντας σε συγκεκριμένες ενέργειες η Κοινότητα είναι αποφασισμένη να εξασφαλίσει την προστασία της υγείας και τα οικονομικά συμφέροντα των καταναλωτών. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε την έγκριση της οδηγίας σχετικά με την ένδειξη των τιμών των προϊόντων που προσφέρονται στους καταναλωτές το 1998, η οποία ήταν η πρώτη οδηγία που βασίστηκε στο άρθρο 129 A (με τη νέα αρίθμηση άρθρο 153) την οδηγία του 1997 που τροποποίησε την οδηγία σχετικά με την παραπλανητική διαφήμιση (1984) προκειμένου να συμπεριληφθεί η συγκριτική διαφήμιση και την οδηγία του 1997 σχετικά με την προστασία των καταναλωτών όσον αφορά τις εξ αποστάσεως συμβάσεις, οι οποίες βασίστηκαν στο άρθρο 100 A (με τη νέα αρίθμηση άρθρο 95).

Η ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 153 ΤΗΣ ΙΔΡΥΤΙΚΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

Η δυνατότητα της Κοινότητας να εγκρίνει προληπτικά μέτρα όσον αφορά την προστασία των καταναλωτών ενισχύθηκε.

Το νέο άρθρο 153 (πρώην άρθρο 129 A) της ιδρυτικής συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (το οποίο θα πάρει τον αριθμό 153 μετά τη νέα αρίθμηση που προβλέπεται από τη συνθήκη του Άμστερνταμ) αποσκοπεί στην εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών και όχι μόνο σε μια απλή συμβολή προς την κατεύθυνση αυτή. Επίσης, το νέο άρθρο τονίζει την ανάγκη προώθησης του δικαιώματος στην ενημέρωση, στη μόρφωση καθώς και του δικαιώματος των καταναλωτών να οργανώνονται με σκοπό να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους.

See also